«Η σωρευτική αύξηση των συντάξεων κατά την τελευταία τριετία θα υπερβεί αρκετά το 13%» δηλώνει ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Πάνος Τσακλόγλου, σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
«Όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ, η αύξηση για την επόμενη χρονιά αναμένεται να κυμανθεί από 2,2% έως 2,5% και θα την λάβουν περίπου δύο εκατομμύρια συνταξιούχοι. Η αύξηση θα δοθεί με τη σύνταξη του Ιανουαρίου, που αναμένεται να πληρωθεί, πριν από τα Χριστούγεννα» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Τσακλόγλου.
Παράλληλα, ο υφυπουργός Εργασίας τονίζει ότι η κυβέρνηση προσπαθεί και βρίσκει τρόπους, για να στηριχθούν και οι συνταξιούχοι με προσωπική διαφορά, υπενθυμίζοντας ότι πέρυσι καταβλήθηκε το έκτακτο επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης, το οποίο πρόκειται να καταβληθεί και φέτος σε περίπου 700.000 συνταξιούχους.
Σχετικά με τη νομοθετική ρύθμιση για την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων, την οποία επεξεργάζεται το υπουργείο Εργασίας, ο κ. Τσακλόγλου διαπιστώνει ότι υπάρχουν πράγματι κάποια προβληματικά σημεία στη δομή της, τα οποία χρήζουν βελτίωσης - κυρίως ως προς το ότι υπάρχουν συνταξιούχοι οι οποίοι, μετά την ετήσια αύξηση της σύνταξής τους, μπορεί να δουν ακόμα και μείωση του καταβλητέου ποσού, λόγω της μετάταξής τους σε ανώτερο κλιμάκιο της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων. «Με ρύθμιση, που θα φέρουμε σύντομα στη Βουλή, εξασφαλίζουμε ότι κανείς συνταξιούχος δεν θα δει μείωση της σύνταξής του, λόγω μετάπτωσης σε υψηλότερο κλιμάκιο της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων, μετά την ετήσια αύξηση των συντάξεων» διευκρινίζει ο υφυπουργός Εργασίας.
Όσον αφορά στη διάταξη του υπουργείου Εργασίας που επιτρέπει υπό προϋποθέσεις σε οφειλέτες του ΕΦΚΑ να βγουν στη σύνταξη, ο κ. Τσακλόγλου σημειώνει ότι, με την υπογραφή της υπουργικής απόφασης, έγινε ένα ακόμα βήμα, ώστε περισσότεροι ασφαλισμένοι να μπορούν να βγουν στη σύνταξη, ρυθμίζοντας τις οφειλές τους. Ήδη, πάνω από 2.500 ασφαλισμένοι έχουν καταθέσει αίτηση υπαγωγής στη ρύθμιση, κάνοντας χρήση της σχετικής διάταξης.
Αναφορικά με το ζήτημα των εκκρεμών συντάξεων, ο υφυπουργός Εργασίας υπογραμμίζει ότι, με τις ποικίλες αλλαγές που εφαρμόστηκαν κατά την τελευταία πενταετία, ο e-ΕΦΚΑ πέτυχε θεαματική μείωση του στοκ των εκκρεμών συντάξεων και προσθέτει ότι το πρόβλημα αναμένεται να επιλυθεί οριστικά με την ολοκλήρωση των δύο μεγάλων projects που «τρέχει» αυτή τη στιγμή ο e-ΕΦΚΑ. Το πρώτο έργο αφορά στην υλοποίηση ενός νέου πραγματικά Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος. Το δεύτερο έργο είναι η ψηφιοποίηση του ασφαλιστικού ιστορικού όλων των ασφαλισμένων. «Όταν ολοκληρωθούν τα δύο αυτά έργα, θα επιλυθεί οριστικά το πρόβλημα των εκκρεμών συντάξεων στη χώρα μας» διαβεβαιώνει ο κ. Τσακλόγλου.
Για τη μεταρρύθμιση της επικουρικής ασφάλισης, ο υφυπουργός Εργασίας σχολιάζει ότι ο ρόλος που προορίζεται να διαδραματίσει το Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ) στην ελληνική οικονομία και στο συνταξιοδοτικό σύστημα είναι εξαιρετικά σημαντικός, αλλά και εκθετικά προοδευτικός.
Όπως επισημαίνει, η εισαγωγή του νέου κεφαλαιοποιητικού οικονομικού συστήματος στον πρώτο πυλώνα ασφάλισης έγινε με επιτυχία και η έναρξη λειτουργίας του νέου φορέα ήταν υποδειγματική. «Έχουμε ένα νέο ψηφιακό Ταμείο, που σήμερα καλύπτει με επάρκεια μισό εκατομμύριο ασφαλισμένους και σχεδόν 200 χιλιάδες εργοδότες, με κάλυψη σε όλη τη χώρα και όλους τους επαγγελματικούς κλάδους, χωρίς υποκαταστήματα, χωρίς γκισέ, αλλά με άμεση εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων και των εργοδοτών μέσα από πολλαπλά ψηφιακά κανάλια εξυπηρέτησης» συμπληρώνει ο ίδιος.
Μεταξύ άλλων, ο κ. Τσακλόγλου αναφέρει ότι, μέχρι το τέλος της χρονιάς, αναμένεται η ολοκλήρωση του πορίσματος της ομάδας εργασίας που έχει συσταθεί για την κατασκευή ενός αξιόπιστου δείκτη μισθών. Ο δείκτης αυτός θα χρησιμοποιηθεί από τη νέα χρονιά για τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών και την αναπροσαρμογή των εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών.
Όπως εξηγεί, από το νέο έτος, οι εισφορές θα αναπροσαρμόζονται, σύμφωνα με την ποσοστιαία μεταβολή του δείκτη μισθών του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας, ώστε να συμβαδίζουν με τον πραγματικό ρυθμό αύξησης των μισθών στον ιδιωτικό τομέα.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη του υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Πάνου Τσακλόγλου, στη δημοσιογράφο, Γεωργία Μπάρλα, για το ΑΠΕ-ΜΠΕ:
Ερ: κ. Τσακλόγλου, το Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ) διανύει τον τρίτο χρόνο λειτουργίας του. Αξιολογώντας τη μέχρι τώρα πορεία, κρίνετε ότι η μεταρρύθμιση της επικουρικής ασφάλισης εκπληρώνει με επιτυχία τον ρόλο της;
Απ: Ο ρόλος που προορίζεται να διαδραματίσει το ΤΕΚΑ στην ελληνική οικονομία και στο συνταξιοδοτικό σύστημα είναι εξαιρετικά σημαντικός, αλλά και εκθετικά προοδευτικός.
Για να σας δώσω ένα παράδειγμα της εκθετικής κλιμάκωσης των μεγεθών του ΤΕΚΑ, τα κεφάλαια που θα διαχειρίζεται το Ταμείο σε 20 έτη αναμένεται να είναι πάνω από 100 φορές μεγαλύτερα από αυτά που έχει σωρεύσει σήμερα, στο 3ο έτος λειτουργίας του. Είναι, λοιπόν, πολύ νωρίς για μια αποτίμηση του ΤΕΚΑ.
Μπορούμε, όμως, σίγουρα να πούμε πως η εισαγωγή του νέου κεφαλαιοποιητικού οικονομικού συστήματος στον πρώτο πυλώνα ασφάλισης έγινε με επιτυχία και πως η έναρξη λειτουργίας του νέου φορέα ήταν υποδειγματική. Έχουμε ένα νέο ψηφιακό Ταμείο, που σήμερα καλύπτει με επάρκεια μισό εκατομμύριο ασφαλισμένους και σχεδόν 200 χιλιάδες εργοδότες, με κάλυψη σε όλη τη χώρα και όλους τους επαγγελματικούς κλάδους, χωρίς υποκαταστήματα, χωρίς γκισέ, αλλά με άμεση εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων και των εργοδοτών μέσα από πολλαπλά ψηφιακά κανάλια εξυπηρέτησης.
Ερ: Πότε αναμένεται το ΤΕΚΑ να εισέλθει στην επόμενη φάση του, κατά την οποία οι ασφαλισμένοι θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν το επενδυτικό προφίλ τους;
Απ: Επένδυση, επενδυτικό προφίλ, επιλογή, είναι έννοιες πρωτόγνωρες για τον μέσο ασφαλισμένο και το ασφαλιστικό σύστημα.
Ας σταθούμε λίγο να αναλογιστούμε πώς φτάσαμε ως εδώ, δηλαδή πώς φτάσαμε να μιλάμε για επενδυτικά προφίλ.
Θα με έχετε ακούσει να λέω πως η λειτουργία του ΤΕΚΑ θα αποτελέσει ένα μεγάλο εργαστήρι χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης του γενικού πληθυσμού και καταπολέμησης του οικονομικού αναλφαβητισμού.
Στο ΤΕΚΑ οι εισφορές μετατρέπονται σε προσωπική αποταμίευση. Οι ασφαλισμένοι μετατρέπονται σε μακροπρόθεσμους αποταμιευτές, μιας και οι νέοι ασφαλισμένοι του ΤΕΚΑ αποταμιεύουν τα χρήματά τους, τις εισφορές τους για 40 χρόνια. Αποταμιεύσεις που πρέπει να προστατευτούν από τον σωρευτικό πληθωρισμό 40 ετών, αποταμιεύσεις που πρέπει να αξιοποιηθούν με τον βέλτιστο τρόπο για 40 έτη. Το μείγμα και η απόδοση των επενδύσεων αποκτούν κρίσιμο ρόλο: 2% υψηλότερη ετήσια απόδοση, μετά από 40 έτη, υπερδιπλασιάζει το ύψος της αποταμίευσης. Ο αποταμιευτής μετατρέπεται σε επενδυτή.
Είναι πολλές οι νέες έννοιες, τις οποίες καλούνται να «χωνέψουν» οι νέοι σε ηλικία ασφαλισμένοι του ΤΕΚΑ, οι οποίοι στην πλειονότητά τους δεν έχουν τα εργαλεία και τις γνώσεις, για να επιλέξουν με δομημένο τρόπο το καταλληλότερο επενδυτικό προφίλ, αλλά ούτε και χρειάζεται, γιατί το ΤΕΚΑ προσφέρει σε όλους του ασφαλισμένους το προκαθορισμένο επενδυτικό προϊόν, το οποίο είναι ένα κατάλληλα σχεδιασμένο χαρτοφυλάκιο, που ταιριάζει με τον καλύτερο τρόπο στις ανάγκες, τα χαρακτηριστικά και τους μακροπρόθεσμους στόχους της επικουρικής ασφάλισης των περισσοτέρων ασφαλισμένων και αυτό είναι το προϊόν στο οποίο αρχικά θα τοποθετούνται αυτόματα όλοι οι ασφαλισμένοι του νέου Ταμείου.
Νομίζω θα ήταν σοφότερο, πριν προσθέσουμε βαθμούς ελευθερίας, αλλά και πολυπλοκότητας στο νέο σύστημα, πριν εκθέσουμε τα νέα παιδιά στη βάσανο της επιλογής «επενδυτικού προφίλ», να δώσουμε χρόνο στο νέο σύστημα να λειτουργήσει με το προκαθορισμένο επενδυτικό προϊόν, να εξοικειωθούν οι ασφαλισμένοι και η κοινωνία με τις νέες έννοιες και τις καινοτόμες λειτουργίες του νέου συστήματος και, φυσικά, κατόπιν θα διευρύνουμε τη λειτουργία με την εισαγωγή περισσότερων επενδυτικών επιλογών, σύμφωνα με τον αρχικό μας σχεδιασμό.
Ερ: Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας έχει προαναγγείλει νομοθετική ρύθμιση για τη διόρθωση της στρέβλωσης, που παρατηρείται, όταν κάποιοι συνταξιούχοι, παρά την αύξηση, βλέπουν μείωση στις συντάξεις τους, επειδή αλλάζουν κλιμάκιο και είναι υποχρεωμένοι να καταβάλουν την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ). Ποιες παρεμβάσεις επεξεργάζεται το υπουργείο και προς ποια κατεύθυνση;
Απ: Κυρία Μπάρλα, η Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων νομοθετήθηκε το 2010 και σήμερα χρηματοδοτεί το Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ), το οποίο θεσμοθετήθηκε, πριν από 15 χρόνια, ως ένα προστατευτικό ανάχωμα του ασφαλιστικού συστήματος απέναντι στις πιέσεις που ασκεί η ταχύτατη δημογραφική γήρανση του πληθυσμού, πιέσεις οι οποίες αναμένεται να ενταθούν τις επόμενες δεκαετίες.
Ας μην ξεχνάμε ότι το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας είναι διανεμητικό, που σημαίνει ότι οι εισφορές των σημερινών εργαζομένων χρηματοδοτούν τις συντάξεις των σημερινών συνταξιούχων. Υπό αυτή την έννοια, η Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων αποτελεί μια στήριξη από τους σημερινούς συνταξιούχους και, μάλιστα, αυτούς που βρίσκονται στο πάνω μέρος της κατανομής των συντάξεων προς τις μελλοντικές γενεές, για να μπορούν να πληρώνονται απρόσκοπτα οι συντάξεις στα δύσκολα χρόνια, που έρχονται.
Υπάρχουν πράγματι κάποια προβληματικά σημεία στη δομή της ΕΑΣ, τα οποία χρήζουν βελτίωσης - κυρίως ως προς το ότι υπάρχουν συνταξιούχοι οι οποίοι, μετά την ετήσια αύξηση της σύνταξής τους, μπορεί να δουν ακόμα και μείωση του καταβλητέου ποσού, λόγω της μετάταξής τους σε ανώτερο κλιμάκιο της ΕΑΣ.
Με ρύθμιση, που θα φέρουμε σύντομα στη Βουλή, εξασφαλίζουμε ότι κανείς συνταξιούχος δεν θα δει μείωση της σύνταξής του, λόγω μετάπτωσης σε υψηλότερο κλιμάκιο της ΕΑΣ, μετά την ετήσια αύξηση των συντάξεων.
Ερ: Το 2025 θα αυξηθούν εκ νέου οι συντάξεις. Πού εκτιμάτε ότι θα «κλειδώσει» το ποσοστό της αύξησης;
Απ: Η ετήσια αύξηση των συντάξεων είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ανάπτυξη της οικονομίας, καθώς ισούται με το ημιάθροισμα του πληθωρισμού και του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης.
Έτσι, λοιπόν, το 2023 οι συντάξεις αυξήθηκαν κατά 7,75% και το 2024 κατά 3%, δηλαδή, σωρευτικά, 11% μέσα σε δύο χρόνια.
Όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ, η αύξηση για την επόμενη χρονιά αναμένεται να κυμανθεί από 2,2% έως 2,5% και θα την λάβουν περίπου δύο εκατομμύρια συνταξιούχοι. Η αύξηση θα δοθεί με τη σύνταξη του Ιανουαρίου, που αναμένεται να πληρωθεί, πριν από τα Χριστούγεννα.
Με την αύξηση αυτή, η σωρευτική αύξηση των συντάξεων κατά την τελευταία τριετία θα υπερβεί αρκετά το 13%.
Ερ: Ο πρωθυπουργός έχει ανακοινώσει τη χορήγηση έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης σε συνταξιούχους; Πόσους αφορά η ενίσχυση και πού θα κυμανθεί;
Απ: Η κυβέρνηση προσπαθεί και βρίσκει τρόπους, για να στηριχθούν και οι συνταξιούχοι με προσωπική διαφορά. Πέρυσι κατεβλήθη το έκτακτο επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης, το οποίο πρόκειται να καταβληθεί και φέτος σε περίπου 700.000 συνταξιούχους.
Οι συνταξιούχοι με προσωπική διαφορά θα λάβουν τον Δεκέμβριο έκτακτη οικονομική ενίσχυση ως εξής:
- για όσους λαμβάνουν άθροισμα κύριων συντάξεων έως 700 ευρώ, θα δοθεί ενίσχυση 200 ευρώ,
- για όσους λαμβάνουν άθροισμα κύριων συντάξεων από 700,1 ευρώ έως 1.100 ευρώ, θα δοθεί ενίσχυση 150 ευρώ,
- για όσους λαμβάνουν άθροισμα κύριων συντάξεων από 1.100,1 ευρώ έως 1.600 ευρώ, θα δοθεί ενίσχυση 100 ευρώ.
Ερ: Στο «μέτωπο» των συντάξεων, ποιες είναι οι εκκρεμότητες σε κύριες και επικουρικές; Πότε θα επιλυθεί οριστικά το ζήτημα των εκκρεμών συντάξεων;
Απ: Με τις ποικίλες αλλαγές που εφάρμοσε κατά την τελευταία πενταετία ο e-ΕΦΚΑ, πέτυχε θεαματική μείωση του στοκ των εκκρεμών συντάξεων.
Οι ληξιπρόθεσμες εκκρεμείς κύριες συντάξεις, δηλαδή αυτές οι οποίες δεν έχουν απονεμηθεί τρεις μήνες, μετά την υποβολή της αίτησης, από εκατοντάδες χιλιάδες, που ήταν το 2019, έχουν περιοριστεί στις 19.500 σήμερα.
Ο μέσος χρόνος απονομής των νέων συντάξεων είναι μόλις δύο μήνες, ενώ περισσότερες από 1.200 συντάξεις εκδίδονται σε καθημερινή βάση.
Ο e-ΕΦΚΑ ρίχνει τώρα περισσότερες δυνάμεις στην εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων αιτήσεων συνταξιοδότησης για επικουρική σύνταξη, η απονομή της οποίας γίνεται μόλις ολοκληρωθεί η έκδοση της κύριας σύνταξης.
Όπως προκύπτει από τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, αυτή τη στιγμή, ο αριθμός των ληξιπρόθεσμων εκκρεμών επικουρικών συντάξεων προσεγγίζει τις 32.500 και εδώ έχουμε μεγάλη πρόοδο τα τελευταία χρόνια, ιδίως μετά την ενοποίηση των κανόνων παροχής επικουρικής σύνταξης σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα για παροχή σύνταξης με δεκαπενταετία εισφορών.
Το μεγάλο πρόβλημα που εντοπίζεται στις επικουρικές συντάξεις είναι το έγχαρτο αρχείο πολλών δεκάδων πρώην επικουρικών ταμείων, καθόσον πολλοί συνταξιούχοι έχουν εισφορές σε αρκετά ταμεία. Επομένως, η εκ των πραγμάτων μη αυτοματοποιημένη διαδικασία καταμέτρησης είναι χρονοβόρα.
Πάντως και σε αυτή την περίπτωση, το πρόβλημα αναμένεται να επιλυθεί οριστικά με την ολοκλήρωση των δύο μεγάλων projects που «τρέχει» αυτή τη στιγμή ο e-ΕΦΚΑ. Το πρώτο έργο αφορά στην υλοποίηση ενός νέου πραγματικά Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος. Το δεύτερο έργο είναι η ψηφιοποίηση του ασφαλιστικού ιστορικού όλων των ασφαλισμένων.
Όταν ολοκληρωθούν τα δύο αυτά έργα, θα επιλυθεί οριστικά το πρόβλημα των εκκρεμών συντάξεων στη χώρα μας.
Ερ: Ποια είναι η αποτελεσματικότητα της διάταξης του υπουργείου Εργασίας που επιτρέπει υπό προϋποθέσεις σε οφειλέτες του ΕΦΚΑ να βγουν στη σύνταξη;
Απ: Με την υπογραφή της υπουργικής απόφασης, έγινε ένα ακόμα βήμα, ώστε περισσότεροι ασφαλισμένοι να μπορούν να βγουν στη σύνταξη, ρυθμίζοντας τις οφειλές τους.
Προηγουμένως, ένας ελεύθερος επαγγελματίας που χρωστούσε πάνω από 20 χιλιάδες ευρώ ή ένας αγρότης που χρωστούσε πάνω από 6 χιλιάδες ευρώ στον e-ΕΦΚΑ, για να πάρει σύνταξη, έπρεπε να καταβάλει το υπερβάλλον ποσό εφάπαξ μέσα σε 2 μήνες.
Πλέον, του δόθηκε η δυνατότητα ο ελεύθερος επαγγελματίας να λάβει σύνταξη και με οφειλές έως 30 χιλιάδες ευρώ ή 10 χιλιάδες ευρώ για τους αγρότες.
Προϋπόθεση για την ένταξη στη ρύθμιση είναι η αποδεδειγμένη πραγματική αδυναμία του ασφαλισμένου να ενταχθεί στην υφιστάμενη ρύθμιση, δηλαδή το ύψος των τραπεζικών του καταθέσεων κατά το διάστημα αναφοράς να μην υπερβαίνει τις 12.000 ευρώ (6.000 ευρώ για τους ασφαλισμένους του πρώην ΟΓΑ), καθώς επίσης και να έχει εξοφλήσει τις εισφορές που αντιστοιχούν σε χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον 20 ετών.
Ήδη, πάνω από 2.500 ασφαλισμένοι έχουν καταθέσει αίτηση υπαγωγής στη ρύθμιση, κάνοντας χρήση της σχετικής διάταξης.
Ερ: Τη νέα χρονιά, οι ασφαλιστικές εισφορές των μη μισθωτών θα υπολογίζονται με βάση τον Δείκτη Μεταβολής Μισθών. Τι αλλάζει στην πράξη;
Απ: Μέχρι το τέλος της χρονιάς, αναμένεται η ολοκλήρωση του πορίσματος της ομάδας εργασίας που έχει συσταθεί για την κατασκευή ενός αξιόπιστου δείκτη μισθών.
Ο δείκτης αυτός θα χρησιμοποιηθεί από τη νέα χρονιά για τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών και την αναπροσαρμογή των εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών.
Μέχρι και φέτος, οι ασφαλιστικές εισφορές των αυτοαπασχολούμενων, ελεύθερων επαγγελματιών και αγροτών, προσαρμόζονταν ετησίως με βάση τον πληθωρισμό της προηγούμενης χρονιάς, γεγονός το οποίο σε αρκετές περιπτώσεις δεν αντανακλούσε τις μισθολογικές εξελίξεις.
Από το νέο έτος, οι εισφορές θα αναπροσαρμόζονται, σύμφωνα με την ποσοστιαία μεταβολή του δείκτη μισθών του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας, ώστε να συμβαδίζουν με τον πραγματικό ρυθμό αύξησης των μισθών στον ιδιωτικό τομέα.