Από το 1925 όταν ιδρύθηκε η εταιρεία υλοποίησής της μέχρι σήμερα η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης είναι ταυτισμένη με την ιστορία της πόλης και αντιστρόφως.
Από τις 3 Οκτωβρίου του 1926, πρώτη μέρα υλοποίησης της εμβληματικής διοργάνωσης της πόλης στο Πεδίον του Άρεως με το εξαιρετικό ρωσικό περίπτερο που έτυχε αργότερα και διδακτορικής διατριβής για την αρχιτεκτονική αρτιότητά του μέχρι την μετεγκατάστασή της στον σημερινό χώρο στην καρδιά της πόλης με την εισβολή των γερμανικών στρατευμάτων το 1940 και την πορεία του ως τις μέρες μας ο αντιπροσωπευτικός αυτός φορέας της πόλης έχει να παρουσιάσει πολλές και ενδιαφέρουσες ιστορίες.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίοδος της γερμανικής κατοχής, στη διάρκεια της οποίας τα εκθέματα λεηλατήθηκαν κυρίως από τον πανικό του κόσμου για την έναρξη του πολέμου. Είναι η εποχή που η Έκθεση γίνεται αποθήκες και χώροι ασυρμάτων, ενώ φεύγοντας οι Γερμανοί την ανατινάζουν. Τότε οι περισσότεροι άνδρες υπάλληλοι είχαν καταταγεί στον στρατό, ενώ οι γυναίκες είχαν ενταχθεί στον Ερυθρό Σταυρό. Οι τρεις – τέσσερις εναπομείναντες εργαζόμενοι που ήταν μεγαλύτεροι ηλικιακά κατόρθωσαν και διέσωσαν υλικό σε ένα υπόγειο στην Αγία Σοφίας.
Άλλο ένα είναι η πρώτη επίσκεψη πρωθυπουργού του ελληνικού κράτους στη ΔΕΘ, που έγινε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο το 1928. Τον υποδέχτηκε τότε ο στρατηγός Δεσπεραί, του οποίου το όνομα έχει χρησιμοποιηθεί για την ονομασία δρόμου της πόλης. Ο δε Βενιζέλος έκανε μια στάση στο πλαίσιο του ταξιδιού του σε γειτονικό κράτος των Βαλκανίων.
Ή το περίπτερο της γνωστής τότε εταιρείας πετρελαιοειδών Esso Pappas απέναντι από το κτήριο του ΟΤΕ, που έχτισε το 1968 μια μεγάλη μορφή της τότε παγκόσμιας επιχειρηματικότητας, ο Τομ Πάππας και ήταν εξαιρετικό στην πρώτη του κατασκευή με πισίνες και σιντριβάνια, όπου σήμερα πρόθεση του οργανισμού είναι να εγκαταστήσει ένα μουσείο έκθεσης- πόλης.
Τεκμηρίωση 100.000 αντικειμένων
Όλες αυτές οι μνήμες τώρα ξετυλίγονται και ταυτόχρονα παραμένουν ζωντανές μέσα από την ψηφιοποίηση του πλούσιου αρχείου της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, ένα πολύτιμο έργο με τίτλο «Διαδρομή στη σύγχρονη ελληνική ιστορία μέσα από το ιστορικό – πολιτισμικό αρχείο της ΔΕΘ – HELEXPO» που εντάχθηκε στο Επιχειρηματικό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία 2014-2020» και στον Άξονας Προτεραιότητας «Ανάπτυξη μηχανισμών στήριξης της επιχειρηματικότητας».
Στο πλαίσιό του τεκμηριώθηκαν περίπου 100000 αντικείμενα, μικρή ποσότητα εγγράφων όπως για παράδειγμα η επιστολή του Πατριάρχη στη ΔΕΘ πριν πενήντα χρόνια, πλούσιο φωτογραφικό υλικό, βίντεο, αφίσες, υλικό όπως προπολεμικά μετάλλια κ.α. Από αυτά τα 10000 ψηφιοποιήθηκαν, ενώ ένα μέρος αυτών θα είναι ανοιχτά στο κοινό, προσβάσιμα από ερευνητές, υποψήφιους διδάκτορες που μελετούν ανάλογα πεδία.
«Σημαντικά πράγματα συνέβησαν στη ΔΕΘ όσον αφορά την πολιτική, τον πολιτισμό κ.α. Αυτά είναι καταγεγραμμένα στην ιστορία αλλά δεν είναι καταγεγραμμένη η συμβολή της Έκθεσης στο γίγνεσθαι της Θεσσαλονίκης και πόσο έχει προσφέρει από το 1926 σε διάφορα πεδία. Αποφασίσαμε ότι αυτό όλο το πλούσιο αρχείο που διαθέτει η ΔΕΘ πρέπει να ψηφιοποιηθεί», τόνισε στη διάρκεια της παρουσίασης του έργου το μεσημέρι της Τρίτης ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΘ – HELEXPO Κυριάκος Ποζρικίδης. «Δεν πετάμε όλα αυτά που διαθέτουμε στο χωνευτήρι. Τα κρατάμε, τα διατηρούμε. Διατηρούμε το DNA της Έκθεσης, της πόλης, της οικονομίας και το δίνουμε σε όλους για να το ανακαλύπτουν», πρόσθεσε.
Για τη σημαντικότητα του έργου μίλησε και ο πρόεδρος της ΔΕΘ – HELEXPO Τάσος Τζήκας. «Όταν πρωτοήρθα στην Έκθεση το πρώτο που κουβεντιάσαμε ήταν να ψηφιοποιήσουμε όλη αυτή τη μεγάλη δουλειά που είχε κάνει ο Κυριάκος, ξεκινώντας με το λεύκωμα. Παράλληλα, όλο αυτό είναι και ιστορία της πόλης και της χώρας έμμεσα νομίζω. Επίσης είναι πολύ σημαντικό να γίνει το ιστορικό αρχείο της έκθεσης στο περίπτερο της Esso Pappas”, επεσήμανε.
Το έργο χωρίζεται σε περιόδους. Η πρώτη καλύπτει την προπολεμική περίοδο, από το 1926 έως το 1939, η δεύτερη από το 1950 μέχρι το 1978 και η τρίτη από το 1980 έως σήμερα.
Το έργο ανέλαβε εταιρεία DotSoft ΑΕ με εξειδίκευση στον τομέα της ψηφιοποίησης και τεκμηρίωσης. Αρχικά, όπως τόνισαν τα στελέχη της, πραγματοποιήθηκε μελέτη εφαρμογής και καταγραφή του πιο σημαντικού αρχείου που επελέγη για την ψηφιοποίηση και τεκμηρίωση εστιάζοντας την αξία και τη βαρύτητα του υλικού.
Στη συνέχεια ενσωματώθηκε ο κατάλληλος εξοπλισμός και μέσω σαρωτών ή φωτογραφικών μηχανών υψηλής ανάλυσης ώστε να υπάρξει καλύτερη πιστότητα των πρωτότυπων μια μεγάλη ομάδα ατόμων βρέθηκε στους χώρους της Έκθεσης και αποτύπωσε το αρχείο.
Μεταξύ άλλων το έργο περιλαμβάνει οπτικοακουστική ξενάγηση, διαδραστικές εφαρμογές και εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα, αποθετήριο, τρισδιάστατες απεικονίσεις χώρων, παρουσίαση πολιτιστικών γεγονότων όπως Φεστιβάλ κινηματογράφου, Φεστιβάλ Τραγουδιού κ.α., αλλά και διαδικτυακό κόμβο – site που θα ενσωματώνει όλα τα παραπάνω.
Εκ μέρους της DotSoft ΑΕ μίλησαν ο διευθύνων σύμβουλος Αναστάσιος Μάνος και οι εξειδικευμένοι συνεργάτες Δημήτρης Χριστόπουλος, Ευσταθία Χατζή και Μαρκέλλα Χατζηλάμπρου.