Η παράταξη «ΑΛΛΑΓΗ στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας» αντέδρασε έντονα στο αντιπλημμυρικό έργο που ήρθε για έγκριση στην 8η συνεδρίαση της Περιφερειακής Επιτροπής Θεσσαλονίκης, την Τρίτη 12-3-2024, με τίτλο:
«Έγκριση δημοπράτησης του έργου ‘’Καθαρισμός ρεμάτων αρμοδιότητας Π.Ε. Πέλλας 2022’’».
Ο επικεφαλής της παράταξης Καθηγητής του ΑΠΘ Γιάννης Μυλόπουλος επιχειρηματολόγησε, εξηγώντας γιατί είναι σε λάθος κατεύθυνση ο τρόπος που εκτελούνται τα αντιπλημμυρικά έργα στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας.
- Αποσπασματικός σχεδιασμός που δεν λαμβάνει υπόψη το μέγεθος του πλημμυρικού κινδύνου και δεν ακολουθεί ιεράρχηση προτεραιοτήτων.
Τα προς έγκριση αντιπλημμυρικά έργα έρχονται αποσπασματικά, με κριτήρια τοπικά και χωρίς έναν συνολικό σχεδιασμό που να αναδεικνύει την ιεράρχησή τους, σύμφωνα με την εκτίμηση του πλημμυρικού κινδύνου.
Οι Χάρτες Πλημμυρικού Κινδύνου που συντάχθηκαν το 2018, άλλωστε, που αναδεικνύουν τις ζώνες επικινδυνότητας στην περιφέρεια, δεν έχουν ενημερωθεί και δεν αξιοποιούνται.
Υπάρχει, συνεπώς, ο κίνδυνος να χρηματοδοτούνται έργα χαμηλού κινδύνου και να μένουν, αντίστοιχα, απροστάτευτες περιοχές υψηλού πλημμυρικού κινδύνου.
- Τα αντιπλημμυρικά έργα που έρχονται προς έγκριση δεν ακολουθούν έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό σε επίπεδο λεκάνης απορροής.
Το βασικό κριτήριο επιλογής τους είναι η προστασία συγκεκριμένων κατοικημένων περιοχών και όχι η ολοκληρωμένη προστασία της λεκάνης απορροής.
Με αποτέλεσμα ο αντιπλημμυρικός σχεδιασμός να μην είναι αποτελεσματικός.
Ουδείς ενδιαφέρεται τι θα συμβεί σε περίπτωση πλημμύρας ανάντι και κατάντι των συγκεκριμένων έργων που εγκρίνονται, εκεί δηλαδή που η κοίτη στενεύει και πάλι, γεγονός που αυξάνει κατακόρυφα τον πλημμυρικό κίνδυνο.
Ο αντιπλημμυρικός σχεδιασμός για να είναι αποτελεσματικός πρέπει να ξεκινά από τα ανάντι των ποταμών.
- Ο καθαρισμός της κοίτης των ποταμών γίνεται με βαριά μηχανήματα που καταστρέφουν την παρόχθια βλάστηση σε όλο το μήκος των εκτελούμενων έργων.
Η βλάστηση και οι δενδροστοιχίες που καταστρέφονται, λειτουργούν προστατευτικά σε περίπτωση πλημμύρας, καθώς εμποδίζουν και καθυστερούν την πλημμυρική απορροή στις γύρω περιοχές.
Ο αντιπλημμυρικός σχεδιασμός για να είναι αποτελεσματικός, πρέπει να λαμβάνει υπόψη του και να ενισχύει τη λειτουργία της φύσης, σύμφωνα με τη σύγχρονη επιστημονική αντίληψη των Nature Based Solutions, των λύσεων δηλαδή που βασίζονται στη λειτουργία της φύσης.
Ο αντιπλημμυρικός σχεδιασμός δεν μπορεί να γίνεται άλλοθι για την καταστροφή της φύσης και την ανατροπή της οικολογικής ισορροπίας.
Το παράδειγμα του Αγγίτη, όπου κόπηκαν δένδρα παρόχθια σε μήκος 4πλάσιο από το υπό κατασκευή αντιπλημμυρικό έργο και μάλιστα χωρίς λόγο που να συνδέεται με την αντιπλημμυρική προστασία, δεν πρέπει να επαναληφθεί. Είναι καταστροφικό και ως προς την αντιπλημμυρική προστασία, την οποία οι κοπές των δένδρων επιδεινώνουν, αλλά και ως προς τη διατάραξη της οικολογικής ισορροπίας.
Η παράταξη “ΑΛΛΑΓΗ στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας”, πιστή στις αρχές της Βιώσιμης Ανάπτυξης, θεωρεί ότι κάθε προτεινόμενο τεχνικό έργο θα πρέπει να λαμβάνει σοβαρά την περιβαλλοντική διάσταση, ως συνυφασμένη με την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία. Τα υγροτοπικά οικοσυστήματα είναι πολύτιμα και προστατεύονται με σημαντική περιβαλλοντική νομοθεσία για το πλήθος των ωφελειών τους. Τα πλατανοδάση και το συνολικό παρόχθιο οικοσύστημα θα πρέπει να προστατεύονται και να τυγχάνουν ιδιαίτερης διαχείρισης και όχι να αποψιλώνονται για αντιπλημμυρικούς τάχα σκοπούς.
- Οι γραφειοκρατικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση των αντιπλημμυρικών έργων λειτουργούν σε βάρος της ασφάλειας της περιφέρειας απέναντι στον κίνδυνο της πλημμύρας, που είναι διαρκής και ανά πάσα στιγμή παρών.
Το παράδειγμα του Αγγίτη είναι και πάλι ένα παράδειγμα προς αποφυγή. Ένα έργο που 4 χρόνια πριν χαρακτηρίστηκε ως εξαιρετικά επείγον, ακόμη και σήμερα δεν έχει ξεκινήσει να εκτελείται. Εκτός από την άνευ λόγου και αιτίας καταστροφική περιβαλλοντικά και αρνητική ως προς την πλημμυρική προστασία κοπή των δένδρων παρόχθια σε μήκος τετραπλάσιο του αντιπλημμυρικού έργου.
- Ο αντιπλημμυρικός σχεδιασμός για να είναι αποτελεσματικός, οφείλει να λάβει υπόψη του τα νέα και πολύ δυσμενέστερα υδρολογικά δεδομένα τα Κλιματικής Αλλαγής.
Τα έργα που εκτελούνται με τα ίδια υδρολογικά δεδομένα της προηγούμενης εποχής, χωρίς αναθεώρηση επί το δυσμενέστερο θα αποδειχθούν αναποτελεσματικά, όπως δείχνουν οι δυο συνεχόμενες εξαιρετικά σπάνιες και γι αυτό καταστροφικές πλημμύρες που έπληξαν τη Θεσσαλία το 2020 και το 2023.
Ο επικεφαλής της παράταξης Καθηγητής Γιάννης Μυλόπουλος δήλωσε σχετικά τα εξής:
«Η Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας είναι αθωράκιστη ως προς τον πλημμυρικό κίνδυνο.
Η αντιπλημμυρική της προστασία εκτελείται αποσπασματικά, εκτός του πνεύματος των νέων και εξαιρετικά ακραίων υδρολογικών δεδομένων, αλλά και εκτός σύγχρονου επιστημονικού σχεδιασμού.
Για το λόγο αυτόν, η παράταξη «ΑΛΛΑΓΗ στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας» επεξεργάστηκε και πρότεινε τη συγκρότηση Ειδικής διαπαραταξιακής Επιτροπής από το Περιφερειακό Συμβούλιο, (Task Force), με αρμοδιότητα την προσαρμογή της αντιπλημμυρικής προστασίας της περιφέρειας στις νέες ακραίες συνθήκες της Κλιματικής Αλλαγής.
Ο περιφερειάρχης Απόστολος Τζιτζικώστας έκανε την πρόταση κατ’ αρχήν δεκτή.
Η Task Force θα αναλάβει την εκπόνηση σχεδίου για τον ολοκληρωμένο αντιπλημμυρικό σχεδιασμό της Περιφέρειας, σύμφωνα με τις σύγχρονες επιστημονικές αντιλήψεις και μεθόδους».