Οι Ουκρανοί το επιβεβαιώνουν: Η Μόσχα προετοιμάζει μια μεγάλη επίθεση και θα προσπαθήσει ξανά, αργά ή γρήγορα, να καταλάβει το Κίεβο. Ωστόσο, μετά από δέκα μήνες ενός πολέμου που συνεχίζει να περιέρχεται σε τέλμα, η προοπτική είναι δύσκολο να επιβεβαιωθεί.
Σε άρθρο του που δημοσιεύθηκε χθες στο The Economist, ο Βαλέρι Ζαλούζνι, αρχιστράτηγος των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας εκτίμησε ότι μια μεγάλη επίθεση θα μπορούσε να γίνει «τον Φεβρουάριο, στην καλύτερη περίπτωση τον Μάρτιο και στη χειρότερη στα τέλη Ιανουαρίου».
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι Ρώσοι θα μπορούσαν να θέσουν στο στόχαστρο τη νότια Ουκρανία, το Ντονμπάς ή την ίδια την ουκρανική πρωτεύουσα. «Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι θα δοκιμάσουν ξανά την τύχη τους στο Κίεβο», υποστήριξε ο αρχιστράτηγος.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να αμφισβητηθεί αυτή η υπόθεση.
Η αποτυχία του Μαρτίου
Η υπόθεση έρχεται πρώτα από όλα σε αντίθεση με τα μαθήματα του παρελθόντος. Εξαπολύοντας την εισβολή της στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, η Ρωσία ήλπιζε να δει τις αρχές της Ουκρανίας να διαλύονται, τον στρατό της να καταρρέει και τον λαός της να υποδέχεται τον ρωσικό στρατό ως σωτήρα.
Συνέβη το αντίστροφο. Οι ουκρανικές δυνάμεις αντιστάθηκαν, ο λαός εξεγέρθηκε και οι Ρώσοι έδειξαν αδυναμίες που κανείς δεν φανταζόταν: ελλείψεις σε υλικοτεχνική υποστήριξη, μονάδες που δεν λάμβαναν πρωτοβουλίες, ανεπαρκή στρατιωτικό συντονισμό, περιορισμένη ενημέρωση. Μεταξύ άλλων.
Μια επίθεση στο Κίεβο στις αρχές του 2023; «Θεωρητικά είναι δυνατό», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ρώσος ανεξάρτητος στρατιωτικός αναλυτής Αλεξάντερ Κραμτσίχιν. «Σαφώς, αυτή θα πρέπει να μελετηθεί καλύτερα, χωρίς αυτή την τρελή ιδέα ότι όλα θα συμβούν (χωρίς μάχες) όπως συνέβη στην Κριμαία το 2014».
Η παγίδα των πόλεων
Τους τελευταίους μήνες, ο ρωσικός οδοστρωτήρας αποδείχθηκε αποτελεσματικός στο συνδυασμό των σφοδρών βομβαρδισμών με την αργή προώθηση των χερσαίων δυνάμεων. Όλα μάλλον μακριά από οικισμούς.
«Το να καταλάβεις μια πόλη χωρίς να την καταστρέψεις είναι δύσκολο, εκτός από την περίπτωση της απόφασης παράδοσης, όπως το Παρίσι το 1940», σημειώνει ο Αλεξάντερ Κραμτσίχιν.
«Όλες οι πόλεις που καταλήφθηκαν στην Ουκρανία από ένα στρατόπεδο καταλήφθηκαν έπειτα από αιφνιδιασμό (...) ή περικύκλωση ή την απειλή περικύκλωσης», τονίζει ο Μισέλ Γκογιά, πρώην συνταγματάρχης του γαλλικού στρατού και ιστορικός του πολέμου.
Η πολιορκία της Μαριούπολης (νοτιοανατολικά), μεταξύ Φεβρουαρίου και τέλους Μαΐου, οδήγησε στην ισοπέδωση της πόλης. Μια επίθεση στο Κίεβο θα ήταν μεγαλύτερη και πιο δύσκολη, με ένα θεμελιώδες στρατηγικό διακύβευμα.
Ανεπαρκής η ρωσική επιστράτευση;
Ορισμένοι δυτικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι ο ρωσικός στρατός μπορεί να γίνει πιο αποτελεσματικός με τον διορισμό στις αρχές Οκτωβρίου του στρατηγού Σεργκέι Σουροβίκιν ως διοικητή των ρωσικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία.
«Εργάζεται για την ενοποίηση του στρατού» και «σχεδόν σίγουρα καταρτίζει στοχευμένα σχέδια μάχης, σε αντίθεση με προηγούμενες επιθέσεις που διασκόρπισαν τα ρωσικά στρατεύματα», γράφει ο Αυστραλός πρώην στρατηγός Μικ Ράιαν στον ιστότοπο Foreign Policy.
Η Μόσχα αναπλήρωσε τις βαριές απώλειές της με μια τεράστια επιστράτευση, αλλά για να αντικαταστήσει τις αποδεκατισμένες επίλεκτες μονάδες με βιαστικά εκπαιδευμένους στρατεύσιμους. Το ηθικό των Ρώσων είναι πολύ χαμηλό, επιμένει ο Ράιαν. Αλλά ο στρατηγός Σουροβίκιν «θα αρχίσει να προετοιμάζει τα στρατεύματά του για νέες επιχειρήσεις».
Οι επιλογές της Μόσχας
Η στρατηγική του Βλαντίμιρ Πούτιν δεν έπαψε ποτέ να εκπλήσσει τους πάντες και τίποτα δεν αποκλείεται.
Αλλά η Ουάσινγκτον παραμένει επιφυλακτική απέναντι στην πιθανότητα μιας μεγάλης κλίμακας ρωσικής επιχείρησης κατά τη διάρκεια ενός χειμώνα που θέτει τους οργανισμούς και τις μηχανές σε δοκιμασία, αλλά που ταυτόχρονα παγώνει το έδαφος και επιτρέπει σε άρματα μάχης να προωθούνται.
«Δεν βλέπουμε καμία ένδειξη για επικείμενη κίνηση στο Κίεβο», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζον Κίρμπι.
«Δεν θέλω να κάνω εικασίες για πιθανές μελλοντικές επιχειρήσεις», σημείωσε ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου, στρατηγός Πατ Ράιντερ, σημειώνοντας ότι «το πεδίο της μάχης είναι δυναμικό».
Λίγο πριν τις δηλώσεις των Ουκρανών, ο Αμερικανός ειδικός Μάικλ Κόφμαν έκρινε «μάλλον απίθανο» ότι οι Ρώσοι θα μπορούσαν «να ξαναβρούν μια επιθετική δυναμική μετά τον Φεβρουάριο».
Σύμφωνα με τον ίδιο, «χρησιμοποιούν πολύ περισσότερα πυρομαχικά από όσα παράγουν». Αλλά μπορεί από την άλλη «να εδραιώσουν τις γραμμές άμυνας».
Το στοίχημα του Κιέβου
Γιατί το Κίεβο αποφασίζει τότε να περιγράψει μια πρωτεύουσα που κινδυνεύει, καθώς αυτό αυξάνει το άγχος των κατοίκων της;
Παρά τη μαζική δυτική στρατιωτική και οικονομική βοήθεια, ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δεν έχει άλλη επιλογή από το να ζητήσει περισσότερα. Η Μόσχα ποντάρει στη διάρκεια και στην αποδυνάμωση της βοήθειας, ιδιαίτερα ενόψει της κούρασης της κοινής γνώμης μπροστά στον πληθωρισμό και την ενεργειακή κρίση.
«Οι Ουκρανοί ουρλιάζουν - και έχουν δίκιο - ότι πρέπει να συνεχίσουμε να τους βοηθάμε», αναλύει ο απόστρατος ναύαρχος Πασκάλ Οσέρ, διευθυντής του Μεσογειακού Ιδρύματος Στρατηγικών Μελετών (FMES).
Το Κίεβο υπενθυμίζει ότι μπορεί «ακόμα να χάσει τα πάντα», προσθέτει. Και ο εμπειρογνώμονας προτείνει ότι το Κίεβο θα μπορούσε επίσης να κάνει αντιπερισπασμό προετοιμάζοντας επίθεση, ειδικά στο νότιο τμήμα της χώρας.
«Η περίοδος της επίθεσης τον χειμώνα ξεκινά τώρα. Ποιος έχει συμφέρον να μπει σε μια περιπέτεια τώρα; Όχι οι Ρώσοι».