Παράλληλα, δεν κρύβει τον προβληματισμό του για τα ζητήματα που δημιουργούνται στην εξ αποστάσεως εξεταστική, ενώ αναφέρεται και στο σκάνδαλο του Πανεπιστημίου για ατασθαλίες σε βάρος ερευνήτριας του πανεπιστημίου, ξεκαθαρίζοντας πως «δεν υπάρχει έρευνα της OLAF στο ΑΠΘ».
Το ΑΠΘ αποφάσισε να προχωρήσει σε εξ αποστάσεως εξεταστική σε όλα τα τμήματα. Υπάρχει έντονος προβληματισμός από τους καθηγητές και τους φοιτητές για το αδιάβλητο της διαδικασίας, αλλά και τη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων.
Η απόφαση της Συγκλήτου του ΑΠΘ ελήφθη ομόφωνα, συνεκτιμώντας τις σύνθετες παραμέτρους μιας έκτακτης κατάστασης. Πρωταρχικό μέλημά μας είναι η πανεπιστημιακή κοινότητα να παραμείνει ασφαλής και να ολοκληρωθεί ομαλά το ακαδημαϊκό εξάμηνο. Οι εναλλακτικές μέθοδοι για την εξ αποστάσεως εξέταση των φοιτητών είναι σε γνώση του κάθε συναδέλφου, ο οποίος έχει και τη διακριτική ευχέρεια να επιλέξει μεταξύ αυτών -για παράδειγμα εξέταση μέσω εργασιών, προφορική εξέταση μέσω τηλεδιάσκεψης ή και συνδυασμό αυτών ή όποιον άλλον τρόπο επιλέξει κάποιος.
Η εγκυρότητα, το αδιάβλητο της διαδικασίας και τα προσωπικά δεδομένα των φοιτητριών και των φοιτητών είναι ζητήματα που μας απασχολούν και είναι ψηλά στην ατζέντα της συζήτησης για τους τρόπους της εξ αποστάσεως εξέτασης και πρέπει να διασφαλίζονται. Ακολουθούμε τις κατευθύνσεις τόσο του υπουργείου Παιδείας όσο και της αρμόδιας Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη και τη διεθνή εμπειρία, όσον αφορά την αποτελεσματικότητα των εξ αποστάσεως μεθόδων εξέτασης, που εφαρμόζουν τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια στο εξωτερικό.
Δια ζώσης εξέταση, με φυσική δηλαδή παρουσία, θα μπορούσε να γίνει, αν οι διδάσκοντες το ζητήσουν, σε φοιτήτριες και φοιτητές που φοιτούν στο τελευταίο εξάμηνο της Ιατρικής, της Οδοντιατρικής και της Κτηνιατρικής, όπου θα έρθουν για να ολοκληρώσουν την εκπαίδευσή τους μέσα στις κλινικές ή τα αντίστοιχα εργαστήρια. Όλα τα υπόλοιπα τμήματα αποφάσισαν μέσω των γενικών συνελεύσεων, ότι θα γίνουν εξ αποστάσεως οι τελικές εξετάσεις.
Επίσης, θα ληφθεί ιδιαίτερη πρόνοια για τις φοιτήτριες και τους φοιτητές με ειδικές ανάγκες, ούτως ώστε η βοήθεια που χρειάζεται να τους παρασχεθεί για τις τελικές αξιολογήσεις, να μην αυξήσει τη δυσκολία επιτυχούς ανταπόκρισής τους. Επαναλαμβάνω, όμως, πως αντιμετωπίζουμε μία έκτακτη κατάσταση και επ’ ουδενί οι εξ αποστάσεως μέθοδοι δεν πρόκειται να υποκαταστήσουν στο μέλλον τη με φυσική παρουσία των φοιτητών εκπαιδευτική και εξεταστική διαδικασία.
Από αύριο, οι φοιτητές επιστρέφουν έπειτα από δύο μήνες στο ΑΠΘ για την πραγματοποίηση των εργαστηριακών και κλινικών μαθημάτων. Ποια είναι τα μέτρα που έχετε λάβει;
Εφαρμόζουμε κατά γράμμα τις οδηγίες της επιτροπής για την αντιμετώπιση του κορονοϊού, σε όλους τους εργαστηριακούς χώρους και τις κλινικές, όπου θα γίνουν τα μαθήματα που απαιτούν τη φυσική παρουσία των φοιτητριών και των φοιτητών καθώς και των καθηγητών. Με βάση τις οδηγίες των ειδικών θα εφαρμοστούν μέτρα τόσο σε ό,τι αφορά τον επιτρεπόμενο αριθμό ατόμων σε κάθε αίθουσα, την τήρηση των μεταξύ τους αποστάσεων, τα μέσα προσωπικής προστασίας, όσο και για τη διασφάλιση των συνθηκών υγιεινής στους χώρους.
Ο υφυπουργός Παιδείας, Βασίλης Διγαλάκης, σε δηλώσεις του για την εξ αποστάσεως διδασκαλία τόνισε ότι είναι ένα «εργαλείο» που ήρθε για να μείνει. Υπάρχει περίπτωση να υιοθετήσετε αυτή την πρακτική και από τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά;
Διαβάζοντας κανείς την ανακοίνωση του Πανεπιστημίου του Cambridge ότι όλες οι διαλέξεις θα πραγματοποιηθούν εξ αποστάσεως το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021, αντιλαμβάνεται πως η πανδημία έχει δημιουργήσει συνθήκες πρωτόγνωρης αβεβαιότητας σε όλον το κόσμο και ότι είναι έκδηλη η αγωνία των κυβερνήσεων, φορέων, οργανισμών, επιχειρήσεων στην επόμενη περίοδο να κατορθώσουν να βρίσκονται ένα βήμα μπροστά από τις εξελίξεις. Η επιτυχημένη διαχείριση της κρίσης στη χώρα μας, που αναγνωρίζεται καθημερινά με διθυραμβικά δημοσιεύματα στον διεθνή Τύπο, μας έχει δώσει τον ζωτικό χώρο να μπορούμε να σχεδιάζουμε ψύχραιμα και να περιμένουμε πως σύντομα θα επιστρέψουμε στα αμφιθέατρα και στη δια ζώσης διδασκαλία που είναι ο κυρίαρχος τρόπος εκπαίδευσης. Είμαστε αποφασισμένοι, όμως, να διαφυλάξουμε την παρακαταθήκη της περιόδου αυτής. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι ένα πολύτιμο εργαλείο που θα αξιοποιήσουμε στο μέλλον για την περαιτέρω ενίσχυση του εκπαιδευτικού έργου και κυρίως της εξωστρέφειας του Αριστοτελείου.
Με την απελευθέρωση των αγγλόφωνων προπτυχιακών προγραμμάτων να περιμένουμε ανακοινώσεις από το ΑΠΘ;
Το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας, όταν ψηφιστεί και γίνει νόμος του κράτους, θα δώσει τη δυνατότητα στο κάθε πανεπιστήμιο να ιδρύει είτε με τη στήριξη ενός μόνο τμήματος ή και περισσότερων τμημάτων ξενόγλωσσα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών. Πρόκειται για σημαντικότατο βήμα στην κατεύθυνση ενίσχυσης και αυτονόμησης των πανεπιστημίων.
Στο ΑΠΘ είμαστε στην ευχάριστη θέση να πούμε ότι είναι έτοιμο το ξενόγλωσσο πρόγραμμα προπτυχιακών σπουδών του τμήματος της Ιατρικής. Το πρόγραμμα σπουδών έχει αναπτυχθεί, είναι έτοιμο και για τα 12 εξάμηνα και ήδη έχει γίνει μια ουσιαστική συζήτηση εντός του τμήματος Ιατρικής και περιμένουμε την ψήφιση του νόμου, έτσι ώστε να ακολουθηθεί η τυπική διαδικασία και μέσω της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης να πάρει την έγκριση, έτσι ώστε να λειτουργήσει. Αν υπήρχε η δυνατότητα να εξαντληθούν όλες οι τυπικές και νόμιμες διαδικασίες ακόμα και τον Σεπτέμβριο είναι έτοιμο να λειτουργήσει το πρώτο αγγλόφωνο προπτυχιακό πρόγραμμα του πανεπιστημίου. Υπάρχουν σκέψεις και για άλλα προγράμματα, προς το παρόν όχι κάτι ανακοινώσιμο. Όμως, θεωρώ ότι η ίδρυση αυτού του ξενόγλωσσου προγράμματος σπουδών προφανώς και θα διεγείρει τα αντανακλαστικά και άλλων τμημάτων, έτσι ώστε να υπάρχει συνέχεια στη δημιουργία τέτοιων τμημάτων.
Ο αριθμός εισακτέων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπως ανακοινώθηκε από το υπουργείο Παιδείας θα είναι ίδιος με πέρυσι. Σας προβληματίζει η εξέλιξη αυτή, με δεδομένο ότι τα πανεπιστημιακά ιδρύματα ζητήσατε και περιμένατε να έχετε σημαντικό ρόλο στον αριθμό των φοιτητών που θα δεχθείτε.
Είναι μείζον θέμα για το οποίο έχουν γίνει εκτενείς συζητήσεις με την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας σε κλίμα συναντίληψης σε ό,τι αφορά την ανάγκη να υπάρξει μία διαφορετική κατανομή. Δεν είναι μόνο ακαδημαϊκό, ούτε μόνο κοινωνικό το θέμα. Δεν είμαστε κοινωνικά ανάλγητοι όταν, για παράδειγμα, εκφράζουμε ανησυχία που στο τμήμα Γεωπονίας του ΑΠΘ με τις μετεγγραφές ο αριθμός των φοιτητών -465 άτομα- είναι τριπλάσιος από τους εισαχθέντες. Από την άλλη το πανεπιστήμιο ως κύτταρο της κοινωνίας δεν αδιαφορεί για το γεγονός ότι διανύουμε μια δύσκολη περίοδο. Υπό το πρίσμα αυτό εκτιμώ πως είναι στη σωστή κατεύθυνση για την αποσυμφόρηση των κεντρικών πανεπιστημίων η διάταξη για τις μετεγγραφές στο νομοσχέδιο, που προτείνει την καθιέρωση βάσης μετεγγραφής -βάση εισαγωγής μείον 2.750 μόρια- και τον εξορθολογισμό των υφιστάμενων οικονομικών και κοινωνικών κριτηρίων, όπως για παράδειγμα την εξέταση του μέσου όρου των εισοδημάτων των τριών τελευταίων ετών και όχι μόνο ενός.
Το ΑΠΘ τηρεί σιγή ιχθύος για την αποκάλυψη της OLAF (Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης) σχετικά με ατασθαλίες σε βάρος ερευνήτριας του πανεπιστημίου η οποία απέσπασε ευρωπαϊκά κονδύλια ενός εκατομμυρίου ευρώ.
Δεν υπάρχει έρευνα της OLAF στο ΑΠΘ, ούτε για κάποιο μέλος του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού της πανεπιστημιακής μας κοινότητας. Δεν έχουμε καμία αρμοδιότητα να σχολιάζουμε έρευνες θεσμικών οργάνων και Αρχών, ενώ συνδράμουμε το έργο τους όποτε κι αν μας ζητηθεί, παρέχοντας όποια στοιχεία ή πληροφορίες είναι σε γνώση μας και μπορεί να είναι χρήσιμα. Επομένως, δεν αφορά το Αριστοτέλειο η έρευνα. Η διαχείριση δημόσιου, ευρωπαϊκού η όποιου άλλου χρήματος στο ΑΠΘ διέπεται από τις αρχές της διαφάνειας, της λογοδοσίας, της χρηστής διαχείρισης και υπάρχουν ασφαλιστικές δικλείδες, ώστε τα χρήματα που έρχονται στο Πανεπιστήμιο να επιστρέφουν στην κοινωνία πολλαπλάσια μέσω του έργου που παράγεται προς όφελός της. Στο πλαίσιο αυτό, το πανεπιστήμιο αξιοποιεί και κάθε νόμιμο μέσο για να διαφυλάξει τα συμφέροντά του, αν κρίνει ότι απειλούνται από ενέργειες τρίτων. Στην παράμετρο της υπόθεσης που κινδύνευσε το ΑΠΘ να ζημιωθεί προσέφυγε στο ευρωπαϊκό δικαστήριο και δικαιώθηκε πλήρως, χωρίς να καταδειχθεί οτιδήποτε μεμπτό που να σχετίζεται με το Πανεπιστήμιο.
Ολοκληρώνοντας έναν χρόνο στον Πρυτανικό θώκο του ΑΠΘ, το στοίχημα που θέσατε να γίνει πιο ασφαλές στην καθημερινότητά του το πανεπιστήμιο φάνηκε πως κερδήθηκε. Ποιος είναι ο στόχος σας από εδώ και πέρα;
Οι συνάδελφοι που με τίμησαν και με εξέλεξαν πρύτανη στο μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της χώρας, δεν πίστεψαν απλά σε μένα αλλά σε ένα σχέδιο που μέσα και από τις δικές τους προτάσεις και αγωνίες διαμορφώθηκε. Πιστέψαμε όλοι μαζί σε μία επανάσταση του αυτονόητου, με αφετηρία τη βελτίωση της καθημερινότητας στην πανεπιστημιακή ζωή, την εμπέδωση αισθήματος ασφάλειας στο campus, την λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση των υπηρεσιών και υποδομών. Είναι ένα στοίχημα που κερδίσαμε όλοι μαζί αυτόν τον πρώτο χρόνο, καθώς την επομένη των πρυτανικών εκλογών δεν υπήρχαν εκείνοι που ψήφισαν τον έναν ή τον άλλο υποψήφιο, βρεθήκαμε όλοι μαζί, υπήρξε μόνο ο κοινός στόχος για ένα καλύτερο αύριο, στον οποίο συστρατεύτηκαν όλα τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας. Το κεκτημένο αυτό όχι απλώς θα το διαφυλάξουμε αλλά θα εργαστούμε για να το επεκτείνουμε σε κάθε έκφανση της πανεπιστημιακής λειτουργίας. Στην κατεύθυνση αυτή είναι καίριας σημασία η δουλειά που έχουμε ξεκινήσει για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των διοικητικών υπηρεσιών και η οποία καταφέραμε να επιταχυνθεί κατά την περίοδο της πανδημίας. Οι τελευταίοι μήνες ήταν πολύ χρήσιμοι για να γίνει κοινό κτήμα στο ΑΠΘ η αλήθεια πως ενωμένοι μπορούμε να αντεπεξέλθουμε σε κάθε δυσκολία, να πετύχουμε κάθε στόχο.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 24 Μαΐου 2020