Kαθ' όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα, υπήρξαν αμέτρητες απόπειρες οικονομικής απάτης σε όλο τον κόσμο.
Όσο περνούσε ο καιρός, αυτοί οι απατεώνες γίνονταν όλο και πιο έξυπνοι με τα σχέδιά τους, αλλά ένας από αυτούς παίρνει το... πλατινένιο μετάλλιο για την ανάπτυξη της πιο περίτεχνης «πυραμίδας» που έχει δει ποτέ ο κόσμος, αφήνοντας άφραγκους πάνω από 30 εκατομμύρια ανθρώπους σε λίγα χρόνια.
Ο Σεργκέι Μαβρόντι γεννήθηκε το 1955 στη Μόσχα. Από μικρός ήταν πολύ καλός στα μαθηματικά και αποφάσισε να ακολουθήσει καριέρα στα οικονομικά. Ήταν αρκετά εσωστρεφής, δεν... τρελαινόταν για τους υπόλοιπους ανθρώπους και κρατούσε τα πάντα για τον εαυτό του. Αυτό που του άρεσε πολύ στον Σεργκέι ήταν τα χρήματα. Και μάλιστα δεν τα χόρταινε.
Το 1983 συνελήφθη για διάφορες οικονομικές απάτες, ενώ εργαζόταν σε μια μικρή εταιρεία. Το χρηματικό ποσό που είχε πάρει για τον εαυτό του ήταν αρκετά μικρό και έτσι αφέθηκε ελεύθερος μετά από 10 ημέρες στη φυλακή. Από τότε ο Σεργκέι άρχισε να σχεδιάζει το μεγάλο του σχέδιο...
Σύμφωνα με το History of Yesterday, το 1989, ο Σεργκέι και ο αδελφός του Βιάτσεσλαβ, καθώς και η Όλγκα Μελνίκοβα, ίδρυσαν την εταιρεία MMM. Τα τρία γράμματα προέρχονταν από τα επώνυμα των ιδρυτών. Η εταιρεία ξεκίνησε με την εισαγωγή υπολογιστών, μία αρκετά καλή επιχείρηση στη Ρωσία εκείνη την εποχή, ειδικά μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
Οι επιχειρήσεις πήγαν καλά, αλλά η εταιρεία κατηγορήθηκε το 1992 για φοροδιαφυγή που οδήγησε στην κατάρρευση της οικονομικής τους υποστήριξης. Χωρίς οικονομική δύναμη για να συνεχίσει το εμπόριο, η εταιρεία αναγκάστηκε να στραφεί στον χρηματοπιστωτικό τομέα καθώς ο Σεργκέι γνώριζε καλά αυτόν τον κλάδο.
Η εταιρεία έκανε κάτι που ήταν καινούργιο εκείνη την εποχή, το οποίο πρόσφερε αμερικανικές μετοχές σε Ρώσους επενδυτές, ωστόσο, οι άνθρωποι δεν το ήθελαν και τόσο πολύ. Τον Δεκέμβριο του 1992, ο Σεργκέι ίδρυσε επίσης την MMM-Invest που ήταν επενδυτικό ταμείο κουπονιών. Ακόμη και με αυτό, η εταιρεία δεν είχε μεγάλη επιτυχία.
Απελπισμένος για να βγάλει χρήματα, ξεκίνησε μία πυραμίδα τον Φεβρουάριο του 1994, υποσχόμενος στους επενδυτές ότι θα είχαν απόδοση 3000%. Με το πρώτο χρηματικό ποσό που χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα, η εταιρεία προχώρησε σε μια πολύ επιθετική εκστρατεία μάρκετινγκ δημιουργώντας τηλεοπτικές διαφημίσεις και υποστηρίζοντας διασημότητες που λατρεύονταν από τον ρωσικό πληθυσμό.
Μια άλλη πολύ επιτυχημένη εκστρατεία μάρκετινγκ που έγινε την ίδια χρονιά ήταν η προσφορά δωρεάν εισιτηρίων μετρό για τον πληθυσμό της Μόσχας σε ορισμένες αργίες. Η ανταπόκριση ήταν εκπληκτική, με εκατομμύρια ανθρώπους να επενδύουν τα χρήματά τους σε αυτό το πρόγραμμα και μάλιστα να το διαδίδουν και σε άλλες χώρες του κόσμου.
Η «πυραμίδα» που έφτιαξε ο Μαβρόντι άρχισε να παράγει εκατομμύρια δολάρια την ημέρα, ενώ σε μία συνέντευξη το 2012, ο Σεργκέι δήλωσε ότι σε μια μέρα έβγαλε 50 εκατομμύρια δολάρια. Κέρδιζε τόσα πολλά χρήματα που μπορούσε να γεμίσει δωμάτια με μετρητά.
Η πτώση του Μαβρόντι
Αυτό το σχέδιο έγινε τόσο δημοφιλές που δημιουργούνταν παρόμοιες εταιρείες σε όλο τον κόσμο και ακολουθώντας το ακριβές σχέδιο, μερικές από αυτές υπόσχονταν αποδόσεις 30000%.
Ωστόσο, πολλές από αυτές τις εταιρείες έκλεισαν γρήγορα γιατί σε πολλά μέρη του κόσμου ήταν παράνομο, όμως όχι στη Ρωσία. Την εποχή εκείνη η Ρωσία δεν είχε νόμο που να απαγόρευε τις «πυραμίδες» επομένως ήταν απολύτως νόμιμα. Το πρόβλημα ήταν ότι δεν υπήρχε ανάλογος νόμος, καθώς η χώρα προσπαθούσε από τον κομμουνισμό να πάει προς τη δημοκρατία, με τη διαφθορά να θριαμβεύει.
Μερικοί από τους κυβερνητικούς φορείς ενδιαφέρθηκαν πολύ για το ίδιο το σχέδιο και φρόντισαν να μείνει ο Σεργκέι στο απυρόβλητο.
Ο πληθυσμός είχε αρχίσει να αντιδρά, καθώς εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι δεν έπαιρναν καμία απόδοση από τις επενδύσεις τους. Η πίεση αυξήθηκε όταν σημειώθηκαν πολυάριθμες αυτοκτονίες, καθώς οι άνθρωποι χρεοκόπησαν, αφού είχαν τοποθετήσει όλες τις οικονομίες τους στο σχέδιο του Μαβρόντι.
Συνολικά 50 άτομα αυτοκτόνησαν επειδή αυτό το σχέδιο τους οδήγησε σε χρεοκοπία, ωστόσο, πολλοί άνθρωποι υποθέτουν ότι ο αριθμός αυτός είναι τουλάχιστον διπλάσιος καθώς πολλοί θάνατοι δεν καταγράφηκαν. Μέχρι εκείνη τη χρονική περίοδο, ο Σεργκέι έκανε περιουσία άνω των 400 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Αν και αυτό που έκανε ήταν «νόμιμο» εκείνη την εποχή, η ψευδής διαφήμιση δεν ήταν. Καθώς ορισμένοι ιδιωτικοί ερευνητές άρχισαν να εξετάζουν την υπόθεση, ο Σεργκέι ήξερε ότι θα μάθαιναν τι πραγματικά συνέβαινε κι έτσι αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τις νέες πολιτικές διασυνδέσεις του και να αποκτήσει ασυλία από τη δίωξη μπαίνοντας στη Δούμα!
Ήθελε να γίνει «τσάρος»
Υπάρχουν φήμες ότι ο άνθρωπος που αντικατέστησε, ο Αντρέι Αϊζντερτζί δολοφονήθηκε πράγματι για να ανοίξει ο δρόμος για τον Μαβρόντι. Το 1997 προσπάθησε να διεκδικήσει την Προεδρία στη Ρωσία, αλλά συνελήφθη όταν προσπάθησε να πλαστογραφήσει όλες τις ψήφους κι έτσι εκδιώχθηκε από την πολιτική σκηνή.
Εν τω μεταξύ, την ίδια χρονιά, το ΜΜΜ κήρυξε πτώχευση και ο Σεργκέι έφυγε με όλα τα χρήματα. Το 1998, ο Σεργκέι τέθηκε σε λίστα διεθνών καταζητούμενων και το 2003 βρέθηκε και συνελήφθη στη Μόσχα. Η υπόθεση ήταν πολύ μεγάλη αλλά το 2007 καταδικάστηκε για απάτη και καταδικάστηκε σε ποινή τεσσάρων ετών.
Θα νόμιζε κανείς πως είχε τελειώσει με τις απάτες αλλά μόλις βγήκε από τη φυλακή επανέφερε την ΜΜΜ με το ίδιο σχέδιο, αλλά στη Νιγηρία αυτή τη φορά.
Αυτή τη φορά, ωστόσο, προσέλκυσε τους επενδυτές του λέγοντάς τους το όραμά του να καταστρέψει το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και υποσχόμενος μόνο 30% αποδόσεις των επενδύσεών τους (κάτι πιο ρεαλιστικό).
Το πρόγραμμα ξεκίνησε το 2015 και διήρκεσε μέχρι το 2018 όταν ο Σεργκέι πέθανε σε ηλικία 62 ετών λόγω προβλημάτων υγείας. Σε αυτά τα τρία χρόνια, κατάφερε να ξεγελάσει 3 εκατομμύρια ανθρώπους και να τους αρπάξει 10 δισεκατομμύρια δολάρια.
Παρότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη απάτη της ιστορίας, δεν είναι πολύ γνωστό παγκοσμίως, γιατί... ό,τι συμβαίνει στη Ρωσία, μένει στη Ρωσία.