Ένα πλέγμα μέτρων για τη στήριξη εργαζομένων και ανέργων έναντι των επιπτώσεων του κορονοϊού υλοποιεί από την έναρξη της πανδημίας το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, διαθέτοντας, μέχρι στιγμής, περί τα 6,4 δισ. ευρώ σε περίπου 3 εκατομμύρια δικαιούχους.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, πρόκειται για το μεγαλύτερο και μαζικότερο πρόγραμμα στήριξης εργαζομένων και ανέργων των τελευταίων ετών, το οποίο θα διαρκέσει, όσο συνεχίζεται η πανδημία.
Τα μέτρα στήριξης, τα οποία εφαρμόζονται, είναι οριζόντια, όπως, για παράδειγμα, οι αναστολές συμβάσεων εργασίας με καταβολή της αποζημίωσης ειδικού σκοπού σε εργαζόμενους επιχειρήσεων που ανέστειλαν τη λειτουργία τους με εντολή δημόσιας αρχής ή πλήττονται σημαντικά από την πανδημία, ο Μηχανισμός Ενίσχυσης της Απασχόλησης «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ», κ.ά., αλλά και στοχευμένα και αφορούν συγκεκριμένες κατηγορίες, όπως είναι οι εργαζόμενοι στον κλάδο του τουρισμού, του πολιτισμού και οι αυτοαπασχολούμενοι επιστήμονες.
Συμπεριλαμβανομένων των κονδυλίων για κάλυψη ασφαλιστικών εισφορών, τα μέτρα για τους εργαζόμενους φτάνουν προς το παρόν τα 4,7 δισ. ευρώ. (3,2 δισ. ευρώ μέτρα απευθείας στήριξης μισθών και 1,5 δισ. ευρώ για κάλυψη ασφαλιστικών εισφορών). Στο ποσό αυτό περιλαμβάνεται η καταβολή της αποζημίωσης ειδικού σκοπού για τις αναστολές συμβάσεων εργασίας του Φεβρουαρίου, που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή, καθώς και η έκτακτη ενίσχυση των 400 ευρώ σε αυτοαπασχολούμενους επιστήμονες και ελεύθερους επαγγελματίες, που αναμένεται να καταβληθεί το αμέσως επόμενο διάστημα.
Παράλληλα, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ο Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) ενδυνάμωσε το κοινωνικό δίχτυ προστασίας, καταβάλλοντας συνολικά 1,5 δισ. ευρώ σε τακτικές και έκτακτες παροχές, από τις οποίες ωφελήθηκαν 755.000 άνεργοι και 52.000 εργαζόμενες μητέρες.
Στην ενίσχυση της απασχόλησης, εν μέσω της πανδημίας, συνέβαλαν σημαντικά και τα προγράμματα που υλοποιούνται από το υπουργείο Εργασίας, μέσω του τρέχοντος ΕΣΠΑ 2014-2020. Όπως αναφέρει το υπουργείο Εργασίας, κρίσιμο ρόλο για την επόμενη μέρα θα διαδραματίσουν τα προγράμματα που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027, την επεξεργασία των οποίων ολοκληρώνει αυτήν την περίοδο το υπουργείο.
Τέλος, ελήφθησαν μέτρα και για την ενίσχυση της κοινωνικής αλληλεγγύης.
Όπως έχει ήδη ανακοινώσει το υπουργείο Εργασίας, τα μέτρα, που έχουν ληφθεί, μέχρι στιγμής, συνοψίζονται ως εξής:
Πυλώνας πρώτος: Μέτρα στήριξης εργαζομένων
Αναστολές συμβάσεων εργασίας: 2,4 δισ. ευρώ σε 1,13 εκατομμύρια μοναδικούς ωφελούμενους.
Δώρο Πάσχα αναστολών: 105 εκατ. ευρώ.
Μονομερείς δηλώσεις (τουρισμός, καλλιτέχνες): 161,4 εκατ. ευρώ σε 120.000 περίπου ωφελούμενους.
Επιστήμονες: 115 εκατ. ευρώ σε 181.046 ωφελούμενους.
Ειδικές κατηγορίες: 50 εκατ. ευρώ σε 62.000 ωφελούμενους.
ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ: 67,5 εκατ. ευρώ σε 70.835 ωφελούμενους.
Επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών από e-ΕΦΚΑ
Εκτιμώμενο ύψος 1,5 δισ. ευρώ (Μάρτιος 2020-Φεβρουάριος 2021)
Υπενθυμίζεται ότι, στις 5 Μαρτίου, θα γίνουν πληρωμές για τις αναστολές συμβάσεων Φεβρουαρίου και παρελθόντων μηνών εκτιμώμενου ύψους 250 εκατ. ευρώ, ενώ το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται η καταβολή 40 εκατ. ευρώ, μέσω ΟΑΕΔ, που αφορά το έκτακτο επίδομα των 400 ευρώ σε αυτοαπασχολούμενους επιστήμονες και ελεύθερους επαγγελματίες.
Μεταξύ άλλων, προβλέφθηκαν τα εξής:
Αναστολή συμβάσεων εργασίας και καταβολή αποζημίωσης ειδικού σκοπού
Οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα που είτε ανέστειλαν τη λειτουργία τους με εντολή δημόσιας αρχής, λόγω της πανδημίας του κορονοϊού ή πλήττονται σημαντικά από τις δυσμενείς συνέπειες του COVID-19, βάσει Κωδικών Αριθμών Δραστηριότητας (ΚΑΔ), που ορίζονται από το υπουργείο Οικονομικών, έχουν τη δυνατότητα να θέσουν σε αναστολή τις συμβάσεις εργασίας μέρους ή του συνόλου των εργαζομένων τους.
Οι εργαζόμενοι αυτοί είναι δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού, κατ' αναλογία των ημερών διάρκειας της αναστολής των συμβάσεων εργασίας. Βάση υπολογισμού είναι το ποσό των 534 ευρώ που αντιστοιχεί στις 30 ημέρες. Επίσης, παρέχεται πλήρης ασφαλιστική κάλυψη επί του ονομαστικού μισθού.
Κατ εξαίρεση, η αποζημίωση ειδικού σκοπού για τον Νοέμβριο του 2020 καθορίστηκε στα 800 ευρώ.
Πέραν των ανωτέρω, έχουν προβλεφθεί και εφαρμόζονται και ειδικότερες περιπτώσεις αναστολών συμβάσεων εργασίας, όπως, για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες και δεν μπορούν να εργαστούν εξ αποστάσεως με τηλε-εργασία.
Μέτρα στήριξης για τους εποχικά εργαζόμενους στον τουρισμό (εποχικά εργαζόμενους με δικαίωμα υποχρεωτικής επαναπρόσληψης σε τουριστικά καταλύματα και οδηγούς τουριστικών λεωφορείων):
- Αναστολή συμβάσεων εργασίας για όσους επαναπροσλήφθηκαν, με 534 ευρώ ανά μήνα και ασφαλιστική κάλυψη επί του ονομαστικού τους μισθού και αναλογία δώρου Χριστουγέννων επί των 534 ευρώ.
- Μονομερείς δηλώσεις για τους μήνες από Ιούνιο έως και Οκτώβριο του 2020 με 534 ευρώ ανά μήνα, επί του ποσού αυτού ασφαλιστική κάλυψη και αναλογία δώρου Χριστουγέννων.
- Μείωση του απαιτούμενου αριθμού ενσήμων για τη λήψη τακτικής επιδότησης ανεργίας από 100 ένσημα σε 50.
Μέτρα στήριξης για επιστήμονες
Τον Μάιο του 2020, χορηγήθηκε οικονομική ενίσχυση-αποζημίωση 600 ευρώ σε επιστήμονες-ελεύθερους επαγγελματίες που ανήκουν στους έξι βασικούς επιστημονικούς κλάδους της χώρας, βάσει ΚΑΔ κύριας επιχειρηματικής δραστηριότητας και σύμφωνα με την επιστημονική-επαγγελματική ιδιότητά τους, βάσει ΑΦΜ (νομικοί, μηχανικοί, οικονομολόγοι, γιατροί, κ.ά.).
Όπως προαναφέρθηκε, σε εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία για την καταβολή της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης 400 ευρώ σε αυτοαπασχολούμενους επιστήμονες με εισοδηματικά κριτήρια (οικογενειακό εισόδημα, πτώση τζίρου), μέσω του ΟΑΕΔ.
Το υπουργείο Εργασίας έλαβε επίσης μέτρα στήριξης και για ειδικές κατηγορίες εργαζομένων, για τους ξεναγούς και τους τουριστικούς συνοδούς, αλλά και για τους επαγγελματίες της Τέχνης και του Πολιτισμού.
Συγκεκριμένα, οι καλλιτέχνες, δημιουργοί και επαγγελματίες της Τέχνης και του Πολιτισμού, που ήταν εγγεγραμμένοι έως την 20ή Οκτωβρίου 2020 στην ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα artandcultureprofessionals.services.gov.gr στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ», κατέστησαν δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού, ύψους 534 ευρώ ανά μήνα, για τους μήνες Σεπτέμβριο και Οκτώβριο 2020, κατόπιν μονομερούς υπεύθυνης δήλωσής τους. Επί του ποσού αυτού παρέχεται πλήρης ασφαλιστική κάλυψη.
Επιπλέον, θεσμοθετήθηκε η χορήγηση της αποζημίωσης ειδικού σκοπού, ύψους 534 ευρώ ανά μήνα, για τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο, για όσους ήταν εγγεγραμμένοι στην ειδική πλατφόρμα από τις 13/5/2020 μέχρι και τις 10/1/2021.
Με Κοινή Υπουργική Απόφαση, θα χορηγηθεί αποζημίωση ειδικού σκοπού 534 ευρώ ανά μήνα και για τους μήνες Ιανουάριο-Φεβρουάριο 2021.
Επιπλέον, σημειώνεται ότι, σε συνέχεια έκδοσης Κοινής Υπουργικής Απόφασης, αποφασίστηκε η χορήγηση της αποζημίωσης ειδικού σκοπού για τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο 2021 και για τους εργαζόμενους στον κλάδο του τουρισμού.
Πυλώνας δεύτερος: Μέτρα στήριξης ανέργων από τον ΟΑΕΔ
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ο ΟΑΕΔ ενδυνάμωσε το κοινωνικό δίχτυ προστασίας, καταβάλλοντας συνολικά 1,5 δισ. ευρώ σε επιδόματα, παροχές και βοηθήματα, σε 755.000 ανέργους, καθώς και σε 52.000 εργαζόμενες μητέρες.
Πέραν των τακτικών πληρωμών, περίπου 400 εκατ. ευρώ καταβλήθηκαν σε έκτακτες δράσεις στήριξης των ανέργων, όπως:
- Η δίμηνη παράταση όλων των επιδομάτων ανεργίας που έληξαν το 2020 για περίπου 370.000 ανέργους.
- Η οικονομική ενίσχυση 400 ευρώ για 250.000 μακροχρόνια ανέργους.
- Μηνιαία αποζημίωση για 20.000 εποχικά απασχολούμενους στον τουρισμό και επισιτισμό χωρίς δικαίωμα υποχρεωτικής επαναπρόσληψης τους καλοκαιρινούς μήνες.
Η διάρκεια και των τριών αυτών μέτρων επεκτείνεται και εντός του 2021 με τα συναρμόδια υπουργεία να έχουν ήδη δρομολογήσει τις απαραίτητες ρυθμίσεις.
Ειδικότερα:
- Παρατάθηκε για δύο μήνες η διάρκεια της τακτικής επιδότησης ανεργίας για όσους δικαιούχους έληξε την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2021.
- Οι μακροχρόνια άνεργοι που δεν επιδοτούνται θα λάβουν εκ νέου οικονομική ενίσχυση 400 ευρώ.
- Οι άνεργοι από τον κλάδο τουρισμού-επισιτισμού χωρίς υποχρέωση επαναπρόσληψης θα λάβουν έκτακτη αποζημίωση 400 ευρώ και για τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο 2021.
Πυλώνας τρίτος: Προγράμματα ΕΣΠΑ
Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, υλοποιούνται:
- Δύο προγράμματα για την προώθηση στην απασχόληση άνεργων πτυχιούχων: το πρώτο για νέους 25-29 ετών και το δεύτερο για άτομα ηλικίας 30-45 ετών, μέσω κατάρτισης στον κλάδο Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών. Ο συνολικός προϋπολογισμός και των δύο προγραμμάτων ανήλθε σε 7,3 εκατ. ευρώ περίπου και ωφελήθηκαν 1.001 νέοι άνεργοι, ηλικίας 25-29 ετών και 1.374 άνεργοι, ηλικίας 30-45 ετών.
- Προώθηση της απασχόλησης, μέσω προγραμμάτων κοινωφελούς χαρακτήρα, σε 56 δήμους και 37 υπηρεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος/Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, προϋπολογισμού 46 εκατ. ευρώ και σύνολο ωφελουμένων 7.114.
- Προώθηση της απασχόλησης, μέσω προγραμμάτων κοινωφελούς χαρακτήρα, για 36.500 άτομα, σε δήμους, Περιφέρειες, υπηρεσίες υπουργείων και άλλων φορέων (προϋπολογισμός: 154 εκατ. ευρώ).
- Πρόγραμμα κοινωφελούς χαρακτήρα σε Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης και δομές προσωρινής φιλοξενίας, μέσω δήμων, Περιφερειών και του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, ύψος προϋπολογισμού 31,2 εκατ. ευρώ και σύνολο ωφελουμένων 2.082.
Πυλώνας τέταρτος: Μέτρα για την ενίσχυση της κοινωνικής αλληλεγγύης εν μέσω πανδημίας
- Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των συνεπειών της πανδημίας, αποφασίστηκε η διπλή καταβολή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος σε όλους τους δικαιούχους τον Δεκέμβριο του 2020. Το μέτρο αφορούσε συνολικά 257.452 νοικοκυριά με σχεδόν 500.000 ωφελούμενους. Το ύψος της επιπλέον καταβολής ανήλθε στα 56 εκατ. ευρώ.
- Έκτακτο επίδομα με βάση τα τέκνα σε νοικοκυριά-δικαιούχους του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος καταβλήθηκε κατά το πρώτο lockdown στους 50.128 δικαιούχους του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος που είχαν ένα τουλάχιστον ανήλικο μέλος. Ειδικότερα, προβλέφθηκε εισοδηματική ενίσχυση, ύψους 100 ευρώ, για το πρώτο παιδί και 50 ευρώ για κάθε επόμενο, με ανώτατο όριο τα 300 ευρώ συνολικά για κάθε δικαιούχο. Προϋπολογισμός: 8,6 εκατ. ευρώ.
- Ενίσχυση των Κέντρων Κοινωνικής Πρόνοιας με προσλήψεις έκτακτου προσωπικού: 12 εκατ. ευρώ.
- Μέτρα προστασίας και υλικοτεχνικής βοήθειας ιδιωτικών και δημόσιων Μονάδων Φροντίδας Ηλικιωμένων: 2 εκατ. ευρώ.