Το δεύτερο μεγαλύτερο πλήγμα, μετά την οικονομική κρίση, δέχθηκαν τα ταμεία των δήμων, εξαιτίας της πανδημίας του κορονοιού, καθώς η διαχείριση της με σκοπό την προστασία πολιών και εργαζομένων, είχε ως αποτέλεσμα να "βυθιστούν" τα έσοδα τους και να αυξηθούν υπέρογκα οι δαπάνες.
Από την έναρξη του πρώτου κύματος το Μάρτιο του 2020 έως το Μάρτιο του 2021, η πανδημική κρίση στοίχισε συνολικά στους δήμους 569 εκατ. ευρώ.
Από αυτά, τα 206 εκατ. ευρώ αφορούν στη μη είσπραξη εσόδων, αφού πολίτες και επιχειρήσεις δεν αδυνατούσαν να πληρώσουν τις οφειλές τους, ενώ τα 363 εκατ. ευρώ στα έξοδα για να καλυφθούν οι ανάγκες νέων υπηρεσιών και μέσων προστασίας έναντι του κορονοιού.
Την ίδια ώρα ελοχεύει ο κίνδυνος να διατηρηθεί το “άνοιγμα της ψαλίδας” μεταξύ των αυξανόμενων δαπανών και των διαρκώς μειούμενων εσόδων, καθώς οι δήμοι είναι αναγκασμένοι να παραμένουν στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης της πανδημίας και των κοινωνικοοικονομικών της επιπτώσεων.
Οι δαπάνες για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης εκτοξεύτηκαν, καθώς οι δήμοι κάλυψαν ανάγκες των εργαζομένων και των πολιτών, διαθέτοντας μέσα ατομικής προστασίας, απολύμαναν και συνεχίζουν να απολυμαίνουν πολλούς δημόσιους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους και σχολεία των περιοχών τους, ενώ εγκατέστησαν νέες υπηρεσίες τηλεφωνικές γραμμές ψυχολογικής στήριξης και υπηρεσίες τηλειατρικής για όλους τους πολίτες.
Τα στοιχεία, που αποτυπώνονται και σε έκθεση του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ, παρουσίασε ο πρόεδρος της Οικονομικής Επιτροπής της ΚΕΔΕ, αντιδήμαρχος Έδεσσας, Γιάννης Μουράτογλου κατά την τελευταία συνεδρίαση του Δ.Σ
«Προβλέπουμε και άλλο άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ των αυξανόμενων δαπανών και των μειούμενων εσόδων, γεγονός που θα μπορούσε να υπονομεύσει την ικανότητά των δήμων να προβούν στο μέλλον σε έργα και δράσεις για τους πολίτες» σημείωσε ο κ. Μουράτογλου.
Στα 360 εκατ. ευρώ το έλλειμμα χρηματοδότησης
Μιλώντας στους δημάρχους, ο πρόεδρος της Οικονομικής Επιτροπής της ΚΕΔΕ αναφέρθηκε και στο έλλειμμα χρηματοδότησης των δήμων, που όπως είπε, αγγίζει τα 360 εκατ. ευρώ.
«Το συνολικό κόστος που πλήρωσαν οι δήμοι στη διάρκεια της covid περιόδου είναι 569 εκατ. ευρώ, από τα οποία πήραμε τα 220 εκατ. ευρώ, και υπολείπονται 360 εκατ. ευρώ» ανέφερε ο ίδιος, ενώ είπε ότι οι ΟΤΑ είδαν σημαντικές μειώσεις και στα ταμειακά τους διαθέσιμα. «Τα ταμειακά διαθέσιμα των δήμων μειώθηκαν κατά 34 εκατ. ευρώ τον τελευταίο χρόνο, οι δανειακές τους υποχρεώσεις κατά 93 εκατ. ευρώ και οι ληξιπρόθεσμες οφειλές κατά 40 εκατ. ευρώ» επισήμανε ο κ. Μουράτογλου.
Ωστόσο είπε πως η κρατική βοήθεια ήταν σημαντική ως ένα βαθμό, καθώς η συνολική χρηματοδότηση που έλαβε αυτοδιοίκηση Α΄ βαθμού ήταν 170 εκατ. ευρώ για το 2020 και άλλα 50 εκατ. ευρώ που δόθηκαν το Μάρτιο του 2021. «Συνολικά οι δήμοι χρηματοδοτήθηκαν με το ποσό των 220 εκατ. ευρώ. Ωστόσο το έλλειμμα δεν υπολογίζεται μόνο από την μείωση των εσόδων αλλά και από τη μεγάλη αύξηση των δαπανών λόγω covid. Και να μην ξεχνάμε ότι ήταν ουκ ολίγες» σχολίασε ο πρόεδρος της Επιτροπής. Μάλιστα δεν παρέλειψε να αναφέρει ότι με βάση τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου, φαίνεται ότι υπάρχουν δήμοι με πολύ μεγάλο άνοιγμα, λόγω των αυξημένων αναγκών που αφορούσαν στην προστασία της κοινότητας.
Χάθηκαν σημαντικά έσοδα και από τον τουρισμό
Σύμφωνα πάντως με τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου στα 206 εκατ. ευρώ που αφορούν στην απομείωση εσόδων των δήμων την τελευταία χρονιά, περιλαμβάνοντα και έσοδα που χάθηκαν από τον τουρισμό. «Είναι μια σημαντική απώλεια αυτή, καθώς είναι πολλοί οι παραθαλάσσιοι δήμοι σε όλη τη χώρα, όπως και εκείνοι που έχουν ταυτότητα στον εναλλακτικό - χειμερινό τουρισμό. Η μη εκμετάλλευση εγκαταστάσεων τους καλοκαιρινούς μήνες επέφερε μεγάλο πλήγμα στα έσοδα των λεγόμενων τουριστικών δήμων, ενώ δεν είναι ευοίωνες οι προβλέψεις και για το φετινό καλοκαίρι» υπογράμμισε ο κ. Μουράτογλου.
Κατά την άποψη του πάντως το άνοιγμα της τάξης των 360 εκατ. ευρώ που είναι το έλλειμα χρηματοδότησης, θα πρέπει να κλείσει, διότι όπως είπε «θα συνεχιστεί η αύξηση των δαπανών για τους δήμους, οι οποίοι δεν είναι όπως άλλοι φορείς της γενικής κυβέρνησης που καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά από τους δικούς τους πόρους. Άρα είναι δεδομένο ότι υπάρχει έλλειμα χρηματοδότησης» ανέφερε ο ίδιος.
Παρά τις δύσκολες συνθήκες όμως πρόσθεσε ο κ. Μουράτογλου, οι δήμοι κατάφεραν μέσω του προγράμματος αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων, να περιορίσουν υποχρεώσεις τους κατά 40 εκατ. ευρώ.
Αναφορικά με το σκέλος των δαπανών, τα χρήματα δηλαδή που ξόδεψαν οι δήμοι και αυτά που θα ξοδέψουν τους επόμενους μήνες, είπε ότι θα πρέπει να καλυφθούν με κρατική ενίσχυση, διότι «σε διαφορετική περίπτωση όταν η πανδημία τελειώσει θα έχουμε μια αποτίμηση που θα δείχνει ότι τα οικονομικά της αυτοδιοίκησης θα συνεχίσουν να βρίσκονται σε καθοδική πορεία.