Μερικές χρήσιμες σκέψεις, ίσως όχι ευχάριστες, για τις επιπτώσεις του κορονοϊού στην οικονομία και την κοινωνία.
Η κυβέρνηση της χώρας μας, μαζί με άλλες οκτώ κυβερνήσεις της ΕΕ, ζητούν ομόλογο κορονοιού και αύξηση του νέου ΕΣΠΑ, για να αντιμετωπιστεί η νέα κρίση. Στην επιστολή τους λένε πως διακυβεύεται η ύπαρξη της ΕΕ.
Συμφωνώ, ότι, τα πράγματα έτσι είναι ίσως και χειρότερα.
Θέλω όμως, να παραθέσω μερικά γεγονότα και μερικές σκέψεις, για προβληματισμό, γιατί πιστεύω ότι, τις περισσότερες φορές πρέπει να είμαστε χρήσιμοι και μετά ευχάριστοι, και όχι ευχάριστοι γιατί σπάνια έτσι είμαστε χρήσιμοι.
Όλοι συμφωνούν ότι, η παγκόσμια οικονομία μπαίνει σε ύφεση και κανείς δεν ξέρει πόση θα είναι, πώς και πότε θα ανακάμψει. Κανείς δεν ξέρει, πόσοι κλάδοι, επιχειρήσεις και επαγγέλματα θα συρρικνωθούν και πόσο, και ποιά από αυτά θα ανακάμψουν και πότε. Κανείς δεν ξέρει, πόσες θέσεις απασχόλησης θα χαθούν, τί θα συμβεί στα ασφαλιστικά ταμεία και τι μέρος και πόσο από τον σημερινό μισθό τους θα παίρνουν οι δημόσιοι υπάλληλοι και πιο θα είναι το ύψος των συντάξεων.
Για τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα, ξέρουμε ήδη, από τον νόμο πού ψήφισε η κυβέρνηση, δεν ξέρουμε όμως αν θα ψηφίσει και νέα μείωση ή άν όλοι οι εργοδότες θα τηρήσουν και τον νόμο που ψήφισε η κυβέρνηση.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ήδη μέτρα ενίσχυσης των εργαζομένων, των επιχειρήσεων και των επαγγελματιών, τα οποία θα αλλάξει για τους τελευταίους, γιατί όπως καταγγέλλουν οι ίδιοι, ήταν φάρσα.
Η κυβέρνηση πριν λίγες ημέρες πανηγύριζε ότι, τα κέρδισε όλα από την ΕΕ, στην αρχή, την μείωση κατά 1% του ΑΕΠ του πρωτογενούς πλεονάσματος για το τρέχον έτος, στην συνέχεια τα 12 δις από την ΕΚΤ, παρ' ό,τι δεν έχουμε τα κριτήρια, δύο ημέρες μετά, η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι αναστέλλει το σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης, δηλαδή, τέλος για φέτος τα πρωτογενή πλεονάσματα, τέλος οι ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί, δώστε όσα χρήματα θέλετε, μην υπολογίζετε τα ελλείμματα, αρκεί να ξέρετε ότι, όταν περάσει κορονοϊός και θα αρθούν σε εύλογο χρονικό διάστημα οι περιορισμοί, πρέπει η οικονομία σας να τα μαζέψει πίσω, γιατί θα βρεθείτε σε χειρότερη θέση από το 2009 και τότε δεν θα υπάρχει κανείς και με τα πιο σκληρά μνημόνια να σας σώσει.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι εξασφάλισε και νέα χαμηλότοκα δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Και πράγματι έτσι ήταν, η ΕΕ, πήρε αυτές τις αποφάσεις, μόνο που αφορούν όλες τις χώρες και όχι μόνο την δική μας.
Τέλος η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι, αποφάσισε να διαθέσει, περισσότερους αναλογικά πόρους, από τις άλλες χώρες της ΕΕ. Τώρα, πώς κατάφερε η ελληνική κυβέρνηση, να έχει αποφασίσει να διαθέσει τους περισσότερους πόρους από τις άλλες χώρες της ΕΕ, ενώ η οικονομία μας είναι σε χειρότερη κατάσταση από όλες τις άλλες, μάλλον περί θαύματος πρόκειται, αλλά ας το ξεπεράσουμε προς το παρόν, άλλωστε στην πράξη θα φανούν όλα.
Και εκεί που κόντευαν να μας πείσουν ότι μας έσωσαν, ήρθαν δύο νέα αιτήματα, που είναι ζωής και θανάτου, όπως είπαν οι εννιά Ευρωπαίοι ηγέτες, που τα υπέγραψαν, μεταξύ αυτών και ο Μητσοτάκης.
Ένα μεγάλο, πόσο μεγάλο δεν λένε, ομόλογο κορονοϊού. Ο Βαρουφάκης που παίζει τα νούμερα στα δάκτυλα το έκοψε στο 1 τρις ευρώ, που θα το εγγυηθούν οι χώρες της Ευρωζώνης και μεγαλύτερο το νέο ΕΣΠΑ 2020-2027, και πάλι δεν λένε πόσο.
Και μάλιστα αν τους πιστέψουμε, εάν δεν γίνουν και αυτά, τότε το κοινό ευρωπαϊκό όνειρο, θα τελειώσει.
Δυστυχώς, η ταπεινή μου γνώμη είναι ότι, και αυτά τα αιτήματα να υιοθετηθούν, δεν αποτρέπουν την πρωτοφανή κρίση που έρχεται και πέντε τρις ευρώ να φθάσει το ευρωομόλογο και το επόμενο ΕΣΠΑ, να αυξηθεί.
Φυσικά, δεν θέτω το ερώτημα: γιατί πάλι οι ίδιες χώρες, με προσθήκες δύο-τριών χωρών, είναι εκείνες που ζητούν πάντα και νέους πόρους και πάντα είναι οι ίδιες που λένε όχι.
Μια πιθανή απάντηση είναι ότι, οι πρώτες, με μικρές εξαιρέσεις, είναι πάντα αυτές που ζητάνε και οι δεύτερες είναι εκείνες που πρέπει να δώσουν ή να εγγυηθούν τα χαμηλότοκα δάνεια.
Τα πράγματα αυτή την φορά είναι πολύ δύσκολα, γιατί η παγκόσμια οικονομία θα πληγεί και μάλιστα πολύ περισσότερο από την προηγούμενη κρίση.
Θα πληγούν σοβαρά και οι ισχυρές οικονομίες, όπως της Γερμανίας, που είναι εξωστρεφείς και όχι καταναλωτικές, όπως η δική μας, γιατί η παραγωγή τους, η κατανάλωση, και οι εξαγωγές τους.
Και επειδή βλέπω, κόμματα στην Ελλάδα, αλλά και χώρες, που ήταν φανατικοί του "Μένουμε Ευρώπη", να αρχίζουν να λένε ότι, η ΕΕ τελειώνει, αν δεν μας δώσουν και άλλα λεφτά. Εύκολα μπορούμε να σκεφτούμε, αν το πουν αυτό και οι χώρες του Βορρά, τι μπορεί να συμβεί;
Πρέπει να ξέρουν ότι τώρα Ζάππεια δεν θα τους σώσουν, ούτε μνημόνια να σκίσουν, θα υπάρχουν.
Η χώρα όμως και η κοινωνία, πως και πόσο θα αντέξουν και όχι μόνο στα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα που έχει και θα έχει, με τους πρόσφυγες τους γείτονες, τι θα κάνουμε;
Καλά κάνουν και ζητούν και άλλα, εγώ θα έλεγα και περισσότερα, όμως θα πρότεινα και δύο πράγματα ακόμη:
1. Ας φτιάξουμε και εμείς κανένα σχέδιο δικό μας, για να αντέξουμε στην λαίλαπα που έρχεται, δηλαδή μερικά από αυτά που δεν κάναμε, παρότι ήταν βασικοί παράγοντες που προκάλεσαν την κρίση που ζούμε ακόμη.
2. Ας έχουμε υπόψιν ότι, αυτή την φορά μπορεί και οι Βόρειοι να κάνουν κανένα δημοψήφισμα, για να μείνουν ή να φύγουν από την ευρωζώνη.
Δυστυχώς, σε αυτό το δημοψήφισμα, αν βγει Όχι, δεν θα υπάρχει κωλοτούμπα.
Καλή δύναμη παιδιά, μένουμε σπίτι, αλλά σκεφτόμαστε. Μπορούμε να περάσουμε και αυτήν την κρίση, όσο μεγάλη και αν είναι.