Ο οικονομικός Aρμαγεδδώνας που έφερε στην παραγωγική δραστηριότητα η επέλαση του κορονοϊού ανησυχεί έντονα το οικονομικό επιτελείο. Η πορεία του τουρισμού που θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό το τελικό μέγεθος της ύφεσης και τα επίπεδα που θα…σκαρφαλώσει η ανεργία, ο αντίκτυπος της κρίσης σε επιχειρήσεις και εργαζόμενους (με τα μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας που έχουν ανακοινωθεί να αποκλείουν λόγω των κριτηρίων που τίθενται και των απαιτήσεων των τραπεζών πολλές επιχειρήσεις, ενώ το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ δεν αποδίδει τα προσδοκώμενα) και η υποχώρηση των εσόδων του ΕΦΚΑ προϊδεάζουν για έναν επώδυνο χειμώνα ενώ κανείς δε θέλει να σκέφτεται τι θα γίνει αν χρειαστεί να επιβληθεί ένα δεύτερο lockdown… Η πρωτόγνωρη κατάσταση που δημιούργησε η υγειονομική κρίση δοκιμάζει τα όρια επιχειρήσεων και εργαζομένων που παλεύουν να ανταπεξέλθουν σε ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον.
Ταυτόχρονα, πηγή προβληματισμού είναι και μια πιθανή εκτίναξη των ελλειμμάτων και ένας νέος δημοσιονομικός εκτροχιασμός, καθώς εξαιτίας των δημοσιονομικών μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεπειών του Covid-19 οι δαπάνες του κράτους αυξάνονται ενώ τα έσοδα σημειώνουν… ελεύθερη πτώση. Ενδεικτικό είναι πως η πανδημία κάθε μήνα «στοιχίζει», σύμφωνα με τον ΥΠΟΙΚ, 2,5% του ΑΕΠ. Την ίδια στιγμή, το οικονομικό επιτελείο επιμένει στην πρόβλεψη για κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας έως 8% φέτος.
Συρρίκνωση της οικονομίας κατά 5,8% (στο βασικό σενάριο) «βλέπει» ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος στην ετήσια έκθεση της νομισματικής πολιτικής, επισημαίνοντας ως τη μεγαλύτερη πηγή αβεβαιότητας μία πιθανή επανάκαμψη της πανδημίας. Παρά τη βαθιά ύφεση του 2020, προβλέπεται οι απώλειες σχεδόν να ανακτηθούν έως το 2022, με ανάπτυξη 5,6% το 2021 και 3,7% το 2022. Η Κομισιόν προβλέπει ύφεση 9% για την Ελλάδα φέτος.
Ελαφρά επιδείνωση κατέγραψε τον Ιούνιο ο δείκτης οικονομικού κλίματος και υποχώρησε στις 87,6 μονάδες, έναντι 88,5 μονάδων τον προηγούμενο μήνα. Σύμφωνα με έρευνα του ΙΟΒΕ, μικρή επιδείνωση των προσδοκιών παρουσιάστηκε σε βιομηχανία και υπηρεσίες. Αντίθετα σε κατασκευές και λιανικό εμπόριο υπήρξε σχετική διόρθωση των προσδοκιών μετά τη μεγάλη υποχώρηση των προηγούμενων μηνών.
Δραματική μείωση των προσλήψεων
Θετικό ισοζύγιο προσλήψεων – αποχωρήσεων κατά 37.568 θέσεις εργασίας καταγράφηκε τον Ιούνιο του 2020, σύμφωνα με τα στοιχεία της Εργάνης.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία των ροών μισθωτής απασχόλησης του Ιουνίου 2020, οι αναγγελίες πρόσληψης ανήλθαν σε 238.353, ενώ οι αποχωρήσεις σε 200.785. Από τις 200.785 συνολικά αποχωρήσεις, οι 82.246 προήλθαν από οικειοθελείς αποχωρήσεις και οι 118.539 από καταγγελίες συμβάσεων αορίστου χρόνου ή λήξεις συμβάσεων ορισμένου χρόνου.
Παράλληλα, τα στοιχεία της Εργάνης στο εξάμηνο Ιανουαρίου - Μαίου αποτυπώνουν το πλήγμα στην απασχόληση που έφερε η πανδημία. Αθροιστικά για το πρώτο εξάμηνο του 2020, οι αναγγελίες προσλήψεων ανήλθαν στις 850.401 θέσεις εργασίας και οι αποχωρήσεις έφτασαν τις 807.007, εκ των οποίων οι 458.365 ήταν αποτέλεσμα καταγγελιών συμβάσεων αορίστου χρόνου ή λήξεων συμβάσεων ορισμένου χρόνου και οι 348.642 οικειοθελείς αποχωρήσεις.
Έτσι, το ισοζύγιο των ροών μισθωτής απασχόλησης του πρώτου εξαμήνου του έτους 2020 είναι θετικό και διαμορφώνεται στις 43.394 νέες θέσεις εργασίας. Πέρυσι βέβαια το θετικό ισοζύγιο ξεπερνούσε τις 296.000.
Πιέζει και τον ΕΦΚΑ η πανδημία
Κατά περίπου 1 δισ. ευρώ αυξήθηκαν τα χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία το πρώτο τρίμηνο του 2020, με τις παρενέργειες του Covid-19 να αφήνουν ανεξίτηλο στίγμα στην οικονομία. Βέβαια, οι συνέπειες της κρίσης σε όλη τους την έκταση αναμένεται να φανούν από το φθινόπωρο όταν θα υπάρχει μία πιο σαφής εικόνα για το που θα κυμανθεί η ανεργία αλλά και το που θα φτάσει η πτώση στα έσοδα του ΕΦΚΑ. Η αναστολή πληρωμής ασφαλιστικών εισφορών, ο μικρότερος αριθμός ασφαλισμένων (τα άτομα που ασφαλίστηκαν μειώθηκαν κατά 260.000 σε σχέση με πέρυσι επειδή δεν έγιναν οι προσλήψεις εποχικών υπαλλήλων), οι μειώσεις αποδοχών, το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ και η έκρηξη των ελαστικών μορφών απασχόλησης θα συμπιέσουν τα έσοδα του μεγαλύτερου ασφαλιστικού φορέα.
Σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών, για το διάστημα Ιανουάριος-Μάρτιος 2020, τα ληξιπρόθεσμα και ανείσπρακτα χρέη αυξήθηκαν κατά 932 εκατ. ευρώ και ξεπέρασαν έτσι τα 36 δισ. ευρώ. Η αύξηση των χρεών προς τον ΕΦΚΑ κατά 931,94 εκατ. ευρώ, προήλθε από τη νέα ένταξη οφειλών ύψους 95,63 εκατ. ευρώ στο σύστημα, οι οποίες μέχρι πρότινος βρίσκονταν στα ταμεία αλλά δεν είχαν περάσει στο ΚΕΑΟ, και κυρίως από νέες οφειλές παλαιών οφειλετών, μαζί με τα πρόσθετα τέλη και τις προσαυξήσεις των παλαιών, συνολικού ύψους 836,4 εκατ. ευρώ.
Βαρομετρικό χαμηλό στον τουρισμό με επιστροφή στο..1980
Δυσοίωνες είναι οι προβλέψεις και οι εκτιμήσεις των φορέων του τουρισμού για την εξέλιξη της τουριστικής κίνησης. Ο ελληνικός τουρισμός, σύμφωνα με τα στοιχεία των ξενοδόχων, από πλευράς αφίξεων αναμένεται να γυρίσει…40 χρόνια πίσω με τους τουρίστες που θα επισκεφθούν τη χώρα να φτάνουν τα 5,2 εκατομμύρια. Και τα τουριστικά έσοδα θα σημειώσουν κατακόρυφη πτώση, καθώς δεν αναμένεται να ξεπεράσουν τα 5 δισ. ευρώ. Υπενθυμίζεται πως πέρυσι οι αφίξεις είχαν ξεπεράσει το φράγμα των 33 εκατ. τουριστών και τα έσοδα είχαν προσεγγίσει τα 18 δισ. ευρώ
Οι πληρότητες στα περισσότερα ξενοδοχεία της χώρας τον Ιούλιο κυμαίνονται σε επίπεδα που θυμίζουν Απρίλιο. Όπως εκτιμά η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων, η επαναλειτουργία των ξενοδοχειακών μονάδων θα αγγίξει σταδιακά το 60% συνολικά, με τις πληρότητες για το μήνα Ιούλιο να φτάνουν πολύ χαμηλά επίπεδα, κοντά στο 20%. Νούμερα που θυμίζουν… χειμώνα.
Οι ξενοδόχοι προσδοκούν σε μία αισθητή αύξηση των κρατήσεων μετά τις 15 Ιουλίου, όταν θα έχει φτάσει το πρώτο μεγάλο κύμα τουριστών, ελπίζοντας να σωθεί ένα μέρος της τουριστικής κίνησης στην πιο δύσκολη σεζόν που βιώνει ο τουρισμός.
* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 12.07.2020.