Την ημέρα του Αγίου Νικολάου, ενός εκ των Αγίων που τιμούν ιδιαίτερα στην Ουκρανία, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος δέχθηκε στο Φανάρι ομάδα Ουκρανών δημοσιογράφων. Στη συνάντηση συμμετείχαν ο Έξαρχος του Οικουμενικού Πατριάρχη στο Κίεβο Επίσκοπος Κομάνων Μιχαήλ και ο Αρχιγραμματέας της Αγίας και Ιεράς Συνόδου Αρχιμανδρίτης Γρηγόριος. Οι ειλικρινείς πατρικοί λόγοι του Παναγιωτάτου και η εγκάρδια ατμόσφαιρα ήταν για τους Ουκρανούς ένα αναπάντεχο δώρο με τη μεσιτεία του Αγίου Νικολάου, ο οποίος, σύμφωνα με την ουκρανική παράδοση, είναι ο Άγιος που φέρνει τα Χριστουγεννιάτικα δώρα.
Το fosfanariou.gr γράφει:
Η συνάντηση ξεκίνησε από την γιορτινή Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου στην Πόλη. Αυτός ο Ναός, που απέχει μερικές εκατοντάδες μέτρα από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, χρησιμοποιείται για τις ανάγκες και της ουκρανικής κοινότητας της Πόλης. Οι ενορίτες είχαν διπλή χαρά, και να γιορτάσουν τον Άγιο τους και να επικοινωνήσουν από κοντά με τον Παναγιώτατο.
Στη συνέχεια, η ομάδα των δημοσιογράφων, μεταξύ των οποίων και το «Πνευματικό Μέτωπο Ουκρανίας», κατευθύνθηκαν στο Πατριαρχείο όπου τους δέχθηκε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Ο Παναγιώτατος έδειχνε ξεκούραστος και χαλαρός παρά το γεγονός ότι νωρίτερα είχε χοροστατήσει στον Άγιο Νικόλαο και παρέστη, στη συνέχεια, στη μικρή δεξίωση – ένα κέρασμα στην πραγματικότητα – της Εφοροεπιτροπής του πανηγυρίζοντος Ναού προς τον Παναγιώτατο και το εκκλησίασμα.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης καλωσόρισε τους δημοσιογράφους και αναφέρθηκε με θερμά λόγια στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Ουκρανία και στην εκεί επικοινωνία του με τον ευσεβή Ουκρανικό λαό. Δεν παρέλειψε δε, να μιλήσει και για το ζήτημα της Ουκρανικής αυτοκεφαλίας, αλλά και για την στάση της Εκκλησίας της Ρωσίας.
«Το όνειρο των αδελφών μας των Ρώσων είναι να έχουν την ηγεσία της ορθοδοξίας. Αυτό δεν πρόκειται να γίνει ποτέ» είπε ο Παναγιώτατος. Μεγαλύτερη έμφαση ο Πατριάρχης έδωσε στην απελευθέρωση της Ουκρανικής Εκκλησίας από την επιρροή της Μόσχας. Σύμφωνα με τα λόγια του, το ζήτημα της ουκρανικής αυτοκεφαλίας δεν προέκυψε πριν από τρία χρόνια αλλά πριν δεκαετίες ενώ η δημιουργία Τοπικής Αυτοκέφαλης Εκκλησίας υπήρξε πάντα αίτημα του ουκρανικού λαού. «Και τώρα ήρθε η ιστορική στιγμή, η Μητέρα – Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως να πραγματοποιήσει αυτό το παλαιό όνειρό σας» είπε ο Πατριάρχης.
Δεν υπάρχει σχίσμα
Ο Παναγιώτατος αναφέρθηκε στο δήθεν σχίσμα, για το οποίο μιλούν οι Ρώσοι, λέγοντας ότι αυτό δεν υπάρχει ενώ μίλησε και για τα προβλήματα που δημιουργεί η Ρωσική Εκκλησία, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στη Σύνοδο της Κρήτης: «Οι αδελφοί μας οι Ρώσοι λένε ότι έγινε “σχίσμα”. Δεν υπάρχει σχίσμα. Εάν υπάρχει σχίσμα, το έκαναν εκείνοι, διακόπτοντας την Κοινωνία με τέσσερις Εκκλησίες. Αυτό το “σχίσμα” ξεκίνησε από πλευράς Ρωσίας το 2016, όταν η Εκκλησία της Μόσχας και -με την επίδρασή της- άλλες τρεις Εκκλησίες, δεν ήρθαν στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Κρήτης». Μάλιστα ο ίδιος πρόσθεσε ότι η Μόσχα συμμετείχε στην προετοιμασία της Συνόδου μέχρι τελευταίας στιγμής: «Αυτή την Σύνοδο την ετοιμάσαμε όλοι μαζί. Μέχρι και τον Ιανουάριο του 2016 στη Γενεύη, που είχαμε την τελευταία σύναξη των Ορθοδόξων Προκαθημένων, όλες οι Εκκλησίες, και οι Ρωσία, ετοιμάζαμε αυτή την Σύνοδο. Και την τελευταία στιγμή οι Ρώσοι και άλλες τρεις Εκκλησίες δεν ήρθαν».
«Προφανώς δεν ήθελαν στην πραγματικότητα να πραγματοποιηθεί μια τόσο σπουδαία Σύνοδος υπό την προεδρία του Οικουμενικού Πατριάρχου» είπε ο Παναγιώτατος ερμηνεύοντας την απόφαση της Μόσχας να απέχει την τελευταία στιγμή.
Η Κωνσταντινούπολη θα είναι πάντα πρώτη Εκκλησία – η Ρωσική Εκκλησία πέμπτη
«Το όνειρο των αδελφών μας των Ρώσων είναι να έχουν την ηγεσία της Ορθοδοξίας. Αυτό δεν πρόκειται να γίνει ποτέ διότι οι Κανόνες της Ορθοδόξου Εκκλησίας και η πράξη της Εκκλησίας -δια μέσω των αιώνων- το πρωτείο το έχουν δώσει στον Κωνσταντινουπόλεως» είπε ο Παναγιώτατος και υπενθύμισε τα πρόσφατα λόγια του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσοστόμου: «Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου είπε σε μια συνέντευξή του ότι αυτή η κατάσταση, αυτή η δομή, η διάρθρωση της Ορθοδόξου Εκκλησίας έχει τσιμεντωθεί. Μπήκε τσιμέντο, στερεώθηκε και δεν αλλάζει με τίποτα».
«Η Κωνσταντινούπολη θα είναι πάντα πρώτη Εκκλησία, εις το σύστημα των Ορθοδόξων Εκκλησιών, και η Αδελφή Ρωσική Εκκλησία θα είναι πέμπτη» τόνισε ο Βαρθολομαίος προσθέτοντας ότι οι Ρώσοι είναι και αυτοί παιδιά της Κωνσταντινούπολης. «Εμείς δεν έχουμε πρόβλημα με τους Ρώσους. Είναι παιδιά της Κωνσταντινουπόλεως. Όπως και εσείς (σ.σ. Ουκρανοί), όλες οι Εκκλησίες των Βαλκανίων, πήρατε τα χριστιανικά φώτα από την Κωνσταντινούπολη και πήρανε όλοι τις αυτοκεφαλίες από την Κωνσταντινούπολη» τόνισε.
Καμία αμφισβήτηση των δικαιωμάτων του Οικουμενικού Θρόνου
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν είναι διατεθειμένο να δεχθεί την αμφισβήτηση των δικαιωμάτων του, τα οποία του κληροδοτήθηκαν, μέσα στους αιώνες, από τις Οικουμενικές Συνόδους και την πράξη της Εκκλησίας, και αυτοί που το κάνουν είναι αγνώμονες και αδιάβαστοι, ήταν το μήνυμα του Προκαθημένου της Ορθοδοξίας. Ειδικότερα ο Παναγιώτατος είπε: «Με υβρίζουν οι Ρώσοι αδελφοί μας λέγοντας ότι έχω παπικές αξιώσεις και τα λοιπά. Αυτά τα συγχωρώ, τα αντιπαρέρχομαι, ειλικρινα δεν με ενδιαφέρουν, τι θα πουν ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ, ο Αντώνιος Μπορίσπολ και οι άλλοι. Ας πούνε ό,τι θέλουν. Αυτό που μας ενοχλεί είναι όταν αμφισβητούνται τα δικαιώματα και τα προνόμια του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, του Θρόνου της Κωνσταντινουπόλεως. Διότι αυτά μας τα έδωσαν οι Οικουμενικές Σύνοδοι, δεν τα πήραμε μόνοι μας. Σε αυτά όταν τα αμφισβητούν οι Ρώσοι είναι αγνώμονες και είναι αδιάβαστοι».
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης αναφέρθηκε στις επικοινωνιακές επιθέσεις εναντίων του μετά τις επισκέψεις του στην Ουκρανία και εν συνεχεία στις ΗΠΑ και την Ελλάδα λέγοντας ότι αυτές οι επιθέσεις αυξήθηκαν «Διότι ήσαν πολύ επιτυχημένες και πολύ ευλογημένες επισκέψεις. Και βέβαια οι αδελφοί μας οι Ρώσοι δεν ήθελαν να είναι επιτυχημένες αυτές οι επισκέψεις».
Ευγνωμοσύνη του ουκρανικού λαού για τον Τόμο Αυτοκεφαλίας
Οι Ουκρανοί δημοσιογράφοι ενδιαφέρθηκαν να μάθουν για τις εντυπώσεις του Οικουμενικού Πατριάρχη από την ιστορική του επίσκεψη στο Κίεβο το περασμένο καλοκαίρι. Ο Παναγιώτατος σημείωσε την ευλάβεια του Ουκρανικού λαού αλλά και το γεγονός που, όπως διαπίστωσε, της διάθεσης της Πολιτείας για συνεργασία με την Ουκρανική Εκκλησία. «Είδα τις εκδηλώσεις πίστεως και ευλαβείας στη Λειτουργία που κάναμε μπροστά στην Αγία Σοφία αλλά και παντού, όπου πέρασα, όπου πήγα, με ευχαριστούσαν, με ευγνωμοσύνη, για τον Τόμο της Αυτοκεφαλίας. Είδα την πίστη και την ευγνωμοσύνη των Ουκρανών για αυτό που έγινε, για την Αυτοκεφαλία τους. Και το άλλο, η πολύ καλή διάθεση του κράτους προς την Αυτοκέφαλη Εκκλησία. Πολύ καλή διάθεση και επιθυμία συνεργασίας».
Ακόμα, ο Παναγιώτατος είπε ότι διαβάζει συχνά για ενορίες που υπάγονταν στην εν Ουκρανία Ρωσική Εκκλησία, οι οποίες οικειοθελώς εντάσσονται στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας ακολουθώντας τον Τόμο Αυτοκεφαλίας. Αυτό, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι δείγμα του ότι οι Ουκρανοί θέλουν την δική τους, ανεξάρτητη, Εκκλησία. Και αυτό, επεσήμανε ο Παναγιώτατος, είναι πιο έντονο καθώς οι πολιτικές σχέσεις Ρωσίας – Ουκρανίας είναι πολύ τεταμένες. «Αυτό δείχνει ότι η Αυτοκεφαλία εδραιώνεται, επεκτείνεται, ότι ο λαός θέλει τη δική του Εκκλησία, δεν θέλει να εξαρτάται από τη Ρωσία. Θέλει να έχει τη δική του τοπική Εκκλησία. Για αυτό σιγά σιγά προσχωρούν στην Αυτοκέφαλη Εκκλησία» δήλωσε.
Δεν «έδωσε» ο Διονύσιος το Κίεβο στον Πατριάρχη Μόσχας
Κατά τη διάρκεια της ακροάσεως, έγινε αναφορά, μεταξύ άλλων, και σε ορισμένες κατηγορίες που εξαπολύουν κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου οι αντίπαλοι της αυτοκέφαλης Εκκλησίας. Το ένα θέμα αφορούσε στους ιεράρχες που είχαν καθαιρεθεί και αφοριστεί και το δεύτερο στο περίφημο γράμμα του Πατριάρχη Διονύσιου (1686), το οποίο «ερμηνεύεται» από τη Μόσχα ως παραχώρηση της δικαιοδοσίας της Μητρόπολης του Κιέβου. «Δεν έδωσε ο Διονύσιος την Ουκρανία, το Κίεβο εις τον Μόσχας αλλά έδωσε στον Μόσχας μόνο το δικαίωμα να χειροτονεί τον (Μητροπολίτη) Κιέβου» τόνισε ο Παναγιώτατος.
Με την ευλογία του Παναγιώτατου, επί του θέματος μίλησε ο παριστάμενος Αρχιγραμματέας της Αγίας και Ιεράς Συνόδου Αρχιμανδρίτης Γρηγόριος, ο οποίος γνωρίζει σε βάθος το Ουκρανικό ζήτημα. Ο ίδιος αναφέρθηκε στο γράμμα του Διονύσιου 4ου, λέγοντας ότι σε αυτό δινόταν μονάχα το δικαίωμα στον Μόσχας να χειροτονεί τον Μητροπολίτη Κιέβου που εκλεγόταν από κληρικο – λαϊκή συνέλευση. Ο ίδιος ο Μητροπολίτη μάλιστα, τόνισε ο Αρχιμανδρίτης, δέχθηκε πιέσεις για το συγκεκριμένο γράμμα ενώ “άφησε ένα σημάδι στους διαδόχους του. Το σημάδι αυτό ήταν η υποχρεωτική μνημόνευση του Οικουμενικού Πατριάρχη από τον εκάστοτε Μητροπολίτη Κιέβου”. Ούτε καν αυτή η υποχρέωση τηρήθηκε, γεγονός που δεν θα μπορούσε να συνεχιστεί για πάντα.
Ο Αρχιγραμματέας αναφέρθηκε στις κατηγορίες για δήθεν νομιμοποίηση σχισματικών. Ο ίδιος τόνισε ότι οι Μητροπολίτες Μακάριος και Φιλάρετος απευθύνθηκαν στον Οικουμενικό Πατριάρχη προκείμενου εκείνος να επανεξετάσει τις υποθέσεις τους, χρησιμοποιώντας το έκκλητο δικαίωμα που έχει. Κατά την εξέταση δεν προέκυψε ότι οι λόγοι για την καθαίρεσή τους ήταν δογματικοί και «ότι μπορεί να γίνει μια Οικονομία της Εκκλησίας και ότι τους αποδέχεται εντός του σώματος της Εκκλησίας και έτσι αναπληρώνονται τα Μυστήρια των χειροτονιών και τα υπόλοιπα δια της συγχωρήσεως του Οικουμενικού Πατριάρχη και του γράμματός του».
Ακόμα , αναφερόμενος σε περιπτώσεις Ουκρανών «αχειροτόνητων» έκανε λόγο για την ανάγκη τους να έχουν τη δική τους Εκκλησία, η οποία (ανάγκη) τους ώθησε να προβούν σε αυτές τις πράξεις. Ήδη από το 1710 οι Ουκρανοί έχουν εκδηλώσει γραπτώς την θέλησή τους να επιστρέψουν στη Μητέρα – Εκκλησία, όπως φαίνεται από το πρώτο Ουκρανικό Σύνταγμα (1710) γνωστό ως το Σύνταγμα του Πιλίπ Όρλικ, στο οποίο επίσης αναφέρθηκε ο Αρχιμανδρίτης Γρηγόριος.
Ολοκληρώνοντας την παρέμβασή του ο Αρχιμανδρίτης είπε ότι πολλές Εκκλησίες ήταν σχισματικές προτού λάβουν την αυτοκεφαλία τους από τον Οικουμενικό Πατριάρχη ενώ έφερε το παράδειγμα της Ελλαδική Εκκλησίας: «17 χρόνια “σχισματικοί” ήταν οι αρχιερείς της Εκκλησίας της Ελλάδος και σε “σχισματικούς” -αν μου επιτρέπεται η έκφραση- έδωσε το Πατριαρχείο την αυτοκεφαλία και σήμερα είναι μια Εκκλησία που προοδεύει εν Κυρίω έχοντας γεννηθεί από τη στοργή της Μητρός Εκκλησίας του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως».
ΠΗΓΗ: fosfanariou.gr