Ήταν 17 Φεβρουαρίου του 2021, όταν δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως το ψηφισμένο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας «Εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας, αναβάθμιση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος και άλλες διατάξεις», όπου μεταξύ άλλων προβλεπόταν η Σύσταση Ομάδων Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων (Ο.Π.Π.Ι.). Στις 7 Ιουλίου του 2022 δημοσιεύτηκε το προεδρικό διάταγμα που αφορούσε στη συγκρότηση, οργάνωση, λειτουργία, ρύθμιση θεμάτων προσωπικού και λοιπά θέματα των Ομάδων Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων (Ο.Π.Π.Ι.).
Σχετικά με τη συγκρότηση και διάθεσή τους αναφέρονται τα εξής: «Οι Ο.Π.Π.Ι. συγκροτούνται με απόφαση του Αρχηγού Ελληνικής Αστυνομίας από αστυνομικό προσωπικό και ειδικούς φρουρούς που προσλαμβάνονται για το σκοπό αυτό σύμφωνα με το άρθρο 9 του ν. 2734/1999 (Α΄ 161) και διατίθενται, από τις Υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας στις οποίες υπάγονται, σε Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα «Α.Ε.Ι.» για την εκτέλεση της αποστολής τους. Οι Ο.Π.Π.Ι. διατίθενται με κριτήριο την ύπαρξη και έκταση των αναγκών που διαπιστώνονται μετά από προηγούμενη πρόσκληση διαβούλευσης προς τον Πρύτανη πριν από το στάδιο της αρχικής διάθεσης Ο.Π.Π.Ι. στο Α.Ε.Ι., λαμβανομένων υπόψη τυχόν προηγούμενων περιστατικών παραβατικότητας και των τυχόν υφισταμένων σχεδίων ασφαλείας των Α.Ε.Ι.. Το εν λόγω προσωπικό διατίθεται χωρίς χρονικό περιορισμό και ανακατανέμεται ανάλογα με τις περιστάσεις και τις ανάγκες που διαπιστώνονται. 2. Ειδικότερα ζητήματα που αφορούν στον αριθμό του προσωπικού κάθε Ο.Π.Π.Ι., τη σύνθεση, την υπαγωγή, τον συντονισμό, τον έλεγχο, την εποπτεία, την επιχειρησιακή δράση και την εν γένει λειτουργία τους, τα οποία δεν ρυθμίζονται με τις διατάξεις του παρόντος, δύναται να καθορίζονται με την απόφαση της παρ.1. 3. Σε περίπτωση που οι ως άνω ειδικοί φρουροί δεν διατίθενται σε Α.Ε.Ι. για την εκτέλεση της αποστολής τους, τοποθετούνται σε Υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του π.δ. 211/2005 (Α΄ 254) και εκτελούν τα καθήκοντα της παρ. 4 του άρθρου 9 του ν. 2734/1999».
Προϋπόθεση για την εγκατάσταση των ΟΠΠΙ σε τέσσερα Πανεπιστήμια της χώρας, ΑΠΘ, ΕΚΠΑ, ΕΜΠ και Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ήταν η τοποθέτηση συστήματος ελεγχόμενης εισόδου και εξόδου στα πανεπιστήμια αλλά και η εγκατάσταση ηλεκτρονικού συστήματος επιτήρησης με κάμερες ασφαλείας. Στο ΑΠΘ τα τουρνικέ εγκαταστάθηκαν στις αρχές του Αυγούστου, αποκλειστικά και μόνον στο κτήριο διοίκησης, χωρίς ωστόσο να έχουν τεθεί ακόμα σε λειτουργία. Επιπλέον, ήδη από τον Δεκέμβριο είναι άδεια και κλειδωμένα το Γραφείο Διασύνδεσης που βρίσκεται πίσω από το κτήριο Διοίκησης καθώς και το Γραφείο Φοιτητικού Εθελοντισμού, με σκοπό εκεί να εγκατασταθεί το Κέντρο Ελέγχου του εξοπλισμού ασφαλείας των ΟΠΠΙ.
Η «πρεμιέρα» για τους ΟΠΠΙ στο ΑΠΘ έγινε αιφνιδιαστικά το βράδυ της 14ης Σεπτεμβρίου του ’22. Ομάδα αποτελούμενη από έξι άτομα προχώρησε σε περιπολία πέριξ της πρυτανείας, παρουσία βέβαια αστυνομικών δυνάμεων. Ο πόλεμος μεταξύ φοιτητών και αστυνομικών δυνάμεων διήρκησε μέχρι και τον Οκτώβριο όπου οι ΟΠΠΙ περιπολούσαν ανά διαστήματα μέσα στο campus του ΑΠΘ περιφρουρούμενοι από δυνάμεις των ΜΑΤ, με τα επεισόδια και τις αντιδράσεις φοιτητικών ομάδων να είναι σχεδόν καθημερινές. Έκτοτε, δέκα άτομα που αποτελούν την ομάδα των ΟΠΠΙ βρίσκονται σταθερά στην πύλη εμπορίου στη ΔΕΘ, δίπλα στη διμοιρία της Αστυνομίας, εκτός του campus του ΑΠΘ. Μάλιστα, τις συζητήσεις περί θεσμού που τελικά θα «μείνει στα συρτάρια» άναψαν οι πρόσφατες ανακοινώσεις του υπουργού Προστασίας του Πολίτη Τάκη Θεοδωρικάκου ο οποίος ανακοίνωσε ότι 600 νέοι ειδικοί φρουροί – αστυνομικοί αναλαμβάνουν υπηρεσία από τις 20 Ιανουαρίου στα Αστυνομικά Τμήματα της Αττικής ώστε να ενισχυθούν οι περιπολίες στο λεκανοπέδιο. Ωστόσο, ο Θοδωρής Τσαϊρίδης, πρόεδρος της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Θεσσαλονίκης σημείωσε στο makthes.gr ότι αυτοί οι 600 αστυνομικοί προσελήφθησαν για τον θεσμό της Πανεπιστημιακής Αστυνομίας και «βαφτίστηκαν» Ειδικοί Φρουροί για την καταπολέμηση της εγκληματικότητας στην Αθήνα. «Πρόκειται για τους υπόλοιπους συναδέλφους που ολοκλήρωσαν την εκπαίδευσή τους στην Κομοτηνή και προσελήφθησαν για τον θεσμό της Πανεπιστημιακή Αστυνομίας, κάτι που αποκρύπτεται από τον υπουργό». Υπενθυμίζεται ότι ο θεσμός της Πανεπιστημιακής Αστυνομίας θα στελεχωνόταν από 1.030 άτομα εκ των οποίων οι 400 εκπαιδεύτηκαν στην Κομοτηνή τον Ιανουάριο του 2022.
Από την άλλη η αίσθηση που επικρατεί στην ακαδημαϊκή κοινότητα είναι πως πρόκειται για έναν θεσμό που σίγουρα έχει «μπει στον πάγο» καθώς η κυβέρνηση δεν θέλει να παραδεχτεί την αποτυχία του συγκεκριμένου μέτρου. «Στις αρχές βλέπαμε κάποιους να περιφέρονται μέσα στο Πανεπιστήμιο, πλέον αυτό δεν συμβαίνει», σημειώνουν στο makthes.gr. Τονίζουν δε ότι τον Φεβρουάριο θα διεξαχθούν στο ΑΠΘ οι πρυτανικές εκλογές ενώ την ίδια ώρα η χώρα βρίσκεται ήδη σε προεκλογική περίοδο, «άρα μιλάμε για ναυάγιο. Από τη μία δεν θέλουν να προχωρήσουν το μέτρο από την άλλη όμως δεν παραδέχονται ότι τελικά η Πανεπιστημιακή Αστυνομία ούτε εφαρμόζεται αλλά και φαίνεται ότι θα εφαρμοστεί».