Τι σας ώθησε στη συγγραφή;
Η αγάπη της συγγραφής ξεκινάει από τα εφηβικά μου χρόνια, ως μια εσωτερική επιτακτική ανάγκη, να αντιπαλέψω τις σκέψεις που κλυδωνίζουν το μυαλό, τη ψυχή και τη καρδιά μου, απομονώνοντας τη στιγμή, καταγράφοντας το γλυκό μαρτύριο του νου, χαρίζοντας την αιωνιότητα. Ξέρετε, η ώρα της συγγραφής για εμένα προσωπικά είναι ένας δρόμος μοναχικός, επίμονος, απαιτητικός και αργός, με ρουφάει με λαχτάρα, αλλά και εγώ γλυκαίνομαι τόσο πολύ που θέλω κι άλλο. Πιστεύω ότι τα γραπτά μένουν αιώνια και αυτή η νίκη πάνω στο χρόνο μου δίνει μια απερίγραπτη αίσθηση προσφοράς, γαλήνης και αισιοδοξίας. Είναι μια μοναδική εμπειρία, ένα σαγηνευτικό μυστήριο, η θριαμβική νίκη της ζωής πάνω στο θάνατο. Ξέρω καλά πως κάθε κείμενο θέλει το χρόνο του, να ωριμάσει… χρειάζεται να ανοίξω και να κλείσω το συρτάρι πολλές φορές … και σα νιώσω έτοιμη τότε ανοίγω τα φτερά μου στο κόσμο και ενδίδω με λαχτάρα σε κάθε πείραμα αισθήσεων… κάπως έτσι τα κείμενα γίνονται σελίδες και οι σελίδες βιβλίο ….
Ποιες ήταν οι πηγές έμπνευσης σας;
Από νεαρή ηλικία με ταλανίζει το κορυφαίο μυστήριο της εξέλιξης, της ζωής και του θανάτου και η καταλυτική επιρροή τους στον έρωτα, το πάθος και τις ανθρώπινες ορμές. Τόσο μέσα από τις σπουδές μου όσο και από προσωπική έρευνα μελετώ με ευαισθησία διάφορα είδη λόγου αναζητώντας αιτίες και αιτιατά. Όμως, πέρα από τέσσερα βιβλία που επηρέασαν τη ζωή μου σε διαφορετικές περιόδους μέσα από τις σαγηνευτικά μυστήριες εικόνες τους και που ποτέ δε θα ξεχάσω (i) Martin Gray, “Le Livre de la Vie”, ii) Gerard de Nerval, “Sylvie”, ii) Joseph Cronin, “The Citadel”, iv) Patrick Süskind, “Das Parfum”), πρωταρχική πηγή έμπνευσης για εμένα προσωπικά είναι η ίδια η ζωή μου.
Έχω την τύχη από μικρό παιδί να ταξιδεύω συχνά και κατά συνέπεια να έρχομαι σε επαφή με άλλους πολιτισμούς, να βιώνω την κουλτούρα, τα ήθη και τα έθιμα ξένων χωρών, να γνωρίζω καινούριους ανθρώπους, να δέχομαι πρωτόγνωρα συναισθήματα και να εκτιμώ βαθειά την έννοια της διαφορετικότητας. Βέβαια, το πιο σημαντικό ταξίδι, που αέναα επαναλαμβάνω, είναι αυτό γύρω από τον εαυτό μου, το οποίο με έχει ανταμείψει με ιδίαν αυτογνωσία αλλά κυρίως με την ικανότητα να διαθέτω άπλετο χώρο για να μοιραστώ, να ακούσω τις ιστορίες των ανθρώπων γύρω μου, δίνοντας τους την πρέπουσα σημασία, παρεμβαίνοντας, όταν μου το ζητούν ή όταν νιώθω ότι με χρειάζονται, ως φίλη και μάνα ταυτόχρονα.
Μέσα στα βιβλία μου συναντούμε γυναίκες και άνδρες της καθημερινότητας, πρόσωπα που ζουν ανάμεσά μας, δίπλα μας, όλων των ηλικιών. Το κορίτσι και το αγόρι, το θηλυκό και το αρσενικό, ο άνδρας και η γυναίκα, νέοι, άγουροι, ώριμοι, ερωτευμένοι, αγαπημένοι, προδομένοι, σύντροφοι, εραστές, νόμιμοι, παράνομοι, κολασμένοι, τιμωροί, αθώοι, διεστραμμένοι, η μάνα, ο πατέρας, η κόρη, ο γιός γεμάτοι πάθος, ορμές, πάθη, ο φίλος, ο εχθρός, ο κακός, ο καλός, ο νικητής, ο χαμένος, ο θεατής της ζωής. Ανθρώπινοι χαρακτήρες, οι οποίοι τολμούν και φωνάζουν. Εξωτερικεύουν τον 2ο και 3ο τους εαυτό και τα παράλληλα αυτά σύμπαντα γίνονται ένα. Αυτό, λοιπόν, το πλήθος των πολλαπλών, παράλληλων φωνών, σκέψεων που μας ακολουθούν κρυφά κάθε ώρα και στιγμή, που φωλιάζουν μέσα στο μυαλό και τη ψυχή μας και που άλλοτε μας μπερδεύουν, μας φοβίζουν, μας βασανίζουν, τις αγνοούμε, τις καταπνίγουμε, είναι που δημιουργικά με εξιτάρει.
Η γραφή σας είναι αυτοβιογραφική, περιλαμβάνει φανταστικές ιστορίες ή η αλήθεια κρύβεται κάπου στη μέση;
Θα έλεγα ότι πρόκειται για ένα συνδυασμό μυθοπλασίας με έντονα βιωματικά αλλά και αυτοβιογραφικά στοιχεία. Άλλωστε, πως μπορείς να δοξάσεις κάποιο συναίσθημα με τη πένα σου αν έστω και ονειρικά δε βουτήξεις το δάχτυλο στο μέλι και το γλείψεις μετά; Πιστεύω ότι οι σκέψεις, τα λόγια, τα πρόσωπα, οι εικόνες κάθε βιβλίου ανήκουν στο συγγραφέα - δημιουργό, πηγάζουν από το πετσί του, μεταξύ τους συντελείται μια αέναη σαρκοβόρα διαδικασία. Η ανάσα του συγγραφέα άλλοτε χαρίζει ζωή και άλλωστε σπέρνει το θάνατο. Πιστεύω ότι ο συγγραφέας προτάσσει το σαρκίο, το πνεύμα και τη ψυχή του και μαρτυράει για όλους τους αναγνώστες, αυτούς που θα τον αγαπήσουν αλλά και αυτούς που θα τον απορρίψουν. Κάθε βιβλίο είναι η ακτινογραφία της ύπαρξης του συγγραφέα. Σκεφθείτε τι συμβαίνει με τα όνειρα: είναι μέρος της ζωής μας, συχνά μας ακολουθούν για πολύ καιρό, ώστε κοντεύουμε να τα πιστέψουμε. Σε κάθε περίπτωση, οι αναγνώστες θέλουν να φαντάζονται τον συγγραφέα ως κυρίαρχο ήρωα … αυτό το στοιχείο μας εξιτάρει όλους… η πιθανότητα να είναι αλήθεια, να συνέβησαν πράγματι όλα όσα διαβάζουμε. Ειδικότερα, στα βιβλία «Λόγια Γυμνά» εκδόσεις Θερμαϊκός και «Λόγια Αρσενικά» εκδόσεις Πνοή, ανταμώνουμε μια ιδιόμορφη πολλαπλότητα προσώπων, εκρηκτικά σκίτσα ανδρών και γυναικών, σύγχρονους ανθρώπινους χαρακτήρες ποικιλόμορφων συναισθημάτων μέσα σε επίκαιρες καταστάσεις.
Η γραφή σας έχει εξομολογητικό χαρακτήρα. Δεν φοβηθήκατε την έκθεση;
Ποια έκθεση; Τι σημαίνει έκθεση; Τι σημαίνει εξομολόγηση; Πιστεύω ότι ο συγγραφέας προτάσσει το σαρκίο, το πνεύμα και τη ψυχή του και μαρτυράει για όλους τους αναγνώστες, αυτούς που θα τον αγαπήσουν αλλά και αυτούς που θα τον απορρίψουν. Κάθε βιβλίο είναι η ακτινογραφία της ύπαρξης του συγγραφέα. Ο φόβος δεν υφίσταται ως έννοια. Στη σχέση συγγραφέα – αναγνώστη η εξομολόγηση γίνεται συχνά μετάνοια. Μετάνοια για αυτά που έζησα, μετάνοια για όσα δε τόλμησα να ζήσω… Η μετάνοια είναι μία ελεύθερη, καλλιεργημένη, εσωτερική επιμελημένη διεργασία συντριβής και λύπης. Η αληθινή μετάνοια δε συνδυάζεται με την αφόρητη θλίψη, την υπερβολική στενοχώρια και τις αδυσώπητες ενοχές. Μετάνοια σημαίνει αλλαγή νου, νοοτροπίας, μεταβολισμός. Μετάνοια ακόμη σημαίνει αγάπη της αρετής, καλοκαγαθία, επιθυμία, προθυμία, συγχώρεση και διάθεση σφοδρή για αληθινή ζωή που ξεκινά από τα βάθη της καρδιάς.
Ποια είναι η υποδοχή του κοινού στα βιβλία σας;
Ανταμοιβή για μένα δεν είναι μόνο η διανοητική ικανοποίηση, είναι κυρίως ο κύκλος αγάπης των συντελεστών και των αναγνωστών που αγκαλιάζει κάθε βιβλίο, από την αρχή της γέννησής του μέχρι το τέλος, αυτό με εξαγνίζει. Το κοινό με υποδέχθηκε με θέρμη και η σχέση αυτή ανθίζει μέρα με τη μέρα και η ευωδιά της μου δίνει κίνητρο να συνεχίζω ευγενώς και ουσιωδώς. Είναι πολύ μεγάλη η χαρά του να λαμβάνω την αγάπη και τις σκέψεις των αναγνωστών μέσω ηλεκτρονικών μηνυμάτων αλλά και δια ζώσης. Είναι τόσο συγκινητικό να μου λένε ότι ταυτίζονται με τα πρόσωπα των βιβλίων μου και ότι βιώνουν / βιώσαν καταστάσεις αντίστοιχες με αυτές που περιγράφω.
Υπάρχει κάτι που θα θέλατε να κρατήσει ο αναγνώστης από το μέχρι τώρα έργο σας; Είναι μια ανοιχτή διαδικασία;
Σαφώς και είναι μια ανοιχτή διαδικασία. Φυσικός γονιός κάθε βιβλίου είναι ο συγγραφέας, ο δημιουργός, ο καλλιτέχνης… έπειτα έρχονται οι πνευματικοί γονείς, π.χ. η ομάδα του εκδοτικού οίκου, οι συντελεστές της παρουσίασης αυτού… και η οικογένεια μεγαλώνει… έρχονται οι αναγνώστες …οι δημοσιογράφοι… οι κριτικοί... και τελικά κάθε αντίτυπο αποκτά τη δική του θετή οικογένεια, ξεχωριστή μεταχείριση, διαφορετική θέση στη καθημερινότητα… άλλη πορεία. Το βιβλίο ανήκει σε όλους όσους θα ασχοληθούν μαζί του. Ανήκει στον κόσμο… και η δύναμη του κόσμου είναι «μαγική»… Η ζωή είναι πιο όμορφη όταν μοιράζεσαι!
Η οικογένειά σας αγκαλιάζει αυτή την προσπάθεια;
Ξέρετε, είμαστε μια μεγάλη και πολύ δεμένη οικογένεια. Οι άνθρωποι μου είναι πλάι μου, έμπρακτα με στηρίζουν και μου δίνουν τόσο κουράγιο να διεκδικώ τα όνειρά μου!
Πώς είναι να συνδυάζετε εργασία, οικογένεια και συγγραφή;
Στη σύγχρονη πραγματικότητα, έτσι όπως εμείς οι ίδιοι την έχουμε διαμορφώσει, η καθημερινότητα είναι αμείλικτη για όλους μας. Έχοντας όμως πίστη, μεράκι και έμπνευση μπορείς να πορεύεσαι αρμονικά. Είμαι φιλόλογος με ειδίκευση στα Σύγχρονα Γράμματα και τα Ψηφιακά ΜΜΕ. Γράφω τα κείμενα, επιμελούμαι και παρουσιάζω το φιλμικό ημερολόγιο adagio της 3 Heads Digital Films, το οποίο παρουσιάζει και προβάλει την εργογραφία και τη βιογραφία συνανθρώπων μας που υπηρετούν το χώρο των γραμμάτων, των τεχνών, των επιστημών, του πολιτισμού, της κοινωνικής και πολιτικής προσφοράς. Παράλληλα, είμαι μητέρα δύο αγοριών τα οποία, αν και είναι πολύ μικρά ακόμα, δείχνουν να αγαπούν τις τέχνες και να εκφράζονται μέσα από τη χειροτεχνία, τη ζωγραφική, τη μουσική και τα παραμύθια. Μας αρέσει να επισκεπτόμαστε μαζί θεματικά μουσεία, εκθέσεις και αρχαιολογικούς χώρους και να παρακολουθούμε παιδικό θέατρο και κινηματογράφο.
Μέσα σε όλα αυτά το πιο σημαντικό είναι ότι ο σύζυγος μου, αν και οικονομολόγος – επιχειρηματίας, έχει λάβει κλασσική παιδεία με σπουδές στο πιάνο, την κιθάρα και το τραγούδι, είναι καλλιεργημένος, πολυδιαβασμένος και μας συγκινούν εξίσου τα ίδια ερεθίσματα κουλτούρας και πολιτισμού. Στηρίζουμε ο ένας τον άλλο και υποστηρίζουμε τις δημιουργικές μας προκλήσεις.
Ομολογουμένως η ζωή μας θέλει πρώτα και πάνω από όλα υγεία πνευματική και σωματική και έπειτα δύναμη, πειθαρχία, διάθεση, μεράκι, αγάπη, αφοσίωση, όραμα, στόχους και πολύ, μα πάρα πολύ θετική ενέργεια και μεθοδική εργασία. Τολμώ να πω ότι η συγγραφή ενός βιβλίου, όσο δύσκολη και αν μπορεί να θεωρηθεί, κυρίως από πλευράς χρόνου, όταν πηγάζει μέσα από το είναι μας είναι μια φυσική διαδικασία - διεργασία μέσα στην ίδια τη ζωή μου.
Πώς βλέπετε την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας επί του παρόντος; Σας αποτρέπει από το να γράφετε ή λειτουργεί και η δυσκολία ως έμπνευση;
Φυσικά! Η κρίση που ζούμε, δεν είναι μόνο οικονομική, είναι πολιτική, κοινωνική, οικογενειακή, πνευματική και φυσικά συναισθηματική. Οι ισορροπίες αλλάζουν, κλονίζονται. Άνδρες πρότυπα, ή αντίστοιχα γυναίκες πρότυπα αλλάζουν. Μέσα σε όλα ζούμε και έναν βίαιο μετασχηματισμό της σχέσης «άνδρα – γυναίκας». Οι γυναίκες αγαπάνε ή ερωτεύονται με τον ίδιο τρόπο έναν άνδρα, μέχρι πρότεινως πρότυπο, ο οποίος έχει οικονομικά προβλήματα; Οι άνδρες από την άλλη μπορούν να δείξουν με πιο ουσιαστικό τρόπο και ίσως όχι τόσο υλικό το ενδιαφέρον ή την αγάπη τους σε μια γυναίκα; Και το κυριότερο, θα είναι αυτός ο τρόπος αποδεκτός από το άλλο φύλλο, τώρα πια; Μήπως η κρίση σε όλες της τις μορφές είναι μια ευκαιρία (για να δανειστώ μια έκφραση που ακούμε συχνά τώρα τελευταία) για έναν επαναπροσδιορισμό ή αν θέλετε έναν ορισμό των αληθινών σχέσεων μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας; Θα μπορούν τα δύο φύλλα να ζήσουν, να ερωτευθούν, να αγαπηθούν χωρίς το πέπλο της επίπλαστης ευημερίας που μας είχε περιβάλλει τα τελευταία τριάντα+ χρόνια; Μήπως όλοι μας, τώρα πια, από εδώ και μπρος, όταν θα λέμε «σ’ αγαπώ» σε έναν άνθρωπο, θα το λέμε προς τον άνθρωπο και όχι στον τρόπο ζωής του; Ή μήπως για τους πιο αδύναμους από εμάς θα λειτουργήσει το αίσθημα της αυτοσυντήρησης και θα συμβεί ακριβώς το αντίθετο; Και εν κατακλείδι, ανεξαρτήτου εποχών και δυσκολιών, πόσο χρόνο αφιερώνουμε ο ένας στον άλλο; Μοιραία, αυτή η καθημερινή πραγματικότητα αποτελεί ένα μεγάλο ερωτηματικό για όλους μας και μια μεγάλη πηγή έμπνευσης για εμένα.
