Η κατασκευή του ελληνοβουλγαρικού αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου από την Κομοτηνή στη Στάρα Ζαγόρα προχωράει βήμα-βήμα και μέσα στις ασφυκτικές συνθήκες που έχει δημιουργήσει η πανδημία. Το έργο που πρόκειται να ολοκληρωθεί σύμφωνα με τις νέες αναθεωρημένες προθεσμίες και να έτοιμο για λειτουργία τον Ιούλιο του 2022, βρίσκεται ίσως σε μια από τις κρίσιμες φάσεις του αφού το επόμενο διάστημα θα πρέπει να αντιμετωπιστούν σημαντικά τεχνικά ζητήματα.
Όπως περιγράφει σε έκθεσή της η ίδια η κοινοπραξία ICGB AD που έχει αναλάβει την υλοποίηση του εμβληματικού project, εκτός από τα προβλήματα και τις καθυστερήσεις που προκύπτουν από την εφαρμογή των ειδικών και πολύ αυστηρών πρωτοκόλλων για την προστασία από τον covid-19 υπάρχουν κι άλλες σημαντικές δυσκολίες.
Οι προκλήσεις
Στην έκθεσή της περιγράφει αυτές τις δυσκολίες.
-Ειδικές διασταυρώσεις με οριζόντια κατευθυνόμενη γεώτρηση: Ενώ οι δραστηριότητες για την ολοκλήρωση του γραμμικού μέρους του αγωγού φυσικού αερίου εξελίσσονται σοβαρά, αρκετές πιο περίπλοκες εργασίες παραμένουν προς εκτέλεση για την υλοποίηση του έργου. Η εφαρμογή της οριζόντιας κατευθυνόμενης γεώτρησης για τον αγωγό φυσικού αερίου είναι προσεκτική. Θα πρέπει να συμβεί όταν ο σωλήνας περνά κάτω από το φράγμα "Studen Kladenets" και τον ποταμό Μαρίτσα, που είναι μια από τις πιο δύσκολες διαδικασίες στην υλοποίηση του έργου.
-Δύσκολο ορεινό έδαφος: τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά του εδάφους, τα οποία σε ορισμένα σημεία δημιουργούν δυσκολίες στην εφαρμογή της συγκόλλησης. Για παράδειγμα, λόγω της πολυπλοκότητας του εδάφους στις Ροδόπη, σε ορισμένα σημεία οι δραστηριότητες είναι πιο αργές, καθώς μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο χειροκίνητες ραφές συγκόλλησης. Στην ορεινή περιοχή κοντά στο Makaza και στην ελληνική πλευρά υπάρχει παρόμοια ανάγκη, και πάλι λόγω της φύσης του εδάφους. Αυτό δεν επιτρέπει τη χρήση αυτόματων συγκολλήσεων σε αυτά τα μέρη της διαδρομής, πράγμα που απαιτεί την εφαρμογή μιας πιο αργής διαδικασίας χειροκίνητης συγκόλλησης.
-Παραδόσεις εξοπλισμού: Μια άλλη πρόκληση για το έργο είναι η ολοκλήρωση του σχεδιασμού εργασίας και η παραγγελία του εξοπλισμού με μεγάλο χρόνο παράδοσης (βρύσες, θερμαντήρες, αεριοχρωματογράφοι, όργανα μέτρησης κ.λπ.) Σε μια παγκόσμια πανδημία, αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο και αναπόφευκτα οδηγεί σε καθυστερήσεις εκ μέρους των κατασκευαστών και των εταιρειών logistics που είναι υπεύθυνες για τις μεταφορές.
-Ολοκλήρωση της διαδικασίας πιστοποίησης ως διαχειριστή δικτύου μεταφοράς ενώπιον των εθνικών ρυθμιστικών αρχών δύο χωρών - της Βουλγαρίας και της Ελλάδας, και με μεταγενέστερη γνώμη της ΕΚ.
-Κατά την υλοποίηση του αγωγού, εφαρμόζεται ένα νέο σύστημα κοινωνικο-οικολογικής διαχείρισης (ESMS), το οποίο αναπτύχθηκε ειδικά για το IGB. Το σύστημα σχετίζεται στενά με τις δεσμεύσεις της εταιρείας του έργου για αειφορία, προστασία του περιβάλλοντος, αποκατάσταση της γραμμής διασύνδεσης, καθώς και διατήρηση της πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς. Ο πρώτος ανεξάρτητος έλεγχος του συστήματος έχει ήδη ολοκληρωθεί με επιτυχία και εντός του έργου προγραμματίζονται άλλοι 9 έλεγχοι στα διάφορα στάδια υλοποίησης και λειτουργίας του αγωγού.
Αγωγός 182 χιλιομέτρων
Η σύνδεση φυσικού αερίου έχει συνολικό μήκος 182 km και ικανότητα μεταφοράς φυσικού αερίου 3 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων / έτος με δυνατότητα αύξησης σε 5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα / έτος μετά την κατασκευή σταθμού συμπιεστή. Το αναμενόμενο συνολικό επενδυτικό κόστος για το έργο είναι 240 εκατομμύρια ευρώ χωρίς ΦΠΑ, εκ των οποίων περίπου 220 εκατομμύρια ευρώ είναι κεφαλαιουχικά και 20 εκατομμύρια ευρώ είναι αναπτυξιακά έξοδα.
Το έργο είναι καθοριστικής σημασίας για τη Βουλγαρία και την περιοχή λόγω του στρατηγικού ρόλου της στη διασφάλιση διαφοροποίησης πηγών και διαδρομών για την προμήθεια φυσικού αερίου στη Βουλγαρία.
Ο αγωγός βήμα – βήμα
Στις 12 Σεπτεμβρίου 2017, η IGB έλαβε άδεια κατασκευής σε βουλγαρική επικράτεια για ολόκληρη τη διαδρομή του αγωγού φυσικού αερίου
Στις 8 Αυγούστου 2018, το έργο λαμβάνει από τις βουλγαρικές και ελληνικές ρυθμιστικές αρχές κοινή απόφαση σχετικά με την απαλλαγή από την πρόσβαση τρίτων, τον τιμολογιακό κανονισμό και τον διαχωρισμό ιδιοκτησίας, επιβεβαιωμένη από την ΕΕ
Στις 8 Νοεμβρίου 2018, για το έργο IGB έχει εκδοθεί απόφαση για συμβατές κρατικές ενισχύσεις από την ΕΚ σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και την ενέργεια για την περίοδο 2014-2020.
Στις 21 Δεκεμβρίου 2018, η εταιρεία έργου υπέγραψε σύμβαση για άμεση επιχορήγηση 39 εκατομμυρίων ευρώ για το έργο IGB από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Καινοτομία και Ανταγωνιστικότητα" 2014-2020.
Στις 7 Φεβρουαρίου 2019, εκδίδεται άδεια οικοδόμησης στο έδαφος της Ελλάδας.
Τον Μάρτιο του 2019, η ICGB ολοκλήρωσε τη διαδικασία επιλογής ενός συμβούλου μηχανικού για τη διασύνδεση φυσικού αερίου Ελλάδα - Βουλγαρία και στη συνέχεια συνήψε σύμβαση για την ανάθεση των δημοσίων συμβάσεων.
Στις 24 Απριλίου 2019, επιλέχθηκε ένας ανάδοχος για να εκτελέσει την εποπτική κατασκευή για την κατασκευή της διασύνδεσης φυσικού αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας στο έδαφος της Βουλγαρίας.
Στις 3 Απριλίου 2019, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε επίσημα τη διάθεση 39 εκατομμυρίων ευρώ για την κατασκευή του έργου IGB
Τον Μάιο του 2019, η ICGB ολοκλήρωσε τις δημόσιες συμβάσεις παραγωγής και προμήθειας σωλήνων για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου IGB
Στις 14 Μαίου 2019 η ICGB ολοκλήρωσε τη διαδικασία ανάθεσης του σχεδιασμού, της προμήθειας και της κατασκευής του διασυνδέτη με την Ελλάδα.
Στις 18 Ιουλίου 2019, το έργο έλαβε άδεια για ανεξάρτητο διαχειριστή δικτύου μεταφοράς φυσικού αερίου, η οποία δίνει το δικαίωμα να ξεκινήσει την κατασκευή σε ελληνική επικράτεια.
Στις αρχές Οκτωβρίου 2019, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές ενέργειας της Ελλάδας και της Βουλγαρίας εκδίδουν κοινή απόφαση για την έγκριση του Κωδικού Πλέγματος και του Δασμολογικού Κώδικα του έργου διασύνδεσης Ελλάδας-Βουλγαρίας, το οποίο φέρνει την ICGB πιο κοντά στην ολοκλήρωση της διαδικασίας πιστοποίησης ως ανεξάρτητο αέριο φορέα μεταφοράς.
Στις 10 Οκτωβρίου 2019, κατά τη διάρκεια επίσημης τελετής παρουσία των Υπουργών Ενέργειας της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας και της Ελλάδας, υπογράφηκε αμοιβαία συμφωνία δανείου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ύψους 110 εκατομμυρίων ευρώ. Το δάνειο εξασφαλίζεται με κρατική εγγύηση που εκδίδεται βάσει υπογεγραμμένης συμφωνίας εγγύησης και υπογράφηκε στις 14 Οκτωβρίου 2019 στη Σόφια και στις 17 Οκτωβρίου 2019 στο Λουξεμβούργο μεταξύ της ΕΤΕπ και της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, η οποία επικυρώθηκε με νόμο που εγκρίθηκε από την 44η Εθνοσυνέλευση. που συνήλθε στις 6 Δεκεμβρίου 2019. SG αριθ. 99 του 2019
Στις 10 Οκτωβρίου 2019, υπογράφηκαν δεσμευτικές συμβάσεις για τη μεταφορά φυσικού αερίου με τους εμπόρους που έχουν δεσμεύσει χωρητικότητα από τον αγωγό φυσικού αερίου, καθώς και τις συμβάσεις με τους επιλεγμένους εργολάβους για την παραγωγή και προμήθεια σωλήνων και για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου. Η συμφωνία μετόχων μεταξύ BEH και IGI Poseidon έχει ενημερωθεί, η οποία υιοθετεί το τελικό επιχειρηματικό σχέδιο της IGB, καθώς και τον τελικό προϋπολογισμό για την κατασκευή της σύνδεσης φυσικού αερίου.
Οι αρχαιολογικές ανασκαφές που απαιτούνται από τη βουλγαρική νομοθεσία έχουν ολοκληρωθεί - έχουν πραγματοποιηθεί πλήρεις αρχαιολογικές ανασκαφές διάσωσης για 27 τοποθεσίες, η αρχαιολογική γεώτρηση για τον προσδιορισμό του πάχους των πολιτιστικών στρωμάτων έχει πραγματοποιηθεί σε 10 τοποθεσίες και 58 τοποθεσίες έχουν εντοπιστεί για παρακολούθηση κατά τη διάρκεια της κατασκευής. Το συνολικό ποσό της σύμβασης είναι 2 εκατομμύρια ευρώ.
Στις 2 Ιουλίου 2020, εκδόθηκε ο νόμος για την επικύρωση της Διακυβερνητικής Συμφωνίας μεταξύ της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας και της Ελλάδας για τη διασύνδεση Ελλάδας-Βουλγαρίας (Πρόγραμμα IGB), που υπεγράφη στη Σόφια στις 10 Οκτωβρίου 2019. SG 63 του 2020
Στο τέλος του 2020, εκταμιεύθηκε η πρώτη δόση του δανείου της ΕΤΕπ ύψους 30 εκατομμυρίων ευρώ, και στις 18 Ιανουαρίου 2021 εκταμιεύθηκε η δεύτερη δόση του ίδιου ποσού. Εγκρίθηκε επίσης πληρωμή 6,4 εκατομμυρίων ευρώ σε επιχορηγήσεις στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος ανάκτησης ενέργειας συνολικού ύψους 45 εκατομμυρίων ευρώ.
Τον Νοέμβριο του 2020, ζητήθηκε επιστροφή 28,5 εκατομμυρίων ευρώ από το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Καινοτομία και ανταγωνιστικότητα» 2014-2020, άξονας προτεραιότητας 4, η πληρωμή του οποίου αναμένεται το πρώτο τρίμηνο του 2021.
Στις 9 Δεκεμβρίου 2020, υποβλήθηκε αίτηση για την απόκτηση άδειας για ανεξάρτητο σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου στην επικράτεια της Ελληνικής Δημοκρατίας στην Ενεργειακή Ρυθμιστική Αρχή ΡΑΕ στην Ελλάδα.
Στις 26 Ιανουαρίου 2021, η Διακυβερνητική Συμφωνία μεταξύ της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας και της Ελλάδας για τη διασύνδεση φυσικού αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας (Έργο IGB) επικυρώθηκε από το Ελληνικό Κοινοβούλιο.
Στις 7 Απριλίου 2021, εκδόθηκε απόφαση № 1-Pr / 2021 του Υπουργού Περιβάλλοντος και Υδάτων για την "Αλλαγή του μεγέθους των περιοχών που απαιτούνται για την οργάνωση προσωρινών βοηθητικών τοποθεσιών για την υλοποίηση της ατράκτου διέλευσης κάτω από το φράγμα "ΣΠΟΥΔΕΣ ΚΛΑΔΕΝΕΤ"
Στις 20 Απριλίου 2021, υποβλήθηκε αίτηση για την έκδοση άδειας για τη δραστηριότητα "μεταφοράς φυσικού αερίου" στην Επιτροπή για τον Κανονισμό Ενέργειας και Υδάτων.
Στις 22 Απριλίου 2021, υπογράφηκε μια βασική συμφωνία μεταξύ ICGB και TAP, η οποία παρείχε τα απαραίτητα επίπεδα πίεσης για μετάδοση από TAP μέσω IGB στο σημείο εισόδου με το δίκτυο μετάδοσης της Bulgartransgaz EAD.
Τα δεδομένα της κατασκευής
Η διαδρομή του αγωγού χωρίζεται σε 7 κύρια μέρη, με το μικρότερο μήκος 9,55 χλμ. και το μεγαλύτερο 71,90 χλμ.. Τα 106 χιλιόμετρα της διαδρομής στη βουλγαρική επικράτεια θα κατασκευαστούν με αυτόματη συγκόλληση και τα υπόλοιπα 45 χιλιόμετρα - με χειροκίνητη συγκόλληση.
Η προθεσμίες υλοποίησης
Η αρχική προθεσμία για την κατασκευή της διασύνδεσης φυσικού αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας ήταν στους 18 μήνες από την ημερομηνία έναρξης του έργου δηλαδή στα τέλη Απριλίου 2021. Μετά από συμφωνία μεταξύ των δύο μερών, η σύμβαση επεκτάθηκε κατά οκτώ μήνες, λήγει δηλαδή στο τέλος του 2021. Το έργο αναμένεται τελικά να τεθεί σε πλήρη λειτουργία, το αργότερο την 1η Ιουλίου 2022 αφού θα πρέπει να ολοκληρωθούν και μια σειρά διαδικασίες έκδοσης άδειας χρήσης, βάσει του νόμου χωροταξικού σχεδιασμού, άδεια για έναρξη δραστηριότητας αδειοδότησης βάσει του ενεργειακού νόμου, καθώς και ορισμένες άλλες υποχρεωτικές δραστηριότητες κτηματολογικής έρευνας.
