Δεν άκουσαν ποτέ τον Εθνικό Ύμνο, δεν τον είχαν δει ποτέ ξανά στην νοηματική γλώσσα κι όμως κατάφεραν να διαπεράσουν κάθε συναίσθημα μέσα από κάθε κίνηση και έκφραση τους η Ελευθερία Λαζαρίδου και ο Χρήστος Γκανάτσας. Η μαθήτρια της Β’ Λυκείου και ο μαθητής της Γ’ Γυμνασίου του Ειδικού Σχολείου Κωφών και Βαρήκοων επιλέχθηκαν για το βίντεο που απόσπασε χιλιάδες σχόλια -ακόμα και του πρωθυπουργού- ανάμεσα από τους υπόλοιπους μαθητές για την εκφραστικότητα και την φυσική απόδοση της νοηματικής. Η «ΜτΚ» συστήνει τους δύο «πρωταγωνιστές» που έκαναν περήφανους όλους τους Έλληνες και με την βοήθεια της διερμηνέας Σπυριδούλας Κουρτέση, παρουσιάζει τα όνειρα και τις ανησυχίες τους.
Οι δύο μαθητές είναι εκ γενετής κωφοί, όπως και τα περισσότερα μέλη των οικογενειών τους. Δυσκολεύτηκαν αρκετά στα γυρίσματα για το βίντεο με τον Εθνικό Ύμνο στη νοηματική, αλλά τα συναισθήματα και η ικανοποίηση τους είναι μεγάλη. «Καταφέραμε να δείξουμε ότι έχουμε δυνατότητες ως κωφοί και είμαστε περήφανοι για αυτό. Γενικότερα οι κωφοί διεκδικούμε αλλά δεν έχουμε πάντα την υποστήριξη που χρειάζεται. Μπορεί να μην είμαστε ακούοντες αλλά είμαστε ισότιμοι» δηλώνει η Ελευθερία στη «ΜτΚ», βρίσκοντας σύμφωνο και τον Χρήστο που εκτός από περήφανος είναι και συγκινημένος. «Είναι ο Εθνικός Ύμνος μας, είναι η πρώτη φορά που αποδίδεται στη νοηματική γλώσσα και αυτό από μόνο του είναι συγκινητικό. Ακόμα πιο συγκινητικά είναι τα σχόλια που δεχόμαστε και η αποδοχή από τον κόσμο» σημειώνει ο 14χρονος.
«Θα μας βλέπουν τα παιδιά για να το μάθουν»
Η ιδέα για το βίντεο ανήκει στον σύλλογο διδασκόντων νοηματικής γλώσσας και στηρίχθηκε από την επιτροπή «Ελλάδα 2021». Έως και την δημιουργία του δεν υπήρχε επίσημη απόδοση του Εθνικού Ύμνου στην νοηματική και όπως τονίζει η Ελευθερία, στις επετειακές γιορτές κάθε χρόνο έκαναν προσπάθειες για την απόδοση. «Για πολλά χρόνια οι κωφοί δεν ήξεραν να αποδίδουν τον Εθνικό Ύμνο. Συμμετείχαμε σε επετείους χωρίς να τον γνωρίζουμε. Στο σχολείο προσπαθήσαμε κάποιες φορές να αποδώσουμε τον ‘δικό’ μας Εθνικό Ύμνο αλλά ήταν πάντα για δική μας χρήση. Τώρα, θα υπάρχει επίσημα και θα ενσωματωθεί σε όλα τα ειδικά σχολεία» αναφέρει η 16χρονη μαθήτρια.
Είναι γεγονός πλέον, πως εκτός από αξιοθαύμαστο, το συγκεκριμένο βίντεο με τους δύο μαθητές θα είναι και βοηθητικό για όλους τους κωφούς και βαρήκοους που θέλουν να αποδώσουν τον Εθνικό Ύμνο στη νοηματική. «Νιώθω χαρούμενος για αυτό. Το ξέρω ότι θα μείνει αυτό το βίντεο και θα το βλέπουν πολλοί. Αλλά ακόμα και εγώ όταν το βλέπω, νιώθω ότι είναι κάποιος άλλος και όχι εγώ» λέει ο Χρήστος με μάτια μου γεμάτα από χαρά.
Ήδη, στην επετειακή γιορτή για την 25η Μαρτίου στο Ειδικό Σχολείο Κωφών και Βαρήκοων στο Πανόραμα, τα δύο παιδιά έδειξαν τις κινήσεις στους υπόλοιπους συμμαθητές τους. «Μου αρέσει που θα μαθαίνουν τον Εθνικό Ύμνο από εμάς. Θα είμαστε πρότυπο για τα παιδιά, αλλά χωρίς να είμαστε κάτι το ξεχωριστό. Απλά θα μας βλέπουν για να μάθουν να το αποδίδουν στη νοηματική» σημειώνει η Ελευθερία.
Η έντονη εκφραστικότητα και η φυσική απόδοση
Το μεγαλείο και η περηφάνια των στίχων του Διονύσιου Σολομού, αποτυπώθηκαν στην έντονη εκφραστικότητα των δύο παιδιών στο πρόσωπο τους, στην κίνηση των χεριών τους αλλά και στο ανάστημά τους. Αργά και με το αίσθημα ευθύνης, ακολούθησαν πιστά τους στίχους, όπως αποδόθηκαν από ειδική επιτροπή και τον σύλλογο διδασκόντων νοηματικής.
Αρχικά είχαν επιλεχθεί τέσσερις μαθητές για το βίντεο και κατέληξαν στην Ελευθερία και τον Χρήστο, για δύο λόγους: την εκφραστικότητα και τη φυσική απόδοση τους στη νοηματική. «Η εκφραστικότητα είναι χαρακτηριστικό των κωφών. Σαφώς, θέλαμε αυτή την φορά να βγει πιο έντονα και να περάσουμε μέσα από αυτή το συναίσθημα που νιώθαμε» αναφέρει η 16χρονης.
«Μας δυσκόλεψαν τα νοήματα που έπρεπε να μεταφέρουμε μέσω της νοηματικής. Κάναμε πολλές πρόβες για να το καταλάβουμε και να το θυμόμαστε. Τα γυρίσματα ήταν πολύωρα και χρειάστηκε να γυρίσουμε κάποιες σκηνές πολλές φορές» δηλώνει ο Χρήστος.
«Ζητάμε ίσες ευκαιρίες»
Οι δύο μαθητές γνωρίζονται από μικρή ηλικία, καθώς οι γονείς τους είναι οικογενειακοί φίλοι. Θυμούνται στιγμές όταν πήγαιναν μαζί σε παιδότοπους αλλά και όταν βρίσκονταν στην Ένωση Κωφών Βορείου Ελλάδος. Έχουν και κοινά όνειρα για επαγγελματική αποκατάσταση και μία κοινωνία που δεν θα περιέχει «περίεργα» βλέμματα.
Η Ελευθερία θέλει να γίνει ψυχολόγος και γνωρίζει τη μάχη που πρέπει να δώσει. «Ξέρω καλά ότι πρέπει να διαβάσω πολύ και ότι θα αντιμετωπίσω δυσκολίες, αλλά είμαι έτοιμη να το διεκδικήσω. Ακόμα κι αν αποτύχω, θα ξέρω ότι προσπάθησα, γιατί θέλω να σπουδάσω. Ωστόσο, από τώρα ξέρω ότι στη σχολή που θέλω να περάσω δεν υπάρχει διερμηνέας για να με βοηθήσει».
Ο Χρήστος ακόμα δεν έχει αποφασίσει τον δρόμο που θέλει να ακολουθήσει, αλλά αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στην προπονητική και την πληροφορική, ενώ έχει σκέψεις και για να γίνει χειρούργος. «Ξέρω και εγώ καλά πόσο δύσκολο είναι, αλλά είμαι έτοιμος να προσπαθήσω. Οι δυσκολίες για την επαγγελματική αποκατάσταση μας αρχίζουν από το σχολείο και δεν ευθύνονται οι δυνατότητες μας, αλλά η δύσκολη προσβασιμότητα μας σε πολλούς χώρους».
Η Ελευθερία δεν μπορεί να κρύψει την ενόχληση της, από συμπεριφορές που δείχνουν ασέβεια. «Ενδεχομένως οι ακούοντες πρέπει να δείχνουν περισσότερο σεβασμό στους κωφούς. Μου έχει τύχει όταν φοράω ακουστικό βαρηκοΐας, να νιώθω αδιάκριτα βλέμματα σαν να βλέπουν κάτι πολύ περίεργο. Κάποιες αντιδράσεις είναι σοκαριστικές για εμάς. Πολλές φορές μου προκαλεί εκνευρισμό αυτό» αναφέρει η 16χρονη. «Γενικότερα, αυτό που θα ήθελα εγώ είναι να μπορούμε να έχουμε ίσες ευκαιρίες. Οι αντιδράσεις δεν έχουν να κάνουν με τις εποχές, πάντα είναι οι ίδιες, αλλά με το νεαρό της ηλικίας. Όταν ήμασταν μικρότεροι δεν ήταν εύκολο να αντιληφθούν οι συνομήλικοι μας» λέει από την πλευρά του ο Χρήστος.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 28 Μαρτίου 2021