«Δεν τελειώσαμε με την πανδημία», είναι η φράση που χρησιμοποιούν γιατροί, επιστήμονες αλλά και ο ίδιος ο πρωθυπουργός μιλώντας για τη νόσησή του. Όλοι προσπαθούν να τονίσουν πως παρά την χαλάρωση των μέτρων, ο κορονοϊός συνεχίζει να υπάρχει ανάμεσα μας και μάλιστα με μία νέα μεταδοτικότερη μορφή, την υποπαραλλαγή της «Όμικρον», την «Όμικρον 2» (O2).
Η νέα υποπαραλλαγή που αυξάνει ξανά τον αριθμό των ημερήσιων κρουσμάτων, δεν δείχνει να επηρεάζει τους σκληρούς δείχτες της πανδημίας (θανάτους και διασωληνώσεις), αλλά υπάρχουν φόβοι ότι ίσως φέρει ένα 5ο κύμα και νέες «κορυφώσεις» έως το Πάσχα. Σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιοποίησε ο αναπληρωτής καθηγητής στο Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης του Πολυτεχνείου Κρήτης, Γιώργος Ατσαλάκης η κορυφή του τελευταίου κύματος με το στέλεχος Όμικρον προς το τέλος Ιανουαρίου είναι τέσσερις φορές υψηλότερη από την προηγούμενη κορυφή προς το τέλος Απριλίου του 2021 αλλά η πτώση του τελευταίου κύματος δεν έφτασε στα προηγούμενα χαμηλά και φαίνεται ότι προσφέρει μια βάση και προϋποθέσεις για ένα νέο κύμα.
Όπως λέει στη «ΜτΚ» ο κ Ατσαλάκης που πραγματοποίησε τη μελέτη, τα στοιχεία δείχνουν πως ήδη βρισκόμαστε στο πέμπτο κύμα της πανδημίας. «Ο πυθμένας του πέμπτου κύματος εμφανίζεται στις 7 Μαρτίου, όταν είχαμε περίπου 13.000 κρούσματα. Στις επόμενες έξι ημέρες αυξήθηκαν κατά 33%, που είναι ένα μεγάλο ποσοστό, ενώ την τελευταίας εβδομάδα έχουν σχεδόν διπλασιαστεί ξεπερνώντας τις 23.000. Μας ανησυχεί η ταχεία εξάπλωση που παρατηρείται, καθώς σημαίνει ότι θα υπάρχουν απότομες αυξήσεις» εξηγεί ο κ. Ατσαλάκης.
Οι αυξητικές τάσεις αποτυπώνονται πρώτα και στο Εργαστήριο Μικροβιολογίας του ΑΠΘ, που λαμβάνει όλα τα δείγματα για τεστ κορονοϊού από τα νοσοκομεία της πόλης. «Είμαστε σε μία περίοδο αναζωπύρωσης και αυτό φαίνεται από την αύξηση που βλέπουμε τις τελευταίες 2-3 εβδομάδες. Αναμένουμε πως το επόμενο σύντομο διάστημα θα υπάρχει μία ελαφρώς αύξηση αλλά ευτυχώς δεν βλέπουμε αύξηση στις διασωληνώσεις. Για εμάς η αυξητική τάση ήταν αναμενόμενη, διότι τώρα αποτυπώνεται η διασπορά που υπήρχε στην Αποκριά και την Καθαρά Δευτέρα» αναφέρει στη «ΜτΚ» η βιοπαθολόγος του εργαστηρίου, αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Ιατρικής, Γεωργία Γκιούλα.
Πέρα από την νέα κορύφωση που αναμένεται τις επόμενες ημέρες, ο κ. Ατσαλάκης κάνει λόγο για ακόμα μία επάνοδο των κρουσμάτων έως το Πάσχα. «Πιθανόν να δούμε ακόμα μία έξαρση κοντά στο Πάσχα, εκτός από αυτή που αναμένουμε σύντομα. Με την χαλάρωση των μέτρων και την εκμηδένιση των αποστάσεων αλλά και την αύξηση της κινητικότητας των πολιτών είναι σίγουρο πως θα έχουμε ενδιάμεσες αναζωπυρώσεις έως τα τέλη Μαΐου, που αναμένουμε να μειωθούν σημαντικά τα κρούσματα και θα ολοκληρωθεί το κύμα που ξέσπασε τον Ιανουάριο» σημειώνει ο καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Γιατί υπάρχει αναζωπύρωση
Σχεδόν μέσα σε μία εβδομάδα άλλαξαν ξανά τα δεδομένα για την πορεία της πανδημίας και από την αποκλιμάκωση οδηγηθήκαμε σε μια νέα αναζωπύρωση. Σαφώς, σημαντικό ρόλο έχει η νέα υποπαραλλαγή Ο2, που μπορεί να μην προκαλεί βαρύτερη νόσηση αλλά είναι 30% πιο μεταδοτική από την «Όμικρον».
«Η υπερμεταδοτικότητα σε συνδυασμό με την χαλάρωση των μέτρων, την μη τήρηση αποστάσεων και το ‘κόλλημά’ στον αριθμό των εμβολιασμών, έφεραν την νέα αναζωπύρωση» επισημαίνει ο κ. Ατσαλάκης, αναλύοντας την μεγάλη δεξαμενή που έχει απομείνει για την Ο2. «Το 70,6% του πληθυσμού έχει λάβει δύο δόσεις. Το 13% από αυτούς θα έπρεπε να έχει ήδη κάνει την αναμνηστική δόση, ενώ το 26% του πληθυσμού δεν έχει κάνει καμία δόση και το 4% έχει λάβει μόνο την πρώτη. Έτσι, συμπεράνουμε πως υπάρχει μια μεγάλη δεξαμενή πιθανών κρουσμάτων, καθώς το 40% του πληθυσμού παραμένει ελάχιστα ή καθόλου προστατευμένο».
Αν, ωστόσο, η «Ο2» δεν αυξήσει τις διασωληνώσεις στα νοσοκομεία και μετέπειτα τους θανάτους, ο ομότιμος Καθηγητής Πνευμονολογίας - Λοιμωξιολογίας ΑΠΘ Ιωάννης Κιουμής εκτιμά πως ίσως υπάρχουν θετικά αποτελέσματα. «Το φαινόμενο της αναζωπύρωσης παρατηρείται και σε άλλες χώρες, όπου τα μέτρα αποσύρθηκαν με σχετική βιασύνη. Παρ’ όλα αυτά το πρόβλημα δεν είναι ο αριθμός των κρουσμάτων, αλλά οι σκληροί δείκτες. Όσο αυτοί είναι χαμηλοί, η αύξηση των κρουσμάτων μπορεί να λειτουργήσει και θετικά, καθώς αυξάνεται η ανοσία στον πληθυσμό την ώρα που ο αριθμός των ημερήσιων εμβολιασμών είναι χαμηλός».
Η «Ο2» δεν πιέζει το σύστημα υγείας και ακόμα δεν έχει αποτυπωθεί η αναζωπύρωση σε πιέσεις στις εφημερίες των νοσοκομείων. «Δεν είμαστε στην ίδια κατάσταση όπως τα προηγούμενα κύματα. Δεν έχει χαρακτηριστεί επικίνδυνη η ‘Ο2’ και αυτή την περίοδο είναι μικρότερη η πίεση στο σύστημα υγείας. Αλλά δεν έχουμε τελειώσει με την πανδημία, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και ανατρέψουμε καταστροφικά αποτελέσματα από ένα νέο ενδεχόμενο κύμα» τονίζει στη «ΜτΚ» ο Νικόλας Καπραβέλος, διευθυντής Β’ ΜΕΘ στο Παπανικολάου.
Θα επικρατήσει η «Ο2»
Σύμφωνα με τους γιατρούς, η «Όμικρον 2», όπως και η αρχική παραλλαγή, προσβάλει το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα και οι ασθενείς αντιμετωπίζουν κυρίως πονόλαιμο και μπούκωμα στη μύτη. Η ταχύτητα εξάπλωσης της «Ο2» δείχνει πως σύντομα θα επικρατήσει στις καθημερινές νέες μολύνσεις. Μάλιστα, ήδη υπάρχουν ημέρες που τα δείγματα με την Ο2 ξεπερνούν την Όμικρον (1) στο Εργαστήριο Μικροβιολογίας του ΑΠΘ.
«Τις τελευταίες εβδομάδες τα δείγματα που φτάνουν στο εργαστήριο είναι 50% ‘Όμικρον’ και 50% ‘Όμικρον 2’. Ωστόσο, υπάρχουν ημέρες που η ‘Ο2’ φτάνει το 60%. Βλέπουμε ότι γρήγορα θα επικρατήσει» αναφέρει η κ. Γκιούλα, σημειώνοντας πως πλέον δεν ανιχνεύουν στα δείγματα την μετάλλαξη Δέλτα.
Ανησυχία για την 25η Μαρτίου
Μεγάλη ανησυχία υπάρχει στην ιατρική και επιστημονική κοινότητα για την εξάπλωση του κορονοϊού την 25η Μαρτίου με την διεξαγωγή των παρελάσεων αλλά και τους συγχρωτισμούς που θα ακολουθήσουν, ειδικά αν ευνοήσει ο καιρός. Σαφώς, η πλειοψηφία των γιατρών αναφέρει ότι μπορούν να γίνουν οι παρελάσεις αλλά με μέτρα.
«Οι παρελάσεις πρέπει να γίνουν με μέτρα, να φορούν μάσκες όσοι θα τις παρακολουθήσουν. Προσωπικά με ανησυχούν περισσότερο οι συνωστισμοί που θα ακολουθήσουν μετά τις παρελάσεις» αναφέρει ο Νικόλας Καπραβέλος.
Η εξάπλωση του ιού λόγω της «Ο2» είναι ακόμα πιο εύκολη, καθώς υπάρχουν πολλοί που είναι ασυμπτωματικοί. «Θα ήταν καλό στις παρελάσεις να φορούν οι πολίτες μάσκες, καθώς δεν ξέρουμε αν ο διπλανός μας νοσεί. Με την ‘Ο2’ είναι πιο εύκολο να κολλήσεις κάποιος, ειδικά αν βρίσκεται δίπλα σε ένα αστυμπτωματικό που μπορεί να δείχνει ότι είναι μια χαρά» σημειώνει η Γεωργία Γκιούλα.
«Στην παρέλαση ίσως να πρέπει να επιβληθούν μάσκες» λέει ο Ιωάννης Κιουμής, ωστόσο αντιπαραθέτει πως «η υπερματάδοση είναι πιο πιθανή στα γήπεδα που είναι ο ένας δίπλα στον άλλον αλλά και στα σχολεία όπου πλέον δεν γίνεται χρήση μάσκας στην πλειοψηφία».
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 20.03.2022