Τα παράπονά τους στον… υπουργό ακολουθώντας κατά γράμμα την παροιμιώδη φράση «τα παράπονά σου στο δήμαρχο» έκαναν οι δήμαρχοι της χώρας στην ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών στο περιθώριο του ετήσιου τακτικού συνεδρίου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, ζητώντας να ληφθούν μέτρα και πρωτοβουλίες υπέρ της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η «καρδιά» της αυτοδιοίκησης χτύπησε στη Θεσσαλονίκη, όπου έδωσαν ραντεβού μετά από τρία χρόνια οι δήμαρχοι της χώρας. Στην πρώτη δια ζώσης συνάντησή τους μετά από ενάμιση χρόνο περιέγραψαν το αποτύπωμα που άφησε η πανδημία στις περιοχές τους, ενώ ζήτησαν θεσμικές παρεμβάσεις για την αναβάθμιση του θεσμού.
Τη δέσμευση ότι το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, μέχρι το τέλος του έτους και το 2022, η κυβέρνηση θα δώσει λύσεις σε μία σειρά θεσμικά και οικονομικά ζητήματα της τοπικής αυτοδιοίκησης, ανέλαβε ο υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης. Στο πλαίσιο τις πολυεπίπεδης διακυβέρνησης που προωθεί η κυβέρνηση της ΝΔ, ο κ. Βορίδης είπε ότι θα υπάρξουν ρυθμίσεις για τις αρμοδιότητες των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, τις σχέσεις τους με τις αποκεντρωμένες διοικήσεις και την εποπτεία τους, τη δημοτική αστυνομία και τη στελέχωση της. Σε ό,τι αφορά τις χρηματοδοτήσεις των δήμων, είπε ότι το πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης εξελίσσεται στο μεγαλύτερο χρηματοδοτικό πρόγραμμα υποδομών της ΤΑ και παρατήρησε πώς ενώ στο παρελθόν δεν υπήρχαν κονδύλια σήμερα υπάρχουν και το θέμα είναι να βρεθούν ο τρόπος και τα εργαλεία για να αξιοποιηθούν. Ο υπουργός ζήτησε να υπάρξει μία καθαρή πολιτική συμφωνία στο ζήτημα της αξιοποίησης αυτών των κονδυλίων, ώστε να πάνε εκεί που πρέπει και για αυτό θα χρειαστεί σκληρή δουλειά και ίσως να λυθούν και δύσκολες αποφάσεις που θα πρέπει να εξηγήσουν στους ανθρώπους.
Με γεμάτο «καλάθι» ο Στ. Πέτσας
Ευχάριστα ήταν τα νέα για τους δημάρχους από πλευράς αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών, Στέλιο Πέτσα, ο οποίος ανέβηκε στη Θεσσαλονίκη έχοντας στο καλάθι του αναμόρφωση των ΚΑΠ, δηλαδή των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων των δήμων, από το 2022 και νέα έκτακτα κονδύλια ύψους 107.000.000 ευρώ προκειμένου οι δήμοι να αντιμετωπίσουν όλες τις ανάγκες και τις υποχρεώσεις που θα έχουν το επόμενο διάστημα. Ο κ. Πέτσας είπε ότι η επόμενη χρονιά θα είναι ένα έτος αναμόρφωσης των ΚΑΠ, με σκοπό την άρση τυχόν δυσλειτουργιών, τη βελτίωση σημείων τα οποία έχουν αποδειχθεί ότι δουλεύουν και τη διόρθωση σημείων που δεν δουλεύουν ώστε να υπάρξει πιο δίκαιη κατανομή, αλλά ταυτόχρονα θα είναι και μία σημαντική προσπάθεια για την αύξηση των ΚΑΠ ώστε να αρχίσει σιγά σιγά να αντιστρέφεται η πορεία μείωσης των τελευταίων ετών.
«Δεν μιλάμε για μαξιμαλιστικές αυξήσεις, μιλάμε, όμως, για ρεαλιστικές και όχι συμβολικές αυξήσεις και πιστεύω το 2022, με τη δική σας συμβολή, με καλή διάθεση, με πνεύμα συνεργασίας, όχι μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις θα βρούμε αυτό το οποίο μπορεί να υποστηρίξει και το οικονομικό μας επιτελείο», υπογράμμισε ο κ. Πέτσας. Σε ό,τι αφορά στην αντιμετώπιση της πανδημίας είπε ότι δόθηκαν 237,1 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των δήμων που είχαν απώλειες εσόδων και αύξηση δαπανών κι αν χρειαστεί, το υπουργείο είναι εδώ μέχρι το τέλος της χρονιάς για να βοηθήσει ξανά.
Από το βήμα του συνεδρίου της ΚΕΔΕ, ο Κωνσταντίνος Ζέρβας αποκάλυψε ότι η πανδημική κρίση κόστισε στον κεντρικό δήμο περίπου 12.000.000 ευρώ, με τον δήμο να λαμβάνει τα τελευταία δύο χρόνια από έκτακτες επιχορηγήσεις της κυβέρνησης περίπου 8 εκατ. ευρώ. Ο κ. Ζέρβας έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο αποτύπωμα που έχει αφήσει η πανδημική κρίση στα οικονομικά των ΟΤΑ, υπογραμμίζοντας ότι οι δήμοι έχουν κληθεί να λύσουν μια πολύ δύσκολη εξίσωση, την οποία συνθέτουν η υστέρηση εσόδων με την παράλληλη αύξηση των δαπανών αλλά και με την ανάγκη στήριξης της κοινωνίας.
Χρόνια, πάγια αιτήματα
Όπως υποστηρίζει στη «ΜτΚ» ο δήμαρχος Πυλαίας-Χορτιάτη και πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων κεντρικής Μακεδονίας, Ιγνάτιος Καϊτεζίδης τα αιτήματα της αυτοδιοίκησης είναι διαχρονικά και γνωστά. Σχετίζονται, σύμφωνα με τον ίδιο, με θεσμικά ζητήματα αλλά και οικονομικά, όπως είναι η αυτοτέλεια των οργανισμών της ΤΑ. «Το πρώτο μεγάλο πρόβλημα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι η κινητικότητα. Ερημώνουν υπηρεσίες καθώς οι υπάλληλοι μετακινούνται σε άλλους φορείς του δημοσίου, με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατο ολόκληρα τμήματα να είναι λειτουργικά. Οι τεχνικές υπηρεσίες μικρών ή νησιωτικών δήμων έχουν υποστελεχωθεί και δεν μπορεί να παραχθεί έργο» εξηγεί ο κ. Καϊτεζίδης.
Συμπληρώνει επίσης πως θα πρέπει η πολιτεία να μεριμνήσει ώστε να αποκτήσουν οι δήμοι ένα αξιόπιστο εισπρακτικό σύστημα που θα τους εξασφαλίζει έσοδα που προέρχονται από τα δημοτικά τέλη». Αναφορικά με την πανδημία οι δήμαρχοι αναγκάστηκαν να βάλουν το χέρι στην τσέπη, καθώς δαπανήθηκαν κονδύλια και επιβαρύνθηκαν οι προϋπολογισμοί για την αγορά μασκών, γαντιών, απολυμάνσεων, αντισηπτικών και άλλων υλικών απαραίτητων για τη διασφάλιση της προστασίας της δημόσιας υγείας και την τήρηση της προσωπικής υγιεινής. Την ίδια ώρα, «πάγωσαν» τα έσοδα που προέρχονται από επιχειρήσεις και επαγγελματικές δραστηριότητες που λόγω «καραντίνας» τέθηκαν σε αναστολή. Υπολογίζεται, πως στο δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη μόνο το ποσό που δαπανήθηκε και η ζημία που προκλήθηκε τον τελευταίο ενάμιση χρόνο ανέρχεται σε 1.500.000 ευρώ. Την ίδια ώρα, έργα που είχαν προγραμματιστεί να ξεκινήσουν ή να ολοκληρωθούν επίσης «πάγωσαν» είτε εξαιτίας της νόσησης υπαλλήλων ή της καθυστέρησης που σημειώθηκε σε παραδόσεις υλικών.
Μιλώντας στη «ΜτΚ» ο δήμαρχος Λαγκαδά, Γιάννης Ταχματζίδης αναφέρει ότι το αποτύπωμα της κρίσης του κορονοϊού στα ταμεία των δήμων φαίνονται καθημερινά. «Είμαστε μέσα» αναφέρει χαρακτηριστικά, ενώ σχολιάζει και τις καθυστερήσεις που παρουσιάζονται σε ορισμένα έργα λόγω υποστελέχωσης ή υπολειτουργίας υπηρεσιών.
Σύμφωνα με τον δήμαρχο Αμπελοκήπων Μενεμένης και Α’ αντιπρόεδρο της ΚΕΔΕ, Λάζαρο Κυρίζογλου βάσει των στοιχείων του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ του υπουργείου Εσωτερικών το 2020 η υστέρηση εσόδων σε συνδυασμό με τα αυξημένα έξοδα των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης ανήλθαν σε 569.000.000 ευρώ. Δόθηκαν ως έκτακτη χρηματοδότηση περίπου 170.000.000 ευρώ και κατά συνέπεια η ζημία για το 2020 ανέρχεται σε 399.000.000 ευρώ. Ο κ. Κυρίζογλου εκτιμά ότι η συνολική ζημία για το 2021 θα αγγίξει τα 400.000.000.
«Πάνω από το 60% των πόρων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που προέρχεται από την τακτική χρηματοδότηση έχει περικοπεί. Είναι καιρός να αποκατασταθεί αυτή η αδικία» λέει ο κ. Κυρίζογλου και συμπληρώνει: «Την ίδια ώρα, παραμένει ως ένα βασικό ζήτημα που πρέπει να επιλυθεί εκείνο της μεταφοράς αρμοδιοτήτων από το κεντρικό κράτος στην Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια Αυτοδιοίκηση».
Όπως αναφέρει ο δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών Σίμος Δανιηλίδης, από την έναρξη της πανδημίας μέχρι σήμερα έχουν γίνει συνολικά δαπάνες που ξεπερνούν το 1.500.000 ευρώ, με τις απώλειες να ξεπερνούν τις 800.000 ευρώ. Από την πλευρά του, ο δήμαρχος Καλαμαριάς Γιάννης Δαρδαμανέλης εκτιμά ότι οι συνολικές απώλειες στο δήμων του λόγω της πανδημίας αγγίζουν τα 2.000.000 ευρώ. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται τα έξοδα που έγιναν για την προστασία από τον κορονοϊό, όπως είναι οι απολυμάνσεις, η αγορά αντισηπτικών, μασκών κ.ά. αλλά και η μισθοδοσία που καταβλήθηκε σε υπαλλήλους που προσελήφθησαν εξαιτίας της νόσησης μονίμων εργαζομένων του δήμου. Αντίστοιχα, και στο δήμο Χαλκηδόνας όπως αναφέρει ο δήμαρχος Σταύρος Αναγνωστόπουλος παρατηρήθηκε υστέρηση εσόδων λόγω πανδημίας, ενώ κάτι αντίστοιχο δηλώνει στην «ΜτΚ» και ο δήμαρχος Δέλτα, Γιάννης Ιωαννίδης.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 17 Οκτωβρίου 2021