Δημοσίευμα για τις «μυστικές» διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο Βρετανικό Μουσείο και την ελληνική κυβέρνηση για τα Γλυπτά του Παρθενώνα ανήρτησαν σήμερα, οι New York Times, αναφέροντας ότι οι δύο πλευρές φαίνεται να πλησιάζουν σε συμφωνία για την επιστροφή τους στην Αθήνα, παρόλο που οι «βασικές διαφορές παραμένουν».
Όταν ο λόρδος Ελγιν, Βρετανός αριστοκράτης, αναχώρησε από την Ελλάδα στις αρχές του 1800, μετέφερε στην Αγγλία μερικούς από τους μεγαλύτερους θησαυρούς της αρχαιότητας: μια συλλογή που περιελάμβανε αγάλματα Ελλήνων θεών και ξυλόγλυπτες ζωφόρους που απεικόνιζαν μάχιμους κενταύρους, οι οποίοι κάποτε κοσμούσαν τον Παρθενώνα στην Αθήνα, γράφουν οι ΝΥΤ και αναμεταδίδει ο ekirikas.com.
Τα Γλυπτά του Παρθενώνα ξηλώθηκαν σε κάποιες περιπτώσεις από τους τοίχους του Παρθενώνα υποτίθεται με την έγκριση των Οθωμανών οι οποίοι κατείχαν τότε την Ελλάδα και στη συνέχεια πωλήθηκαν στη βρετανική κυβέρνηση με την ονομασία Ελγίνεια Μάρμαρα. Από τότε εκτίθενται στο Βρετανικό Μουσείο και αποτελούν το κορυφαίο έκθεμα ή τουλάχιστον ένα από τα κορυφαία προσελκύοντας εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο.
Την ίδια ώρα όμως από την εποχή του λόρδου Βύρωνα, του φιλέλληνα ποιητή που ήταν ένας από τους πρώτους επικριτές της απόσπασής τους, η τύχη των Γλυπτών του Παρθενώνα αμφισβητήθηκε σφόδρα. Οι Βρετανοί υποστηρίζουν ότι τα μάρμαρα αποκτήθηκαν νόμιμα και είναι καλύτερο να εκτίθενται μαζί με άλλα αντικείμενα σε ένα παγκόσμιο μουσείο. Από την άλλη, οι Έλληνες τα χαρακτηρίζουν λεηλατημένους θησαυρούς που αποτελούν θεμέλιο της εθνικής τους κληρονομιάς.
Η συζήτηση έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια, καθώς οι ενέργειες των παλαιών αυτοκρατοριών έχουν τεθεί υπό νέο έλεγχο και οι μάχες για την επιστροφή έχουν έρθει να αμφισβητήσουν τα θεμέλια των δυτικών μουσείων. Η πίεση για την επιστροφή των Γλυπτών έχει αυξηθεί, καθώς τα μουσεία έχουν επιστρέψει αντικείμενα υψηλού προφίλ, συμπεριλαμβανομένων των Μπενίν Μπρονζέ, των ιταλικών αρχαιοτήτων και άλλων θραυσμάτων από τον Παρθενώνα που παραχωρήθηκαν μόλις τον περασμένο μήνα από το Βατικανό.
Σήμερα, υπάρχουν ελπιδοφόρα μηνύματα ότι λύση ανάμεσα στο Βρετανικό Μουσείο και στην Ελλάδα είναι πλέον πιθανή, δεδομένου ότι αξιωματούχοι και των δύο πλευρών έχουν παραδεχτεί τη βασιμότητα των δημοσιευμάτων που κάνουν λόγο για μυστικές διαπραγματεύσεις.
Σε κάθε περίπτωση όμως οι δύο πλευρές διαμηνύουν ότι δεν έχει επέλθει, ακόμη, συμφωνία.
Πράγματι, εξακολουθούν να απέχουν πολύ σε ορισμένα βασικά ζητήματα, τονίζουν οι "NYT".
Οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε εξέλιξη στο Λονδίνο από τον Νοέμβριο του 2021, μεταξύ του πρωθυπουργού της Ελλάδας Κυριάκου Μητσοτάκη και του προέδρου του Βρετανικού Μουσείου Τζορτζ Οσμπορν. Σε συναντήσεις σε πολυτελή ξενοδοχεία και στο σπίτι του Ελληνα πρέσβη, τα μέρη προσπαθούν να καταλήξουν σε συμφωνία για το μέλλον των Γλυπτών, όπως αναφέρουν δύο άνθρωποι που γνωρίζουν τις διαπραγματεύσεις.
Το πόσο έχουν προχωρήσει οι διαπραγματεύσεις έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλών εικασιών. Σύμφωνα, ωστόσο, με τις πηγές της «ΝΥΤ», μια συμφωνία παραμένει πολύ πιο μακριά από ό,τι δείχνουν οι προαναφερθείσες εκτιμήσεις.
Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έχει ζητήσει από το Βρετανικό Μουσείο να επιστρέψει όλη τη ζωοφόρο που βρίσκεται στη συλλογή του, αποκάλυψε άτομο που έχει γνώση της ελληνικής θέσης. Ο ίδιος ήθελε μια συμφωνία, ότι τα εν λόγω έργα θα παραμείνουν στην Ελλάδα για τουλάχιστον 20 χρόνια, πρόσθεσε η ίδια πηγή, και ήλπιζε ότι, κατόπιν, η συμφωνία θα παρατεινόταν. Σε αντάλλαγμα για τη ζωοφόρο, τα ελληνικά μουσεία θα προμήθευαν το Βρετανικό Μουσείο με μια εναλλασσόμενη συλλογή ανεκτίμητων αντικειμένων.
Το ίδιο δημοσίευμα υπογραμμίζει πως το Βρετανικό Μουσείο θέλει μια διαφορετική συμφωνία, όπως αναφέρει άτομο που γνωρίζει τη θέση του. Ο Όσμπορν φέρεται να έχει προτείνει την επιστροφή ενός μικρότερου τμήματος των αρχαίων καλλιτεχνημάτων ως βραχυπρόθεσμο δάνειο. Το Μουσείο θα μπορούσε να προσφέρει έως και το ένα τρίτο των Γλυπτών του Παρθενώνα που βρίσκονται στη συλλογή του, ανέφερε η ίδια πηγή στους ΝΥΤ.
Με μια άτυπη προσφορά και μια αντιπροσφορά στο τραπέζι, οι συνομιλίες έχουν φθάσει σε ένα επίπεδο που «δεν είχαμε ξαναδεί», δήλωσε το πρόσωπο της ελληνικής πλευράς. Και τα δύο μέρη «διαπραγματεύονται καλή τη πίστει», αλλά δεν αναμένουν περισσότερη πρόοδο μέχρι να διεξαχθούν οι βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα εντός του έτους.
Βάσει του δημοσιεύματος των ΝΥΤ, η πίεση προς το Βρετανικό Μουσείο έχει ενταθεί με όλο και περισσότερα αρχαία καλλιτεχνήματα να επιστρέφουν στους γενέθλιους τόπους τους το τελευταίο διάστημα.
Ταυτόχρονα όμως, οι NYT επισημαίνουν ότι πέραν των αποστάσεων στις διαπραγματεύσεις υπάρχει άλλος ένας αστάθμητος παράγοντας. Εάν οι Βρετανοί και οι Έλληνες βουλευτές θα υπερψηφίσουν μια συμφωνία. Επίσης, δεν είναι σίγουρο αν η Ελλάδα θα αποδεχόταν συμφωνία που θα όριζε σαφώς ότι η ιδιοκτησία των Γλυπτών του Παρθενώνα ανήκουν στο Βρετανικό Μουσείο.