Διάβασα έναν τίτλο στον Guardian: «Ένας καλός δήμαρχος μπορεί να αναμορφώσει μια πόλη, ένας κακός μπορεί να την ερειπώσει». Συμφωνείτε; Αυτή ήταν η εκκίνηση της συζήτησης με τον Νίκο Ταχιάο, νικητή του πρώτου γύρου των δημοτικών εκλογών για το δήμο Θεσσαλονίκης.
«Και ναι και όχι», είπε «Αυτό το σλόγκαν ισχύει για δημάρχους που έχουν όχι μόνο τα προσόντα αλλά και τις εξουσίες, για να διεκδικήσουν την αναμόρφωση. Ένας καλός δήμαρχος πάντως μπορεί να απογειώσει τη συνείδηση μιας πόλης και αυτό για την Ελλάδα δεν είναι λίγο».
Θεσσαλονικιός από οικογένεια που ασχολείται με το εμπόριο από τα τέλη του 19ου αιώνα, αγρονόμος - τοπογράφος και ελεύθερος επαγγελματίας, έχει ασχοληθεί από νεαρός με την τοπική αυτοδιοίκηση και εργάστηκε συμβάλλοντας στην υλοποίηση μεγάλων έργων όπως η αναμόρφωση της νέας παραλίας και το δημαρχιακό μέγαρο, και ο σχεδιασμός άλλων.
Από στέλεχος της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ έγινε πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ και στη συνέχεια επιτελικό στέλεχος του στρατηγικού σχεδιασμού της Νέας Δημοκρατίας. Θέλει όμως, όπως μας είπε, να έχει συναινέσεις και γόνιμες συνεργασίες, με αλληλοσεβασμό στο δημοτικό συμβούλιο. Γίνονται όλα αυτά μαζί άραγε;
Συνεπώς, αν εκλεγεί, θα αντιμετωπίσει μεγάλη πρόκληση να αποδείξει ότι δεν έχει δικά του και μη δικά του παιδιά σε κάθε έργο και υπηρεσία. Ακόμα πιο σημαντικό είναι με τη νέα πραγματικότητα των συσχετισμών στο νέο δημοτικό συμβούλιο, όποιος κι αν εκλεγεί δήμαρχος, να βρει τον κοινό τόπο με πρόσωπα και από άλλες παρατάξεις, τα σχέδια και τις ιδέες, για να πάει η πόλη μπροστά.
Του θύμισα τον Πασκουάλ Μαραγάλ, για παράδειγμα, έναν δήμαρχο που μεταμόρφωσε τη μετά τον Φράνκο Βαρκελόνη, τον Σιράκ που δέσποσε παλιά στο Παρίσι ή και τον Ταγίπ Ερντογάν ως δήμαρχο Κωνσταντινούπολης, όπου αντιμετώπισε με πραγματισμό μεγάλα προβλήματα (ύδρευση, μετακινήσεις, υποδομές), έβαλε τις βάσεις για τη μετέπειτα πολιτική του κυριαρχία, άσχετο αν αργότερα αυτή ταυτίστηκε με τον αυταρχισμό. Θέλω να πω ότι η δημαρχία σε μεγάλες ιστορικές πόλεις έχει γίνει εφαλτήριο για πολιτικές βλέψεις…
«Ισχύει αυτό, αλλά δεν ισχύει για μένα. Ο βασικός μου στόχος είναι ο δήμος Θεσσαλονίκης. Για τον Ερντογάν δεν έχω την καλύτερη άποψη, αλλά τον Μαραγάλ τον έχω γνωρίσει και πιστεύω ότι η Βαρκελόνη της εποχής του μπορεί να είναι ένα πρότυπο για τη Θεσσαλονίκη. Βέβαια, ισχύουν άλλα μοντέλα διοίκησης εκεί».
Επιτυχημένος δήμαρχος σε μια πόλη βρόμικη, χωρίς να έχει λύσει το πρόβλημα των σκουπιδιών, γεμάτη ανασφάλεια και με πληγή το κυκλοφοριακό, γίνεται;
Εάν λύσει τα δύο μεγάλα προβλήματα, θα έχει κάνει μεγάλο βήμα. Το κυκλοφοριακό το αντιμετωπίζουμε με μεγάλη ευθύνη και χρειάζεται μεγάλη ωρίμανση. Διότι είναι κυρίως πρόβλημα στάθμευσης.
Το θέμα της ασφάλειας των πολιτών;
Γι’ αυτό τη μεγάλη ευθύνη την έχει η κεντρική εξουσία, αλλά και ο δήμαρχος είναι αυτός που δίνει το ρυθμό στην πόλη. Μπορεί για παράδειγμα να μην επιτρέψει να δημιουργηθεί ένα γκέτο. Θα το φωνάζω διαρκώς αυτό και αν έλθει η πολιτική αλλαγή, που εύχομαι, ο πρώτος που θα το ακούσει είναι ο κ. Μητσοτάκης. Είπα μάλιστα ότι αν σε αυτό υποχωρήσει, θα χαλάσει μία φιλία.
Η μάχη με την γκρίζα καθημερινότητα, που είναι δύσκολη, θα κρίνει και το μέγεθος της επιτυχίας μας. Γι’ αυτό και συμβολικά απευθυνόμενος στον πολίτη διάλεξα τη λέξη που αποδίδει τον τρόπο που θα εργαστούμε: Υπεύθυνα.
Τι είναι αυτό το «υπεύθυνα»;
Έχουμε την τάση στην πόλη να υποτασσόμαστε στο λαϊκισμό, να υιοθετούμε στερεότυπα και να διχαζόμαστε, αναδεικνύοντας ασήμαντα θέματα, σχεδόν ανοησίες, που δεν αφορούν την καθημερινότητα και τα προβλήματα του πολίτη. Υπευθυνότητα θεωρώ να τα υπερβούμε όλα αυτά. Εγώ είμαι έτοιμος να συζητήσω και να κάνω τους όποιους συμβιβασμούς είναι απαραίτητοι, για να προχωρήσει το έργο του δήμου. Το ίδιο πρέπει να πράξουν και οι άλλοι.
Άκουσα, όχι χωρίς σκεπτικισμό, να λέτε ότι «είμαι πολύ Νέα Δημοκρατία».
Ναι, το είπα σε συνέντευξη στην τηλεόραση.
Αυτό ακούγεται από τη μια ειλικρινές εκ μέρους σας με βάση το βιογραφικό σας. Είναι όμως και σωστό; Το λέτε την εποχή που όλοι τονίζουν ότι θα είναι δήμαρχοι «όλων των πολιτών». Δεν υπάρχει αντίφαση;
Όχι, δεν βλέπω αντίφαση. Το ότι είμαι Νέα Δημοκρατία σημαίνει, κατά τη γνώμη μου, πως είμαι ανοιχτός άνθρωπος. Έχω αποδείξει από όλη τη θητεία μου σε δημόσιες θέσεις ότι είμαι πολύ φιλελεύθερος. Ποτέ δεν κοιτούσα ποιες είναι οι πολιτικές πεποιθήσεις του συνομιλητή μου. Ούτε με επηρέαζαν στις συνεργασίες μου.
Από τη δεκαετία του ενενήντα, αν θυμάμαι καλά, ακούγεται μία δήλωση μεταξύ δήμαρχων: «Μπαίνοντας στο δημαρχείο, καταθέτω την κομματική μου ταυτότητα».
Μόλις μου θυμίσατε ότι δεν έχω πληρώσει τη συνδρομή μου στη Νέα Δημοκρατία και έτσι μάλλον δεν έχω ταυτότητα σε ισχύ (γέλια).
Ναι, αλλά, ασκώντας διοίκηση στο δήμο, μπορεί κάποιος να πιέζεται από «σειρήνες» για τα «δικά μας τα παιδιά»…
Δεν ισχύει με μένα αυτό. Δεν έχω κομματικές παρωπίδες. Ούτως ή άλλως κάποια από τα θεωρούμενα «δικά μας παιδιά» σε αυτές τις εκλογές στάθηκαν απέναντί μου. Όχι, δεν έχω δύο μέτρα και δύο σταθμά. Θυμηθείτε ότι βρέθηκα απέναντι στο σύλλογο των εργαζομένων του δήμου, στον οποίο η πλειοψηφία ήταν με τη Νέα Δημοκρατία το 2002. Ως αρμόδιος αντιδήμαρχος, τότε, κατέθεσα στο δικαστήριο, για να κριθεί καταχρηστική η απεργία και δικαιώθηκα μάλιστα, διότι τα αιτήματα ήταν παράνομα.
Είναι πολλές οι στιγμές που ο δήμαρχος γίνεται αποδέκτης και «τροχονόμος» αιτημάτων για μικροδιευθετήσεις, για εκπλήρωση αιτημάτων ατομικών ή συλλογικών κτλ.
Μπορεί να τα αποφύγει αυτά, αρκεί να το ξεκαθαρίσει από την αρχή. Το έχω πει ότι δεν έχω εξαρτήσεις, ούτε μικρές ούτε μεγάλες. Είπα ευθέως σε μικροπωλητή του Λευκού Πύργου, που με ρώτησε στην τηλεόραση, ότι δεν μπορεί να μετατραπεί αυτό το μέρος σε πανηγύρι του Αγίου Μάμα.
Μήπως ήρθε η ώρα ο κάθε υποψήφιος δήμαρχος να πει από την αρχή ότι, αν εκλεγώ, θεωρώ την ψήφο σας ως αυστηρή εντολή να συγκρουστώ εναντίον των όποιων συμφερόντων και να «σπάσω αυγά»; Κι ας φύγω από την πρώτη εβδομάδα…
Το ξεκαθαρίζω από την αρχή ότι εγώ θα συγκρουστώ. Η Θεσσαλονίκη σηκώνει πολλά «μικρά μαγαζάκια», αλλά ποτέ δεν σκέφτεται σαν μια ενιαία μεγάλη επιχείρηση. Αυτό είναι το πρόβλημα της πόλης, αλλά και το γεγονός ότι την έχουν χωρίσει σε «δεξιά» και «αριστερά» έργα.
Ποιες άλλες είναι οι ιδιαιτερότητες της φετινής εκλογής;
Είμαστε υποχρεωμένοι να πορευθούμε σε νέες συνθήκες. Ποτέ στα μεταπολιτευτικά χρονικά δεν υπήρξαν 19 υποψήφιοι που διεκδικούσαν τη δημαρχία. Ο συνδυασμός μας τελικά εκλέγει 11 δημοτικούς συμβούλους, την ώρα που κάποιος με 1% μπαίνει στο δημοτικό συμβούλιο.
Πάντως είναι πολύ δυσάρεστο και ανησυχητικό το γεγονός ότι υπήρξε μεγάλη καθυστέρηση στην ανακοίνωση των τελικών αποτελεσμάτων του α’ γύρου των εκλογών στο δήμο Θεσσαλονίκης.
Η γραφειοκρατία και τα προβλήματα της δημόσιας διοίκησης έπαιξαν το ρόλο τους. Κατανοώ τους κυρίους Ζέρβα και Ορφανό για τη μεγάλη ταλαιπωρία που έχουν υποστεί.
Αν είστε δήμαρχος και σας έλθει μια πολύ καλή πρόταση για ένα έργο από την αντιπολίτευση, θα την υιοθετήσετε;
Βεβαίως, και θα την πιστώσω στον εμπνευστή της.
Πού θα εξαντλήσετε την αυστηρότητά σας;
Τα θέματα ηθικής είναι το αδιαπραγμάτευτο όριο. Είμαι πολύ ευαίσθητος σ’ αυτό. Η πρώτη υπηρεσία που θα αναβαθμίσω, όπως δήλωσα κατά την επίσκεψή μου στο δήμο, είναι ο εσωτερικός έλεγχος του δήμου.
Η Θεσσαλονίκη και η Αθήνα είναι καταδικασμένες να είναι σε κόντρα;
Προς Θεού, όχι. Εγώ λατρεύω και την Αθήνα.
Ποια είναι καλύτερη ως τόπος του βίου;
Σε άλλα υπερέχει η Θεσσαλονίκη και σε άλλα η Αθήνα. Εδώ η υγρασία και η θολούρα μάς κάνει καμιά φορά να μην είμαστε ξεκάθαροι στους στόχους μας.
Η Θεσσαλονίκη λόγω των μεγάλων πανεπιστημίων της έχει πολλούς νέους από όλο τον κόσμο. Τι θα κάνετε γι’ αυτούς;
Είναι μια θαυμάσια γενιά, αλλά λίγο κλειστή, σοβαρή και λιγομίλητη. Σίγουρα επιφυλακτική απέναντι στην εξουσία. Νιώθουν ότι γι’ αυτούς οι ορίζοντες είναι κλειστοί. Πρέπει να περπατήσουμε ανάμεσά τους και να τους ακούσουμε. Κυρίως να τους πείσουμε εμπράκτως ότι υπάρχει μέλλον γι’ αυτούς. Γι’ αυτό πιστεύω ότι η αλλαγή στο δήμο Θεσσαλονίκης πρέπει να συμβαδίσει με την πολιτική αλλαγή σε όλη την Ελλάδα, αφήνοντας πίσω όλο αυτό το ζοφερό τοπίο.
Ήρθε η ώρα και η δική σας γενιά των πολιτικών και η δική μας των δημοσιογράφων να δίνουμε σιγά σιγά τη σκυτάλη στη γενιά του Erasmus;
Κι αυτό νομίζω ότι είναι σχηματικό. Οι γενιές δεν εναλλάσσονται, αλλά μεταξύ τους πρέπει να υπάρχει ώσμωση. Έχει αξία στη ζωή και το βλέπουμε μεγαλώνοντας να συνειδητοποιήσουμε ότι κανένας δεν μπορεί να απαξιώσει την εμπειρία. Κι εγώ κουβαλάω αρκετές εμπειρίες ζωής, τις οποίες θεωρώ πολύτιμες στο παιχνίδι της πολιτικής.
Γενικά θα συμφωνούσατε ότι η προεκλογική περίοδος, που ήταν και παρατεταμένη, για τις δημοτικές εκλογές εξελίχθηκε χωρίς μεγάλες εντάσεις, σε αντίθεση με γεγονότα και πρωταγωνιστές της κεντρικής πολιτικής σκηνής;
Δεν θα συμφωνούσα απόλυτα. Εγώ δέχτηκα bullying σε δύο βασικά θέματα. Το ένα είναι το γήπεδο του ΠΑΟΚ, για το οποίο ουδέποτε εξέφρασα αντίθεσή μου, και το άλλο είναι ο ΟΑΣΘ, όπου διαστρεβλώθηκαν απόψεις που εξέφρασα στον διευθύνοντα σύμβουλο. Ποτέ δεν είπα να καταργηθεί η κάρτα ανέργου, η οποία άλλωστε δεν είναι θέμα του δήμου. Είπα απλώς ότι η γενίκευση που έκανε ο ΟΑΣΘ, επιτρέποντας να μπαίνουν όλοι με κάρτα ανέργου στα λεωφορεία, λειτουργεί σε βάρος των εσόδων του Οργανισμού.
Πόσες θητείες χρειάζονται για να ολοκληρώσει το έργο του ένας δήμαρχος. Πότε πρέπει να αποχωρήσει;
Μία δεν φτάνει σίγουρα. Από κει και πέρα βλέπουμε και σίγουρα πρέπει να καταλαβαίνει ο δήμαρχος μέχρι πότε μπορεί να μιλάει ακόμα γόνιμα στον κόσμο, χωρίς να τον έχει κουράσει. Δεν μπορεί να βάζεις όρια. Η σχηματοποίηση γίνεται λαϊκισμός.
Ο Γιάννης Μπουτάρης απέρχεται. Άφησε, ανεξάρτητα από το πώς βλέπει κανείς το έργο του, πολύ περισσότερες εντυπώσεις αλλά και αναφορές γι’ αυτόν στα ξένα ΜΜΕ, ως διεθνής προσωπικότητα από οποιονδήποτε προκάτοχο. Τι λέτε γι’ αυτόν;
Για να λέμε την αλήθεια, ο Μπουτάρης είναι «ροκ σταρ». Εγώ δεν είμαι. Μάλλον τεχνοκράτη θα με έλεγα, πρακτικό και άμεσο. Δεν έχω και τις διαρκείς μεταλλάξεις του σταρ. Δεν έχω αρνητικά αισθήματα γι’ αυτόν ούτε θα αφιερώσω τη ζωή μου για να αποκαθηλώσω την εικόνα του. Για όλους τους δημάρχους που προσπάθησαν να προσφέρουν στην πόλη αξίζει μια καλή κουβέντα. Νομίζω ότι το ανοιχτό και το μποέμ του χαρακτήρα του, όταν δεν έφτανε στα όριά του, θα το θυμάμαι πάντα.
Ποια πράγματα θα έχουν στο νου όταν ψηφίζουν οι δημότες της Θεσσαλονίκης στο δεύτερο γύρο;
Ο δήμος Θεσσαλονίκης, για να μην κρυβόμαστε, πάντα στέλνει πολιτικά μηνύματα. Στις φετινές εκλογές η ατμόσφαιρα φορτίζεται έντονα, με ευθύνη κυρίως του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, με φαινόμενα αλαζονείας και διάθεσης για διχασμό και επηρεάζεται από τη Συμφωνία των Πρεσπών».
Αλλά εμείς έχουμε την πόλη μπροστά. Πιστεύω ότι οι δημότες θα είναι απαιτητικοί. Τα προβλήματα έχουν οξυνθεί. Ο χρόνος δεν περισσεύει. Εγώ αυτό που μπορώ είναι να τους προτρέψω να σκεφτούν ποιος είναι αυτός που έχει να επιδείξει έργο και ποιος έχει τη δυνατότητα να κάνει πράξη τα οράματα και στα σχέδια. Θέλω να τους πείσω ότι μπορώ να δώσω υψηλούς ορίζοντες στην πόλη. Δεν είναι εύκολος αγώνας, αλλά πιστεύω με την ψήφο των πολιτών θα βγούμε νικητές.
Η πόλη δεν μπορεί να μένει πίσω, πρέπει να πάει μπροστά», είπε ο υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης
«Είναι καιρός να δούμε το μέλλον της Θεσσαλονίκης όλοι μαζί. Η πόλη δεν μπορεί να μένει ούτε πίσω ούτε στο λαϊκισμό, πρέπει να πάει μπροστά», τόνισε ο υποψήφιος δήμαρχος Νίκος Ταχιάος στη ραδιοφωνική του συνέντευξη στο Θέμα Radio 104,6, επισημαίνοντας ότι ο ίδιος, αναφερόμενος στο β' γύρο των εκλογών, απευθύνεται σε όλους τους δημότες και δεσμεύτηκε πως, εφόσον εκλεγεί δήμαρχος, θα είναι ενωτικός για όλη τη Θεσσαλονίκη.
Ακόμη τόνισε ότι «οι πολίτες μπορούν να αναγνωρίσουν στο πρόσωπό μου ένα ειδικό βάρος στη διοίκηση του δήμου, μια εμπειρία που είναι πολύ σημαντική στο χειρισμό των θεμάτων της τοπικής αυτοδιοίκησης, ένα ανοιχτό μυαλό και το γεγονός ότι μπορώ να ανοίξω πολλές πόρτες αυτήν τη στιγμή πάνω στο κύμα της πολιτικής αλλαγής, η οποία έρχεται».
Για την επόμενη μέρα στη διοίκηση του δήμου Θεσσαλονίκης, ο Νίκος Ταχιάος είπε πως, κάποια στιγμή, πρέπει να επικρατήσει η λογική σε όλους, γιατί η πόλη πρέπει να διοικηθεί, τονίζοντας ότι «Είμαι έτοιμος να κάνω εκείνους τους συμβιβασμούς που είναι απαραίτητοι για να προχωρήσουμε. Προφανώς έχω τις απόψεις μου και εμμένω σε αυτές. Θέλω να δω και τις άλλες πλευρές, εφόσον εκλεγώ δήμαρχος, πόσο και εκείνες θα βάλουν νερό στο κρασί τους για να διοικηθεί η πόλη».
Αναφερόμενος στην καθυστέρηση της ανακοίνωσης των τελικών αποτελεσμάτων του α' γύρου των εκλογών στο δήμο Θεσσαλονίκης, ο επικεφαλής του συνδυασμού «Θεσσαλονίκη- Υπεύθυνα» επισήμανε ότι «αυτό δείχνει την αδυναμία της δημόσιας διοίκησης και της ελληνικής γραφειοκρατίας» και συμπλήρωσε ότι κατανοεί τους κυρίους Ζέρβα και Ορφανό για την ταλαιπωρία που έχουν υποστεί.
Όταν ρωτήθηκε για την πολιτική ταυτότητα του Κωνσταντίνου Ζέρβα, ο Νίκος Ταχιάος εξήγησε ότι «βρέθηκε ευκαιριακά στο χώρο της Νέας Δημοκρατίας. Είναι ένας άνθρωπος που είχε θέσεις στην κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου. Προέρχεται από το χώρο της κεντροαριστεράς και αυτός είναι ο λόγος που η Κατερίνα Νοτοπούλου του έκλεισε το μάτι ενόψει του β' γύρου των εκλογών» και συμπλήρωσε ότι «η εκλογή μου στη θέση του δημάρχου είναι αυτή που θα στεναχωρήσει τον κ. Τσίπρα, αλλά δεν μπορώ να κάνω κάτι για αυτό».
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 1-2 Ιουνίου 2019