Η συντονιστική επιτροπή της Ολομέλειας των προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος με απόφασή της τάσσεται κατά της διεξαγωγής του αυριανού εορτασμού της επετείου του Πολυτεχνείου, ενώ παράλληλα αφήνει αιχμές για την ανακοίνωση της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων.
«Στην περίπτωση σύγκρουσης συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων, όπως το δικαίωμα σε δημόσια συνάθροιση, το δικαίωμα ανάπτυξης της προσωπικότητας και το δικαίωμα προστασίας της δημόσιας υγείας και στα πλαίσια της στάθμισής τους , οι τυχόν περιορισμοί τους προκειμένου να είναι συνταγματικά ανεκτοί θα πρέπει να είναι αναγκαίοι, πλήρως αιτιολογημένοι και σύμφωνοι με την αρχή της αναλογικότητας.
Υπό τις επικρατούσες υγειονομικές συνθήκες, εθνικές και θρησκευτικές εορτές, επετειακές και κάθε είδους μαζικές εκδηλώσεις δεν μπορούν να γίνουν με τη μορφή που γνωρίζαμε μέχρι την εκδήλωση της πανδημίας και η λήψη περιοριστικών μέτρων που κάμπτουν το δικαίωμα, υπό τις παρούσες εξαιρετικές συνθήκες, θεωρείται ανεκτή . Οι περιορισμοί όμως του δικαιώματος σε δημόσια συνάθροιση δεν θα πρέπει να φθάνουν μέχρι του σημείου προσβολής και κατάργησης του σκληρού πυρήνα του. Η πάγια αυτή θέση του δικηγορικού σώματος για τις δημόσιες συναθροίσεις έχει εκφραστεί ενόψει και της ψήφισης του ν. 4703/2020», αναφέρει, μεταξύ άλλων, η συντονιστική επιτροπή των δικηγόρων.
Την ίδια στιγμή δύο μέλη της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών, ο γενικός γραμματέας Β.Φαϊτάς και η ταμίας Βανέσσα Παναγιώτα Ντέγκα, με κοινή ανακοίνωσή τους, δηλώνουν ότι συνυπογράφουν την τοποθέτηση της ΕΔΕ για την απαγόρευση των συναθροίσεων.
Ακολουθεί η απόφαση της συντονιστικής των δικηγόρων:
«Η Συντονιστική Επιτροπή της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, η οποία συνεδρίασε έκτακτα σήμερα, Κυριακή 15.11.2020, υπό την προεδρία του προέδρου Δημήτρη Βερβεσού, με τηλεδιάσκεψη, αποφάσισε κατά πλειοψηφία:
1. Βιώνουμε μία πρωτόγνωρη υγειονομική κρίση λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, με απροσδιόριστη διάρκεια και ιδιαίτερα δυσμενείς επιπτώσεις στο οικονομικό και κοινωνικό γίγνεσθαι, την έκταση των οποίων ουδείς μπορεί σήμερα να προβλέψει με ασφάλεια. Στις εξαιρετικές αυτές συνθήκες είναι προφανές ότι δοκιμάζονται συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα.
2. Πάγια θέση του δικηγορικού σώματος είναι ότι η προάσπιση της δημόσιας υγείας αποτελεί και πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα. Τα επιμέρους μέτρα πρόληψης και προστασίας της δημόσιας υγείας πρέπει να λαμβάνονται από την Πολιτεία μετά από γνώμη των αρμόδιων υγειονομικών αρχών.
3. Στην περίπτωση σύγκρουσης συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων, όπως το δικαίωμα σε δημόσια συνάθροιση, το δικαίωμα ανάπτυξης της προσωπικότητας και το δικαίωμα προστασίας της δημόσιας υγείας και στα πλαίσια της στάθμισής τους , οι τυχόν περιορισμοί τους προκειμένου να είναι συνταγματικά ανεκτοί θα πρέπει να είναι αναγκαίοι, πλήρως αιτιολογημένοι και σύμφωνοι με την αρχή της αναλογικότητας.
4. Υπό τις επικρατούσες υγειονομικές συνθήκες, εθνικές και θρησκευτικές εορτές, επετειακές και κάθε είδους μαζικές εκδηλώσεις δεν μπορούν να γίνουν με τη μορφή που γνωρίζαμε μέχρι την εκδήλωση της πανδημίας και η λήψη περιοριστικών μέτρων, που κάμπτουν το δικαίωμα, υπό τις παρούσες εξαιρετικές συνθήκες, θεωρείται ανεκτή . Οι περιορισμοί όμως του δικαιώματος σε δημόσια συνάθροιση δεν θα πρέπει να φθάνουν μέχρι του σημείου προσβολής και κατάργησης του σκληρού πυρήνα του. Η πάγια αυτή θέση του δικηγορικού σώματος για τις δημόσιες συναθροίσεις έχει εκφραστεί ενόψει και της ψήφισης του ν. 4703/2020.
5. Η σχετική απόφαση του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας, η οποία εκδόθηκε κατ' εξουσιοδότηση του άρθρου 68 παρ. 2 της από 20.3.2020 ΠΝΠ, που κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4683/2020, θεωρούμε ότι πρέπει να είναι πλήρως αιτιολογημένη και να εδράζεται σε προηγούμενη ad hoc αιτιολογημένη γνώμη της Εθνικής Επιτροπής προστασίας της Δημόσιας Υγείας έναντι του κορωνοϊού, όπως απαιτείται, άλλωστε, από την άνω εξουσιοδοτική διάταξη.
Προς τούτο, ο Αρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας και ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη οφείλουν να δώσουν στη δημοσιότητα την γνώμη της αρμόδιας Επιτροπής επί του θέματος αυτού, η οποία είναι και η μόνη που μπορεί να δικαιολογήσει την σωρευτική έκταση του τόσο δραστικού περιορισμού του συνταγματικού δικαιώματος σε δημόσια υπαίθρια συνάθροιση, όπως αυτός οριοθετείται στην απόφαση του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας.
Σε περίπτωση που δεν υπάρχει η άνω ad hoc γνώμη της αρμόδιας Επιτροπής, ο Αρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας θα πρέπει να αναθεωρήσει την απόφασή του ως προς την έκταση του χρονικού διαστήματος της απαγόρευσης (επί 4ήμερο περίπου), την τοπική έκταση ισχύος της (σε όλη την Επικράτεια) και τον αριθμό των προσώπων (4 και άνω), που απαγορεύεται να συμμετέχουν σε δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις, ώστε να μην τίθενται ζητήματα αναλογικότητας.
6. Το δικηγορικό σώμα τοποθετήθηκε επί του θέματος αυτού, ως οφείλει εκ του θεσμικού του ρόλου, σύμφωνα με το άρθρο 90 Κώδικα Δικηγόρων. Μας προβληματίζει η θέση συνδικαλιστικών φορέων λειτουργών της δικαιοσύνης, οι οποίοι τοποθετούνται διαφορετικά όταν η προάσπιση της δημόσιας υγείας αφορά στο μείζονος σημασίας δικαίωμα του πολίτη στην πρόσβαση στη Δικαιοσύνη και διαφορετικά όταν αφορά στο δικαίωμα σε δημόσια συνάθροιση και ταυτόχρονα με τη θέση τους αυτή δύνανται να επηρεάσουν την κρίση δικαστών- μελών τους που θα κληθούν να εκδικάσουν σχετικές υποθέσεις.
7. Το δικηγορικό σώμα θα τιμήσει την επέτειο του Πολυτεχνείου με την κατάθεση στεφάνου από αντιπροσωπεία του, με την τήρηση των προβλεπόμενων μέτρων».
Αλιβιζάτος-Μανιτάκης: Δικαιολογημένη η απόφαση για την απαγόρευση συναθροίσεων
"Όταν το Σύνταγμα σε τρεις διατάξεις μάς προστατεύει ρήτα και προβλέπει ειδικά μέτρα για την προστασία της Δημόσιας Υγείας, όταν κι αυτό δικαιολογεί επιτάξεις προσωπικών υπηρεσιών, είναι δυνατόν να μην δικαιολογεί και τη λήψη περιοριστικών μέτρων που αφορά έστω και την Επικρατεία, αλλά για πολύ περιορισμένο χρονικό διάστημα, όταν διακυβεύεται σε όλη την Επικράτεια ταυτόχρονα η Δημόσια Υγεία;". Αυτό τόνισε ο συνταγματολόγος Αντώνης Μανιτάκης, μιλώντας στον ΣΚΑΪ, για τη λήψη περιοριστικών μέτρων και για την απαγόρευση των δημόσιων συναθροίσεων, κατά το επόμενο τριήμερο.
Υπενθυμίζεται πως και ο ομότιμος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Νίκος Αλιβιζάτος απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφων για τη νομιμότητα της απαγόρευσης των δημόσιων συναθροίσεων, κατά το επόμενο τριήμερο, από τον αρχηγό της ΕΛΑΣ, έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Τη δυνατότητα απαγόρευσης δημόσιων συναθροίσεων σε ορισμένη περιοχή ή ακόμη και σε ολόκληρη τη χώρα, εξαιτίας της τρέχουσας πανδημίας, επιτρέπει ρητά η πράξη νομοθετικού περιεχομένου του περασμένου Μαρτίου, την οποία έχει από καιρό κυρώσει η Βουλή (άρθρο 68§2 ν. 4683/2020). Αρκεί να έχει διατυπώσει γνώμη η Εθνική Επιτροπή Δημόσιας Υγείας. Εν προκειμένω, εξ όσων πληροφορούμαι, η Εθνική Επιτροπή έχει διατυπώσει γνώμη, και μάλιστα ομόφωνη. Εξ όσων γνωρίζω, εξ άλλου, κανένα δικαστήριο δεν έχει κηρύξει την ανωτέρω διάταξη αντισυνταγματική. Εκπλήσσομαι, συνεπώς, για την ευκολία με την οποία, υπό τις σημερινές ειδικά συνθήκες, ορισμένοι συνάδελφοι, αλλά και δικαστικοί λειτουργοί, έσπευσαν να χαρακτηρίσουν την συγκεκριμένη απαγόρευση αντισυνταγματική».