Οφειλέτες δύο ταχυτήτων φαίνεται ότι δημιουργεί στους δήμους η νέα ρύθμιση για τα χρέη προς τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) και τα νομικά τους πρόσωπα, η οποία περιλαμβάνεται στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών και κατατέθηκε ήδη στη βουλή.
Στόχος της ρύθμισης είναι, αφενός η διευκόλυνση των οφειλετών που θα την αξιοποιήσουν, λαμβάνοντας με τον τρόπο αυτό φορολογική ενημερότητα, και αφετέρου η βελτίωση της εισπραξιμότητας των δήμων, καθώς το ύψος των οφειλών προς τους δήμους και τις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) αγγίζει σήμερα τα 3,6 δισ. ευρώ.
Το αίτημα των δημάρχων να υπάρξει ρύθμιση των οφειλών προς τους δήμους, στηρίχθηκε στην ανάγκη να γεμίσουν τα ομολογουμένως άδεια ταμεία των δήμων, κατάσταση που υφίσταται από την περίοδο του COVID, καθώς οι προτεραιότητες των πολιτών δεν ήταν σε καμία περίπτωση να τακτοποιήσουν τα χρέη τους προς τον οικείο δήμο τους.
Ωστόσο, παρά την προσδοκία των αιρετών ότι η ρύθμιση θα αφορούσε το σύνολο των πολιτών, επαγγελματίες και φυσικά πρόσωπα, το υπουργείο Εσωτερικών επέλεξε να στηρίξει μόνο τους ευάλωτους οφειλέτες, δίνοντάς τους περισσότερα κίνητρα για να αποπληρώσουν τα χρέη τους προς τους δήμους, όπου ανήκουν.
Την ερμηνεία της ρύθμισης την κατάλαβαν εγκαίρως οι αιρετοί, πολλοί από τους οποίους αντέδρασαν και κατά τη σχετική συζήτηση που έγινε σε πρόσφατο ΔΣ της ΚΕΔΕ, λέγοντας ότι στην ουσία δεν λύνει το πρόβλημα του συνόλου των οφειλετών, αλλά μίας μερίδας που εντάσσονται στα ευάλωτα νοικοκυριά. «Αυτό σημαίνει ότι οι επαγγελματίες και φυσικά πρόσωπα δεν έχουν κίνητρο να τακτοποιήσουν τις οφειλές τους. Ως εκ τούτου η περίφημη ρύθμιση είναι ελλιπής» σχολίασαν στη «ΜτΚ» δήμαρχοι και αυτοδιοικητικοί παράγοντες.
Να σημειωθεί ότι η ρύθμιση για την τακτοποίηση οφειλών περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε την περασμένη Τρίτη στην Ολομέλεια της βουλής από το υπουργείο Εσωτερικών, με το οποίο ρυθμίζονται ζητήματα που αφορούν τη λειτουργία των δήμων και των περιφερειών και την αναβάθμιση των χερσαίων συνοριακών σταθμών, βάζοντας ρητούς κανόνες για την οργάνωση, τη λειτουργία και τον εκσυγχρονισμό τους, αλλά και θέματα που διευκολύνουν την καθημερινότητα των πολιτών.
Τι προβλέπει το σχέδιο νόμου
Σύμφωνα με τις διατάξεις που έχουν περιληφθεί, οι πολίτες που εμπίπτουν στην κατηγορία του ευάλωτου οφειλέτη θα μπορούν να ρυθμίζουν τα χρέη τους σε έως 60 δόσεις και θα μπορούν να τα καταβάλλουν με απαλλαγή από τόκους και προσαυξήσεις σε ποσοστό έως και 95%.
Ειδικότερα, εάν το ποσό καταβληθεί εφάπαξ η απαλλαγή είναι κατά 95%, ενώ εάν καταβληθεί από 13 έως 60 δόσεις η απαλλαγή είναι της τάξης του 75%.
Αντίθετα, για όσους δεν πληρούν τις προϋποθέσεις, ώστε να υπαχθούν στην κατηγορία του ευάλωτου οφειλέτη, η μοναδική δυνατότητα που παρέχεται είναι αυτή της αποπληρωμής των οφειλών σε έως και 60 δόσεις, χωρίς ωστόσο να προβλέπονται απαλλαγές από πρόστιμα και προσαυξήσεις, παράγοντας που θεωρείται από τους δημάρχους εξαιρετικά κρίσιμος για να αποδειχθεί αποτελεσματική κάθε αντίστοιχη ρύθμιση.
Επίσης παγίως θεσπίζεται η δυνατότητα προσφυγής στον εξωδικαστικό συμβιβασμό για οφειλές σε δήμους που υπερβαίνουν τις 10.000 ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι οι δήμαρχοι, μέσω των συλλογικών τους οργάνων είχαν υποβάλει στην ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών αίτημα για ρύθμιση που να προβλέπει την ευνοϊκή αποπληρωμή χρεών προς τους δήμους ήδη από το περασμένο καλοκαίρι. Όμως με την τελευταία εξέλιξη εμφανίζονται δυσαρεστημένοι, με τους περισσότερους να τονίζουν ότι «το υπουργείο έκανε έναν ελιγμό σε βάρος χιλιάδων επαγγελματιών και φυσικών προσώπων και εν ολίγοις δεν τήρησε τα όσα εξαρχής συμφωνήθηκαν».
Πάντως οι αιρετοί στρέφονται κυρίως κατά του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και της ηγεσίας του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, υποστηρίζοντας ότι αυτοί ευθύνονται για την περικοπή των ευνοϊκών διατάξεων και ότι με αυτή την επιλογή, δυστυχώς, τα δημοτικά ταμεία θα παραμείνουν άδεια, γεγονός που επηρεάζει και τη σύνταξη του νέου προϋπολογισμού των δήμων.
Απαλλαγή από δημοτικά τέλη
Με βάση τις διατάξεις του ίδιου νομοσχεδίου, διευκολύνεται επίσης ο συμψηφισμός των οφειλών των ΔΕΥΑ με αυτές των δήμων, χωρίς την προσκόμιση ενημερότητας, μειώνοντας με τον τρόπο αυτό τις ληξιπρόθεσμες οφειλές τους.
Για κάθε οφειλή προς τους δήμους άνω των 10.000 ευρώ θεσπίζεται πάγια δυνατότητα προσφυγής στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών του ν.4738/2020.
Το νομοσχέδιο προβλέπει ακόμα την απαλλαγή από δημοτικά τέλη των ιδιοκτητών μη ηλεκτροδοτούμενων κτιρίων, εφόσον προσκομίσουν υπεύθυνη δήλωση και βεβαίωση του αρμόδιου διαχειριστή δικτύου περί μη ηλεκτροδότησης και δεν αναζητούνται τυχόν οφειλές για την περίοδο πριν την υποβολή της σχετικής δήλωσης.
Ακόμη το νομοσχέδιο προβλέπει:
* Τον τριπλασιασμό των προστίμων για την αυθαίρετη χρήση κοινόχρηστων χώρων και την αυστηροποίηση κυρώσεων, προκειμένου να απελευθερωθεί δημόσιος χώρος και οι πεζοί να διέρχονται ανεμπόδιστα. Στην συγκεκριμένη διάταξη εμπεριέχονται αυστηρότερες ρυθμίσεις σε περίπτωση που η αυθαίρετη χρήση αφορά ιδιαίτερες περιπτώσεις, όπως οι οδεύσεις τυφλών με μέτρα που μπορούν να φτάσουν μέχρι και την αφαίρεση άδειας λειτουργίας του καταστήματος.
* Τη διευκόλυνση της υλοποίησης έργων μείζονος σημασίας των Περιφερειών, με ταχείες διαδικασίες για την αμεσότερη ολοκλήρωση κρίσιμων παρεμβάσεων, ειδικά αυτών που αφορούν στην αποκατάσταση καταστροφών ή στην εξυπηρέτηση αναγκών υπερτοπικού χαρακτήρα.
Επιπλέον, μετά από συνεργασία του υπουργείου Εσωτερικών με το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, σχεδόν 200 εκατ. ευρώ θα διατεθούν έως το τέλος του 2024 στους δήμους και στις Περιφέρειες της χώρας για λειτουργικές δαπάνες και εξόφληση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, καλύπτοντας ένα σημαντικό τμήμα των αυξημένων απαιτήσεών τους. Μάλιστα από το 2025, η χρηματοδότησή τους είναι προγραμματισμένο να αυξηθεί κατά 53 εκατ. ευρώ ετησίως.
Για τα ζώα συντροφιάς
Για τους ιδιοκτήτες ζώων συντροφιάς που δεν επιθυμούν να στειρώσουν τα ζώα τους, προκειμένου να προχωρήσουν στη λήψη και αποστολή DNA, μειώνεται το ύψους του σχετικού παραβόλου στα 70 ευρώ από τα 135 που είναι σήμερα και, ιδίως, για τους κυνηγετικούς σκύλους στα 40 ευρώ.
Παράλληλα, το ανώτατο όριο αμοιβής των κτηνιάτρων για την εργασία αυτή και την αποστολή του υλικού αυξάνεται από τα 25 ευρώ στα 50 ευρώ.
Συνολικά, δηλαδή, η δαπάνη για τη λήψη και αποστολή DNA ανέρχεται κατ’ ανώτατο στα 90 ευρώ για τους κυνηγετικούς σκύλους αντί 160 που είναι σήμερα, και στα 120 ευρώ για τα λοιπά ζώα συντροφιάς. Η αποστολή DNA για τους ποιμενικούς σκύλους εξακολουθεί να εφαρμόζεται χωρίς να καταβάλλεται παράβολο. Επιπλέον, σε περιπτώσεις παραβάσεων που σχετίζονται με την παράλειψη στείρωσης ή αποστολής DNA, το πρόστιμο δεν επιβάλλεται εάν, εντός 10 εργάσιμων ημερών από τη βεβαίωση της παράβασης, ο ιδιοκτήτης προχωρήσει σε στείρωση ή αποστολή DNA του ζώου του.
Σημαντική επίσης είναι και η διάταξη, σύμφωνα με την οποία εκσυγχρονίζεται μετά από 50 χρόνια το πλαίσιο επιβολής του τέλους παρεπιδημούντων, προκειμένου να επιβάλλεται από τους δήμους με τρόπο δικαιότερο και αναλογικότερο, σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής και την επιβάρυνση που υφίσταται από τους επισκέπτες και τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αυτή.
Συγκεκριμένα, δίνεται η δυνατότητα επιλογής του ποσοστού από τον κάθε δήμο στο 0,5% ή 0,75%, ώστε να ενισχυθούν τα έσοδα του κάθε δήμου ανάλογα με τις υποδομές που διαθέτει και τις τοπικές ιδιαιτερότητες.
Οι δήμοι βάζουν… χέρι σε καταθέσεις
Ηλεκτρονικές κατασχέσεις σε υπόλοιπα τραπεζικών λογαριασμών ασυνεπών οφειλετών τους θα επιβάλλουν πλέον και οι δήμοι όλης της χώρας, εφαρμόζοντας τις διαδικασίες-εξπρές που ήδη προβλέπονται και έχουν υιοθετηθεί εδώ και μερικά χρόνια από τις φοροεισπρακτικές υπηρεσίες της ΑΑΔΕ.
Με βάση το νέο νομοσχέδιο του ΥΠΕΣ, οι δήμοι θα έχουν μεγαλύτερη ευελιξία στην αναγκαστική είσπραξη εσόδων καθώς θα λειτουργούν σαν… ΑΑΔΕ και ο προϊστάμενος της οικονομικής υπηρεσίας του εκάστοτε δήμου θα μπορεί να διαχειρίζεται τα περί κατασχέσεων με ηλεκτρονικά μέσα.
Συνήθως οι οφειλές αυτές προέρχονται από κλήσεις της Δημοτικής Αστυνομίας, οι οποίες καλούνται να πληρωθούν ακόμη και μετά από 20 χρόνια. Για αυτές τις οφειλές οι δήμοι στέλνουν ειδοποιήσεις, ωστόσο αποδεικνύεται ότι κάποιοι πολίτες δεν τις λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους.
Με τη νέα αυτή ηλεκτρονική διαδικασία κατασχέσεων οι δήμοι θα μπορούν να εισπράττουν συντομότερα τα ληξιπρόθεσμα χρέη που συσσωρεύονται από απλήρωτα ποσά δημοτικών τελών και προστίμων, τα οποία καταλογίζουν στους δημότες τους, και κυρίως τα πλέον δύσκολα ως προς τη διαδικασία είσπραξης πρόστιμα για παραβάσεις που αφορούν διάφορες αυθαιρεσίες δημοτών και παραβάσεις για παράνομο παρκάρισμα.
Ειδικότερα, με το άρθρο 32 του νομοσχεδίου του υπουργεί ου Εσωτερικών «Ρυθμίσεις για τους χερσαίους συνοριακούς σταθμούς, την ενίσχυση των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και λοιπές διατάξεις», προβλέπεται, συγκεκριμένα, εφαρμογή και από τις εισπρακτικές υπηρεσίες των δήμων της διαδικασίας ηλεκτρονικών κατασχέσεων απαιτήσεων οφειλετών που βρίσκονται στα χέρια τραπεζικών ιδρυμάτων.
Τη διαδικασία αυτή την προβλέπει το άρθρο 32 του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν. 4978/2022) για τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο.
Σύμφωνα με τη διαδικασία αυτή η κοινοποίηση του κατασχετηρίου από το δημόσιο στην τράπεζα, καθώς και η κοινοποίηση της δήλωσης της τράπεζας για το ύψος των καταθέσεων που έχει σ’ αυτήν ο οφειλέτης του δημοσίου, ενεργούνται μέσω μοναδικών διαμετακομιστικών κόμβων ηλεκτρονικής δια σύνδεσης και επικοινωνίας, οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους κατά τρόπο ασφαλή και ορίζονται από κοινού από το δημόσιο και όλα τα εγκατεστημένα στη χώρα πιστωτικά ιδρύματα, όπως εκπροσωπούνται από την Ελληνική Ένωση Τραπεζών ή την Ένωση Συνεταιριστικών Τραπεζών ή άλλα πρόσωπα κατά περίπτωση.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 13.10.2024