«Χρειαζόμαστε σταθερή ισχυρή κυβέρνηση, να αποφασίζει γρήγορα, να τη σέβονται διεθνώς και να σέβεται το δημοσιονομικό χώρο και τις υποχρεώσεις της» ανέφερε μεταξύ άλλων ο Αναπληρωτής Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Νίκος Παπαθανάσης, μιλώντας για την επίδραση της επενδυτικής βιομηχανίας, σε πάνελ του 8ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών. Ο κ. Παπαθανάσης, σημείωσε ακόμη πως «Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε χωρίς αυτή τη σοβαρότητα. Γι' αυτό και είναι κρίσιμες οι εκλογές».
Ο αναπληρωτής υπουργός έθεσε ως στόχο την επενδυτική βαθμίδα, η οποία όπως ανέφερε «θα απελευθερώσει επενδυτικές δυνάμεις» και θα «φέρει επενδύσεις και θέσεις εργασίας». Ο Νίκος Παπαθανάσης αναφέρθηκε στα πεπραγμένα της κυβέρνησης τονίζοντας πως «αλλάξαμε τελείως το επενδυτικό περιβάλλον κάνοντας τη χώρα φιλική στην επιχειρηματικότητα» και εξήγησε περαιτέρω: «Κάναμε μεταρρυθμίσεις – έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας – όμως με νόμους και διατάξεις, βγάλαμε έξω από το κράτος δουλειές που έκανε το κράτος». Σύμφωνα με τον ίδιο, ο ιδιωτικός τομέας άρχισε να έχει εμπιστοσύνη στον δημόσιο και να τον αντιμετωπίζει σαν αρωγό.
Μιλώντας για τις προκλήσεις που αντιμετώπισε το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων κατά τη διάρκεια της πανδημίας, σημείωσε πως «κατά τη διάρκεια της πανδημίας, έπρεπε όταν κλείσαμε τις επιχειρήσεις να βεβαιωθούμε ότι θα είναι εκεί για να τις ανοίξουμε. Αυτή ήταν δύσκολη δουλειά. Καταφέραμε σε μια εξίσωση, με χρέος 210% ως προς το ΑΕΠ, αγορές που μας κοιτούσαν, να υποστηρίξουμε νοικοκυριά και επιχειρήσεις και αυτό να “βγει” μέχρι τέλους».
Τέλος και ενόψει εκλογών, σημείωσε: «Η αλήθεια είναι ότι έγιναν βήματα, όμως δεν ολοκληρώθηκαν. Γι’ αυτό ζητάμε την επόμενη τετραετία. Έχουμε να κάνουμε πράγματα. Η βιομηχανία είναι πυλώνας ανάπτυξης. Η επίσπευση της απόδοσης δικαιοσύνης είναι πολύ βασική. Έχουμε 80 δισ. πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ. Τα χρήματα τώρα αρχίζουν να μπαίνουν στην Οικονομία».
Για «μνημειώδη αλλαγή» που έχει συντελεστεί στην Ελλάδα, έκανε λόγο ο Άνθιμος Θωμόπουλος, CEO της Hellenic Finance Ltd, αποδίδοντας τα εύσημα στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων που σύμφωνα με τον ίδιο «είχε τεράστια συμβολή». Ο κ. Θωμόπουλος συνέχισε λέγοντας: «Είδαμε να αναπτύσσονται τομείς ολόκληροι. Διεθνή μεγαθήρια να έρχονται στην Ελλάδα» ενώ μίλησε για αναπτυξιακό μοντέλο «που δοκιμάζεται μετά από πολλές δεκαετίες» και «έχει στο κέντρο τις ιδιωτικές επενδύσεις». Ακόμη μιλώντας για το μέλλον σημείωσε πως τα επόμενα χρόνια «θα επενδυθούν περισσότερα από 370 δισ. ευρώ». «Μιλάμε για μια καινούργια χώρα. Αυτό είναι το όνειρο που πρέπει να δώσουμε στη νέα γενιά. Αν δεν χάσουμε την προοπτική, αν μόνοι μας δεν αποφασίσουμε να “ανατινάξουμε” την πορεία μας, μας περιμένει μια καινούργια Ελλάδα».
Ρεκόρ εικοσαετίας κατέγραψε η Ελλάδα στις άμεσες ξένες επενδύσεις, με το ποσό να φτάνει τα 7 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας. Το μεγαλύτερο ποσό των 2,3 δισ. (περί το 31%) αφορά σε συγχωνεύσεις και εξαγορές, ακολουθεί η αγορά ακινήτων (27,3%) κι έπειτα η αγορά ξένων μετοχών στο 27,4%. Σύμφωνα με μελέτη του ΣΕΒ, παράγοντες που ελκύουν τις επενδύσεις διεθνών παικτών τεχνολογίας, όπως επισήμανε ο Κυριάκος Σαμπατακάκης Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Accenture, είναι αφενός όλο το μεταρρυθμιστικό πλαίσιο που άρχισε να λειτουργεί (αλλαγή φορολογίας της εργασίας και του κεφαλαίου, το πτωχευτικό δίκαιο κ.ο.κ), αφετέρου η διαπίστωση από πολλές πολυεθνικές πως στην Ελλάδα υπάρχει ταλέντο. Αυτό που βοήθησε πολύ στην πορεία είναι το ότι ο ένας έβλεπε τον άλλον, πρόσθεσε.
Στην ερώτηση αν η Ελλάδα θέλει όλες τις ξένες επενδύσεις, ο κ. Σαμπατακάκης τόνισε πως πρέπει να είμαστε επιλεκτικοί, κάτι το οποίο θα επιτευχθεί μέσω εξειδίκευσης σε πιο τεχνικά επιστημονικά πεδία των νέων που αποφοιτούν από την τριτοβάθμια εκπαίδευση, σύνδεσης των πανεπιστημίων με την αγορά εργασίας, αλλά και «να μην είμαστε μόνο καταναλωτές τεχνολογίας, να είμαστε και δημιουργοί».
Όπως υπενθύμισε από την πλευρά του, ο Ιωσήφ Κιουρούκογλου, Managing Director, Head of EMEA Transportation Infrastructure & Greece Country Executive, Bank of America, United Kingdom, «όχι πολύ παλαιότερα, τα δεκαετή ομόλογα έκαναν τρέιντ γύρω στο 20%, σήμερα είναι στο 4,3%. Αυτό έχει βάλει αυτόματα την Ελλάδα στον χάρτη».
Ο ίδιος στάθηκε στο περιθώριο ανάπτυξης που υπάρχει ακόμη. «Η Ελλάδα στην κρίση έχασε το 27% του ΑΕΠ. Παρά τη θετική επίδοση πέρυσι και πρόπερσι, υπάρχει ακόμη σημαντικό περιθώριο ανάπτυξης» τόνισε χαρακτηριστικά.
Όπως είπε, υπάρχουν κι άλλοι τομείς που μπορεί να εκμεταλλευτεί η Ελλάδα λόγω της γεωγραφίας της. «Τουλάχιστον η Covid μάς έδειξε πως δεν είναι καλή ιδέα να συγκεντρώνεις όλη την παραγωγική σου δυναμική σε μια μόνο περιοχή. Στην Ελλάδα, οι τομείς των logistics, της μεταποίησης, της πρωτογενούς παραγωγής είναι σίγουρα πεδία στα οποία μπορεί κανείς να επενδύσει. Κι αυτά έχουν τη δυναμική να φέρουν τις greenfield investments, τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις».
Αναφερόμενος στο ρόλο του τραπεζικού συστήματος στην προσέγγιση των επενδύσεων, αλλά και τη χρηματοδότηση των εταιριών, ο Γιώργος Τρυφινόπουλος, επικεφαλής Στρατηγικής ΤΧΣ, τόνισε πως «αυτή τη στιγμή, οι τράπεζες έχουν αρκετό κεφάλαιο και πολύ μεγάλη ρευστότητα, οπότε η όρεξη του ελληνικού τραπεζικού συστήματος για να συμπληρώσει ή να χρηματοδοτήσει σε μια άμεση ξένη επένδυση υπάρχει».
Ο ίδιος εκτίμησε πως η Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ καλό δρόμο. «Βλέπουμε να υπάρχει πολύ μεγάλη ζήτηση για τα ελληνικά asset, παρότι έχουν ανέβει οι τιμές. Αν συνεχίσουμε με το πλάνο που υπάρχει κι αν λύσουμε δυο-τρεις προκλήσεις (όπως τη σύνδεση της καινοτομίας με την αγορά εργασίας και της στελέχωσης), θα μπορέσουμε να εκτελέσουμε αυτά τα μεγάλα πρότζεκτ».
Από την πλευρά του, ο Νίκος Ευθυμιάδης, Πρόεδρος της Redestos Efthymiadis Agrotechnology Group, τόνισε πως «δεν είναι μόνο οι επενδύσεις και η αλλαγή του κλίματος». «Είναι μια μοναδική ευκαιρία σήμερα, με τη σταθερότητα που έχει η χώρα, με τις εξαγωγές να έχουν διπλασιαστεί, με τις ελληνικές επιχειρήσεις εξωστρεφείς, να δούμε τη βιομηχανία να παίρνει τη θέση που της αξίζει». Παράλληλα κάλεσε την κυβέρνηση να κάνει το «βήμα» και να αποκτήσει «βιομηχανική πολιτική επεξεργασμένη και συνδεδεμένη με επιχειρήσεις και πανεπιστήμια». Τόνισε παράλληλα πως το ανθρώπινο δυναμικό υπάρχει στη χώρα και πως «πρέπει να δούμε πώς θα συνεργαστούμε, δημόσιος και ιδιωτικός τομέας, ώστε να φέρουμε σε επαφή αυτό το δυναμικό με τον ιδιωτικό τομέα».
Για την αλλαγή που έχει συντελεστεί στη χώρα, μίλησε και ο Γιώργος Ανδριόπουλος, Αντιπρόεδρος του Partners Group, αναφερόμενος συγκεκριμένα στην επένδυση της εταιρείας του στην Ελλάδα. «Πριν από τέσσερα – πέντε χρόνια θα ήταν αδύνατο για την Partners Group, ένα ελβετικό fund, να επενδύσει στην Ελλάδα, όμως έχουν γίνει πάρα πολύ σωστά βήματα ώστε να έχουμε αυτοπεποίθηση» ανέφερε και εξήγησε: «Υπάρχουν κάποια ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που είδαμε εμείς. Η Pharmathen έχει σχεδόν το σύνολο του τζίρου της σε εξαγωγές. Έχει παρουσία σε χώρες με πολύ καλύτερη τιμολογιακή πολιτική, αλλά ταυτόχρονα (σ.σ. η Ελλάδα) έχει συγκριτικά χαμηλότερο κόστος παραγωγής και προσωπικού σε σχέση με χώρες όπως η Γερμανία». Ακόμη επισήμανε πως «από την επόμενη κυβέρνηση θα έχουμε ακόμα μεγαλύτερες ευκαιρίες για νέες επενδύσεις» αλλά και πως «μεγάλη δύναμη της Ελλάδας, είναι το ανθρώπινο δυναμικό» προβλέποντας παράλληλα πως «τα επόμενα δέκα χρόνια αποτελούν τεράστια ευκαιρία».
Συγκρίνοντας το νομικό πλαίσιο για επενδύσεις στην Ελλάδα με εκείνο άλλων χωρών, ο Αλέξης Δαμαλάς, Partner, Financial Advisory Leader της Deloitte, ανέφερε πως «υπάρχει και η Ιρλανδία με πολύ χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές. Έχει γίνει όμως αρκετή δουλειά. Η ψηφιοποίηση του δημοσίου τομέα βοήθησε να μειωθεί η φοροδιαφυγή και να βλέπουμε και την αύξηση των εσόδων των έμμεσων φόρων. Σε κάποιους άλλους τομείς υπάρχει πολλή δουλειά να γίνει. Η Δικαιοσύνη πρέπει να γίνει πιο γρήγορη ώστε να γίνουμε πιο ανταγωνιστικοί». Μιλώντας για τις προοπτικές των ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα, ο ίδιος επισήμανε πως: «υπάρχει ένα μεγάλο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, έπειτα από 6 ή 8 χρόνια, που δεν έβγαιναν καινούργια έργα. Έχουμε αρκετές ξένες επενδύσεις και σε αυτά τα έργα. Βλέπουμε ξένους ομίλους να έρχονται στη χώρα».
Σε συζήτηση που ακολούθησε με τον Jurgenn Rigterink, Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), ο τελευταίος καλούμενος να απαντήσει σε ερώτηση του Διευθυντή του CNN Greece, Δημήτρη Πεφάνη, σχετικά με πρόσφατη υποβάθμιση των προβλέψεων της Τράπεζας για την ανάπτυξη της Ελλάδας φέτος και το επόμενο έτος, απάντησε: «Πιστεύετε πως η οικονομία σας είναι καλύτερη απ' ό,τι εμείς. Και πιθανότατα έχετε δίκιο. Όταν όμως κοιτάς τις προοπτικές ανάπτυξης, κοιτάς τα δεδομένα εκείνη τη στιγμή. Κάθε πρόβλεψη, συμπεριλαμβανομένης εκείνης της EBRD, αναθεωρείται ανά εξάμηνο. Έτσι είναι πολύ πιθανό στην επόμενη αναθεώρηση να είστε σε υψηλότερη βαθμίδα. Το κλίμα στην Ευρωζώνη τον Σεπτέμβρη ήταν πολύ χειρότερο».