Την ώρα που εμείς, παρότι Νότιοι, «ανατολίτες» σε πολλά και σίγουρα Βαλκάνιοι, για κάποιο παράδοξο λόγο συμπεριφερόμαστε σαν Ευρωπαίοι (μέχρι το «ως» έχουμε ακόμα δρόμο) λίγο πριν τις κάλπες, οι γείτονες και φίλοι μας οι Σέρβοι ζουν το βαρύ πένθος, το μεγάλο, το αδιανόητο. Και καθώς και εμείς μόλις πριν δύο μήνες μάθαμε μέσω Τεμπών με τον πιο σκληρό τρόπο τι σημαίνει συλλογικό τραύμα, δε μπορώ παρά να αφιερώσω το σημερινό μου σημείωμα στην τραγωδία τους.
Ήδη γράφτηκαν πολλά και η «ΜτΚ» της 7ης Μαΐου αναδεικνύει μεταξύ άλλων το πρόβλημα που πολλοί γνώριζαν, αλλά κανείς δεν έλεγε μέχρι που δύο μακελλάρηδες προκάλεσαν τον όλεθρο.
Όμως, εκείνο που με συγκλόνισε και αξίζει δυο λόγια παραπάνω είναι οι λέξεις σ’ ένα από τα αυτοσχέδια πλακάτ στις βουβές διαδηλώσεις στο Βελιγράδι.
«Κάποιου το παιδί δεν γύρισε σπίτι, επειδή κάποιος δεν ανέθρεψε σωστά το δικό του παιδί» έγραφε μία μάνα. Οι λέξεις καμιά φορά πληγώνουν σαν όπλα και σ’ αυτές τις λιγοστές κρύβεται μία αλήθεια που δεν αφορά μονάχα το Βελιγράδι και τα χωριά της σερβικής επαρχίας, αλλά όλους μας. Και όσους μεγαλώσαμε και μεγαλώνουμε παιδιά και όσους είναι παιδιά και όλους τους υπόλοιπους που θέλουν να λέγονται μέλη μίας κοινωνίας ανθρώπων.
Έχω ξαναγράψει από αυτήν εδώ τη στήλη πως μερικές φορές καταντά άδικο να μαλώνουμε τους γονείς και να κουνάμε το δάκτυλο, αφού ο κάθε άνθρωπος διαμορφώνει χαρακτήρα και συμπεριφορές μέσα από δεκάδες παράγοντες. Όμως και τα δύο περιστατικά στη Σερβία, αλλά και όλα όσα ζούμε ξανά και ξανά και ξανά στη χώρα μας με ανήλικους και νεαρούς ενήλικες να έχουν άγρια ξεσπάσματα βίας, να μαχαιρώνουν, να χτυπάνε ανελέητα, να κάνουν μπούλινγκ, να βρίζουν, να απειλούν, να συμπεριφέρονται σαν άγρια θηρία, δείχνει πως υπάρχει πρόβλημα. Και μάλιστα πολύ σοβαρό.
Για να είμαστε ρεαλιστές και σωστοί προς κάθε πλευρά, κανένας έφηβος δε μπορεί να ελεγχθεί απόλυτα (ούτε και πρέπει). Ούτε είναι λύση να προσπαθούμε να ελέγξουμε τα παιδιά σ’ ένα επίπεδο εντελώς λανθασμένο παιδαγωγικά (και ανθρώπινα), ούτε βέβαια είναι λύση να είναι τελείως ανεξέλεγκτα και να αποδίδουμε χωρίς δεύτερη σκέψη τις όποιες περίεργες συμπεριφορές τους στην εφηβεία.
Ναι οι έφηβοι είναι κυκλοθυμικοί, ναι δεν τους παίρνεις κουβέντα, ναι δε θέλουν ούτε μέσα στο σπίτι ούτε (και κυρίως) έξω απ’ αυτό συνοδεία μαμάς και μπαμπά, όμως η έκδηλη αγάπη, το υποστηρικτικό περιβάλλον και κυρίως η συζήτηση μπορεί να εντοπίσει εγκαίρως κάθε πρόβλημα.
Και εάν τα παιδιά πηγαίνουν σχολείο, το ίδιο πρέπει να κάνουν και οι φροντιστές τους. Γονείς, δάσκαλοι, νονοί, παππούδες και γιαγιάδες και όποιος αναλαμβάνει να τα οδηγήσει προς την ενηλικίωση.
Γιατί αν με στοίχειωσαν μια τα γραφόμενα ενός πλακάτ στο Βελιγράδι, με στοίχειωσαν δέκα φορές τα λεγόμενα της μητέρας του 18χρονου στην Αθήνα που κάποιοι νταήδες έστειλαν πριν κάποιες εβδομάδες στη ΜΕΘ, γιατί έτσι... «Πάνε τα παιδιά μας μια βόλτα και μας τα γυρίζουν σφαγμένα» είπε με περισσή αξιοπρέπεια η γυναίκα. Και δυστυχώς τα στοιχεία από τη χώρα μας δείχνουν πως αυτού του είδους η εγκληματικότητα, του νταή που άφησε η πολιτεία και η κοινωνία να κρατά και μαχαίρι, είναι σε αδιανόητη έξαρση.
Και ότι είμαστε τυχεροί που στη δική μας την κουλτούρα δεν υπάρχουν όπλα, όπως στους χαροκαμένους Σέρβους, δε σημαίνει πως όλα όσα γίνονται δεν πρέπει να μας αφορούν. Γιατί τα όπλα σκοτώνουν, αλλά και η αδιαφορία το ίδιο.
*Δημοσιεύτηκε στη «ΜτΚ» στις 07.05.2023