Της Δέσποινας Βογιατζόγλου
Στους πρόποδες του Ολύμπου εδώ και 25 χρόνια έχει ξεκινήσει η καλλιέργεια της εμπορικά επιτυχημένης ποικιλίας σταφυλιών Crimson. Η δυναμική, μέχρι και πριν 5 χρόνια, καλλιέργεια του μεγάλου και απύρηνου καρπού, έχει επηρεαστεί σημαντικά από την κλιματική κρίση, με αποτέλεσμα φέτος, για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, να παρατηρείται μείωση της παραγωγής που φτάνει το 80% σε κάποια χωράφια.
Στις περιοχές της Βροντούς, του Αγ. Σπυρίδωνα και της Καρίτσας Πιερίας όπου σημειώνονταν αλλαγή του καλλιεργητικού παραδείγματος και στροφή των παραγωγών προς τα κόκκινα επιτραπέζια σταφύλια, ο αριθμός των στρεμμάτων περιορίζεται από 3.500 στρέμματα στα 2.000, εξαιτίας των προβλημάτων που αντιμετωπίζονται.
Οι καιρικές συνθήκες με τις παρατεταμένες βροχοπτώσεις της περασμένης άνοιξης και οι ασθένειες που πρόσβαλαν το ευαίσθητο φυτό, οδήγησαν σε μείωση της παραγωγής, εικόνα που παρατηρήθηκε και στις ανταγωνίστριες χώρες της Ισπανίας και της Ιταλίας. Βέβαια ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης σε ένα ποιοτικό προϊόν, κράτησε τις τιμές σε αρκετά ικανοποιητικά επίπεδα, με τα σταφύλια Crimson να πωλούνται από τον παραγωγό από 0,90 έως 1,10 ευρώ/κιλό.
«Οι αλλαγές στο κλίμα έχουν επηρεάσει και φέτος όλες τις χώρες της Μεσογείου. Το πρόβλημα είναι πανευρωπαϊκό. Σε σχέση με τις ανταγωνίστριες χώρες εμείς στην Ελλάδα ήμασταν σε πιο πλεονεκτική θέση, καθώς, ειδικά εδώ στον Όλυμπο, οι ξηρασίες που ακολούθησαν μετά τις ανοιξιάτικες βροχές δεν μας επηρέασαν γιατί έχουμε νερό από το βουνό» τονίζει στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Βροντούς και πρόεδρος των παραγωγών λαϊκών αγορών Πιερίας, Νίκος Παπανικολάου.
Ο ίδιος είναι ο πρώτος παραγωγός που καλλιέργησε τη συγκεκριμένη ποικιλία σταφυλιών στην Πιερία, επενδύοντας σε μία δυναμική καλλιέργεια πριν σχεδόν τρεις δεκαετίες στο αγρόκτημα της Βροντούς με πρότυπη αντιχαλαζική και αντιβρόχινη προστασία, προκειμένου να περιοριστούν κατά το δυνατόν οι εξωτερικοί κίνδυνοι.
Ξεχώρισε φέτος η ποικιλία Crimson
Δεδομένου ότι η ποικιλία αμπέλου σουλτανίνα σε Κόρινθο και Καβάλα δεν είχε φέτος τα αναμενόμενα αποτελέσματα, ο παράγοντας αυτός έδωσε σημαντική ώθηση στις πωλήσεις των σταφυλιών Crimson.
«Εδώ και πολλά χρόνια, ζητάμε από τους εκάστοτε κυβερνόντες να κάνουν μητρώο εμπόρων και παραγωγών, διότι μπήκαν στην γεωργία άνθρωποι οι οποίοι δεν υπήρχε λόγος να μπουν. Έτυχε εμείς να είμαστε πρωτοπόροι στα Crimson και πήγαμε πολύ καλά, διότι είναι ένα προϊόν άκρως εξαγώγιμο» σημειώνει στη «ΜτΚ» ο κ. Παπανικολάου.
Οι παραγωγοί σταφυλιών Crimson ζητούν τη στήριξη της πολιτείας για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων, όπως είναι η αύξηση του κόστους παραγωγής, η κλιματική αλλαγή και ακραία καιρικά φαινόμενα που προκαλούν ζημιές στην παραγωγή και οδηγούν σε μείωση των τιμών για τους αγρότες, η καθυστέρηση στην καταβολή των αποζημιώσεων αλλά και το κενό στο θεσμικό πλαίσιο της ασφαλιστικής κάλυψης, η έλλειψη μητρώου εμπόρων με τους οποίους θα συναλλάσσονται με αξιοπιστία και η καταβολή των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας (de minimis) για το συγκεκριμένο προϊόν.
Οι ίδιοι ζητούν τη στήριξη της πολιτείας τουλάχιστον για το λειτουργικό κόστος προκειμένου να μπορέσουν να συνεχίσουν την καλλιέργεια και να μην «ξηλώνουν» τα δέντρα στρεφόμενοι σε άλλες καλλιέργειες.
Καρίτσα Πιερίας: Μειώνονται τα καλλιεργητικά στρέμματα
Τον σκεπτικισμό του απέναντι στα προβλήματα που προκαλούν οι βροχοπτώσεις στις καλλιέργειες εκφράζει ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Καρίτσας Πιερίας, Διονύσης Φόλιος. Αν και ο ίδιος ήταν από τους πρώτους καλλιεργητές της ποικιλίας Crimson στην περιοχή, τα τελευταία χρόνια αντικαθιστά σταδιακά τα αμπέλια με δέντρα ακτινιδιάς, σημειώνοντας την ευαισθησία των σταφυλιών στις καιρικές συνθήκες, παρόλη την αντιβρόχινη προστασία.
«Τα τελευταία χρόνια η καλλιεργητική πορεία των σταφυλιών είναι φθίνουσα, λόγω των βροχοπτώσεων που έχουμε τους μήνες της άνοιξης. Στην Καρίτσα τα στρέμματα αμπελιού έχουν μειωθεί σε ποσοστό 50%, αφού οι παραγωγοί έχουν υψηλά κόστη παραγωγής αλλά μειωμένες ποσότητες» τονίζει στη «ΜτΚ» ο Δ. Φόλιος.
Παραγωγοί και γεωπόνοι παρατήρησαν έντονες ζημίες στα χωράφια σε ποσοστό 70%-80%, την ώρα που τα καλλιεργητικά έξοδα (αγροτικά εφόδια και εργατικά χέρια) ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ/στρέμμα. Οι τιμές ωστόσο φέτος κινήθηκαν σε αρκετά ικανοποιητικά επίπεδα και πιο συγκεκριμένα από 1,00 ευρώ έως 1,20 ευρώ από τον παραγωγό. Εξάλλου από τα χωράφια της Καρίτσας σχεδόν το σύνολο της παραγωγής σταφυλιών Crimson, το 90%, εξάγεται στις χώρες της Αγγλίας, της Ολλανδίας και της Γερμανίας.
Για τη διάσωση της καλλιέργειας σταφυλιών Crimson παραγωγικοί φορείς της Πιερίας θεωρούν αναγκαίο ένα ολοκληρωμένο σχέδιο στήριξης με διαμόρφωση τη χρηματοδοτικού προγράμματος για την ολική επιδότηση των παραγωγών σε υποδομές και μέτρα προστασίας, πάγια καταβολή των de minimis αποζημιώσεων για το συγκεκριμένο προϊόν, ένταξη των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο νέο κανονισμό για τη χορήγηση αποζημιώσεων από τον ΕΛΓΑ και επιστροφή του ειδικού φόρου στο αγροτικό πετρέλαιο και για το 2024 για να μειωθεί το κόστος παραγωγής.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 03.12.2023