Η ιδεολογική ηγεμονία είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία ενός σκοπού. Είτε είναι πολιτικός, είτε στρατιωτικός.
Στον πόλεμο της Ουκρανίας είδαμε και τις δύο πλευρές να προβάλλουν ιδεολογικά επιχειρήματα για να τον δικαιολογήσουν ή να εκθέσουν την άλλη πλευρά.
Οι Ρώσοι μιλούσαν, και μιλούν, για αποναζιστικοποίηση κάτι που,τουλάχιστον, στην Ελλάδα βρίσκει απήχηση. Και για ειδική στρατιωτική επιχείρηση που θα επιβάλλει ένα απαλλαγμένο, απο το ναζισμό, καθεστώς στο Κίεβο.
Η σχέση των Ουκρανών με τον ναζισμό δεν είναι ανιστόρητη. Το πόσο, όμως, αναβιώνει στις ημέρες μας ή αν μπορεί να αποτελέσει αιτία, ή αφορμή, μιας στρατιωτικής επέμβασης είναι προσχηματικό.
Για την ακρίβεια η ιστορική αντιπάθεια Ρώσων και Ουκρανών στην εποχή μας χρονολογείται στην Οκτωβριανή Επανάσταση. Άλλωστε, η αιτιολογία της συνεργασίας των Ουκρανών με τους ναζιστές ήταν να αποσείσουν την κομμουνιστική καταπίεση. Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου το Νοέμβριο του 1917 εξερράγη η Οκτωβριανή Επανάσταση.
Η Γερμανία εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση και κατέλαβε μεγάλες περιοχές της Ρωσίας με τη συνθήκη του Μπρέστ-Λιτόφσκ το Μάρτιο του 1918. Η συνθηκολόγηση όμως της Γερμανίας το Νοέμβριο του 1918 δημιούργησε κενό εξουσίας που έσπευσαν να εκμεταλλευτούν οι μπολσεβίκοι.
Οι τότε σύμμαχοι προχώρησαν σε μία σειρά περιορισμένων επεμβάσεων στα ρωσικά εδάφη που στόχευαν να βοηθήσουν τις δυνάμεις που αντιμάχονταν τους μπολσεβίκους. Οι μπολσεβικικές δυνάμεις είχαν απέναντί τους ένα ετερόκλητο μέτωπο από τον Λευκό Εθελοντικό Στρατό, Ουκρανούς εθνικιστές, φιλογερμανικές δυνάμεις αλλά και ντόπιους πολεμάρχους. Είναι η εκστρατεία στην οποία συμμετείχε και ελληνικός στρατός.. Αυτό είναι το ιστορικό υπόβαθρο που διεγείρει την μνήμη των Ρώσων και αναβίωσε, με άλλους όρους, το 1941.
Δύσκολα η ρωσική ιδεολογική μηχανή μπόρεσε να επηρεάσει τους λαούς της Ευρώπης με αυτές τις επικλήσεις. Κυρίως, δεν επηρέασε τους λαούς που έζησαν την κομμουνιστική καταπίεση. Το άλλο ιδεολογικό επιχείρημα που προέβαλε ο Πούτιν ήταν η επανάληψη της Σύγκρουσης των Πολιτισμών, μια ανάλυση που επιχείρηση ο Σάμουελ Χάντιγκτον στο ομώνυμο βιβλίο του.
Ο Πούτιν θεωρεί πως η Δύση επιτίθεται στη Ρωσία γι αυτό που είναι και εκφράζει. Τον διαφορετικό τρόπο πρόσληψης της ζωής. Είναι σαφές, ότι με αυτόν τον ισχυρισμό ο Πούτιν απευθύνεται, κυρίως, στον ρωσικό λαό για να δικαιολογήσει τον πόλεμο και σε όσους στην Δύση βλέπουν την ρωσική αντίληψη για τον κόσμο θετικότερη απο τη δυτική.
Στην Ελλάδα, υπάρχουν αρκετοί οπαδοί αυτής της αντίληψης που κινούνται γύρω απο το δογματικό όραμα της ορθοδοξίας. Στην ουσία, ο Πούτιν διεξάγει τον πόλεμο διότι αισθάνθηκε ότι η ασφάλεια της χώρας του είχε τεθεί σε κίνδυνο απο την πολιτική των ΗΠΑ να προσεγγίσει στη Ρωσία, μέσω της Ουκρανίας.
Εκτίμηση της στήλης είναι πως ο στόχος των ΗΠΑ ήταν και είναι διαφορετικός. Να αναλάβει δράση ώστε να μην υπάρξει στον ευρασιατικό χώρο καμιά δύναμη που θα αμφισβητήσει την αμερικανική ηγεμονία. Ακόμη και αν χρειαστεί να σηκώσει και πάλι το Σιδηρούν Παραπέτασμα. Η δυτική ιδεολογική μηχανή κινήθηκε γύρω απο την ιδέα της ελευθερίας των ανθρώπων και των κρατών να επιλέγουν τι θέλουν.
Η Ρωσία απειλούσε αυτήν την βούληση και επενέβη για να επιβάλλει την κυριαρχία της όχι, μόνο, στην Ουκρανία αλλά σιγά σιγά θα το έκανε και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες στις οποίες θα είχε τη δυνατότητα. Η απλοϊκότητα του αμερικανικού, κυρίως, επιχειρήματος δείχνει πόσο λίγο οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται να πείσουν τους λαούς για τις διεθνείς επιχειρήσεις τους. Δεν ενδιαφέρει τις ΗΠΑ να λειτουργήσουν ιδεολογικά.
Αρκεί το ότι με διάφορες τακτικές σύρουν πίσω τους τις ηγεσίες των δυτικών χωρών, έστω και αν με την πολιτική που επιλέγουν βλάπτονται, πρωτίστως, τα συμφέροντα των λαών τους. Αρκεί η επίκληση της ελευθερίας με την οποία, υποτίθεται, είναι ταυτισμένες.
Ο Γερμανός Καγκελάριος προσπάθησε να είναι συγκρατημένος στην δυτική στοίχιση κατά της Ρωσίας αλλά είναι εντυπωσιακή η επίθεση που δέχθηκε στη χώρα του απο ένα ΝΑΤΟϊκό κατεστημένο που ενώ διέκρινε το ασύμφορο του πολέμου, προτίμησε την επίθεση έστω και αν σε βάθος χρονικού ορίζοντα θα υποστεί τις συνέπειες και το ίδιο. Το τελευταίο που θα ήθελα να σχολιάσω είναι η επιφανειακότητα των επιχειρημάτων και στις δύο πλευρές που οδήγησαν σε μια σύγχρονη τραγωδία με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και καταστροφή των υποδομών.
Η Δύση πιέζει στο παρασκήνιο την Ουκρανία να αρχίσει διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία και το Κίεβο δείχνει να αντιποκρίνεται σε ένα σχέδιο που υπέβαλε η Κίνα. Το ίδιο θετική είναι και η Ρωσία. Όλα αυτά, δείχνουν την επιθυμία για ειρήνευση μετά απο έναν χρόνο πολέμου που κατέστρεψε την Ουκρανία, την οδήγησε στην απώλεια περισσοτέρων εδαφών και έφθειρε και σε κύρος και σε δυνατότητες την Ρωσία.
Ένα χρόνο μετά, αξίζει να αναρωτηθούμε αν όλη αυτή η τραγική περιπέτεια άξιζε το βαρύ τίμημα που κατεβλήθη.