Οι βιαιότητες οι οποίες είχαν θύματα παιδιά κατά τη διάρκεια ενόπλων συρράξεων έφθασαν σε «ακραία επίπεδα» το 2023, ειδικά στη Λωρίδα της Γάζας και στο Σουδάν, σύμφωνα με έκθεση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών που περιήλθε σε γνώση του Γαλλικού Πρακτορείου χθες Τρίτη κι εγγράφει τις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις, τη Χαμάς και τις αντιμαχόμενες πλευρές στο Σουδάν στον «κατάλογο της ντροπής».
«Το 2023, η βία με θύματα παιδιά στο πλαίσιο ένοπλων συρράξεων έφθασε σε ακραία επίπεδα»: καταγράφτηκε «σοκαριστική αύξηση 21% των σοβαρών παραβιάσεων», αναφέρει ετήσια έκθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, η οποία πρόκειται να δοθεί επίσημα στη δημοσιότητα αύριο Πέμπτη, επισημαίνοντας πως τα δεδομένα για τη Γάζα είναι ακόμα ελλιπή.
Η έκθεση αναφέρεται σε 30.705 «επαληθευμένες» από τις υπηρεσίες του ΟΗΕ παραβιάσεις που διαπράχθηκαν την περασμένη χρονιά, ανάμεσά τους 5.301 δολοφονίες, 6.348 τραυματισμούς, 8.655 εξαναγκαστικές στρατολογήσεις και άλλες περιπτώσεις χρησιμοποίησης παιδιών από εμπόλεμα μέρη, 5.205 αρνήσεις πρόσβασης στην ανθρωπιστική βοήθεια και 4.356 απαγωγές.
«Ουδέποτε είχαμε επαληθεύσει τόσο πολλές παραβιάσεις σε βάρος παιδιών όσες την περασμένη χρονιά», εκμυστηρεύτηκε στο Γαλλικό Πρακτορείο αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών υπό τον όρο να μην κατονομαστεί, διευκρινίζοντας πως ο αριθμός περιλαμβάνει πάνω από 2.000 παραβιάσεις που διαπράχθηκαν στο παρελθόν, αλλά επιβεβαιώθηκαν το 2023.
Κάθε χρόνο, κατόπιν αιτήματος του Συμβουλίου Ασφαλείας, ο Γενικός Γραμματέας του επιδίδει έκθεση για τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων παιδιών (κάτω των 18 ετών) σε περίπου 20 εμπόλεμες ζώνες σε διεθνές επίπεδο, με παραρτήματα για τις παραβιάσεις αναλυτικά — φόνους, τραυματισμούς, ακρωτηριασμούς παιδιών, εξαναγκαστικές στρατολογήσεις, απαγωγές, κρούσματα σεξουαλικής βίας...— και τον «κατάλογο της ντροπής», που κατονομάζει τους υπεύθυνους.
Το 2023, τα παιδιά «ήταν τα πρώτα που επλήγησαν από τον πολλαπλασιασμό και την κλιμάκωση κρίσεων», που σημαδεύτηκαν από «απόλυτη περιφρόνηση» απαράγραπτων δικαιωμάτων των παιδιών, πάνω απ’ όλα «του δικαιώματος στη ζωή», υπογραμμίζει η έκθεση.
Το κείμενο επισημαίνει ειδικά ότι ο πόλεμος στο Ισραήλ και στα παλαιστινιακά εδάφη οδήγησε σε παραβιάσεις των δικαιωμάτων παιδιών με «εύρος και ένταση άνευ προηγουμένου», αυξημένες κατά 155%, κατά την έφοδο του στρατιωτικού βραχίονα της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ την 7η Οκτωβρίου και στις ισραηλινές ευρείας κλίμακας επιχειρήσεις στον θύλακο που ακολούθησαν.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Αντόνιο Γκουτέρες —που είχε επικριθεί τα τελευταία χρόνια, διότι άφηνε εκτός λίστας το Ισραήλ— αποφάσισε να προστεθούν στον «κατάλογο της ντροπής» οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις, όπως και η Χαμάς, εξαιτίας των θανάτων και των τραυματισμών παιδιών και τις επιθέσεις εναντίον σχολείων και νοσοκομείων, καθώς και τη χρήση ισχυρών εκρηκτικών σε πυκνοκατοικημένες περιοχές.
Η πληροφορία πως το αποφάσισε διέρρευσε ήδη από την περασμένη εβδομάδα από τον ισραηλινό πρεσβευτή στα Ηνωμένα Έθνη, που δήλωσε «αηδιασμένος».
Το 2023, ο ΟΗΕ μπόρεσε να επαληθεύσει τους θανάτους 2.141 παιδιών στη Λωρίδα της Γάζας, στη συντριπτική πλειονότητά τους (2.051) μεταξύ της 7ης Οκτωβρίου και της 31ης Δεκεμβρίου. Ωστόσο εξαιτίας των δυσκολιών στην πρόσβαση και του μεγέθους του καθήκοντος που είχε μπροστά του ο Οργανισμός, τα δεδομένα είναι ελλιπή.
«Απίστευτη αύξηση»
Στην έκθεση υπογραμμίζεται έτσι ότι «πάνω από 23.000 σοβαρές παραβιάσεις», οι οποίες διαπράχθηκαν «από όλα τα μέρη στη σύρραξη» —3.900 σε βάρος παιδιών στο Ισραήλ (κυρίως αυτών που τραυματίστηκαν την 7η Οκτωβρίου) και 19.887 σε βάρος παιδιών στη Λωρίδα της Γάζας (συμπεριλαμβανομένων 9.100 θανάτων)— βρίσκονται ακόμη «εν αναμονή επαλήθευσης».
Η διαδικασία επαλήθευσης «θα διαρκέσει πολύ», προειδοποίησε ο αξιωματούχος του ΟΗΕ που μίλησε στο AFP.
Πέρα από τη Χαμάς, στο λίστα «της ντροπής» προστέθηκαν επίσης οι Ταξιαρχίες Αλ Κουντς («της Ιερουσαλήμ»), ο στρατιωτικός βραχίονας του Παλαιστινιακού Ισλαμικού Τζιχάντ, εξαιτίας φόνων, τραυματισμών και απαγωγών παιδιών στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου.
Η έκθεση καταπιάνεται επίσης εκτενώς με το Σουδάν, όπου μαίνεται ο πόλεμος στον οποίο ενεπλάκησαν από τη 15η Απριλίου 2023 σουδανικές ένοπλες δυνάμεις (ΣΕΔ), υπό τον στρατηγό Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν, κι οι παραστρατιωτικοί των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (ΔΤΥ) υπό το πρώην δεξί του χέρι που μετατράπηκε σε ορκισμένο εχθρό του, τον στρατηγό Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο.
Το κείμενο διαπιστώνει πως καταγράφτηκε «απίστευτη» αύξηση (+480%) του αριθμού των σοβαρών παραβιάσεων δικαιωμάτων παιδιών στο αφρικανικό κράτος. Ο ΟΗΕ επιβεβαίωσε ότι το 2023 διαπράχθηκαν 1.721 σοβαρές παραβιάσεις με θύματα 1.526 παιδιά, τα 480 από τα οποία σκοτώθηκαν και άλλα 764 τραυματίστηκαν.
Εκφράζοντας «φρίκη» για τη «δραματική αύξηση των σοβαρών παραβιάσεων», ο κ. Γκουτέρες αποφάσισε να προστεθούν τόσο ο στρατός όσο και οι παραστρατιωτικοί στον «κατάλογο της ντροπής».
Οι μεν σουδανικές ένοπλες δυνάμεις για τις ευθύνες τους στις δολοφονίες και στους τραυματισμούς παιδιών, για επιθέσεις εναντίον σχολείων και νοσοκομείων και βομβαρδισμούς σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. Ενώ σε ό,τι αφορά τις ΔΤΥ, πέρα από φόνους και τραυματισμούς παιδιών, επιθέσεις εναντίον σχολείων και νοσοκομείων, η εγγραφή τους στον κατάλογο της ντροπής αποφασίστηκε επίσης εξαιτίας βιασμών και άλλων μορφών σεξουαλικής βίας σε βάρος παιδιών, καθώς και της εξαναγκαστικής στρατολόγησης δεκάδων παιδιών στις τάξεις τους.
«Είμαι πολύ ανήσυχος για την κλιμάκωση της βίας μεταξύ κοινοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των επιθέσεων που συνδέονται με την εθνότητα και τους μαζικούς εκτοπισμούς παιδιών», σημείωσε στην έκθεσή του ο Αντόνιο Γκουτέρες.
Ο «κατάλογος της ντροπής» συνεχίζει να συμπεριλαμβάνει τις ένοπλες δυνάμεις της Ρωσίας και «ένοπλες ομάδες συνδεόμενες με αυτόν», που εγγράφτηκαν πριν από έναν χρόνο. Σύμφωνα με τους επαληθευμένους από τον ΟΗΕ αριθμούς που περιέχει η έκθεση, σκότωσαν 80 παιδιά και τραυμάτισαν άλλα 339 στην Ουκρανία το 2023.