Μέσα μία ημέρα είναι δυνατό να αλλάξουν οι αποφάσεις για την διαχείριση της πανδημίας το επόμενο χρονικό διάστημα, με τα Χριστούγεννα να αποτελούν το κυρίαρχο προβληματισμό των υγειονομικών αρχών. Ένα μίνι lockdown δέκα ημερών πριν τις γιορτές, νέα μέτρα για τους ανεμβολίαστους ή εορταστικά τραπέζια με σκληρότερους περιορισμούς από το 2020, είναι κάποια από τα πιθανά σενάρια που υπάρχουν στο τραπέζι και συζητούνται έντονα. Αν και τα στοιχεία των τελευταίων ημερών δείχνουν να οδηγούμαστε σε αποκλιμάκωση μετά την κορύφωση του τέταρτου κύματος, όλα μπορεί να ανατραπούν με τον αστάθμητο παράγοντα της «Όμικρον».
Κυκλοφορεί έντονη φημολογία ότι την ερχόμενη εβδομάδα η χώρα θα μπει σε μίνι lockdown, ώστε να διασφαλιστεί η ύφεση της πανδημίας και να καταφέρουμε να περάσουμε τα Χριστούγεννα με περισσότερες ελευθερίες. Παρόμοιο lockdown είχε εφαρμοστεί και πέρυσι πριν τις γιορτές, με κλειστά καταστήματα και χώρους εστίασης, για να επανέλθουν σταδιακά όλα με click away και περιορισμούς στα μέσα Δεκεμβρίου.
Από την άλλη, αν τα κρούσματα τις επόμενες ημέρες έχουν καθοδική πορεία, το lockdown στα αυτιά πολλών μοιάζει αχρείαστο. Την ίδια ώρα, με τον υποχρεωτικό εμβολιασμό στους άνω των 60 και την τρίτη δόση στους 3 και όχι στους 6 μήνες, ακόμα και για όσους νόσησαν, οι επιστήμονες και μέλη της επιτροπής εμπειρογνωμόνων εμφανίζονται αισιόδοξοι για την πορεία της πανδημίας και τον εορτασμό των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.
«Μετά τις τελευταίες ήμερες και τα μέτρα που ανακοινώθηκαν, είμαστε πιο αισιόδοξοι» λέει χαρακτηριστικά στη «ΜτΚ» ο καθηγητής πνευμονολογίας Θεόδωρος Βασιλακόπουλος, εξηγώντας πως «η εξαγγελία της υποχρεωτικότητας για τους 60 και άνω θα αυξήσει τον εμβολιασμό σε μία ηλιακή ομάδα που αποτελεί το 90% των ασθενών στις ΜΕΘ. Είναι το βασικό πρόβλημα της χώρας. Επίσης, η εξαγγελία για μείωση του χρόνου για την χορήγηση της αναμνηστικής δόσης θα έχει θετικά αποτελέσματα. Ήταν κάτι που είχα εισηγηθεί προ καιρού, διότι στους 4 μήνες βλέπουμε να πέφτουν τα αντισώματα. Έτσι, πλέον θα έχουμε σπάνια εμβολιασμένους που θα διασωληνώνονται σε ΜΕΘ». Ο κ. Βασιλακόπουλος δεν φαίνεται να συμφωνεί με έκτακτα περιοριστικά μέτρα, όπως το πρόωρο κλείσιμο των σχολείων για τις γιορτές. «Είμαι ενάντια της λογικής να κλείσουν τα σχολεία νωρίτερα γιατί θα επηρεάσει και την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των παιδιών. Ας εμβολιάσουμε τα παιδιά μας για να είναι προστατευμένα, δεν βλέπω τον λόγο να σταματήσουν το σχολείο και να κάνουν τηλεκπαίδευση» λέει ο καθηγητής πνευμονολογίας. Όσο για τα Χριστούγεννα, ο κ. Βασιλακόπουλος θεωρεί ως ιδανικό σενάριο τα εορταστικά τραπέζια με τριπλά εμβολιασμένους. «Αν έχουμε 20.000 εμβολιασμούς τον μήνα, μέσα σε ένα μήνα θα εμβολιαστούν όλοι όσοι ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα των 60 και άνω. Σε συνδυασμό με την χορήγηση της τρίτης δόσης νωρίτερα, τα οικογενειακά τραπέζια με τριπλά εμβολιασμένους θα είναι το πιο ασφαλές μέτρο για τα Χριστούγεννα. Θα είναι μεγάλη διαφορά ανάμεσα σε τραπέζια με ανεμβολίαστους, μερικώς εμβολιασμένους και πολίτες που έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους πριν 9 μήνες» σημειώνει ο καθηγητής πνευμονολογίας.
«Tα φετινά Χριστούγεννα, δεν θα είναι σαν τα περσινά»
«Τα φετινά Χριστούγεννα δεν θα είναι σαν τα περσινά» τονίζει με αρνητική χροιά ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου Αθανάσιος Εξαδάκτυλος. «Αρχικά πέρυσι τέτοια περίοδο, δεν λειτουργούσε τίποτα και δεν έβγαινε κανείς πουθενά λόγω του lockdown. Στις 13 Δεκεμβρίου άνοιγε η αγορά με click away. Όποτε τα δεδομένα είναι ήδη διαφορετικά και τα Χριστούγεννα φέτος μάλλον δεν τα περάσουμε όπως πέρυσι. Αν προσέξουμε όμως, δεν θα προκληθεί αναζωπύρωση τις εορτές» εξηγεί ο κ. Εξαδάκτυλος. Σε όσα ακούγονται για το ξαφνικό lockdown πριν τις εορτές, ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου απαντά πως «μας έχουν κουράσει οι φημολογίες. Έχουμε ήδη μια σειρά μέτρων που πρέπει να τηρηθούν και θα πρέπει να αυξηθούν οι εμβολιασμοί. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να φοράμε μάσκες, να αποφεύγουμε κοινωνικές συναθροίσεις με μεγάλους πληθυσμούς και να τηρούμε την προσωπική υγιεινή». Και καταλήγει ο κ. Εξαδάκτυλος: «Σίγουρα θα πρέπει να υπάρχουν περισσότερες ρυθμίσεις για να μην έχουμε μεγαλύτερη μετάδοση και επέκταση της πανδημίας».
«Ίσως δούμε μίνι lockdown»
Την ίδια ώρα, όμως, οι διασωληνωμένοι στις ΜΕΘ της χώρας ξεπέρασαν τους 700 και αναμένεται να αυξηθούν ακόμα περισσότερο το επόμενο διάστημα, όπως και ο αριθμός των συνανθρώπων μας που χάνουν την μάχη με τον κορονοϊό. Αν και σε κάποια νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης παρουσιάζεται μικρή σταθεροποίηση, οι φόβοι δεν καταλαγιάζουν για ασφυκτική πίεση το επόμενο δεκαπενθήμερο.
«Ίσως δούμε ένα μίνι lockdown περισσότερο για τους ανεμβολίαστους τις επόμενες ημέρες και όχι ένα γενικευμένο, καθώς θα ξεσηκωθεί όλος ο πληθυσμός. Μπορεί να συμβεί αυτό, γιατί το σύστημα υγείας συνεχίζει να δέχεται πίεση» αναφέρει στη «ΜτΚ» ο συντονιστής πανδημίας και διευθυντής του πνευμονολογικού τμήματος του νοσοκομείου Παπανικολάου, Αδαμάντιος Χλωρός.
Εκτός από τις ΜΕΘ, πλέον γεμίζουν και οι απλές κλίνες των νοσοκομείων και μάλιστα αργούν να αδειάσουν, γι’ αυτό στις εφημερίες πλέον γίνονται διακομιδές ασθενών. «Δεν έχουν πολλά κρεβάτια διαθέσιμα στις εφημερίες. Αργούν τα εξιτήρια, γιατί σχεδόν όλοι οι ασθενείς είναι με βαριά συμπτώματα. Μετακινούμε όσους είναι με ελαφρά συμπτώματα σε ιδιωτικές κλινικές, αλλά κάποιοι από αυτούς χειροτέρευαν και γυρίζουν πίσω» αναφέρει ο κ. Χλωρός. «Βλέπουμε μια σταθεροποίηση, αλλά πρέπει να περιμένουμε πριν βγάλουμε συμπεράσματα. Ακόμα οι ΜΕΘ είναι γεμάτες και θα συνεχίσουν να υπάρχουν διασωληνωμένοι εκτός μονάδας» σημειώνει ο διευθυντής του πνευμονολογικού τμήματος του «Παπανικολάου».
«Το lockdown θα ωφελήσει στην διαχείριση αποκλιμάκωσης»
Στην τελευταία ενημέρωση οι εκπρόσωποι Υγείας έκαναν λόγο για μια αργή και μικρή ύφεση της πανδημίας. Δεν αποκλείεται η κορύφωση του τέταρτου κύματος να ξεπερνιέται σταδιακά και να αρχίζουμε να διανύουμε την αποκλιμάκωση.
«Φαίνεται πως αρχίζει η αποκλιμάκωση. Στη Θεσσαλονίκη θα αρχίσει νωρίτερα να κάνει ‘βουτιά’ η καμπύλη. Αντιθέτως, στην Αθήνα βλέπουμε μια διακύμανση στο ίδιο επίπεδο με τις προηγούμενες εβδομάδες. Ωστόσο, στην Αττική τα κρούσματα άργησαν να έρθουν στο ίδιο επίπεδο συγκριτικά με τη Θεσσαλονίκη, έτσι μπορεί να καθυστερήσει και η αποκλιμάκωση. Δεν αποκλείεται, ωστόσο, να υπάρχει και ένας άλλος παράγοντας, όπως η μετάλλαξη ‘Όμικρον’. Μπορεί να υπάρχει στην Αττική και να μην έχει ανιχνευτεί ακόμα» δηλώνει ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ, Δημοσθένης Σαρηγιάννης, για τις προβλέψεις του προγνωστικού μοντέλου που έχει αναπτύξει, οι οποίες από το πρώτο κύμα της πανδημίας επιβεβαιώνονται πάντα.
Πάντως, ο κ. Σαρηγιάννης, δεν φαίνεται να αποκλείει το σενάριο ενός μίνι lockodown. «Ένα μίνι lockdown πριν τις γιορτές θα ωφελήσει για την καλύτερη διαχείριση της αποκλιμάκωσης, ώστε να μην έχουμε αυξημένα κρούσματα τον Ιανουάριο μετά από την έντονη κινητικότητα στα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά» λέει ο καθηγητής του ΑΠΘ, τονίζοντας πως η κορύφωση στις ΜΕΘ αυτή την στιγμή δεν μπορεί να αποτραπεί.
«Τα επιπλέον μέτρα, αν ληφθούν πριν τις γιορτές, δεν θα έχουν αντίκτυπο αυτή την στιγμή στο σύστημα υγείας, καθώς ήδη υπάρχουν εκατοντάδες κρούσματα των προηγούμενων εβδομάδων που θα καταλήξουν στο νοσοκομείο και στις ΜΕΘ. Τα κρούσματα πλέον θα αρχίσουν να πέφτουν έτσι και αλλιώς αλλά ο αριθμός των διασωληνωμένων είναι σε τροχιά κορύφωσης» εκτιμά ο κ. Σαρηγιάννης.
Όσο για το πρόωρο κλείσιμο των σχολείων, ο κ. Σαρηγιάννης φαίνεται να συμφωνεί. «Θα βοηθήσει στην ύφεση της πανδημίας αν κλείσουν νωρίτερα τα σχολεία για τις εορτές. Το βασικό στοίχημα είναι η διαχείριση της αποκλιμάκωσης. Θέλει χρόνο να πέσουν τα κρούσματα. Τώρα ως εβδομαδιαίο μέσο όρο έχουμε περίπου τα 6.000 κρούσματα, στην αποκλιμάκωση θα φτάσουμε τα 2.000» σημειώνει. Για τα Χριστούγεννα, ο καθηγητής του ΑΠΘ, τονίζει ότι «δεν θα ήταν κακό να γίνουν τα οικογενειακά μέτρα με rapid tests».
Στόχος ο μαζικός εμβολιασμός των 60 +
Το Νοέμβριο καταγράφηκαν 2.145 θάνατοι, εκ των οποίων οι 1.785 αφορούσαν ασθενείς άνω των 65 ετών. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, εννέα στους δέκα ανθρώπους που προσβάλλονται από τον κορονοϊό και διασωληνώνονται ή πεθαίνουν είναι άνω των 60 ετών και από αυτούς το 90% είναι ανεμβολίαστοι.
Με αυτά τα στοιχεία, εξηγούν οι ειδικοί πως η κυβέρνηση οδηγήθηκε στον υποχρεωτικό εμβολιασμό στην συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα και στις χρηματικές κυρώσεις. «Θα βοηθήσει να γλιτώσουν αυτοί οι άνθρωποι χρήματα αλλά κυρίως την υγεία τους. Πρέπει να εμβολιαστεί στο 100% αυτή η ηλικιακή ομάδα, έτσι θα αποσυμπιεστεί το σύστημα υγείας» αναφέρει ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου Αθανάσιος Εξαδάκτυλος.
Τι βλέπουν οι επιστήμονες για την «Όμικρον»
Εφησυχάζουν οι επιστήμονες προς το παρόν για την μετάλλαξη «Όμικρον», που έκανε την εμφάνιση της και στην χώρα μας. Ακόμα δεν προκύπτουν στοιχεία για μεγαλύτερη μεταδοτικότητα και βαρύτερη νόσηση. Ο 45χρονος στην Κρήτη που διαγνώστηκε πρώτος με την μετάλλαξη από την Μποτσουάνα στην Ελλάδα, όπως είπε και ο ίδιος τις πρώτες ημέρες δεν είχε έντονα συμπτώματα. «Η μετάλλαξη ‘Όμικρον’ έχει περισσότερες μεταλλάξεις στην μορφοποίηση συγκριτικά με την Δέλτα. Δηλαδή, το στέλεχος Δέλτα είχε δύο μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη ακίδα, ενώ αυτό έχει δέκα. Όμως προς το παρόν δεν έχει αποδειχθεί πως έχει μεγαλύτερη αντίσταση και μεταδοτικότητα. Το μεγάλο μας πρόβλημα παραμένει η μετάλλαξη Δέλτα» σημειώνει ο καθηγητής πνευμονολογίας Θοδωρής Βασιλακόπουλος.
«Στην αρχή πιστεύαμε ότι και το στέλεχος Δέλτα είναι πέντε φορές πιο μεταδοτικό από το στέλεχος της Ουχάν, αλλά τελικά αποδείχθηκε πως είναι σε διπλάσιο βαθμό. Έτσι και με την Όμικρον, χρειάζεται λίγος χρόνος για να δούμε την μεταδοτικότητά της» επισημαίνει ο κ. Σαρηγιάννης.
Τα μέτρα για τον έλεγχο των ανεμβολίαστων
Μία σειρά από νέες οδηγίες ενεργοποιούνται για τον αυστηρότερο έλεγχο των ανεμβολίαστων αλλά και των νοσούντων. Συγκεκριμένα, ως δικλίδας ασφαλείας για τις «τρύπες» που υπάρχουν, οι ειδικοί εισηγήθηκαν τα πιστοποιητικά νόσησης να χορηγούνται μόνο μετά από θετικό μοριακό τεστ (PCR), αποκλείοντας την έκδοση με rapid test. Για την ανίχνευση του κορονοϊού σε μεγαλύτερη κλίμακα, από τις 6 έως τις 12 Δεκεμβρίου θα μοιραστεί από ένα self test σε κάθε ενήλικο ανεξαρτήτως αν είναι εμβολιασμένος ή όχι. Το ίδιο ακριβώς θα επανελήφθη και μετά τις γιορτές, από τις 3 έως τις 7 Ιανουαρίου.
Κατά την περίοδο των γιορτών, οι ανεμβολίαστοι θα «μπλοκαριστούν» από τα χριστουγεννιάτικα πάρκα. Η είσοδος θα επιτρέπεται μόνο σε εμβολιασμένους ή νοσήσαντες τους τελευταίους έξι μήνες, ενώ τα ανήλικα παιδιά θα μπαίνουν με self test. Επίσης και οι εργαζόμενοι στα θεματικά πάρκα θα πρέπει όλοι να είναι εμβολιασμένοι.
Όσο για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό στους άνω των 60, δίνεται χρόνος στους πολίτες να εμβολιαστούν έως τις 16 Ιανουαρίου, καθώς από την επόμενη ημέρα θα αρχίσουν να επιβάλλονται τα διοικητικά πρόστιμα των 100 ευρώ μέσω της ΑΑΔΕ.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 5 Δεκεμβρίου 2021