Τι κι αν ο Σεπτέμβρης βαίνει προς το φινάλε του με θερμοκρασίες... Αυγούστου, το φθινόπωρο έχει φτάσει, ο χειμώνας ακολουθεί και η πανδημία που «τρέφεται» και από το κρύο δεν δείχνει σημάδια υποχώρησης με την Ευρώπη να ετοιμάζεται για τον τρίτο κατά σειρά χειμώνα με COVID-19.
Ο πρώτος, εκείνος του 2020 ήταν του σοκ, ενώ ο περσινός λόγω του δώρου της επιστήμης στην ανθρωπότητα, του εμβολίου δηλαδή ήταν της ελπίδας. Ο τρίτος, όμως είναι και ο πιο δύσκολος, αφού δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για λάθος χειρισμούς, για άλλες χαμένες ζωές και περαιτέρω καταστροφή της οικονομικής και κοινωνικής ζωής.
Το μείγμα ενώ η Ευρώπη επιχειρεί –με αρκετά πισωγυρίσματα- να μπει στην νέα κανονικότητα είναι εκρηκτικό κι αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στη δυναμική των αντιεμβολιαστών που όσο κι αν πιέζονται, όσο κι αν είναι σχετικά λίγοι αριθμητικά, τόσο μεγαλύτερη και σθεναρότερη αντίσταση παρουσιάζουν.
Εξάλλου, το γεγονός πως η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της ετήσιας ομιλίας της για την «κατάσταση της Ένωσης» στην πανδημία και στο μεγάλο αγκάθι της, τους αρνητές του εμβολίου (αλλά και του ίδιου του ιού και της επικινδυνότητάς του), την ίδια ώρα που ο Τζο Μπάιντεν πιέζει τις υπόλοιπες χώρες για μια «συμφωνία κυρίων» για εμβολιασμό του 70% του πλανήτη έως το 2022, καταδεικνύει την κρισιμότητα των στιγμών.
Πανδημία ανεμβολίαστων
Ο ρυθμός του εμβολιασμού κατά του Covid-19 πρέπει να επιταχυνθεί σε όλο τον πλανήτη για να αποφευχθεί «μια πανδημία των ανεμβολίαστων», δήλωσε η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Ας βεβαιωθούμε ότι δεν θα μετατραπεί σε πανδημία των ανεμβολίαστων», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν απευθυνομενη στην Ολομέλεια των Ευρωβουλευτών στο Στρασβούργο.
Ανακοινώνοντας μια νέα δωρεά άλλων 200 εκατ. δόσεων μέχρι τα μέσα της ερχόμενης χρονιάς, η φον ντερ Λάιεν δήλωσε πως ανησυχεί επίσης για τη διακύμανση των ποσοστών των εμβολιασμένων μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.
«Η επόμενη χρονιά θα είναι άλλη μια δοκιμασία χαρακτήρα», τόνισε.
Στο τέλος Αυγούστου, το 70% του ενήλικου πληθυσμού στις 27 χώρες της ΕΕ ήταν πλήρως εμβολιασμένο κατά του COVID-19. Αυτό ήταν ένα ορόσημο μετά τη βραδεία εκκίνηση των εμβολιασμών, αλλά κρύβει επίσης μεγάλες διαφορές μεταξύ των χωρών της ΕΕ.
Δεκαεννέα κράτη μέλη της ΕΕ θα δουν φέτος την οικονομία τους να επιστρέφει στο επίπεδο στο οποίο βρισκόταν πριν από την πανδημία, ενώ τα άλλα θα ακολουθήσουν την επόμενη χρονιά, δήλωσε ακόμη η φον ντερ Λάιεν.
Την ίδια ώρα, προσχέδιο αμερικανικού εγγράφου το οποίο αποκάλυψε το πρακτορείο Reuters δείχνει πως οι ΗΠΑ ασκούν πιέσεις στους παγκόσμιους ηγέτες να υιοθετήσουν φιλόδοξους, όπως τους χαρακτηρίζουν, στόχους για τον τερματισμό της πανδημίας του νέου κορονοϊού, στους οποίους περιλαμβάνεται η διασφάλιση του εμβολιασμού του 70% του παγκόσμιου πληθυσμού ως το 2022. Το τρισέλιδο έγγραφο απευθύνεται σε χώρες, διεθνείς οργανώσεις και φορείς του ιδιωτικού τομέα που προσκαλούνται σε μια εικονική σύνοδο κορυφής για τον COVID-19, η οποία προγραμματίζεται από τις ΗΠΑ να διεξαχθεί στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Στο έγγραφο αυτό ζητείται επίσης από τις χώρες με "σχετικές δυνατότητες" να δωρίσουν ένα δισεκατομμύριο επιπρόσθετες δόσεις εμβολίων και να επισπεύσουν την παράδοση 2 δισεκατομμυρίων δόσεων για τις οποίες έχουν ήδη δεσμευτεί.
«Πράσινα» διαβατήρια: Ποιες χώρες τα χρησιμοποιούν και πώς
Κι ενώ στην Ελλάδα το πιστοποιητικό εμβολιασμού ανοίγει κυριολεκτικά όλες τις πόρτες για τους κατόχους του, δεν δείχνουν όλες οι χώρες την ίδια αποφασιστικότητα, καθώς με το φόβο της κοινωνικής εξέγερσης ακόμη και η πολύπαθη Βρετανία πήρε πίσω το σχέδιό της για εφαρμογή του πάσου στην καθημερινή και κοινωνική ζωή και τώρα οι επιστήμονες ψάχνουν πώς η κυβέρνηση θα αναχαιτίσει το επόμενο κύμα της πανδημίας που όλα δείχνουν πώς θα χτυπήσει με μανία το νησί.
Αυτή τη στιγμή τουλάχιστον δώδεκα χώρες της Ε.Ε. έχουν θέσει σε εφαρμογή κάποιου είδους μέτρα που επιτρέπουν την είσοδο σε σειρά χώρων και δραστηριοτήτων με την επίδειξη του πιστοποιητικού εμβολιασμού.
Η Ελλάδα, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Κύπρος, η Δανία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ουγγαρία, η Ιρλανδία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία, η Πορτογαλία και η Σλοβενία είναι μεταξύ των χωρών της Ε.Ε που έχουν εισαγάγει κάποια μορφή υγειονομικού πάσου, ενώ ορισμένες χώρες το επιχείρησαν, αλλά απέτυχαν: στην Ισπανία, οι περιφερειακές κυβερνήσεις των Καναρίων, της Γαλικίας, της Κανταβρίας και της Ανδαλουσίας θέλησαν να το θέσουν σε εφαρμογή, όμως το απέρριψαν τα αντίστοιχα περιφερειακά ανώτερα δικαστήρια αλλά και το ανώτατο ομοσπονδιακό δικαστήριο.
Άλλες, όπως η Σουηδία, έχουν υιοθετήσει το Ευρωπαϊκό Ψηφιακό Πιστοποιητικό για να επιτρέπουν στους ταξιδιώτες να εισέρχονται στη χώρα και στους πολίτες να ταξιδεύουν εύκολα εντός του μπλοκ, αλλά δεν το απαιτούν για πρόσβαση σε χώρους και δραστηριότητες, ενώ η Δανία που το είχε θέσει σε εφαρμογή τον Απρίλιο, το κατήργησε ως περιττό καθώς πλέον είναι εμβολιασμένο το 80% του πληθυσμού της άνω των 12 ετών!
Πού ισχύει
Οι κανόνες διαφέρουν πολύ από χώρα σε χώρα. Το υγειονομικό πάσο, το οποίο έχει προκαλέσει και πλήθος διαδηλώσεων και συγκρούσεων στη Γαλλία απαιτείται για κινηματογράφους, θέατρα, μουσεία, εστιατόρια, μπαρ, καφετέριες, κλαμπ, ορισμένα εμπορικά κέντρα, υπεραστικές μεταφορές, οργανωμένα αθλήματα και δημόσιες εκδηλώσεις, ενώ η χρήση του θα επεκταθεί σε όλα τα άτομα άνω των 12 ετών από τα τέλη Σεπτεμβρίου.
Το πράσινο πάσο της Ιταλίας είναι παρόμοιο, αλλά εξαιρεί τους εξωτερικούς χώρους καφέ και εστιατορίων. Ορισμένα γερμανικά κρατίδια απαιτούν κάρτα COVID-19 για πρόσβαση σε εσωτερικούς χώρους εστίασης. Η Αυστρία περιλαμβάνει κομμωτήρια στη λίστα της, το Λουξεμβούργο καταστήματα και η Πορτογαλία και τα ξενοδοχεία.
Ορισμένες χώρες αναπροσάρμοσαν τους κανόνες τους κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού: οι αριθμοί των νέων κρουσμάτων στην Ολλανδία, για παράδειγμα, ώθησαν την κυβέρνηση να αναστείλει προσωρινά το καθεστώς εισόδου που επέτρεπε στα εστιατόρια και τα μπαρ να ανοίγουν με πλήρη χωρητικότητα.
Η αποτελεσματικότητα
Αν ο πρωταρχικός τους στόχος ήταν να αυξήσουν τον αριθμό των ατόμων που εμβολιάζονται, ορισμένα προγράμματα - σίγουρα σε χώρες που δεν τα πηγαίνουν καλά στον εμβολιασμό όπως η Γαλλία - φαίνεται να είναι επιτυχημένα.
Τον περασμένο Δεκέμβριο, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το 60% των Γάλλων δεν ήταν σίγουροι αν θα εμβολιαστούν, σύντομα ή καθόλου, όμως από τα μέσα Ιουλίου, όταν ο πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, ανακοίνωσε το σχέδιο και την εισαγωγή του υγειονομικού πάσου ως προαπαιτούμενου για μια... φυσιολογική καθημερινότητα, πάνω από 13 εκατομμύρια άνθρωποι έλαβαν την πρώτη δόση.
Αρκετές χώρες της Ε.Ε. που χρησιμοποιούν ως «προνόμιο» στους εμβολιασμένους το πιστοποιητικό έχουν ξεπεράσει το Ηνωμένο Βασίλειο ως προς το ποσοστό του συνολικού πληθυσμού τους που έχει λάβει τουλάχιστον μία δόση - αν και είναι δύσκολο να πει κανείς με σιγουριά πως σ’ αυτό έχει συμβάλλει και σε ποιο βαθμό το πάσο.
* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 18-19 Σεπτεμβρίου 2021