Στη σημερινή εποχή αυτό που σπανίζει, ίσως περισσότερο από όλα, είναι η διάθεση και η νοοτροπία για ανιδιοτελή προσφορά προς το κοινωνικό σύνολο. Πολλοί άνθρωποι απαιτούν να γίνει κάτι, αλλά χρεώνουν σε άλλους το σκέλος της υλοποίησης.
Ο στόχος του απλός και ξεκάθαρος: «Να τους βγάλω από τη μουντή τους αίθουσα και να τους βάλω στον βυθό μίας θάλασσας, στους πλανήτες, να ονειρεύονται».
Μπορεί να ήταν ανέκαθεν καλλιτέχνης, ζωγραφίζοντας σε παλιά αντικείμενα, πέτρες, κορμούς δέντρων, ρίζες, και πάντοτε για «προσωπική ευχαρίστηση», αλλά με τις μεγάλες επιφάνειες, όπως οι τοίχοι, ξεκίνησε να ασχολείται μετά από προτροπή της κόρης του, όταν εκείνη φοιτούσε στην Α’ λυκείου. Τότε, ζήτησε από τον πατέρα της να κάνουν μία εικαστική παρέμβαση στο σχολείο της, οπότε ο κ. Κανίογλου ζωγράφισε τον βυθό της θάλασσας. Από τότε μέχρι σήμερα έχει ζωγραφίσει σε πάνω από 50 σχολεία σε διάφορα μέρη της χώρας, λέει ο ίδιος στη «ΜτΚ».
Τα παιχνίδια της μοίρας
Γεννήθηκε στην Τούμπα, μετακόμισε στο πλαίσιο της εργασίας του, στη Σάμο και στη συνέχεια πήγε στην Καβάλα όπου παραμένει μέχρι και σήμερα.
Πέρυσι άνοιξε δίαυλος επικοινωνίας με τον δήμο Θεσσαλονίκης, μετά από πρόταση της αντιδημάρχου Παιδείας, Ιωάννας Κοσμοπούλου και ενός συμμαθητή του. «Ζωγράφισα με τους συμμαθητές μου που αποφοιτήσαμε από το τότε γυμνάσιο Τούμπας, το νυν 18ο λύκειο Τούμπας και φιλοτεχνήσαμε την είσοδο» και στη συνέχεια ακολούθησε το 26ο δημοτικό σχολείο. Πλέον, υπάρχει ανοιχτό κάλεσμα της κ. Κοσμοπούλου προς όλους τους καλλιτέχνες να συμμετάσχουν σε νέες εικαστικές δράσεις σε σχολεία της Θεσσαλονίκης, συνεχίζει ο κ. Κανίογλου.
Όπως λέει ο ίδιος «κάποιες φορές η μοίρα παίζει παράξενα παιχνίδια». Ένα από αυτά τον έστειλε στη Σαντορίνη, καθώς ο ανιψιός του ήταν δάσκαλος στο νησί και τον κάλεσε να ζωγραφίσει το σχολείο στο οποίο δίδασκε. Στη συνέχεια και άλλα σχολεία της Σαντορίνης «ζήλεψαν» τις ζωγραφιές του κ. Κανίογλου με αποτέλεσμα να λάβει προτάσεις από το νηπιαγωγείο του Ακρωτηρίου και από το γυμνάσιο του Εμπορίου. Ζωγραφιές του κ. Κανίογλου και μαθητών κοσμούν τους τοίχους σχολείων σε Καβάλα, Δράμα, Θεσσαλονίκη και Σαντορίνη.
«Να βγει μία γενιά που να βλέπει διαφορετικά το σχολείο»
Βασική προϋπόθεση για την υλοποίηση μίας εικαστικής παρέμβασης είναι η συμμετοχή των παιδιών. «Μόνος μου δεν πάω να ζωγραφίσω έναν τοίχο. Γι’ αυτό και τα θέματα που επιλέγουμε είναι θέματα που μπορούν να συμμετάσχουν παιδιά όλων των ηλικιών και ανάλογα με την ικανότητά τους, το ύψος και την ηλικία τους, τους δίνω και αντίστοιχη δουλειά. Δεν τα τρομάζω βάζοντας δύσκολα πράγματα και όσο μεγαλώνουμε σε γυμνάσιο ή λύκειο γίνονται πιο σύνθετα και δύσκολα τα έργα, γιατί εκείνες οι ηλικίες δεν θέλουν παιδική ζωγραφική», εξηγεί ο καλλιτέχνης.
Συνήθως τα παιδιά ζητάνε απλά πράγματα, όπως πλανήτες, τοπία, θάλασσες, παραμύθια. Όταν τα είναι 15 ετών και άνω, τότε η αφαιρετική ζωγραφική δίνει τη θέση της στη ρεαλιστική. «Εκεί τους κάνω μάθημα ζωγραφικής», παρατηρεί ο κ. Κανίογλου.
Το πόσο διαρκεί η κάθε εικαστική παρέμβαση εξαρτάται από το εύρος της. Η μακροσκελέστερη πάντως διήρκεσε τέσσερις μήνες καθώς αφορούσε 300 τ.μ. επιφανειών στο δημοτικό σχολείο της Νέας Περάμου Καβάλας με 200 παιδιά και 100 γονείς. Πρωί, μεσημέρι, βράδυ και Σαββατοκύριακα ο κ. Κανίογλου και οι μαθητές ήταν εκεί, όπως επίσης οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς.
«Με ενδιαφέρει να βγει μία γενιά που να βλέπει διαφορετικά το σχολείο, δημιουργικά, εικαστικά, να το προστατεύει. Να μάθει να αγαπάει την περιουσία, να σέβεται τον χώρο», ξεκαθαρίζει συνοψίζοντας τον στόχο της δράσης του.
Ταυτόχρονα, τα παιδιά «με ρωτάνε δύσκολα πράγματα και η παιδική αφέλεια αν δεν εξαντλήσεις όλες τις ερωτήσεις να το κατανοήσουν, θα σε ρωτάνε μέχρι τέλους. Με ζορίζουν πάντα τα παιδιά γιατί δεν μπορούν να κάνουν σύνθετες σκέψεις. Κάνουν ερωτήσεις ολικής άγνοιας. Θέλουν ναι ή όχι. Πρέπει οι εξηγήσεις σου να είναι λιτές. Γι’ αυτό και κάνω αφαιρετική ζωγραφική στα παιδιά. Πώς στήνουμε ένα έργο, γιατί κάνουμε πρώτα τον ουρανό, γιατί στον ουρανό έχει αυτό ή το άλλο; Πρέπει να ξέρω να τα απαντήσω όλα αυτά και πρέπει να γίνω παιδί για να τα απαντήσω και η ενασχόλησή μου με τα παιδιά με κάνει παιδί. Είναι σχολείο για μένα αυτό γιατί κάθε φορά συναντάω διαφορετικά άτομα με τις ιδιαιτερότητές τους», εξομολογείται ο κ. Κανίογλου.
Εκεί όπου πάθος, χαρά και συγκίνηση δεν κρύβονται
Ξεχωριστό κεφάλαιο για τον κ. Κανίογλου αποτελούν οι δράσεις του σε ειδικά σχολεία και σε δομές με παιδιά που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες. Μέχρι σήμερα έχει φιλοτεχνήσει δύο φορές επιφάνειες στο ειδικό δημοτικό σχολείο και νηπιαγωγείο Καβάλας, στο ειδικό γυμνάσιο και λύκειο Καβάλας, στο θεραπευτήριο χρόνιων παθήσεων στην Ελευθερούπολη και στο Χαμόγελο του Παιδιού. «Αυτά τα παιδιά επειδή τα έχω ζήσει από κοντά πόσο παραμελημένα και αδικημένα είναι, θέλω να τους δώσω χαρά έστω και μέσω της Τέχνης. Να νιώσουν τη χαρά της δημιουργίας, την ισοτιμία, ότι μπορούν να κάνουν τα πάντα. Γι’ αυτά τα παρατάω όλα και πηγαίνω πρώτα εκεί».
Σε τέτοιες δομές συναντά «παιδιά με αμαξίδια, με κινητικές και νοητικές αναπηρίες και εκεί τα πράγματα έχουν συγκίνηση, το ζεις όλο. Βλέπεις τη χαρά και καταλαβαίνεις το πάθος των παιδιών να κάνουν αυτό που κάνουν τα υγιή παιδιά. Εκεί αξίζει να ξοδέψεις χρόνο. Και στο Χαμόγελο του Παιδιού έχω ζωγραφίσει με προσφυγόπουλα και με παρατημένα παιδιά. Και εκεί βλέπεις το πάθος να ενταχθούν στην κοινωνία. Η ζωή σού δείχνει δρόμους», υπογραμμίζει.
Μαζί με τις αγκαλιές που δέχεται από μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς, «η καλύτερη αμοιβή είναι η ικανοποίηση που βλέπω στα πρόσωπα όλων όταν φεύγω και τα σχόλια που γράφουν» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, υπογραμμίζει ο ίδιος. «Έχω γίνει εκπαιδευτικός, χωρίς να είμαι εκπαιδευτικός, γιατί μπαίνω σε σχολεία και εισπράττω αγάπη και εκτίμηση», δηλώνει χαρακτηριστικά.
Το ζητούμενο πλέον για τον κ. Κανίογλου είναι και άλλοι καλλιτέχνες να μιμηθούν τη δράση. «Να κάνουν καλύτερα και ωραιότερα σχολεία. Εγώ δεν είμαι τίποτα σπουδαίος καλλιτέχνης, αλλά αυτό που κάνω δεν το κάνουν άλλοι που είναι πιο φτασμένοι από μένα και μπορούσαν να κάνουν αριστουργήματα. Δεν θέλουν να μπλεχτούν», αναφέρει. Συμπληρώνει όμως ότι δεν χρειάζεται να είσαι συνταξιούχος για να το κάνεις αυτό. Διάθεση θέλει, διότι ο κ. Κανίογλου το έκανε και όταν ήταν εργαζόμενος.
Προτείνει, δε, τα υπουργεία Παιδείας και Πολιτισμού να θεσπίσουν κονδύλι για την αποκατάσταση προσόψεων κτιρίων με την παράλληλη αξιοποίηση του καλλιτεχνικού δυναμικού της χώρας. «Πόσες κυβερνήσεις δώσανε σημασία στον πολιτισμό για τον οποίο παινευόμαστε; Τι έχουμε κάνει εμείς σαν πολιτισμό; Συντηρούμε τον παλιό και τον ‘πουλάμε’ στο εξωτερικό. Δημιουργικά τι έχουμε κάνει;», διερωτάται ο κ. Κανίογλου.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 21.08.2022
Δείτε φωτογραφίες από τις δράσεις του κ. Κανίογλου πατώντας στη Photogallery στην κεντρική φωτογραφία.