Η τραγωδία που βίωσε ο Ελληνισμός και ο ξεριζωμός από τις εστίες, η οποία αντανακλάται σήμερα με το προσφυγικό ζήτημα αναβίωσε απόψε μέσα από μια εντυπωσιακή μουσικοθεατρική παράσταση στον εμβληματικό χώρο του Κυβερνείου (Παλατάκι), παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ Βαρθλομαίου, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του δήμου Καλαμαριάς για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Ο Παναγιώτατος τίμησε με την παρουσία του την εκδήλωση που διοργανώθηκε από τα μουσικά και θεατρικά σχήματα του δήμου Καλαμαριάς, ενώ το παρών έδωσαν ο Μητροπολίτης Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς κ. Ιουστίνος, ο δήμαρχος Γιάννης Δαρδαμανέλης, ο υφυπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας Θράκης Σταύρος καλαφάτης, βουλευτές και εκπρόσωποι φορέων της πόλης.
Η παραγωγή βασίζεται στην απόδοση του ανέκδοτου "προφητικού" (Μάρτιος του 1921 λίγο πριν τη Μικρασιατική καταστροφή) ποιήματος του Καβάφη με τίτλο «Πάρθεν» το οποίο αποτελεί ένα μοναδικό άνοιγμα στον καβαφικό ορίζοντα με τη χρήση παραθεμάτων από τα Δημοτικά τραγούδια, τους Θρήνους και την Άλωση.
Η παραγωγή στηρίζεται σε δημιουργία για τον συγκεκριμένο σκοπό, μουσικού έργου του χαρισματικού μουσικοσυνθέτη Χρήστου Βερνάρδου όπως και στην ανασύνθεση και διασκευή από τον ίδιο, του παραδοσιακού ποντιακού χορού "Πάρθεν η Ρωμανία", δημιουργώντας ένα αυτοτελές ακουστικό αφήγημα βασισμένο κυρίως στους άξονες των αισθήσεων και πολύ λιγότερο σε λόγια. Πιο συγκεκριμένα, η μουσική σύνθεση βασίζεται στο θέμα του ποντιακού τραγουδιού "Πάρθεν η Ρωμανία" και συγκεκριμένα είναι μία μουσική παράφραση αυτού, ενώ ο αφηγητής απαγγέλει σε σημεία του έργου τους στίχους του ποιήματος "Πάρθεν" του Καβάφη.
Πρόκειται για ένα πρωτότυπο συμφωνικό έργο διάρκειας 60 λεπτών για τρία σολιστικά όργανα (ποντιακή λύρα, κλασική κιθάρα, πιάνο), μικρή συμφωνική ορχήστρα, μικτή χορωδία, δύο μονωδούς και έναν αφηγητή.
Λύπη και νοσταλγία για τις χαμένες πατρίδες
Οι εναλλαγές της μουσικής μαζί με τη βαθύτητα των στίχων του ποιητή δημιουργούν συναισθήματα λύπης και νοσταλγίας για τις χαμένες πατρίδες και πότε γέννηση ελπίδας για μια καινούρια ζωή γεμάτη αισιοδοξία και αγώνες για ένα καλύτερο μέλλον.
Ακολουθώντας το μουσικό δρώμενο, οι ηθοποιοί εναλλάσσονται εντός της σκηνής προσπαθώντας με σιωπηλούς αυτοσχεδιασμούς και κάποιες στιγμές με ιαχές και λέξεις "κλειδιά", όπως τον χορό της αρχαίας τραγωδίας, να εκφράσουν τα αισθήματα που απορρέουν από τους στίχους και τη μουσική κινούμενοι στους τέσσερις (4) συναισθηματικούς άξονες του έργου (Προοίμιο αποτελεί το τραπεζούντιο άσμα “Πάρθεν η Ρωμανία”).
Καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου κορυφώνεται με το οπτικοποιημένο “σκηνικό” σπάνιων ιστορικών φωτογραφιών και ντοκουμέντων από το Μουσείο Καλεμκερή καθώς και με την προβολή του ειδικά επεξεργασμένου για το συγκεκριμένο έργο videο. Η μουσική και οι εικόνες είναι σε τηλεσκηνοθεσία του Λεωνίδα Γλυνίδη.