Ένα βήμα πριν από τις επίσημες ανακοινώσεις φαίνεται ότι βρίσκεται το deal πώλησης της ΕΛΒΟ, μόλις τρεισήμισι χρόνια μετά την εξαγορά της εταιρείας από την κοινοπραξία των ισραηλινών εταιρειών Plasan και SK Group, έναντι 3 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr, η εταιρεία που βρίσκεται πίσω από την εξαγορά της ΕΛΒΟ 2020 από τους Ισραηλινούς είναι η Alpha Systems & Technology του Αθανασίου Κουϊµτζή. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, το deal έχει κλείσει, με τις απαραίτητες εγκρίσεις να έχουν ληφθεί, ενώ εκκρεμούν κάποιες τελευταίες διορθωτικές κινήσεις. Πηγές αναφέρουν επίσης ότι ο κ. Κουϊμτζής σκοπεύει να συνεργαστεί με αμερικανικό fund.
Οι επίσημες ανακοινώσεις για τη συμφωνία και τα μελλοντικά σχέδια της εταιρείας αναμένονται σύντομα, ίσως μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου. Υπενθυμίζεται ότι η συμφωνία του 2020 προέβλεπε τη δυνατότητα του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών να εισέλθει στο μετοχικό κεφάλαιο της ΕΛΒΟ με ποσοστό 21% μετά την παρέλευση τριετίας, η οποία φέρεται να συμπληρώθηκε τον περασμένο Μάρτιο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Αθανάσιος Κουϊμτζής είναι μέλος της οικογένειας που ελέγχει τον Όμιλο Κουϊμτζή, έναν διεθνώς καταξιωμένο κατασκευαστή και προμηθευτή μηχανολογικών εξαρτημάτων, με έδρα τη Θεσσαλονίκη και παρουσία από το 1936. Ο Όμιλος είχε δείξει ενδιαφέρον για την ΕΛΒΟ και το 2020, αλλά τελικά αποσύρθηκε από τον διαγωνισμό.
Ποια είναι η Alpha Systems
Η Alpha Systems, με έντονη παρουσία σε αμερικανικές αμυντικές εκθέσεις, αποτελούσε μέχρι το 2022 business unit του Ομίλου Κουϊµτζή. Όπως αναφερόταν στις τελευταίες οικονομικές καταστάσεις της Κ. Κουϊµτζής Α.Ε., που αφορούσαν το έτος 2022, η εταιρεία δραστηριοποιείτο σε τρεις τοµείς: βιοµηχανία, γεωργία και ειδικέs εφαρµογές. Συγκεκριµένα, αναφερόταν πως προσέφερε εξειδικευµένες λύσεις aftermarket υψηλής ποιότητας υπό το brand name Alpha Parts, εξαρτήµατα µηχανικών εφαρµογών και µετάδοσης κίνησης υπό το brand name Industry Motion και καινοτόµες λύσεις για ειδικές εφαρµογές µε την Alpha Systems.
Ωστόσο, το 2022, από business unit του Ομίλου μετατράπηκε σε business entity, με έδρα την Αθήνα. Όπως προκύπτει από το ΓΕΜΗ, τον Νοέμβριο του 2022 συστήθηκε η Alpha Systems & Technologies Α.Ε., με βασικό μέτοχο και Διευθύνοντα Σύμβουλο τον Αθανάσιο Κουϊµτζή και σκοπό: "υπηρεσίες σχεδιασμού και ανάπτυξης τεχνολογιών της πληροφορίας για εφαρμογές, εξειδικευμένες κατασκευαστικές εργασίες π.δ.κ.α., εμπορικοί αντιπρόσωποι που μεσολαβούν στην πώληση άλλων μερών και εξαρτημάτων για μηχανοκίνητα οχήματα, κατασκευή αεροσκαφών και διαστημόπλοιων και συναφών μηχανημάτων, υπηρεσίες επισκευής και μετατροπής αεροσκαφών και κινητήρων αεροσκαφών, κατασκευαστικές εργασίες κτιρίων για κατοικίες και μη, κατασκευή ελικοπτέρων, κατασκευή άλλων μερών αεροσκαφών και διαστημικών οχημάτων, υπηρεσίες μελετών οργάνωσης και επιχειρησιακής έρευνας, κατασκευή μηχανοκίνητων οχημάτων”.
Στην ιστοσελίδα της Alpha Systems, αναφέρεται πως η εταιρεία επικεντρώνει τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες στους τομείς της Άμυνας και της Εθνικής Ασφάλειας. Δραστηριοποιείται στον σχεδιασμό, τη μηχανική, τις τεχνολογίες κατασκευής και σε αρκετές περιπτώσεις δρα ως σύμβουλος. Επίσης, η εταιρεία διαθέτει 4 business units και 4 κέντρα Ε&Α σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Κολωνία. Διαθέτει επίσης συνολική επιφάνεια κατασκευαστικών εγκαταστάσεων 12.000 τ.μ. σε 3 χώρες και περισσότερους από 70 εργαζόμενους.
Γιατί αποχωρούν οι Ισραηλινοί
Οι φήμες για προσπάθεια πώλησης της ΕΛΒΟ πρωτοεμφανίστηκαν πέρυσι, με διαρροές να κάνουν λόγο ακόμη και για ενδιαφέρον από γαλλική εταιρεία, ωστόσο μέχρι σήμερα δεν είχαν επιβεβαιωθεί. Οι σημερινές εξελίξεις προκαλούν, πάντως, το ερωτήματα σχετικά με τους λόγους που οδήγησαν τους υφιστάμενους μετόχους να αποχωρήσουν τόσο σύντομα.
Οι πληροφορίες λένε ότι οι Ισραηλινοί δεν μπόρεσαν να βρουν τα… πατήματά τους, ενώ περιορίστηκαν και από την εμπόλεμη κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα τους και δεν κατάφεραν να υποστηρίξουν την επένδυση όπως θα ήθελαν.
Είναι δε χαρακτηριστικό ότι σε όλο αυτό το διάστημα μετά την εξαγορά από τους Ισραηλινούς, η ΕΛΒΟ 2020 είχε αναλάβει μόνο κάποια μικρά projects. Σημειωτέον πως στις οικονομικές καταστάσεις για το έτος 2023, που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα, αναφερόταν πως οι πωλήσεις της εταιρείας ανήλθαν σε 181.077,41 ευρώ και αφορούσαν στο σύνολό τους άχρηστο υλικό (scrap), ενώ το καθαρό αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε ζημίες 1,6 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 1,9 εκατ. ευρώ του 2022.
Η Στάγιερ Ελλάς, το Δημόσιο και η είσοδος των Ισραηλινών
Η ΕΛΒΟ ιδρύθηκε το 1972 με την επωνυμία Στάγιερ Ελλάς, με σκοπό την παραγωγή φορτηγών, τρακτέρ και κινητήρων. Η εταιρεία έχει παράξει τόσο στρατιωτικά οχήματα, αποτελώντας τον κύριο προμηθευτή στρατιωτικών οχημάτων των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, όσο και πολιτικά, όπως λεωφορεία και φορτηγά. Επίσης, έχει κατασκευάσει, μεταξύ άλλων, Leopard 2HEL, τεθωρακισμένα οχήματα ΤΟΜΠ, τζιπ Mercedes-Benz, φορτηγά, λεωφορεία και τρόλλεϋ, πυροσβεστικά οχήματα, συστήματα μεταφοράς Patriot και άλλων οπλικών συστημάτων. Μία από τις διάσημες… αποτυχίες της ΕΛΒΟ ήταν το επιβατικό cabrio όχημα "Aletis", ένα project που, δυστυχώς, δεν προχώρησε ποτέ στην παραγωγή.
Το 1987, ο έλεγχος της Στάγιερ Ελλάς πέρασε στο ελληνικό Δημόσιο, μετά από μεταβίβαση της συμμετοχής της αυστριακήs Steyr, και η εταιρεία μετονομάστηκε σε Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων ΑΒΕ (ΕΛΒΟ Α.Β.Ε.). Το 2000, έπειτα από διεθνή διαγωνισμό, η κοινοπραξία των εταιρειών Μυτιληναίος και ΜΕΤΚΑ απέκτησαν το 43% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας, αλλά και το management.
Ωστόσο, η Μυτιληναίος αποχώρησε από την εταιρεία το 2010, με την τύχη της ΕΛΒΟ να περνά στο Ελληνικό Δημόσιο. Ενώ αρχικά η αποχώρηση της Μυτιληναίος αφορούσε αποκλειστικά τη διοίκηση της ΕΛΒΟ, τον Φεβρουάριο του 2011 η εταιρεία ανακοίνωσε πως είχε εκφράσει προς την κυβέρνηση την πρόθεσή της να θέσει το πακέτο των μετοχών της υπό τον διαπραγματευτικό έλεγχο του Ελληνικού Δημοσίου, υποσχόμενη να μεταβιβάσει αυτό προς τον αγοραστή που θα επιλεγεί με τους ίδιους όρους που θα ισχύσουν για τις μετοχές του Ελληνικού Δημοσίου, εξουσιοδοτώντας ταυτόχρονα τους αρμοδίους εκπροσώπους της Κυβέρνησης να την εκπροσωπήσουν εν λευκώ στις σχετικές διαπραγματεύσεις. Εναλλακτικά και για τη διευκόλυνση του Ελληνικού Δημοσίου στην ολοκλήρωση των εν λόγω διαδικασιών, εξεδήλωσε την πρόθεσή της να μεταβιβάσει το σύνολο των μετοχών που κατέχει στην ΕΛΒΟ, έναντι συμβολικού τιμήματος.
Το 2014, η ΕΛΒΟ τέθηκε σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης. Στο διάστημα που ακολούθησε, διενεργήθηκαν, χωρίς αποτέλεσμα, δύο δημόσιοι πλειοδοτικοί διαγωνισμοί, ένας τον Απρίλιο του 2017 και ένας τον Αύγουστο του 2017, ενώ, τον Φεβρουάριο του 2019, διενεργήθηκε ακόμα ένας διαγωνισμός, με ελεύθερη διαπραγμάτευση, που όμως ούτε αυτός τελεσφόρησε. Εν τω μεταξύ, με νόμο που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο του 2016, είχε δοθεί η δυνατότητα στους εργαζόμενους της ΕΛΒΟ, όπως και σε εργαζόμενους σε άλλες τρεις εταιρείες του Ελληνικού δημοσίου οι οποίες αντιμετώπιζαν παρόμοια προβλήματα, να μεταταχθούν σε άλλους φορείς του δημοσίου. Τότε είχαν απομείνει περίπου 300 εργαζόμενοι, από 1.200 τις καλές εποχές.
Τον Μάρτιο του 2020, ο ειδικός εκκαθαριστής προχώρησε εκ νέου σε δημόσια πρόσκληση διεξαγωγής του διαγωνισμού εκποίησης βασικών περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας, με ελεύθερη διαπραγμάτευση. Ως όρος του διαγωνισμού, λόγω και του τομέα δραστηριοποίησης της εταιρείας, επιφυλάχθηκε στο Δημόσιο το δικαίωμα να μετέχει στη νέα εταιρεία κατά ποσοστό 21%. Την ίδια χρονιά, ανακοινώθηκε η πώληση της ΕΛΒΟ στην ισραηλινή κοινοπραξία Naska Industries – SK Group Ltd, Plasan Sasa Ltd και την εταιρεία Αριστείδη – Ανάργυρου Γλύνη, έναντι 3 εκατ. ευρώ, με τις υπογραφές για τη σύμβαση μεταβίβασης να πέφτουν στις 12 Φεβρουαρίου 2021. Όπως ανέφεραν τότε δημοσιεύματα, η κοινοπραξία είχε δεσμευθεί για επενδύσεις αρκετών εκατομμυρίων και δεκάδες προσλήψεις.
Ιδρυθείσα το 1985, η Plasan, με έδρα στο Ισραήλ και θυγατρικές στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, είναι μια παγκόσμια εταιρεία που δραστηριοποιείται στον τομέα εφαρμογών επιβίωσης και θωράκισης για τις Ένοπλες Δυνάμεις και Δυνάμεις Ασφαλείας. Με εκτενή εμπειρία στο πεδίο της μάχης και τεχνογνωσία σε συστήματα και υλικά αυτοκινήτων, παρέχει λύσεις για την υποστήριξη περίπλοκων αποστολών οχημάτων και ομάδων. Η εταιρεία εξειδικεύτηκε στην ανάπτυξη και προμήθεια τεχνολογίας και λύσεων παθητικής θωράκισης για ένα ευρύ φάσμα τροχοφόρων και ιχνηλατούμενων οχημάτων μάχης. Η εταιρεία εστιάζει επίσης σε προηγμένες τεχνολογίες για επιχειρήσεις ελιγμών ξηράς, συμπεριλαμβανομένων μη επανδρωμένων οχημάτων εδάφους και λύσεων ρομποτικής.
Ο SK Group είναι μια ιδιωτική ισραηλινή εταιρεία χαρτοφυλακίου τεχνολογίας και καινοτομίας, που ιδρύθηκε από τον Samy Katsav και ειδικεύεται στην άμυνα πρώτης γραμμής, σε παραστρατιωτικές λύσεις, θαλάσσιες υποδομές και ανάπτυξη ακινήτων. Με ιστορία έρευνας, ανάπτυξης και κατασκευής άνω των 85 ετών, ο Όμιλος παρέχει, μεταξύ άλλων, λύσεις ηλεκτρο-οπτικής και λέιζερ, συστήματα απεικόνισης, ναυτικές λύσεις κ.ά.