Για ορισμένους η καθημερινή ενημέρωση των διασωληνωμένων και των κρουσμάτων μοιάζει πλέον με συνήθεια, ίσως και ρουτίνα. Για άλλους, τους γιατρούς και τους νοσηλευτές του Εθνικού Συστήματος Υγείας η ίαση κάθε ασθενούς είναι μία νίκη απέναντι στον κορονοϊό. Για το προσωπικό των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας κάθε αποδιασωλήνωση είναι ένα σπουδαίο γεγονός, γι’ αυτό πολλές φορές οι γιατροί και οι νοσοκόμοι ξεσπούν σε κλάματα από χαρά και χειροκροτούν. Πάνω στα απλά κρεβάτια αλλά και μέσα στις ΜΕΘ βρίσκονται άνθρωποι που κρύβουν μία ξεχωριστή ιστορία, ασθενείς για τους οποίους αγωνιούν οι δικοί τους, για τους οποίους «σπάνε» τα τηλέφωνα των γιατρών. Είναι η κυρία Μαρία, ο κύριος Κώστας, ο ξάδερφος ενός γνωστού…
Οι στιγμές μέσα σε μία ΜΕΘ, όπως τις περιγράφει στη «ΜτΚ» η αναισθησιολόγος-εντατικολόγος, διευθύντρια ΕΣΥ στην Α’ ΜΕΘ του νοσοκομείου «Γ. Παπανικολάου», Αθηνά Λαβρεντίεβα είναι ιδιαίτερες. «Στην Μονάδα μας οι ασθενείς έρχονται ήδη διασωληνωμένοι, έχουν ήδη τεθεί σε καταστολή και μηχανική υποστήριξη της αναπνοής προκειμένου να βελτιωθεί η αναπνευστική τους λειτουργία και οι λειτουργίες των υπολοίπων οργάνων. Οι περισσότεροι ασθενείς όταν τους ενημερώνουν οι συνάδελφοι πως θα διασωληνωθούν είναι ιδιαιτέρως πιεσμένοι και αγχωμένοι. Βέβαια, σχεδόν στο σύνολό τους είναι συνεργάσιμοι» εξηγεί η γιατρός του «Γ. Παπανικολάου».
Πότε κρίνεται απαραίτητη η διασωλήνωση ενός ασθενούς; «Οι βαριές μορφές της νόσου απαιτούν την χορήγηση υψηλής συγκέντρωσης και ροής οξυγόνου και, σε ακόμα βαρύτερες περιπτώσεις απαιτείται καταστολή, διασωλήνωση και μηχανική υποστήριξη της αναπνοής» λέει.
Η αλήθεια είναι πως οι ασθενείς που ετοιμάζονται για διασωλήνωση είναι κάτι περισσότερο από φοβισμένοι. Έχοντας κλείσει έναν χρόνο της πανδημίας στην Ελλάδα, με τη λίστα των νεκρών από τον φονικό ιό καθημερινά να ανεβαίνει και εμφανώς καταβεβλημένοι από την ίδια την ασθένεια νιώθουν ανασφάλεια, αβεβαιότητα, αγωνία εάν θα δουν ξανά τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Στην προσπάθεια να αναδείξουμε τις ιδιαίτερες αυτές στιγμές, βρήκαμε αρκετές πόρτες κλειστές. Κατάκοποι από την έντονη και απαιτητική δουλειά τον τελευταίο χρόνο οι γιατροί και οι νοσηλευτές του ΕΣΥ προτιμούν αντί να μιλούν στα ΜΜΕ να αφιερώσουν τον λιγοστό χρόνο τους στους ασθενείς τους. Βέβαια, η αντικειμενική αποτύπωση των όλων όσων διαδραματίζονται καθημερινά μέσα στις ΜΕΘ είναι η καλύτερη απάντηση για όσους ισχυρίζονται πως «ο κορονοϊός δεν υπάρχει», αρνούνται να εμβολιαστούν, να φορέσουν μάσκες, να κρατήσουν αποστάσεις και να υπακούσουν στις οδηγίες των ειδικών και να συμμορφωθούν με τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί.
«Βρίσκονται σε σύγχυση»
«Η αλήθεια είναι πως όσοι ασθενείς γνωρίζουν ότι θα διασωληνωθούν φοβούνται, εκτιμώντας ότι είναι μία μάταια μάχη. Ωστόσο, ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει πως το ποσοστό των ασθενών που εξέρχονται από τις ΜΕΘ και επιβιώνουν για το δικό μας νοσοκομείο είναι υψηλό. Δύο στους τρεις ασθενείς κερδίζουν την μάχη και εξέρχονται της εντατικής» εξηγεί στη «ΜτΚ» η κ. Λαβρεντίεβα. Και περιγράφει αναλυτικά την διαδικασία «η διαδικασία αφύπνισης ξεκινάει εφόσον βελτιωθεί η λειτουργία των πνευμόνων και των υπολοίπων συστημάτων. Η διαδικασία αφύπνισης και αποδέσμευσης από τον μηχανικό αερισμό γίνεται σταδιακά, διακόπτοντας την καταστολή, και μπορεί να διαρκέσει από ώρες μέχρι και ημέρες. Οι ασθενείς παραμένουν στη ΜΕΘ για όσο χρειαστεί, ώστε να σταθεροποιηθεί η κατάσταση τους και δεν υπάρχει πλέον κίνδυνος για τη ζωή τους. Στη συνέχεια μεταφέρονται με ασφάλεια στα τμήματα για περαιτέρω νοσηλεία» λέει.
Οι μαρτυρίες για τα πρώτα λεπτά μετά την αφύπνιση συγκλονίζουν. «Κάποιες φορές οι ασθενείς είναι σε σύγχυση, κάποιες άλλες φορές κυριεύονται από φόβο και χρειάζονται ψυχολογική και φαρμακευτική υποστήριξη. Και κάποιες άλλες φορές οι ασθενείς είναι συνεργάσιμοι και ανακουφισμένοι και αντιλαμβάνονται τη βελτίωση της κατάστασης τους. Τους εξηγούμε που βρίσκονται, προσπαθούμε να τους προσανατολίσουμε στον χώρο και στον χρόνο. Προσπαθούμε να τους εμψυχώσουμε, να τους δώσουμε κουράγιο και να τους δώσουμε την ελπίδα ότι ο Γολγοθάς του πλησιάζει στο τέλος» τονίζει η κ. Λαβρεντίεβα. Και δίπλα στους ασθενείς στον αγώνα αυτόν βρίσκονται εκτός από τους γιατρούς και οι νοσηλευτές, οι φυσιοθεραπευτές, οι τραυματιοφορείς, και όλο το βοηθητικό προσωπικό της μονάδας. «Η συνεισφορά όλων στην νοσηλεία και στην ψυχολογική στήριξη των ασθενών είναι ανεκτίμητη και συμβάλλει τα μέγιστα στην καλή έκβαση» εξηγεί.
Την ρωτώ ποιες είναι οι πρώτες λέξεις, η πρώτη επιθυμία των ταλαιπωρημένων αυτών ανθρώπων; «Ευχαριστώ. Σας ευχαριστώ για όλα. Αυτό απαντούν οι περισσότεροι» λέει και συγκινείται. Και συνεχίζει: «Έπειτα ζητούν να μάθουν για τους δικούς τους ανθρώπους. Εάν έχουν ενημερωθεί για την κατάσταση της υγείας τους» εξηγεί.
Της ζητώ να μου μιλήσει για ορισμένα περιστατικά που τη συγκλόνισαν και δεν τα ξεχνά. «Στην ίδια ΜΕΘ ήταν διασωληνωμένες η μητέρα και η κόρη της. Η μητέρα αφυπνίστηκε νωρίτερα και ζητούσε να ενημερωθεί για την κατάσταση της κόρης της, η οποία νοσηλεύονταν διασωληνωμένη σε κρίσιμη κατάσταση στο διπλανό κρεβάτι. Μάλιστα, θυμάμαι να λέει ότι πρέπει να γίνει καλά για να φροντίσει το παιδί της που είχε χρόνια προβλήματα υγείας. Τελικά και οι δύο εξήλθαν της εντατικής σε πολύ καλή κατάσταση» λέει η κ. Λαβρεντίεβα. «Είχαμε νοσηλεύσει έναν ιερέα ο οποίος όταν ξύπνησε ζητούσε επιμόνως να έρθει σε επαφή με τον πνευματικό του. Δυστυχώς, όμως, ο πνευματικός του είχε ‘’κοιμηθεί’ λίγες ημέρες νωρίτερα, χάνοντας την μάχη με τον κορονοϊό. Αποφεύγαμε να αναφερόμαστε στο πρόσωπου του για να μην τον στεναχωρήσουμε. Το έμαθε αργότερα» εξηγεί η γιατρός του νοσοκομείου «Γ. Παπανικολάου».
Υπεράνθρωπες προσπάθειες
Τον τελευταίο χρόνο γιατροί και νοσηλευτές του ΕΣΥ υπερβάλλουν εαυτών. Χωρίς ρεπό και άδειες, κάνοντας υπερωρίες δίνουν την μάχη στην πρώτη γραμμή. Δένονται με ασθενείς και με τις οικογένειές τους. Προσπαθούν να συμπαρασταθούν στους ασθενείς τους, ακόμα κι αν αυτό πολλές φορές δεν είναι εύκολο. Σε πολλές κλινικές ιατρονοσηλευτικό προσωπικό αγόρασε tablets ώστε να μπορούν οι άρρωστοι να βλέπουν μέσω skype τους δικούς τους. Μέσα στις ΜΕΘ τους δίνουν τα κινητά τους τηλέφωνα για να ακούσουν τη φωνή της συζύγου, της μητέρας των παιδιών τους και να πάρουν κουράγιο να παλέψουν με τον εφιάλτη.
Η Ρία Χριστοδούλου είναι νοσηλεύτρια επίσης στην Α’ ΜΕΘ του νοσοκομείου «Γ. Παπανικολάου». «Κάποιος συνάδελφος νοσηλευτής ή κάποιος γιατρός βρίσκεται συνεχώς, 24ώρες το 24ωρο δίπλα από τους διασωληνωμένους. Όταν ξυπνούν οι ασθενείς δεν γνωρίζουν ούτε που βρίσκονται, ούτε πόσες ημέρες είναι στη ΜΕΘ, ούτε τον λόγο για τον οποίο βρίσκονται εκεί» εξηγεί η κ. Χριστοδούλου. «Όταν ξυπνούν μας ευχαριστούν. Εκείνο που τους ενδιαφέρει να μάθουν είναι εάν είναι ενήμεροι οι δικοί τους» λέει η κ. Χριστοδούλου. «Είναι πολύ δύσκολο όταν οι συνάδελφοι τους ενημερώνουν ότι πρέπει να κοιμηθούν για να ξεκουραστούν τα πνευμόνια τους» λέει η νοσηλεύτρια. Μοιράζεται μάλιστα με την «ΜτΚ» ένα περιστατικό που συνέβη όταν ασθενής μετά την αφύπνιση θυμήθηκε σχεδόν απευθείας ότι είχε χάσει κάποιον δικό του.