Όταν το περασμένο Σάββατο και μετά από μια καταμέτρηση-θρίλερ, ο Τζο Μπάιντεν κατάφερε να κερδίσει την ιστορική εκλογική μάχη των ΗΠΑ, ο Πρόεδρος Τραμπ έχασε πολλά περισσότερα από τις εκλογές... Όταν αποχωρήσει από τον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, θα χάσει επίσης τη συνταγματική προστασία που απολαμβάνει ο Πρόεδρος από κάθε είδους διώξεις.
Μετά τις 20 Ιανουαρίου, ο αμφιλεγόμενος πλανητάρχης, ο οποίος αρνείται πεισματικά να παραχωρήσει την εξουσία στο νόμιμα εκλεγμένο διάδοχό του και αγωνίζεται να παραμείνει στο αξίωμά του, θα είναι πιο ευάλωτος από ποτέ σε μια εκκρεμούσα έρευνα στο Μανχάταν για την οικογενειακή του επιχείρηση και τις πρακτικές που ακολουθεί σ' αυτήν, καθώς και τους φόρους του.
Η διετής έρευνα, η μόνη ενεργή εγκληματική έρευνα εναντίον του Τραμπ, είχε σταματήσει από το περασμένο φθινόπωρο, όταν ο πρόεδρος κατέθεσε μήνυση για να μπλοκάρει την κλήτευση των φορολογικών δηλώσεών του και άλλων αρχείων, σε μια από τις πολλές κόντρες που είχε με τη δικαιοσύνη. Κι αυτή η απόφαση αναμένεται σύντομα.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ των "Times" της Νέας Υόρκης ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι η έρευνα του Δημοκρατικού εισαγγελέα, Cyrus R. Vance Jr., είναι ψάρεμα σε θολά νερά με πολιτικά κίνητρα. Αλλά αν το Ανώτατο Δικαστήριο αποφασίσει ότι ο κ. Vance δικαιούται τα αρχεία, και ανακαλύψει πιθανά εγκλήματα, ο δισεκατομμυριούχος θα μπορούσε να βρεθεί αντιμέτωπος με το νόμο, κάτι που θα πυροδοτήσει περαιτέρω πολιτικές εντάσεις και θα αυξήσει τις πιθανότητες μιας ποινικής καταδίκης, ή ακόμα και φυλάκισης, για έναν πρώην, πλέον, πρόεδρο.
«Δεν θα έχει ποτέ μεγαλύτερη προστασία από τον Vance από ό, τι έχει τώρα», δήλωσε ο Stephen I. Vladeck, καθηγητής νομικής στο Πανεπιστήμιο του Τέξας. «Ο Vance είναι ένα αινιγματικό χαρτί στην ιστορία αυτή», πρόσθεσε ο καθηγητής Vladeck. "Και υπάρχουν πολύ λίγα που ακόμη και μια νέα διοίκηση που θέλει να αφήσει τους παλιούς να ξεχαστούν, θα μπορούσε να κάνει επίσημα για να τον σταματήσει." Οι δικηγόροι του Τραμπ αρνήθηκαν να σχολιάσουν το θέμα.
Η εισαγγελική έρευνα για έναν εν ενεργεία Πρόεδρο έχει αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη σημασία, διότι η προηγούμενη χρήση που έκανε ο Τραμπ στην προεδρική ασυλία - δίνοντας χάρη στα μέλη της διοίκησής του που βρέθηκαν κατηγορούμενοι για κακουργήματα- υποδηλώνει ότι θα κάνει ανάλογη χρήση του προεδρικού δικαιώματος της απονομής χάριτος σε συνεργάτες του, μέλη της οικογένειάς του και πιθανόν ακόμη και στον ίδιο του τον εαυτό, όπως άλλωστε ισχυρίζεται πως έχει δικαίωμα να κάνει.
Όμως η εξουσία απονομής χάριτος του Προέδρου δεν επεκτείνεται σε κρατικά εγκλήματα, όπως οι πιθανές παραβιάσεις που βρίσκονται υπό διερεύνηση από το γραφείο του κ. Vance. Η έρευνα του κ. Vance θα μπορούσε να έχει τεράστια σημασία εάν η νέα κυβέρνηση του Μπάιντεν, προσπαθώντας να ενοποιήσει τη χώρα και να αποφύγει τα αντίποινα εναντίον του Τραμπ, αποφύγει νέες ομοσπονδιακές έρευνες. Μια τέτοια κίνηση δεν θα δεσμεύσει τον εισαγγελέα, έναν ανεξάρτητο εκλεγμένο κρατικό αξιωματούχο. Οι δικηγόροι του κ. Vance αναγνώρισαν κατά τη διάρκεια της δικαστικής μάχης για την κλήτευση ότι το Σύνταγμα τους απαγορεύει να διώξουν έναν πρόεδρο ενώ είναι στο αξίωμα, όμως ο εισαγγελέας δεν έχει πει τίποτα ακόμη για το τι θα μπορούσε να συμβεί μόλις ο Τραμπ αποχωρήσει από τον Λευκό Οίκο. Ο Ντάνι Φροστ, εκπρόσωπος του κ. Βανς, αρνήθηκε να σχολιάσει. Παραμένει ασαφές εάν το γραφείο θα καθορίσει ότι διαπράχθηκαν εγκλήματα και θα επιλέξει να διώξει τον χαμένο των εκλογών ή οποιονδήποτε συνεργάτη του. Οι ενέργειες του κ. Vance τους επόμενους μήνες ενδέχεται να τον θέσουν υπό αυξανόμενο πολιτικό έλεγχο. Ο κ. Τραμπ θα αποχωρήσει από τον Λευκό Οίκο εν μέσω εκκλήσεων να τον αντιμετωπίσει επιτέλους τις ευθύνες του και όσα τον βαραίνουν, αλλά και μιας σκληρής κριτικής από την αριστερά ότι έχει αποφύγει τυχόν νομικές συνέπειες για τη συμπεριφορά του όλα αυτά τα χρόνια.
Από τη μία πλευρά, ο κ. Vance θα μπορούσε να αντιμετωπίσει πίεση για να αφήσει κλειστούς τους φακέλους και να μην απαγγείλει κατηγορίες ώστε η βαθιά διχασμένη χώρα να προχωρήσει παρακάτω μετά και τις τόσο πολωμένες εκλογές. Από την άλλη, ο εισαγγελέας επικρίθηκε έντονα για την απόφασή του το 2012 να μην εκδώσει κατηγορητήριο εναντίον των παιδιών του Τραμπ, της Ιβάνκα Τραμπ και του Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ, αφού κατηγορήθηκαν για παραπλάνηση των επενδυτών σε ένα έργο με ξενοδοχεία. Ο κ. Vance είπε ότι μετά από διετή έρευνα, το γραφείο του δεν μπορούσε να αποδείξει ότι διαπράχθηκε έγκλημα. Ορισμένοι νομικοί εμπειρογνώμονες είπαν ότι θα έστελνε λάθος μήνυμα εάν ο κ. Vance είχε αποδεικτικά στοιχεία για να δικαιολογήσει κατηγορίες, αλλά αποφάσισε να μην το κάνει. «Αυτό θα έβαζε τον πρόεδρο πάνω από το νόμο», δήλωσε η Άννα Μίλγκραμ, πρώην βοηθός εισαγγελέα στο Μανχάταν και γενική εισαγγελέας στο Νιου Τζέρσεϋ και γνωστή επικρίτρια του Τραμπ. Και επειδή ο απερχόμενος Πρόεδρος έχει διαμαρτυρηθεί επανειλημμένα ότι η έρευνα ήταν μέρος ενός "κυνηγιού μαγισσών", οποιαδήποτε απόφαση να την τερματίσει μόλις ο πρόεδρος αποχωρήσει από το αξίωμα θα μπορούσε να θεωρηθεί ως σιωπηρή αναγνώριση ότι τέτοια κριτική ήταν δικαιολογημένη. Λίγα στοιχεία για την πορεία της έρευνας του εισαγγελέα ή για τα άτομα ή τα πιθανά εγκλήματα που εξετάζονται έχουν αποκαλυφθεί δημοσίως επειδή η έρευνα προστατεύεται από το απόρρητο του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Όμως, κατά τη διάρκεια της νομικής μάχης για την κλήτευση του, στην οποία ο Vance ζήτησε από τον Τραμπ τις φορολογικές δηλώσεις του ίδιου και των επιχειρήσεών του των τελευταίων οκτώ ετών, οι εισαγγελείς με έγγραφά τους εξηγούσαν πώς τα ζητούν καθώς ερευνούν μια σειρά πιθανών οικονομικών εγκλημάτων. Σε αυτά περιλαμβάνονται απάτη εις βάρος των ασφαλιστικών ταμείων, φοροδιαφυγή καθώς και εξαπάτηση τραπεζιτών. Μάλιστα, οι εισαγγελείς υποστήριξαν στο δικαστήριο ότι τα έγγραφα που είχαν ζητήσει από τη λογιστική εταιρεία, Mazars USA, αντιπροσώπευαν «κεντρικά αποδεικτικά στοιχεία» για την έρευνά τους. Ωστόσο, δεν έχουν παράσχει συγκεκριμένες λεπτομέρειες πέρα από όσα έχουν αναφέρει σε ρεπορτάζ τους μεγάλα ΜΜΕ που περιγράφουν λεπτομερώς μια σειρά πιθανών εγκληματικών συμπεριφορών από τον πρόεδρο και τους συνεργάτες του, συμπεριλαμβανομένης μιας σειράς άρθρων του New York Times του 2018 που περιγράφουν πιθανά φορολογικά εγκλήματα που διαπράχθηκαν από τον Τραμπ
Ο ίδιος ο πλανητάρχης πριν και κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, αρνήθηκε να δημοσιοποιήσει δημοσίως τις φορολογικές του δηλώσεις, σπάζοντας έτσι 40 χρόνια παράδοσης του Λευκού Οίκου, και πολέμησε έντονα τις προσπάθειες του Κογκρέσου και των κρατικών νομοθέτων να τις αποκτήσουν. Η έρευνα του εισαγγελέα, η οποία ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2018, θεωρήθηκε για πρώτη φορά ότι επικεντρώθηκε σε καταβολές χρημάτων που έγιναν για λογαριασμό του Τραμπ λίγες μέρες πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2016 σε μια ηθοποιό που ισχυρίστηκε ότι είχε σχέση μαζί του. Ωστόσο, η κλήτευση για τις φορολογικές δηλώσεις του Τραμπ υπογραμμίζει μια φαινομενικά μεγαλύτερη έρευνα για πιθανά φορολογικά εγκλήματα, τα οποία όπως συμφωνούν εμπειρογνώμονες σε φορολογικά θέματα, πρώην εισαγγελείς και οι δικηγόροι μπορεί να είναι μεταξύ των πιο δύσκολων περιπτώσεων για να κερδίσει η κυβέρνηση στη δίκη. «Το βάρος της απόδειξης είναι σημαντικό», δήλωσε ο William J. Comiskey, πρώην κρατικός εισαγγελέας υποθέσεων οργανωμένου εγκλήματος που αργότερα επέβλεπε την επιβολή προστίμων στο Υπουργείο Φορολογίας και Οικονομικών της Νέας Υόρκης Αυτό, σε μεγάλο βαθμό, οφείλεται στο γεγονός ότι οι εισαγγελείς πρέπει να αποδείξουν ότι ο εναγόμενος σκόπευε να αποφύγει τους φόρους, είπε ο κ. Comiskey.
Και οι φορολογικές υποθέσεις μπορεί να είναι βαρετές για τους ενόρκους. «Περιλαμβάνουν ένα περίπλοκο σύνολο κανόνων και αριθμών, και είναι δύσκολο για τους ενόρκους - ή οποιονδήποτε - να διατηρήσουν την εστίασή τους μέσα από μέρες και ημέρες ακροαματικής διαδικασίας", δήλωσε η Amy Walsh, η οποία χειρίστηκε φορολογικές υποθέσεις ως ομοσπονδιακός εισαγγελέας και αργότερα ως δικηγόρος υπεράσπισης. σε μια εταιρεία που ειδικεύεται σε φορολογικά θέματα. Η πρόκληση για την παρουσίαση τέτοιων υποθέσεων ενώπιων ενός δικαστηρίου επιδεινώνεται χωρίς συνεργαζόμενο μάρτυρα που μπορεί να χρησιμεύσει ως οδηγός μέσω σύνθετων οικονομικών στρατηγικών και αρχείων, ή μέσω email ή άλλων δηλώσεων που περιέχουν παραδοχές, ανέφεραν ειδικοί. Δεν είναι γνωστό εάν οι εισαγγελείς του κ. Vance έχουν συνεργαστεί με οποιονδήποτε μάρτυρα εκ των έσω για την έρευνά τους, αλλά μια άλλη συνέπεια της αποχώρησης του Τραμπ από την εξουσία θα μπορούσε να είναι ότι θα ήταν ευκολότερο να ανοίξουν τα στόματα όσων γνωρίζουν πράγματα.
Εκτός από την έρευνα του κ. Vance, ο Τραμπ αντιμετωπίζει επίσης συνεχή έλεγχο από τον γενικό εισαγγελέα του κράτους της Νέας Υόρκης - ο οποίος έχει επίσης ισχυριστεί ότι τον έχει στοχεύσει από κομματική μένος. Στην αγωγή τους επιδιώκοντας να μπλοκάρει την κλήτευση, οι δικηγόροι του κ. Τραμπ ανέφεραν συγκεκριμένες δηλώσεις των συγκεκριμένων εισαγγελέων που είναι Δημοκρατικοί, κάτι που αποδυναμώνει στα μάτια της κοινής γνώμης το κατηγορητήριο και τη σοβαρότητά του και φυσικά απειλεί περαιτέρω την αποκατάσταση της κοινωνικής ειρήνης. Ο μόνος τρόπος για τον κ. Vance να αποφύγει αυτόν τον σκόπελο είναι να έχει συντριπτικά αποδεικτικά στοιχεία, τα οποία θα βοηθήσουν να πείσουν το κοινό ότι θεωρούν τον πρώην πρόεδρο υπόλογο για εγκληματικές πράξεις.