Η αντεπίθεση της Ουκρανίας βρισκόταν στον δεύτερο μήνα της όταν ο Αντρέι, ένας Ρώσος στρατιώτης, τηλεφώνησε στη σύζυγό του για να πει ότι η μονάδα του είχε υποστεί βαριές απώλειες. Ήταν τόσο άσχημα εξοπλισμένοι, είπε, που έμοιαζαν με τις σοβιετικές δυνάμεις στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Μας γα....», είπε ο Αντρέι τηλεφωνικά στις 12 Ιουλίου, συγκρίνοντας την επίθεση με τις χειρότερες στιγμές της εισβολής της Γερμανίας στη Σοβιετική Ένωση. «Δεν υπάρχουν γα...... πυρομαχικά, τίποτα... Να χρησιμοποιήσουμε τα δάχτυλά μας για ξιφολόγχες;»
Η συνομιλία αυτή ήταν ένα απόσπασμα από 17 τηλεφωνικές κλήσεις που έγιναν από Ρώσους στρατιώτες που πολεμούσαν στα νότια και ανατολικά της Ουκρανίας και τις οποίες υπέκλεψε τις δύο πρώτες εβδομάδες του Ιουλίου η Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας (σ.σ. η SBU), η κύρια υπηρεσία πληροφοριών της χώρας.
Οι υποκλοπές που βρίθουν από βρισιές, τις οποίες μοιράστηκε με το Reuters μια πηγή των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών, παρέχουν μια σπάνια -αν και μερική- ματιά στις συνθήκες ορισμένων Ρώσων στρατιωτών καθώς το Κίεβο διεξήγαγε μια μεγάλη αντεπίθεση, η οποία ξεκίνησε στις αρχές Ιουνίου, δήλωσαν στο Reuters δύο στρατιωτικοί αναλυτές. Οι στρατιώτες στις υποκλοπές διαμαρτύρονται ότι οι μονάδες τους έχουν υποφέρει από βαριές απώλειες, έλλειψη πυρομαχικών, κατάλληλης εκπαίδευσης και εξοπλισμού, καθώς και κακό ηθικό.
Το Reuters δεν μπόρεσε να προσδιορίσει πόσο αντιπροσωπευτικές είναι οι υποκλοπές για τις συνθήκες που επικρατούν στις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις. Η πηγή των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών δήλωσε ότι απεικονίζουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Ρώσοι στρατιώτες, αλλά δεν διευκρίνισε πώς επιλέχθηκαν οι ηχογραφήσεις.
Ο Νέιλ Μέλβιν, διευθυντής του τμήματος Διεθνών Μελετών Ασφάλειας στο Royal United Services Institute (RUSI), μια δεξαμενή σκέψης για την άμυνα και την ασφάλεια με έδρα το Λονδίνο, δήλωσε ότι οι κλήσεις φαίνεται να επιβεβαιώνουν ότι ορισμένες ρωσικές δυνάμεις ρίχνονται σε αμυντικές επιχειρήσεις με ελάχιστη προετοιμασία και υφίστανται υψηλές απώλειες, σπέρνοντας εντάσεις μεταξύ στρατιωτών και διοικητών.
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας δεν ανταποκρίθηκε σε αιτήματα να σχολιάσει το θέμα αυτό.
Η ουκρανική υπηρεσία ασφαλείας SBU ανέφερε σε ανακοίνωσή της ότι παρακολουθεί συνεχώς την κατάσταση στα κατεχόμενα μέρη της Ουκρανίας, μεταξύ άλλων μέσω τηλεφωνικών υποκλοπών, αλλά δεν έδωσε περαιτέρω λεπτομέρειες.
Η πηγή παρείχε τα ονόματα, τους αριθμούς τηλεφώνου και, στις περισσότερες περιπτώσεις, τις μονάδες των 15 στρατιωτών που ακούγονταν στις υποκλοπές. Το Reuters επαλήθευσε ότι οι αριθμοί κινητών τηλεφώνων που δόθηκαν ήταν καταχωρημένοι στα ονόματα των στρατευμένων ή των συγγενών τους, αλλά οι κλήσεις είτε έμειναν αναπάντητες είτε τα τηλέφωνα ήταν απενεργοποιημένα.
Το Reuters χρησιμοποιεί αποσπάσματα μόνο από ορισμένους από τους 10 στρατιώτες των οποίων την ταυτότητα μπόρεσε να επαληθεύσει χρησιμοποιώντας λογαριασμούς σε εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων ή σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης στο όνομά τους, τα οποία σε ορισμένες περιπτώσεις περιείχαν φωτογραφίες τους με στρατιωτικές στολές.
Στα αποσπάσματα των τηλεφωνικών συνομιλιών, αρκετοί στρατιώτες χρησιμοποιούν βωμολοχίες για να περιγράψουν ρωσικές μονάδες που είχαν υποστεί βαριές απώλειες και δεν μπόρεσαν να ανακτήσουν τους τραυματίες τους. Ένας είπε ότι το απόσπασμά του κατάφερε να προχωρήσει αλλά με υψηλό τίμημα.
«Αυτό είναι. Δεν έχει απομείνει δεύτερο τάγμα. Το έχουν μετατρέψει σε ψίχουλα», λέει ο Μαξίμ, ένας στρατιώτης από την περιοχή Ιρκούτσκ της Σιβηρίας, στη σύζυγό του Άννα μέσω τηλεφώνου στις 3 Ιουλίου.
Η SBU δήλωσε ότι ο Μαξίμ υπηρέτησε στο 52ο Σύνταγμα της Ρωσίας
Ο Μαξίμ αναφέρεται στους νεκρούς συντρόφους του ως «cargo 200», ένας όρος που προέκυψε κατά τη διάρκεια του πολέμου της Σοβιετικής Ένωσης στο Αφγανιστάν το 1979-89 ως στρατιωτικός κωδικός για τα φέρετρα ψευδαργύρου που χρησιμοποιούνταν για τη μεταφορά των νεκρών Ρώσων στρατιωτών.
Συχνά συντομευμένος σε «200», εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ευρέως τόσο στη Ρωσία όσο και στην Ουκρανία για να περιγράψει τους σκοτωμένους στρατιώτες, ενώ το «Cargo 300» δηλώνει τους τραυματίες.
«Βασικά, δεν μπορούσαν καν να ανακτήσουν τα (cargo) 300. Οι 300άρηδες έγιναν 200άρηδες», δήλωσε ο Μαξίμ, εννοώντας ότι οι τραυματισμένοι στρατιώτες είχαν αφεθεί στο πεδίο της μάχης και πέθαναν.
Το Reuters εντόπισε έναν στρατιώτη που επιστρατεύθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου. Η μητέρα του Γιελένα ανάρτησε μια φωτογραφία του με στολή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γράφοντας «Τον πήραν σήμερα».
Περίπου εννέα μήνες αργότερα ο στρατιώτης Αλεξέι μιλούσε στο τηλέφωνο με την μητέρα του από την Ουκρανία μιλώντας παραστατικά για τις απώλειες στο πεδίο της μάχης.
«Διαλύθηκαν. Βρίσκονται εκεί: δεν μπορούν καν να μαζέψουν κάποια από αυτά. Έχουν ήδη σαπίσει - τα έχουν φάει τα σκουλήκια», της είπε στις 12 Ιουλίου. Η Έλενα του απάντησε: «Αλήθεια;»
«Απλά φαντάσου, πεταμένος στην πρώτη γραμμή χωρίς εξοπλισμό, χωρίς τίποτα», λέει στη μητέρα του. Η ίδια δεν απάντησε σε αίτημα του Reuters να σχολιάσει το θέμα.
Ο Αλεξέι λέει ότι επίστρατοι όπως ο ίδιος στάλθηκαν στην πρώτη γραμμή, παρά τις διαβεβαιώσεις του Πούτιν ότι αυτό δεν θα γίνει, και ότι δεν είχαν τον απαιτούμενο εξοπλισμό για να πολεμήσουν.
Το Κρεμλίνο δεν ανταποκρίθηκε σε αίτημα να σχολιάσει το εν λόγω θέμα.
Ο Αλεξέι χλευάζει τους ανωτέρους του και την ανώτατη διοίκηση του στρατού για την απόκρυψη απωλειών στρατιωτών από τον Πούτιν. «Τα πάντα καλύπτονται», είπε.
«Όλοι φοβούνται... Στέλνουν επίστρατους στην πρώτη γραμμή του μετώπου», προσθέτει. «Τελικά, οι στρατηγοί δεν μπορούν να νοιαστούν λιγότερο".
Ο τέταρτος στρατιώτης που λέγεται επίσης Αλεξέι, μιλώντας στην γυναίκα του στις 5 Ιουλίου, της αναφέρει τα προβλήματα με την ανάσυρση των τραυματιών και των νεκρών από το πεδίο της μάχης όπως και τις βαριές απώλειες που υπέστη μια μονάδα.
«Τα παιδιά εξοντώθηκαν χθες. Όλος ο ένατος λόχος μετατράπηκε σε σκουπίδια - πρόκειται για 72 άτομα. Έχουν μείνει 17 άτομα».