Το έργο που έχει ήδη υλοποιήσει στον τομέα της κατάρτισης και τα προγράμματα τα οποία προγραμματίζονται για το άμεσο μέλλον, παρουσίασε ο διοικητής της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης και Εθνικός Συντονιστής του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων, Σπύρος Πρωτοψάλτης, μιλώντας στην εκδήλωση για το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων «Ενισχύοντας την Ελλάδα με Δεξιότητες για ένα Βιώσιμο Μέλλον», που διοργάνωσε η ΔΥΠΑ.
Ήδη, 260.000 Έλληνες έχουν ολοκληρώσει προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και έχουν λάβει πιστοποιήσεις. Από αυτούς, το 68% ήταν γυναίκες, 69% διάλεξε προγράμματα που αφορούσαν σε ψηφιακές δεξιότητες, το 50% ήταν απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, το 42% ήταν απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ το 58% των καταρτιζομένων ζουν εκτός της Αττικής και της Κεντρικής Μακεδονίας.
Μέχρι το 2025, στόχος της ΔΥΠΑ είναι 500.000 πολίτες να έχουν πιστοποιηθεί σε ψηφιακές και πράσινες δεξιότητες, ώστε να βελτιωθεί η χαμηλή θέση την οποία κατέχει η Ελλάδα στους ευρωπαϊκούς πίνακες που καταγράφουν τις εθνικές επιδόσεις στους τομείς της ανάπτυξης, ενεργοποίησης και αντιστοίχισης δεξιοτήτων.
Επίσης, 36.000 πολίτες έχουν ολοκληρώσει προγράμματα τεχνολογικών κολοσσών (Microsoft, Cisco, Amazon, Huawei, Coursera και Google), με τους οποίους συνεργάζεται η ΔΥΠΑ.
«Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αποτελεί ιστορική ευκαιρία, με πρωτόγνωρους πόρους. Ένα δισεκατομμύριο ευρώ διατίθενται μόνο για προγράμματα κατάρτισης και επανακατάρτισης ανέργων και εργαζομένων. Στην προσπάθεια αυτή προσπαθούμε να διασφαλίσουμε ότι κανείς δεν θα μείνει πίσω. Στο πλαίσιο αυτό, αναπτύσσουμε ειδικά στοχευμένα προγράμματα για ομάδες, όπως οι κρατούμενοι και όσοι βρίσκονται σε προγράμματα απεξάρτησης» δήλωσε ο κ. Πρωτοψάλτης.
Ακόμα, η ΔΥΠΑ έχει προχωρήσει σε συνεργασίες με δήμους, συνεταιρισμούς και πανεπιστήμια, όπως και σε συνεργασίες με εταιρίες και σε δράσεις Open Day των Επαγγελματικών Σχολών της ΔΥΠΑ σε όλη την επικράτεια. Στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων, τις οποίες υλοποιεί, έχει ιδρύσει το Εθνικό Συμβούλιο Δεξιοτήτων Εργατικού Δυναμικού, την ψηφιακή πύλη δεξιοτήτων και το εθνικό μητρώο παρόχων συνεχόμενης επαγγελματικής κατάρτισης, που προσφέρει παρακολούθηση της πορείας των αποφοίτων στην αγορά εργασίας. Διαθέτει 143 εκατ. ευρώ για την κτιριακή αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού, ενώ έχει ξεκινήσει επτά πειραματικές σχολές στον τουρισμό σε συνεργασία με το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο και το ΙΝΣΕΤΕ για εκπαίδευση των μαθητών σε εργασία σε ξενοδοχεία υψηλού επιπέδου.
Το επόμενο διάστημα έρχονται νέες δράσεις για συνολικά 131.500 πολίτες: για πράσινες δεξιότητες για 50.000 ανέργους και εργαζόμενους, digital and green certificates για 30.000 ανέργους, κατάρτιση σε πανεπιστήμια για 25.000 ανέργους και εργαζόμενους, AI training για 10.000 ανέργους και εργαζόμενους, επαγγελματική κατάρτιση οδηγών για 10.000 ανέργους, κατάρτιση προσωπικού ασφαλείας για 5.500 ανέργους και advanced digital skills για 1.000 ανέργους.
Την ανάγκη για «απο- βρυξελλοποίηση» της ευρωπαϊκής προσπάθειας για ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, τόνισε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς. «Η έλλειψη δεξιοτήτων είναι ενδημική στην Ευρώπη, σε όλες τις χώρες και σε όλους τους τομείς» υπογράμμισε. Όπως είπε, «υπάρχει παγκόσμιος ανταγωνισμός για την προσέλκυση ταλέντων. Η Ευρώπη είναι αντιμέτωπη με πολύ σκληρούς παίκτες, κυρίως τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, τον Καναδά και την Αυστραλία, κράτη που έχουν προετοιμαστεί γι' αυτόν τον αγώνα προσέλκυσης ταλέντων εδώ και δεκαετίες. Γι' αυτό, χρειάζεται μία απο-βρυξελλοποίηση του αγώνα. Η επανάσταση των δεξιοτήτων πρέπει να φτάσει εκεί όπου ζουν οι άνθρωποι που χρειάζονται τις δεξιότητες, στις περιφέρειες, σε νησιά, σε ορεινές περιοχές, σε όσους δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε συνδικάτα ή εργοδοτικές ενώσεις».
Όπως σημείωσε ο κ. Σχοινάς, η ενίσχυση των δεξιοτήτων αποτελεί μέρος της προσπάθειας για την ενίσχυση της «ανθεκτικότητας» της Ευρώπης, για να μπορέσει «η Ευρώπη να πατήσει γερά στα πόδια της».
«Ποιος θα κληθεί να υλοποιήσει αυτές τις προκλήσεις; Εμείς, το ανθρώπινο δυναμικό της ΕΕ, που πρέπει να αποτελέσει τον καταλύτη της κοινωνικής ατζέντας. Χρειαζόμαστε ανθρώπους και αυτοί πρέπει να έχουν τα κατάλληλα εργαλεία- δεξιότητες. Το "business as usual" δεν είναι επιλογή» ανέφερε. Σύμφωνα με τον κ. Σχοινά, οι επιχειρήσεις στην Ευρώπη έχουν δεσμευτεί να προσφέρουν θέσεις κατάρτισης σε πάνω από 10 εκατομμύρια άτομα σε όλη την Ευρώπη και η Ελλάδα συμμετέχει στην προσπάθεια αυτή με τουλάχιστον 40 οργανισμούς και επιχειρήσεις, που έχουν προσχωρήσει στο Σύμφωνο με τις δυναμικές προτάσεις κατάρτισης. Παράλληλα, συμπλήρωσε ότι διατίθεται στην Ευρώπη το πρωτοφανές ποσό των 65 δισ. ευρώ για προγράμματα κατάρτισης, εκ των οποίων τα 5 δισ. ευρώ θα διατεθούν στην Ελλάδα.
Τέλος, ο κ. Σχοινάς αναφέρθηκε στην πλατφόρμα πρόσληψης εργαζομένων από τρίτες χώρες, επισημαίνοντας ότι όσοι έρθουν στην Ευρώπη για εργασία θα πρέπει να ζουν με πλήρη σεβασμό των αρχών και αξιών που διέπουν τις ευρωπαϊκές κοινωνίες και τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής, όπως είναι, για παράδειγμα, ο σεβασμός στις γυναίκες, στη διαφορετικότητα και στη θρησκευτική ελευθερία, καθώς και στην πολυπολιτισμικότητα. Στη συζήτηση που ακολούθησε, με θέμα «Upskilling & reskilling insights: συζήτηση με μαθητές και εργαζόμενους», ο υπουργός Επικρατείας 'Ακης Σκέρτσος, προσέθεσε ότι η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με μία ευκαιρία και μία πρόκληση. «Η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται και η Ελλάδα είναι επενδυτικός προορισμός, ωστόσο υπάρχει ανάγκη για διασύνδεση των αναγκών της αγοράς εργασίας με τις δεξιότητες των εργαζομένων». Ταυτόχρονα, τόνισε την πρόοδο που έχει πετύχει η ΔΥΠΑ, αφήνοντας πίσω το παρελθόν του ΟΑΕΔ, που θεωρούνταν κυρίως ένας οργανισμός επιδομάτων και ανεργίας. Όμως, σημείωσε ότι υπάρχει μπροστά πολλή δουλειά και απαιτείται πιο στενή συνεργασία με τις επιχειρήσεις και τους φορείς της εργοδοσίας.
«Έχω αλλάξει εννέα δουλειές σε 25 χρόνια εργασιακού βίου» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Σκέρτσος. «Η εναλλαγή είναι ο κανόνας, η κινητικότητα είναι στοιχείο της σύγχρονης οικονομίας της γνώσης και πρέπει να προσαρμοζόμαστε. Η δημόσια διοίκηση πρέπει να παρέχει τα απαραίτητα προγράμματα που έχουν ανάγκη οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι».
Στη συγκεκριμένη συζήτηση, άνθρωποι που συμμετείχαν σε προγράμματα κατάρτισης της ΔΥΠΑ μοιράστηκαν την εμπειρία τους με το κοινό. Η Κωνσταντίνα Αναστασέλλου, οικονομολόγος, απόφοιτος του ΑΠΘ, που μετείχε στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της ΔΥΠΑ για Microsoft Cloud Services, δήλωσε ότι ήταν ένα πρόγραμμα υψηλού επιπέδου, που εμπλούτισε το βιογραφικό της και διεύρυνε τις θέσεις εργασίας, για τις οποίες ήταν υποψήφια. «Αυξήθηκαν οι συνεντεύξεις στις οποίες έλαβα πρόσκληση και είχα επαγγελματικές προτάσεις, για τις οποίες είμαι πολύ χαρούμενη. Ήταν πέραν των προσδοκιών μου» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Τη σημασία του γεγονότος ότι το πρόγραμμα που παρακολούθησε ήταν σύντομο, περιεκτικό και ευέλικτο, με χρήση σύγχρονων μεθόδων, κάτι σημαντικό για εκείνον που ήταν εργαζόμενος, υπογράμμισε ο Νίκος Γεράκης, από τις Πολιτικές Επιστήμες του Πανεπιστημίου Κρήτης, ο οποίος παρακολούθησε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της ΔΥΠΑ Online Branding and Communication. O Μάρκος Κερασοβίτης, μαθητευόμενος στο ΕΠΑΣ Ιωαννίνων ως τεχνικός ηλεκτρικών έργων, είπε ότι έχει αποκτήσει πολλές πρακτικές γνώσεις, όπως η επικοινωνία με τους πελάτες και πώς πρέπει να γίνεται η παρουσίαση μίας προσφοράς, παραδέχτηκε ότι έχει δεχθεί προτάσεις από εργοδότες, αλλά και από τον εργοδότη, όπου πραγματοποιεί τώρα τη μαθητεία του. Σημείωσε ωστόσο ότι είναι ανάγκη να παρακολουθούν οι σπουδές την τεχνολογία και να υπάρχει επικαιροποίηση των προγραμμάτων.
Κλείνοντας τη συζήτηση, ο κ. Πρωτοψάλτης υπογράμμισε ότι στη ΔΥΠΑ γίνεται προσπάθεια, ώστε να επικοινωνηθούν τα οφέλη της επαγγελματικής κατάρτισης στην ελληνική οικογένεια.
Σε άλλο πάνελ συζήτησης, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, δήλωσε ότι πρέπει να σταματήσει το φαινόμενο κάποιοι να παριστάνουν ότι καταρτίζονται και κάποιοι άλλοι ότι καταρτίζουν. «Με τον νόμο "Δουλειές ξανά", εισαγάγαμε τον κανόνα της πληρωμής, βάσει επιδόσεων και για τις δύο πλευρές και δώσαμε τη δυνατότητα να μπουν στην κατάρτιση και τα δημόσια πανεπιστήμια. Κάποια μπήκαν, αλλά όχι με τους ρυθμούς που θα έπρεπε. Την κατάρτιση πρέπει να την πάρουμε πολύ πιο σοβαρά, να δούμε ότι είναι ουσιαστικό εφόδιο για την πορεία της ζωής και να σταματήσουν κάποιοι την κοροϊδία. Δουλειά δική μας είναι, όσοι δεν το καταλαβαίνουν, να το καταλάβουν με κάποιον τρόπο».
Τις επισημάνσεις αυτές έκανε ο κ. Χατζηδάκης, ο οποίος, αναφερόμενος στις πρωτοβουλίες που ελήφθησαν κατά τη θητεία του στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, τόνισε ότι με τον νόμο «Δουλειές ξανά» και σε συντονισμό με το υπουργείο Παιδείας, έγινε προσπάθεια να αναθεωρηθεί συνολικά το σύστημα της κατάρτισης, «αλλά δεν έχουμε φτάσει ακόμη εκεί που οραματιζόμουν». «Πρέπει να προσέξουμε», προσέθεσε, «να κλείσει η κερκόπορτα της πιστοποίησης, γιατί, αν έχουμε κανονική πιστοποίηση, θα έχουμε και κανονική κατάρτιση. Είμαι βέβαιος ότι η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Δόμνα Μιχαηλίδου και η διοίκηση της ΔΥΠΑ θα συνεχίσουν την προσπάθεια και θα τα καταφέρουν».
Παρουσιάζοντας τις τάσεις που επικρατούν στην αγορά εργασίας, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών στάθηκε σε τρία σημεία:
«- Πρώτον, το ανθρώπινο κεφάλαιο έχει τεράστια σημασία. Οι χώρες που υστερούν σε αυτό κινδυνεύουν να εγκλωβιστούν σε χαμηλή ανάπτυξη και προοπτικές.
- Δεύτερον, έχουν τεράστια σημασία οι ψηφιακές δεξιότητες όχι μόνο για εκείνους που ασχολούνται με την πληροφορική, αλλά για όλους μας και ένας απλός τεχνίτης στη σημερινή εργασιακή καθημερινότητα χρειάζεται ψηφιακές δεξιότητες. Γι' αυτό, υπάρχει ένα τεράστιο πρόγραμμα στην κατεύθυνση αυτή από τη ΔΥΠΑ.
- Τρίτον, ο κόσμος αλλάζει και καμία δεξιότητα δεν θα είναι τόσο χρήσιμη σε λίγα χρόνια». «Η αντίληψη ότι "πήρα ένα πτυχίο και με αυτό θα πορεύομαι" είναι παραπάνω από εσφαλμένη», σχολίασε ο κ. Χατζηδάκης.
Απαντώντας σε ερώτηση για τα μη κρατικά πανεπιστήμια, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών είπε: «Χρειαζόμαστε στο εκπαιδευτικό σύστημα περισσότερες επιλογές και άμιλλα. Υπό την έννοια αυτή, τα μη κρατικά πανεπιστήμια μόνο θετικό ρόλο μπορούν να έχουν. Όμως, δεν πρέπει να περιορίσουμε τη συζήτηση στα πανεπιστήμια. Η κατάρτιση κατεξοχήν αφορά άλλες βαθμίδες εκπαίδευσης».
«Αν θέλουμε», κατέληξε, «η Ελλάδα να περάσει σε νέα εποχή στην οικονομία, δεν φτάνει να έχουμε μόνο χαμηλότερους φόρους και εισφορές, τους οποίους μειώσαμε και συνεχίζουμε να μειώνουμε. Δεν φτάνει η σύγχρονη εργασιακή νομοθεσία, που περάσαμε και κατηγορηθήκαμε γι' αυτό. Χρειάζεται να δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση στο ανθρώπινο δυναμικό, τις ψηφιακές δεξιότητες και τη διά βίου μάθηση, που αποτελούν βασικό συστατικό στοιχείο της προσπάθειάς μας».
Η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Δόμνα Μιχαηλίδου, δήλωσε τα εξής: «Στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, σε συνεργασία με τη ΔΥΠΑ και μέσω διαρκούς διαλόγου με τους κοινωνικούς εταίρους, δίνουμε μεγάλη προτεραιότητα στην υλοποίηση, αλλά και στον μελλοντικό σχεδιασμό ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης και επανακατάρτισης για την κάλυψη του κενού δεξιοτήτων που υπάρχει στην αγορά εργασίας. Ενδεικτικά, τα λεγόμενα ολοκληρωμένα προγράμματα απασχόλησης είναι προγράμματα που συνδυάζουν μία σειρά από παρεμβάσεις: συμβουλευτική-κατάρτιση - απασχόληση και επιχειρηματικότητα. Επιπλέον, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, αυτήν τη στιγμή, είναι ανοιχτό ένα πρόγραμμα της ΔΥΠΑ για κατάρτιση και απασχόληση ανέργων, ηλικίας 25-45 ετών. Στο άμεσο μέλλον επίσης σχεδιάζουμε να υλοποιήσουμε δράσεις που θα ενισχύουν την επιχειρηματικότητα στις γυναίκες, δράσεις μικροχρηματοδότησης νέων επιχειρήσεων, δράσεις συμβουλευτικής και επαγγελματικής εμπειρίας σε διάφορες ομάδες ανέργων συμπολιτών μας. Για να πετύχουμε, όμως, τον στόχο μας, απαιτείται μία συλλογική προσπάθεια, με τη συμμετοχή της κυβέρνησης, του ιδιωτικού τομέα, αλλά και των ίδιων των πολιτών. Επιδίωξή μας είναι να προωθήσουμε την κουλτούρα της διά βίου μάθησης και ένα περιβάλλον που θα ενθαρρύνει την καινοτομία και την ισότιμη πρόσβαση σε ευκαιρίες για όλους. Επενδύοντας στις δεξιότητες των συμπολιτών μας, μπορούμε να ανοίξουμε τον δρόμο για ένα βιώσιμο μέλλον ευημερίας, χωρίς αποκλεισμούς, για όλους τους Έλληνες».
Τη σημασία του να δίνονται οι ευκαιρίες στους εργαζόμενους για επανεκπαίδευση, όπως και τον κρίσιμο ρόλο που θα παίξουν και οι «περιφερειακές» δεξιότητες, που θα πλαισιώνουν την Τεχνητή Νοημοσύνη, τόνισε η Manuela Geleng, διευθύντρια στη Γεν. Διεύθυνση Εργασίας και Δεξιοτήτων της ΕΕ. «Στην Ευρώπη δεν έχουμε πρώτες ύλες, η ανταγωνιστικότητά μας βασίζεται στον ανθρώπινο παράγοντα, στην καινοτομία μας και στην εφευρετικότητά μας. Οι ψηφιακές δεξιότητες έχουν έρθει στο προσκήνιο και η Τεχνητή Νοημοσύνη κυριαρχεί, αλλά χρειαζόμαστε και τις δεξιότητες που θα συμπληρώνουν την Τεχνητή Νοημοσύνη, δεξιότητες όπως η κριτική σκέψη, η λογική σκέψη κλπ» συμπλήρωσε.
Η Μ. Geleng υπογράμμισε την ανάγκη να δίνονται ευκαιρίες και εργαλεία στους εργαζόμενους που επιθυμούν να καταρτιστούν και να επανεκπαιδευτούν, ενώ αναφέρθηκε και στον καθοριστικό ρόλο της πιστοποίησης των διαφορετικών δεξιοτήτων. «Σε πολλά επαγγέλματα οι επιχειρήσεις χρειάζονται διαφορετικές δεξιότητες και, με τον τρόπο αυτό, μπορούμε να μεγαλώσουμε τη δεξαμενή των υποψηφίων για μία θέση με ανθρώπους που μπορεί να μην έχουν τα προσόντα, αλλά έχουν τις δεξιότητες γι' αυτή τη θέση».
Τη συζήτηση συντόνισαν η Μαρία Νικόλτσιου δημοσιογράφος του Alpha TV και ο Αντώνης Φουρλής, δημοσιογράφος στην Huffingtonpost.gr. Για την είσοδο των νέων τεχνολογιών και δεξιοτήτων στον τομέα της υγείας μίλησε ο υπουργός Υγείας και τέως υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (2023-2024), 'Αδωνις Γεωργιάδης, στη συζήτηση, με τίτλο η «Ψηφιακή Ατζέντα για τον Κοινωνικό Μετασχηματισμό». «Είναι μεγάλη μου τιμή που συμμετέχω στο συνέδριο της ΔΥΠΑ για το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων» είπε ο Α. Γεωργιάδης. «Και ως υπουργός Εργασίας, αλλά και τώρα ως υπουργός Υγείας, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που έχω κληθεί να αντιμετωπίσω είναι η έλλειψη προσωπικού και, μάλιστα, εξειδικευμένου προσωπικού.
Προφανώς, το πρόβλημα αυτό δεν είναι μόνο ελληνικό, αλλά ευρωπαϊκό και οφείλουμε όχι μόνο να το αναδείξουμε, αλλά και να βρούμε τρόπους να το αντιμετωπίσουμε. Με τη ΔΥΠΑ και τον κ. Πρωτοψάλτη είχα μία άψογη συνεργασία την περίοδο που ήμουν υπουργός Εργασίας και έχω απόλυτη εμπιστοσύνη στη δουλειά που επιτελεί η ΔΥΠΑ και το έργο της. Στον τομέα της Υγείας, βέβαια, που ηγούμαι εγώ, τα πράγματα είναι λίγο πιο περίπλοκα, αλλά είμαι βέβαιος ότι και εκεί θα κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε, για να βρούμε τις απαραίτητες λύσεις στο πρόβλημα της έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού. Το κρίσιμο θέμα των δεξιοτήτων μπορεί και πρέπει να λυθεί, δεδομένου ότι έχουμε στη διάθεσή μας και την τεχνογνωσία και τα προγράμματα κατάρτισης και εκπαίδευσης προσωπικού, που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και, φυσικά, τη συμβολή της ΕΕ που μας βοηθάει στην κατεύθυνση της ευρωπαϊκής κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης».
Ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, στην τοποθέτηση του, μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Δεν πρέπει να είμαστε φοβικοί απέναντι στην επανάσταση που συντελείται σχετικά με τις ψηφιακές τεχνολογίες και την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ). Αναμφίβολα, υπάρχουν ορισμένα επαγγέλματα που θα εξαλειφθούν, όμως, την ίδια ώρα, στη θέση τους θα δημιουργηθούν νέα επαγγέλματα. Ειδοποιός διαφορά στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι η υλοποίηση δράσεων κατάρτισης σε ψηφιακές δεξιότητες που θα είναι εναρμονισμένες με τα τεχνολογικά δεδομένα και τις απαιτήσεις της εποχής. Χρειάζεται γρήγορα και με ευελιξία να δουλέψουμε όλοι, ο καθένας από το δικό του πόστο ευθύνης, για την ενδυνάμωση των πολιτών σε γνώσεις και δεξιότητες σχετικές με τις αναδυόμενες τεχνολογίες. Συγχρόνως, όμως, μαζί με το reskilling και το upskilling, δεν θα πρέπει να εγκαταλείψουμε βασικά στοιχεία, όπως η καλλιέργεια της ενσυναίσθησης και της συναισθηματικής νοημοσύνης ως αντιστάθμισμα στην Τεχνητή Νοημοσύνη».
«Πρέπει να δουλέψουμε παραπάνω στην ποιότητα στο κομμάτι της κατάρτισης και στο κομμάτι της πιστοποίησης. Επίσης, χρειάζεται μεγαλύτερη ορατότητα των δράσεών μας, για να προσελκύσουμε το κομμάτι του πληθυσμού που μένει εκτός κατάρτισης και αγοράς εργασίας» παραδέχτηκε η Γιάννα Χορμόβα, υποδιοικήτρια της ΔΥΠΑ, που τόνισε ότι πρέπει να αλλάξουμε την ίδια την κουλτούρα στη μάθηση και στην εξέλιξη. «Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε στη ΔΥΠΑ», επανέλαβε η κ. Χορμόβα, υπογραμμίζοντας τη χρησιμότητα τόσο για οριζόντιες όσο και για ψηφιακές δεξιότητες.
Τη μεγάλη απήχηση που έχουν τα προγράμματα που απευθύνονται σε γυναίκες και την ανάγκη για περισσότερα προγράμματα για τους 40+ σημείωσε η Γιάννα Ανδρονοπούλου, γενική διευθύντρια της Microsoft Ελλάδας, Κύπρου και Μάλτας. «Η Τεχνητή Νοημοσύνη φέρνει αλλαγές στον τρόπο που ζούμε και εργαζόμαστε. Πρέπει να χτίζουμε δεξιότητες πολύ πιο γρήγορα σε σχέση με το παρελθόν. Χρειαζόμαστε μία κουλτούρα προσαρμογής», ανέφερε, προσθέτοντας ότι τα προγράμματα κατάρτισης πρέπει να ξεκινούν από μικρή ηλικία και ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να συμβάλει στα προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης της ΔΥΠΑ με προσωπικούς βοηθούς για τους εκπαιδευόμενους.«Ζούμε μία χρυσή τετραετία» εκτίμησε ο Παναγιώτης Πετράκης, ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ, που προειδοποίησε ότι τα επόμενα χρόνια θα υπάρχουν πολύ μεγαλύτερες δυσκολίες και ένας από τους λόγους γι' αυτό, θα είναι η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού. «Πρέπει να τραβήξουμε τον κόσμο από τα σπίτια του και να τον φέρουμε στην αγορά εργασίας», σχολίασε ο κ. Πετράκης, συμπληρώνοντας ότι από έρευνα που έχει εκπονηθεί, διαπιστώθηκε ότι οι πολίτες δεν καταλαβαίνουν ακριβώς ποια είναι η σημασία των πράσινων και ψηφιακών δεξιοτήτων.
Τη συζήτηση συντόνισε η Μαρία Νικόλτσιου, όπως και την επόμενη με αποφοίτους εκπαιδευτικών προγραμμάτων της ΔΥΠΑ, οι οποίοι κατέθεσαν την εμπειρία τους από τη συμμετοχή τους και μίλησαν για την άμεση επαγγελματική αποκατάσταση.
Η Χαρά Καλπάκου, συμμετέχουσα στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της ΔΥΠΑ για Digital & Green Skills, είναι, αυτήν τη στιγμή, επόπτρια σε κέντρο διά βίου μάθησης. Όπως διηγήθηκε, ήταν αρκετό καιρό άνεργη και, αναζητώντας κάποια διέξοδο, βρήκε το πρόγραμμα της ΔΥΠΑ, το οποίο την βοήθησε να βγει σχεδόν αμέσως στην αγορά εργασίας.
Απόλυτα ικανοποιημένος από την εμπειρία του δήλωσε και ο Παναγιώτης Κολοκυθάς, συμμετέχων στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της ΔΥΠΑ για «Geographic Information Systems (GIS): Data Management - Web Applications», λέγοντας ότι είναι σημαντικό να εμπλουτίζει κάποιος τις γνώσεις του.
Η Αμαλία Κυπριώτη, μαθητευόμενη στην ΕΠΑΣ Ωραιοκάστρου της ΔΥΠΑ, στην Αργυροχρυσοχοΐα, είπε πως η ακαδημαϊκή της καριέρα δεν μπόρεσε να την εντάξει στην αγορά εργασίας και, μέσα από τη σχολή της ΔΥΠΑ, έκανε το χόμπι της επάγγελμα. Προσέθεσε ότι μπήκε 100% μέσα στον κλάδο, έκανε γνωριμίες και, μέσα από την πρακτική, της δόθηκε η ευκαιρία να συνεχίσει και, πλέον, να βιοπορίζεται από την αργυροχρυσοχοΐα.
Από την πλευρά της, η Valeria Migeleva, συμμετέχουσα στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της ΔΥΠΑ για Digital Marketing, δήλωσε ότι εργάστηκε για κάποια χρόνια σε εστίαση και πωλήσεις, όταν, όμως, ενημερώθηκε για το πρόγραμμα της ΔΥΠΑ, αποφάσισε να γραφτεί και να εκπαιδευτεί στο ψηφιακό μάρκετινγκ, χαρακτηρίζοντας το πρόγραμμα ως μία πολύ καλή και ωφέλιμη εμπειρία.
Επίσης, στο πλαίσιο της εκδήλωσης, αναδείχθηκε η σημασία της σύνδεσης του εκπαιδευτικού συστήματος με την αγορά εργασίας για την αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.
«Είχαμε αφήσει πολύ καιρό εκτός της συζήτησης την επαγγελματική εκπαίδευση. Είναι η πτυχή που ακουμπάει και στα δύο μέρη, δηλαδή στο εκπαιδευτικό σύστημα και στην αγορά εργασίας» υπογράμμισε η Ιωάννα Λυτρίβη, υφυπουργός Παιδείας, τονίζοντας τη σημασία της συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων πλευρών. «Μόνο έτσι υπάρχει πιθανότητα να προχωρήσουμε. Είναι εθνικός στόχος» σημείωσε η κ. Λυτρίβη, εξηγώντας ότι πρέπει να δουλέψουν μαζί και να συνομιλήσουν όλες οι βαθμίδες της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, εργαζόμενοι και εργοδότες. Όπως είπε, έχουν γίνει βήματα, βρίσκονται όλοι στο ίδιο τραπέζι, αλλά δεν συνομιλούν ακριβώς. Αναφέρθηκε επίσης στον καινούργιο νόμο για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, με τον οποίο ενοποιήθηκαν κάτω από ένα ενιαίο κέντρο, ένα γραφείο σταδιοδρομίας, που φιλοδοξεί να αποτελέσει τον δίαυλο επικοινωνίας της εκπαίδευσης και της αγοράς εργασίας.
Στη συζήτηση, που συντόνισε ο Αντώνης Φουρλής, δημοσιογράφος της Huffingtonpost.gr, ο Χρήστος Ιωάννου, Advisor to the Board του ΣΕΒ, επεσήμανε ότι οι επιχειρήσεις αισθάνονται τις αλλαγές και αυτό που χρειαζόμαστε ως χώρα είναι να έχουμε επιστημονική εικόνα για τις τάσεις και τις ανάγκες, ώστε να ανταποκρίνονται στο εκπαιδευτικό σύστημα. «Μένουν πολλά ακόμα να γίνουν. Αν θέλουμε να ξεφύγουμε, θα πρέπει να κάνουμε μία δεκαετία παιδείας» είπε ο κ. Ιωάννου. Σημείωσε επίσης ότι η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει και τον λιγότερο εκπαιδευμένο να αναβαθμίσει γρήγορα τις δεξιότητές του, προσθέτοντας ότι η γνώση υπάρχει και χρειαζόμαστε τις δεξιότητες, τη δικτύωση και την κοινή γλώσσα, για να κάνουμε το επόμενο βήμα.
Ο Χρήστος Γούλας, γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, έκανε λόγο για ένα δίπολο μεταξύ των εργαζομένων. Από τη μία οι υπερ-εκπαιδευμένοι, που κυνηγούν συνεχώς τα προσόντα και από την άλλη οι υπο-εκπαιδευμένοι, οι οποίοι διαθέτουν χαμηλά προσόντα και είναι επί της ουσίας αποκλεισμένοι από τα προγράμματα κατάρτισης. Υποστήριξε ότι οι εργαζόμενοι αντιλαμβάνονται ότι χρειάζεται να επενδύσουν στον εαυτό τους, απαιτούν όμως να υπάρχουν δημόσιοι φορείς διά βίου μάθησης και να αλλάξει η κουλτούρα των επιχειρήσεων, που θα πρέπει να φροντίζουν να καταρτίσουν και να επιμορφώσουν τους εργαζομένους τους. Συμπλήρωσε ότι η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα σε ώρες εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, με χαμηλές αμοιβές και έλλειψη κινήτρων για τη συμμετοχή των εργαζομένων σε προγράμματα κατάρτισης.
Η Ευγενία Μπόζου, Head of Government Affairs and Public Policy της Google για Ελλάδα, Κύπρο και Μάλτα, υπογράμμισε ότι υπάρχουν τέσσερις λόγοι που καθιστούν σημαντική τη συνεργασία των εταιριών με το υπουργείο Παιδείας. Ο πρώτος είναι ότι το υπουργείο ξέρει καλύτερα τις πραγματικές ανάγκες που υπάρχουν, ο δεύτερος ότι μπορούν να επιτευχθούν πολύ καλύτερα αποτελέσματα μέσα από τη συνεργασία, ο τρίτος ότι κανείς δεν μπορεί να τα καταφέρει μόνος του και ο τέταρτος η αξιοπιστία που προσφέρει ένα πρόγραμμα, όταν προσφέρεται με τη σφραγίδα του υπουργείου. «Ειδικά, για την Ελλάδα πρέπει να εστιάσουμε στη μικρομεσαία επιχείρηση» προσέθεσε η κ. Μπόζου.
Στη σημασία εστίασης στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στάθηκε και η El Liza Mohamedou, επικεφαλής του κέντρου δεξιοτήτων του ΟΟΣΑ (OECD), καθώς αντιμετωπίζουν τις περισσότερες δυσκολίες. Υπογράμμισε ότι τα προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης πρέπει να στοχεύσουν σε αυτούς που έχουν τις χαμηλότερες δεξιότητες, σημείωσε ότι υπάρχουν πολλά προσκόμματα στην ενσωμάτωση των μεταναστών στην αγορά εργασίας και συμπλήρωσε ότι χρειάζονται οι κατάλληλες πολιτικές για την εκπαίδευση και την κατάρτιση, αλλά και την έναρξη της διά βίου μάθηση από μικρή ηλικία.
Η Αναστασία Πούλιου, Expert in qualifications and credentials- Future of VET, CEDEFOP, υποστήριξε ότι το ζήτημα αναβάθμισης των δεξιοτήτων μας αφορά όλους, το θέμα είναι ποιοι είναι έτοιμοι να το καταλάβουν. Ανέφερε ότι οι νέοι αναζητούν, οι ηλικιωμένοι, όμως, δυσκολεύονται να καταλάβουν τι απαιτείται από αυτούς και προσέθεσε ότι όλες οι πλευρές έχουν αντιληφθεί την ανάγκη να δημιουργηθούν τα μικροδιαπιστευτήρια, δηλαδή έναν φάκελο που να μην περιέχει μόνο ένα πτυχίο, αλλά ο πολίτης να μπορεί να εντάξει και τις δεξιότητες που αναπτύσσει.
Την ανάγκη να επενδύσουν οι χώρες σε εξειδικευμένο προσωπικό ανέδειξε σε μήνυμά του ο Nicolas Schmit, επίτροπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα Εργασίας και Κοινωνικών Δικαιωμάτων. Όπως είπε, η Επιτροπή αναλαμβάνει πρωτοβουλίες με σαφή στρατηγική, θέτοντας ως στόχο το 60% των ενηλίκων να μπει σε πρόγραμμα διά βίου μάθησης, μέχρι το 2030. «Το Ταμείο Ανάκαμψης θα διοχετεύσει στην Ελλάδα πόρους, ύψους 3,5 δισ. ευρώ, για την ανάπτυξη και την ενίσχυση των δεξιοτήτων» είπε ο κ. Schmit.
Στη συνέχεια, ακολούθησε συζήτηση σχετικά με τις δεξιότητες για έναν προσβάσιμο και χωρίς αποκλεισμούς εργασιακό χώρο, υπό τον συντονισμό του Αντώνη Φουρλή, δημοσιογράφου της Huffingtonpost.gr. Σύμφωνα με τον κ. Κυμπουρόπουλο, μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα), η προτεραιότητα ενός εργαζομένου είναι να εκπαιδευτεί, ώστε να δέχεται και να συνεργάζεται με κάποιον που στα μάτια του θεωρείται διαφορετικός. «Στην έννοια του πολιτισμού να βάλουμε και την έννοια της διαφορετικότητας. Κάθε επιχείρηση να είναι ανοιχτή στην έννοια της διαφορετικότητας, να μην βάζει κριτήρια, να έχει ευέλικτες πολιτικές και να δίνει ίσες ευκαιρίες στον ανάπηρο πολίτη» υπογράμμισε ο κ. Κυμπουρόπουλος.
Επιπλέον, τόνισε ότι πρέπει να γίνει διεύρυνση της δεξαμενής των δεξιοτήτων και των ανθρώπων και να αλλάξουμε εκ βάθρων τον τρόπο που κατανοούμε το ταλέντο. «Χρειάζονται πολιτικές μηδενικής διάκρισης, να μετατραπεί σε πράξη ο νόμος για την ίση πρόσβαση στην εργασία, να πιστέψουμε από μικροί στη μοναδικότητα και την ικανότητα του κάθε ανθρώπου στο κατάλληλο περιβάλλον» συμπλήρωσε ο ευρωβουλευτής.
Η Νίκη Δανδόλου, ειδική γραμματέας διαχείρισης προγραμμάτων ΕΚΤ του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ανέφερε ότι είναι μεγάλη η επιρροή της προσαρμοστικότητας στη δεξιότητα, λέγοντας ότι, μέχρι το 2030, το 40% των ενηλίκων στην Ελλάδα θα βρίσκεται σε διαδικασία κατάρτισης κάθε χρόνο. «Η διά βίου εκπαίδευση είναι μία αναγκαιότητα για να προσαρμοστούμε στο σήμερα και στον κόσμο του αύριο» συμπλήρωσε η κ. Δανδόλου.
Η Σοφία Εφραίμογλου, πρόεδρος του ΕΒΕΑ, επεσήμανε ότι μπορεί να βλέπουμε τους δείκτες ανεργίας να μειώνονται, όμως η ανεργία των γυναικών καλά κρατεί, όπως και η περιορισμένη πρόσβαση στη νεοφυή επιχειρηματικότητα. «Οι ποσοστώσεις βοηθούν, για να φτάσουμε εκεί που πρέπει» είπε η κ. Εφραίμογλου, τονίζοντας ότι το ΕΒΕΑ θα προχωρήσει στην εκπαίδευση γυναικών άνω των 45 ετών, για να τις εντάξει εκ νέου στην αγορά εργασίας, όπως και σε πρόγραμμα αναβάθμισης δεξιοτήτων σε άνεργες γυναίκες.
Η Κατερίνα Παπανικολάου, Senior Manager της PwC, στάθηκε στη σημασία να δουλέψουμε όλοι μαζί για την ορατή και τη μη ορατή διαφορετικότητα. «Υπάρχει ταλέντο, το οποίο μερικές φορές οι εταιρίες δεν είναι έτοιμες να φέρουν και να αξιοποιήσουν. Είναι σημαντικό να φέρουμε τη διαφορετικότητα της σκέψης και της οπτικής του κάθε εργαζομένου σε μία εταιρία» τόνισε η κ. Παπανικολάου, λέγοντας ότι έχουμε ακόμα δρόμο, για να το πετύχουμε.
Τέλος, ο Αθανάσιος Πάτσακας, Senior Sales Leader για Ελλάδα, Κύπρο & Μάλτα της Amazon, υπογράμμισε ότι οι μελέτες έχουν δείξει ότι, όταν οι εργαζόμενοι βιώνουν τη συμπερίληψη, αποδίδουν καλύτερα, θεωρούν ότι ανήκουν στον οργανισμό. «Σημασία δεν έχει μόνο να υπάρχει η κουλτούρα, αλλά να δημιουργήσουμε και το περιβάλλον που θα προάγει αυτή την κουλτούρα» ανέφερε ο κ. Πάτσακας.