Με τα λεφτά αγοράζονται πολλά. Υλικά αγαθά και υπηρεσίες. Σε γενικές γραμμές, αγοράζονται όλα όσα πωλούνται ή ενοικιάζονται ή προσφέρονται.
Εκτός αυτών, τα λεφτά ανοίγουν πόρτες. Ακόμη και πόρτες εξουσίας. Μετατρέπουν αξιωματούχους σε ανθρωπάκια -ενίοτε και ρουφιάνους στην υπηρεσία των ανθρώπων που τα… έχουν. Άλλους πάλι τους κάνουν… τυφλούς, βουβούς, επιλήσμονες των δικών τους δηλώσεων. Που καταπίνουν τις δεσμεύσεις τους, με απόλυτη κυνικότητα μάλιστα.
Τα λεφτά εξαγοράζουν συνειδήσεις. Συντρίβουν ηθικές αναστολές και κάνουν πολλούς ανθρώπους να υπερβούν τις αξίες και τις αρετές που αρέσκονται να δηλώνουν πως υπηρετούν, εκτός κι αν… τα πάρουν. Τότε, λειτουργούν ως εξωνημένοι, ως «υπάλληλοι». Το δυστύχημα της εποχής- η κατάντια θα έλεγα- έγκειται στο γεγονός ότι αρκετοί είναι αυτοί που δεν ντρέπονται κιόλας, θεωρώντας ότι οφείλουν έναντι του «χορηγού τους», να προασπίζονται το ψέμα, να αποσιωπούν την αλήθεια, να κατατρέχουν όποιον επιμένει… ρομαντικά. Είμαι δικηγόρος και οφείλω να υπερασπιστώ τον πελάτη μου διακινώντας ψεύδη και απειλώντας με ανηλεές κυνήγι και διώξεις, όποιον… ενοχλεί το αφεντικό.
Ή είμαι δημοσιογράφος και στρεβλώνω συνειδητά τα γεγονότα για να «αθωώσω» τον… εντολέα μου, από παραβατικές κι ελεγκτέες συμπεριφορές.
Δυστυχώς στην Ελλάδα, όπως και παντού όπου δεν έχει κατοχυρωθεί η θεσμική λειτουργία των ανεξάρτητων αρχών, τα λεφτά ξεχειλώνουν τους κανόνες, επιβάλλοντας το δίκιο του ισχυρού και εδραιώνοντας την πεποίθηση ότι κάποιοι είναι περισσότερο «ίσοι» απέναντι στον νόμο, από ότι όλοι οι άλλοι. Τα λεφτά δίνουν την αίσθηση του άτρωτου στον που τα έχει. Τον φορτώνουν με αλαζονεία. Τον κάνουν να νιώθει ότι είναι υπεράνω νόμων και ελέγχων. Που δε του αρκεί να ξεφεύγει από την τσιμπίδα του νόμου, αλλά που κουνάει το δάχτυλο σε όσους τόλμησαν να τον αντιμετωπίσουν ως κοινό θνητό. (Εξυπακούεται ότι προϋπόθεση για τέτοια φαινόμενα, είναι, ο «πλούσιος» να είναι «φτωχός» σε αρετές, αξίες και ήθος)
Γνωστό θα μου πείτε, αλλά κάποια στιγμή θα πρέπει να μπει ένα τέλος στην αντιστρόφως ανάλογη σχέση ανάμεσα στην ισονομία και τον πλούτο. Δεν γίνεται μόνον να ζηλεύουμε κάθε φορά που διαβάζουμε μια είδηση ότι κάπου στην Αμερική ή την Δυτική Ευρώπη συνελήφθη ένας σταρ μεθυσμένος. Ας βαλθούμε να τους μιμηθούμε κάποτε, αφήνοντας στο παρελθόν την εποχή του… «ξέρεις ποιος είμαι εγώ ρε»;
Μέχρι τότε, με τα λεφτά αγοράζονται πολλά. Ίσως, τα περισσότερα. Αλλά όχι όλα.
Κάποιοι επιμένουν να λένε τα σύκα-σύκα και την σκάφη-σκάφη. Να μην αλλοιώνουν την πραγματικότητα ανάλογα με την ισχύ του πρωταγωνιστή. Είναι εκείνοι, που έχουν ως αυστηρότερο κριτή τους τον εαυτό τους και που θεωρούν πλούτο τους το δίκιο και την αλήθεια. Που ξέρουν να χάνουν, που έμαθαν να ζητάν συγνώμη όταν σφάλουν, αλλά που δεν είναι διατεθειμένοι να υποχωρήσουν όταν έχουν δίκιο και υπερασπίζονται την αλήθεια και τις αξίες της ζωής τους.
ΥΓ. Κάτι δικά μου που στροβιλίζονται διαρκώς στο μυαλό μου τις τελευταίες μέρες.
*Παρακολουθώ με ενδιαφέρον το εγχείρημα δημιουργίας του τεχνολογικού πάρκου 4ης γενιάς Thess Intec, για το οποίο λεπτομέρειες θα διαβάσετε στις εσωτερικές σελίδες της «Μακεδονίας». Και ενώ με πιάνει ο τοπικισμός μου -γιατί να μην έχει η Θεσσαλονίκη ένα κέντρο καινοτομίας αφού έχει τόσο υψηλά καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό; γιατί να γίνονται όλα στην Αθήνα;- δεν μπορώ να απαντήσω σε ερωτήματα που με ταλαιπωρούν.
Καταρχάς μέχρι σήμερα η όλη συζήτηση περί καινοτομίας στη Θεσσαλονίκη είτε απλώς έμενε στα λόγια και τις καλές προθέσεις, ή στην καλύτερη των περιπτώσεων κατέληγε να εξελιχθεί σε ένα πρότζεκτ real estate. Δεκαετίες ακούμε για ζώνες, για πάρκα, για τεχνοπόλεις, αλλά κουραστήκαμε να βλέπουμε μεγαλόστομες διακηρύξεις που καταλήγουν σε μια τρύπα στο νερό, αφού στο μεταξύ έχουν ξοδέψει ενέργεια και χρήμα.
Αποτέλεσμα, ενώ στη Θεσσαλονίκη ακόμη ανακυκλώνουμε τη συζήτηση περί καινοτομίας, αλλού προσελκύουν πραγματικά καινοτόμες επιχειρήσεις από το εξωτερικό, δημιουργώντας πλούτο και θέσεις εργασίας (δεν αναφέρομαι μόνο στην Αθήνα αλλά και στη γειτονική μας Σόφια).
*Το σχεδιαζόμενο πάρκο πρέπει να ξεφύγει από τη λογική ατερμόνων σχεδιασμών και να μην έχει στο επίκεντρό του τα «μπετά», και τις …υποδομές- τέτοιους χώρους έχουμε ήδη αρκετούς- αλλά να γίνει κάτι που να προσδώσει ουσιαστικό περιεχόμενο στη λέξη καινοτομία και να δημιουργήσει προστιθέμενη αξία στην οικονομία της περιοχής.
Οι υπεύθυνοι του Thess Intec διαβεβαιώνουν ότι το πάρκο δεν είναι μια άσκηση επί χάρτου, ότι είναι υπαρκτό ενδιαφέρον από εταιρείες να εγκατασταθούν εκεί, κι ότι με τον ενισχυμένο ρόλο του ιδιωτικού τομέα και την πολιτική βούληση που υπάρχει οι διαδικασίες θα τρέξουν τάχιστα.
*Ένα άλλο ζήτημα που πρέπει να τύχει προσοχής είναι οι ισορροπίες μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Το οικόπεδο στο οποίο θα γίνει το τεχνολογικό πάρκο είναι μια δημόσια έκταση. Μια έκταση που είχε περάσει στην κυριότητα του ΤΑΙΠΕΔ, δηλαδή αργά ή γρήγορα πιθανότατα να πωλούνταν. Τώρα επέστρεψε στο δημόσιο, μεταβιβάστηκε στην Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας, που είναι φορέας του δημοσίου, για να καταλήξει να δοθεί προς χρήση για 99 χρόνια στην υπό σύσταση Εταιρεία Ανάπτυξης του Τεχνολογικού Πάρκου, στην οποία την πλειοψηφία θα έχει ο ιδιωτικός τομέας.
Μιλάμε για ένα παραθαλάσσιο οικόπεδο 760 στρ. δίπλα στη θάλασσα, δηλαδή για μια έκταση φιλέτο. Διαθέτοντας αυτό το περιουσιακό στοιχείο η εταιρεία του Thess Intec θα «χτυπήσει πόρτες» για να συγκεντρώσει δωρεές και χορηγίες. Θα περίμενα λοιπόν το δημόσιο να έχει την πλειοψηφία σε αυτή την εταιρεία. Όμως το ποσοστό του δημοσίου θα είναι 42% (και μάλιστα χωρίς να υπολογίζεται η αξία του οικοπέδου). Μάλιστα η ΑΖΚ, παρότι θα διαθέσει το οικόπεδο στο οποίο θα δημιουργηθεί το πάρκο, ως μέτοχος στην Εταιρεία Ανάπτυξης του Επιχειρηματικού Πάρκου, θα βάλει και το χέρι στην τσέπη, για την εισφορά της στο αρχικό κεφάλαιο.
*Εκτός από τους εύλογους προβληματισμούς, υπάρχουν και ορισμένες δικλείδες ασφαλείας για τα συμφέροντα του δημοσίου (Ευτυχώς, με όλη την σημασία της λέξης). Πρώτον ότι το οικόπεδο δεν μεταβιβάζεται αλλά παραχωρείται κατά χρήση, για 99 χρόνια. Δεύτερον ότι υπάρχει η ρήτρα ότι αν μέσα σε δύο χρόνια από τότε που θα τελειώσουν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες δεν βρεθούν τα κεφάλαια για να υλοποιηθεί η α΄φαση του σχεδίου το οικόπεδο επιστρέφεται στο δημόσιο. Και τρίτον ότι, σύμφωνα με τις διαβεβαίωση που δόθηκαν, δεν θα βάλει το χέρι στην τσέπη το δημόσιο για να επωφεληθούν ιδιώτες, αλλά τα κεφάλαια για την υλοποίηση του πρότζεκτ θα προέλθουν από χορηγίες και δωρεές ιδιωτών και μη κερδοσκοπικών κεφαλαίων.
Μεγαλώσαμε περιμένοντας και έτσι, δικαιούμαστε να είμαστε καχύποπτοι.
*Με συγκλόνισε αυτή η ιστορία με το βιτριόλι και μη βρίσκοντας να γράψω κάτι καλύτερο, δανείζομαι το σχόλιο της καλής συναδέρφου Βίκυς Χαρισοπούλου:
«Είχε λέει εμμονές η θύτης με το θύμα, καθώς πίστευε ότι θα της… κλέψει τον αγαπημένο.
Πόσο εξευτελιστικό για μια νέα γυναίκα.
Περισσότερο από την ίδια την πράξη, η σκέψη, ο νους, η παιδεία που έφερε την εμμονή... Πόση έλλειψη αυτοεκτίμησης ... Πόσος ετεροπροσδιορισμός...
Πόσοι αγώνες γυναικών χαμένοι... Πόσο πισωγύρισμα .... Η μέθοδος παλιά. Πολύ. Από τα μέσα του προηγούμενου αιώνα -όταν οι γυναίκες εκδικούνταν για λόγους ..ερωτικής απόρριψης (όταν ο ερωτισμός συνίστατο στο..."θα με παντρευτεί ή θα μ αφήσει ...εκτεθειμένη" ), ζήλιας -φθόνου κ.λ.π αλλά ακόμη κι έτσι, και τότε, θύμα καθίστατο ο... "άμεσα υπαίτιος" , όχι ο "ηθικός αυτουργός".
Και φτάσαμε 100 χρόνια μετά, τα σύγχρονα κορίτσια -τα παιδιά αυτών που αγωνίστηκαν για τον αυτο-προσδιορισμό των γυναικών - να διεκδικούν την κοινωνική- γυναικεία- ερωτική υπόσταση τους με... βιτριόλι...
Δεν έχω άλλα λόγια…».
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 14 Ιουνίου 2020