«Μου είπαν να έχω τα χρήματα σε μία σακούλα. Πήγα στην στάση ‘Σχολή Τυφλών’, μπήκα στο λεωφορείο που είχαμε συνεννοηθεί, αυτοί κάθονταν με μία κουβέρτα αγκαλιά. Τους έδωσα τη σακούλα, μου έδωσαν την κουβέρτα. Αυτοί άρχισαν να μετρούν τα χρήματα αλλά εγώ δεν έπρεπε να ανοίξω την κουβέρτα. Κατέβηκα στην αμέσως επόμενη στάση. Μέχρι τότε δεν ήξερα αν υπάρχει κάτι μέσα στη κουβέρτα. Όταν έφυγε το λεωφορείο, τότε άνοιξα την κουβέρτα κα είδα ότι όντως μου έδωσαν ένα μωρό. Κοριτσάκι. Σήμερα είναι μεγάλη κοπέλα». Με αυτά τα λόγια περιγράφει ο πατέρας την υιοθεσία της κόρης του που γεννήθηκε από Ρομά της Βουλγαρίας. Αυτός ήταν ο τρόπος που πριν μερικά χρόνια κράτησε για πρώτη φορά το παιδί στην αγκαλιά του, υπό τις οδηγίες μελών του κυκλώματος που είχε πληρώσει αδρά.
Τα συγκεκριμένα κυκλώματα υπήρχαν πάντα και όπως φαίνεται συνεχίζουν να υπάρχουν αλλά και να εξελίσσονται. Εκτός από τις παράνομες υιοθεσίες παιδιών, πλέον προχωρούν σε παράνομες συμφωνίες με παρένθετες μητέρες αλλά και σε εμπόριο ωαρίων. Οι αναποτελεσματικές και χρονοβόρες προσπάθειες ενδιαφερόμενων γονιών να υιοθετήσουν παιδιά με νόμιμες διαδικασίες και η ελπίδα τους που μεγαλώνει με όσα τους τάζουν τα κυκλώματα, τους οδηγεί τελικά σε παράνομες πράξεις.
Πέντε άτομα συνελήφθησαν την προηγούμενη εβδομάδα στη Θεσσαλονίκη που κατηγορούνται για απόπειρα παράνομης υιοθεσίας βρέφους. Συγκεκριμένα, οι αρχές πέρασαν χειροπέδες στον 37χρονο βιολογικό πατέρα, τη 38χρονη μητέρα, το ζευγάρι των φερόμενων υποψήφιων γονιών και σε έναν δικηγόρο που κατηγορείται για το ρόλο του μεσολαβητή. Όλοι τους τελικά αφέθηκαν ελεύθεροι, αρνούμενοι τις κατηγορίες. Σε εισαγγελέα και ανακριτή οι Βούλγαροι γονείς υποστήριξαν ότι δεν γνώριζαν τίποτα για την υιοθεσία, ο δικηγόρος ότι είχε το ρόλο του μεταφραστή και το ενδιαφερόμενο ζευγάρι ότι είχαν επαφές στο πλαίσιο νόμιμης ιδιωτικής υιοθεσίας.
Οι συλληφθέντες αφέθηκαν ελεύθεροι μέχρι να οριστεί η δικάσιμος. Ωστόσο, ο δικηγόρος του ενδιαφερομένου ζευγαριού μιλώντας στη «ΜτΚ» περιγράφει πως συνομιλούσαν με το ζευγάρι από την Βουλγαρία, τους λόγους που τους έδωσαν χρήματα αλλά και πότε αποφάσισαν να διακόψουν κάθε επικοινωνία μαζί τους και να μην προχωρήσουν σε καμία άλλη διαδικασία.
«Οι εντολείς μου ηλικιακά πλησιάζουν τα 50, μία ηλικία που είναι αρκετά δύσκολο να τεκνοποιήσεις αλλά και για να υιοθετήσεις παιδί από ίδρυμα. Γι’ αυτό σκέφτηκαν την ιδιωτική υιοθεσία που είναι πιο σύντομη διαδικαστικά. Μέσω τρίτων ενημερώθηκαν ότι μπορεί να τους βοηθήσει για την ιδιωτική υιοθεσία ο δικηγόρος που επίσης κατηγορείται. Ενημερώθηκαν ότι ένα ζευγάρι από τη Βουλγαρία που έχει τέσσερα παιδιά, περιμένει παιδί που θέλει να το δώσει για υιοθεσία επειδή δεν μπορούν να το συντηρήσουν. Τους ενημέρωσαν ότι πρόκειται για Ρομά, αλλά δήλωσαν πως δεν τους ενδιαφέρουν τα φυλετικά και η καταγωγή» αναφέρει στη «ΜτΚ» ο δικηγόρος των υποψήφιων γονέων Γιώργος Κυρίτσης.
Οι βιολογικοί γονείς ήρθαν στη Θεσσαλονίκη και η γέννα πραγματοποιήθηκε στο «Ιπποκράτειο». Μέχρι και τις 17/06/2022 οι ενδιαφερόμενοι γονείς, σύμφωνα με την αστυνομία, έδωσαν 1.435 ευρώ, ποσό που από τις αρχές χαρακτηρίστηκε προκαταβολή. «Τους είπαν ότι για να γεννήσει με ασφάλεια η μητέρα πρέπει να έρθει 5-6 ημέρες νωρίτερα στη Θεσσαλονίκη. Τους ζήτησαν 500 ευρώ για τα έξοδά τους, ώστε να νοικιάσουν ένα κατάλυμα και να μπορούν να συντηρηθούν μέχρι τη γέννα. Όταν γέννησε η γυναίκα, τους ζήτησαν 1.900 ευρώ για τα έξοδα νοσηλείας στο νοσοκομείο, καθώς ήταν ανασφάλιστοι. Επίσης αγόρασαν ένα πορτ μπεμπέ, πάνες, ρούχα και έδωσαν και άλλα χρήματα για τη συντήρησή του» λέει για τα χρήματα που έδωσαν ο κ. Κυρίτσης.
Πότε «πάγωσε» η υιοθεσία
«Οι εντολείς μου πίστευαν ότι πρόκειται για μία νόμιμη υιοθεσία» τονίζει ο κ. Κυρίτσης και υποστηρίζει στη «ΜτΚ» ότι όσο η βιολογική μητέρα ήταν στο «Ιπποκράτειο», άρχισαν να υποψιάζονται πως κάτι περίεργο συμβαίνει.
«Οι βιολογικοί γονείς δήλωσαν στην Κοινωνική Υπηρεσία του νοσοκομείου, ότι όταν λάβει εξιτήριο η μητέρα θα τους φιλοξενήσουν οι υποψήφιοι γονείς, για να δείξουν ότι μπορούν να διασφαλίσουν ένα ασφαλές περιβάλλον για το παιδί. Επίσης δήλωσαν ψευδώς ότι ο βιολογικός πατέρας δουλεύει στα χωράφια του εντολέα μου. Τότε, πήραν τηλέφωνο από το νοσοκομείο τους εντολείς μου για να επιβεβαιώσουν όσα δήλωσαν οι βιολογικοί γονείς. Τα διέψευσαν, κατάλαβαν ότι κάτι συμβαίνει και σταμάτησαν όλες τις διαδικασίες. Μετά από αυτό το τηλεφώνημα, το νοσοκομείο ενημέρωσε την Ασφάλεια Θεσσαλονίκης» ισχυρίζεται ο δικηγόρος Γιώργος Κυρίτσης.
Επίσης, από την πλευρά των υποψήφιων γονέων υποστηρίζεται ότι οι βιολογικοί γονείς δεν μπόρεσαν να εκδώσουν ληξιαρχική πράξη. «Τους κάλεσαν στο ληξιαρχείο για να τους παρουσιάσουν το πρόβλημα που έχει παρουσιαστεί, αλλά είχε ήδη προηγηθεί το τηλέφωνο από το νοσοκομείο, γι’ αυτό εκεί είπαν οι πελάτες μου ότι δεν θέλουν καμία επαφή πλέον. Κάτι δεν τους άρεσε από τη διαδικασία» σημειώνει ο κ. Κυρίτσης.
Ο συνήγορος του 61χρονου κατηγορούμενου δικηγόρου, Λάζαρος Μηνασίδης, υποστήριξε ότι ο εντολέας του δεν έχει ουδεμία εμπλοκή με την υπόθεση και η παρουσία του ήταν μόνο για την διερμηνεία που είχε αναλάβει καθώς γνώριζε την βουλγαρική γλώσσα και κάποιον από τους εμπλεκόμενους. Όπως σημείωσε σε δηλώσεις του ο κ. Μηνασίδης, ο 61χρονος δικηγόρος στα 36 χρόνια που ασκεί το επάγγελμα, ασχολήθηκε συνολικά με έξι υποθέσεις υιοθεσιών από τις οποίες οι τρεις αφορούσαν ενηλίκους και οι άλλες τρεις δεν είχαν καμία σχέση με παράνομη συναλλαγή.
Την ίδια ώρα, έξω από το δικαστικό μέγαρο, ο δικηγόρος των βιολογικών γονέων, Βασίλης Παπαβασιλείου, ανέφερε ότι οι εντολείς του κατέληξαν να βρίσκονται στην Ελλάδα για μη σχετιζόμενο λόγο με την αποδοθείσα κατηγορία και ότι δεν είχαν ουδεμία επαφή, ούτε προέβησαν σε κάποια ενέργεια που να φανερώνει πρόθεση για ενδεχόμενη υιοθεσία του νεογέννητου αγοριού τους.
Γιατί στρέφονται σε ιδιωτικές και παράνομες υιοθεσίες
Πολλά είναι τα άτεκνα ζευγάρια που στρέφονται σε ιδιωτικές υιοθεσίες, καθώς τα νομοθετικά πλαίσια ανάμεσα σε ιδιώτες επιτρέπουν γρηγορότερους ρυθμούς στις διαδικασίες. Σε αυτά τα μονοπάτια όμως συνήθως, οι ενδιαφερόμενοι πέφτουν σε κυκλώματα παράνομων υιοθεσιών και αγοροπωλησίες ωαρίων.
«Επειδή το πλαίσιο είναι αυστηρό και άκαμπτο και θέτει κριτήρια που απαιτούν βάθος χρόνου για να ελεγχθούν, οι ενδιαφερόμενοι στρέφονται σε ιδιωτικές υιοθεσίες. Λόγω των άκαμπτων κριτηρίων, υπάρχουν πολλές ανάδοχες οικογένειες που δεν κατάφεραν να υιοθετήσουν ένα παιδί. Συνήθως φτάνουν σε ένα σημείο, κάνουν όλα τα απαραίτητα και τελικά για ανεξήγητους λόγους δεν προχωράει η υιοθεσία» αναφέρει στη «ΜτΚ» η ποινικολόγος Ανθούλα Ανάσογλου.
«Η ιδιωτική υιοθεσία επιτρέπεται, αρκεί να μην υπάρχει καμία χρηματική συναλλαγή. Το ίδιο ισχύει και για τις παρένθετες μητέρες αλλά και τη δωρεά ωαρίου. Η διαδικασία ιδιωτικής υιοθεσίας ξεκινάει με την υπογραφή δήλωσης των υποψήφιων γονέων σε συμβολαιογράφο. Εκείνη την περίοδο ξεκινά έρευνα από την κοινωνική υπηρεσία για να ελεγχθεί αν τηρούν τις προϋποθέσεις. Αν εγκριθούν όλα, τότε προχωρούν οι διαδικασίες. Πλέον το παιδί που θα υιοθετηθεί προβλέπεται από τον νόμο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα να παραμείνει με τους βιολογικούς γονείς και να μην δοθεί αμέσως μετά τη γέννα» εξηγεί για τις νόμιμες διαδικασίες ιδιωτικής υιοθεσίας ο δικηγόρος Γιώργος Κυρίτσης. «Οι προϋποθέσεις είναι ίδιες με την υιοθεσία από ίδρυμα. Βλέπουν τις οικονομικές δυνατότητες για να συντηρήσουν το παιδί, τον χώρο που ζουν, την σταθερότητα δουλειάς, το ψυχολογικό τους προφίλ και κυρίως ελέγχουν αν υπάρχουν άλλα κίνητρα» τονίζει ο κ. Κυρίτσης.
«Σε πολλές περιπτώσεις στις κοινωνικές υπηρεσίες κρίνουν υποκειμενικά και τελικά αφήνουν παιδιά να ρημάζουν σε ιδρύματα αντί να τα αναλάβουν γονείς που πληρούν τα κριτήρια» επισημαίνει η κ. Ανάσογλου. «Πολλοί από αυτούς τους γονείς απευθύνονται σε δικηγόρους για μία λύση και οδηγούνται τελικά σε μία παράνομη υιοθεσία, λόγω της ανάγκης που έχουν μέσα τους να δώσουν αγάπη σε ένα παιδί» συμπληρώνει η ποινικολόγος.
Ένα από τα μεγαλύτερα και πιο καλά οργανωμένα κυκλώματα
Τον Σεπτέμβριο του 2019 εξαρθρώθηκε στη Θεσσαλονίκη ένα από τα μεγαλύτερα και πιο καλά οργανωμένα κυκλώματα παράνομων υιοθεσιών και εμπορίας ωαρίων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με 12 συλληφθέντες φερόμενους ως μέλη του. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΑΣ, το κύκλωμα μέσα σε τρία χρόνια είχε κέρδη που ξεπερνούν τις 500.000 ευρώ.
Από την έρευνα πρόκυψε ότι εμπλέκονταν τουλάχιστον 66 άτομα. Ως εγκέφαλοι φέρονται ένας δικηγόρος και μία μαιευτήρας - γυναικολόγος. Σε συνεργασία με μαία που εργαζόταν σε ιδιωτική κλινική εντόπιζαν άτεκνα ζευγάρια που ενδιαφέρονται για υιοθεσία. Στη συνέχεια έδιναν εντολές σε τρεις Γεωργιανές να ‘στρατολογήσουν’ γυναίκες που είτε θα έδιναν τα παιδιά τους, είτε θα γίνονταν με αμοιβή παρένθετες μητέρες, είτε θα πωλούσαν το ωάριό τους. Η κάθε μία γυναίκα από την Γεωργία είχε συνδέσμους με τέσσερις κλινικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Ο δικηγόρος που συνελήφθη γι’ αυτό το κύκλωμα, κατηγορείται ότι ολοκλήρωνε τις διαδικασίες για τη νομιμοποίηση των υιοθεσιών. Σύμφωνα με την αστυνομία η διαδικασία αυτή είχε τρία στάδια: μετά τη γέννηση σε δημόσια νοσοκομεία ή ιδιωτικές κλινικές της Θεσσαλονίκης γινόταν η σύνταξη συμβολαιογραφικής πράξης με την οποία ανατίθετο προσωρινά η επιμέλεια στους ανάδοχους γονείς, μετά από ένα μήνα λάμβανε χώρα η συμβολαιογραφική πράξη κανονικής επιμέλειας και τέλος προχωρούσαν σε οριστική επιμέλεια και υιοθεσία με τη «βούλα» του Πρωτοδικείου.
Το κόστος της παράνομης ιδιωτικής υιοθεσίας κυμαινόταν από 25.000 έως 28.000 ευρώ, καθώς οι τιμές άλλαζαν ανάλογα με το φύλο του παιδιού και τα χαρακτηριστικά του. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι βιολογικές ή παρένθετες μητέρες έκαναν «πασαρέλα» για να επιλέξουν οι ενδιαφερόμενοι υποψήφιοι γονείς. Από τις 25.000 ευρώ οι βιολογικές μητέρες λάμβαναν 4.000 έως 5.000 ευρώ, τα υπόλοιπα μοιράζονταν τα υπόλοιπα μέλη του κυκλώματος.
Μεγάλο οικονομικό όφελος είχαν και από το εμπόριο ωαρίων. Τα μέλη του κυκλώματος κατηγορούνται ότι υπέβαλλαν γυναίκες σε ειδική θεραπεία σε ιδιωτικές κλινικές ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, προκειμένου να εξάγουν τα ωάρια έναντι χρηματικής αμοιβής.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση ζευγαριού που υιοθέτησε βρέφος, μέσω του κυκλώματος, τον Ιούλιο του 2018 και αποφάσισε έναν χρόνο μετά να μεγαλώσει την οικογένεια και απευθύνθηκε εκ νέου στη γυναικολόγο που φέρεται να κινούσε τα νήματα. «Η βιολογική μητέρα του πρώτου σας παιδιού είναι και πάλι έγκυος. Αν θέλετε να δούμε αυτή την περίπτωση» φέρεται να τους είχε απαντήσει η γυναικολόγος.
Επίσης χαρακτηριστική είναι περίπτωση μίας γυναίκας που έδωσε για υιοθεσία το παιδί της μέσω του κυκλώματος, έγινε παρένθετη μητέρα αλλά πούλησε και ωάριά της. Την συγκεκριμένη γυναίκα, όπως ακόμα δύο άτομα που κατηγορούνται για το συγκεκριμένο κύκλωμα, εκπροσωπεί η δικηγόρος Ξανθίππη Μωυσιάδου. «Η υπόθεση δεν έχει κλείσει. Η ανάκριση βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη» δηλώνει στη «ΜτΚ» για την υπόθεση η κ. Μωυσιάδου, Σύμφωνα με την αστυνομία, τα μέλη του κυκλώματος νομιμοποιούσαν τα παράνομα έσοδα, μέσω αγορών πολυτελών οχημάτων, χρυσαφικών και ακινήτων, ενώ φαίνεται να χρηματοδοτούσαν και την εισαγωγή ρούχων από το εξωτερικό.
«Δίνουν 20.000 ευρώ για παρένθετες μητέρες από την Ουκρανία»
Ένα ανησυχητικό φαινόμενο παρατηρείται το τελευταίο διάστημα με προσφυγόπουλα και γυναίκες από την Ουκρανία, καθώς υπάρχουν μαρτυρίες ότι χρησιμοποιούνται για κυκλώματα υιοθεσιών. «Υπάρχει έξαρση το τελευταίο διάστημα με παιδιά από την Ουκρανία που δίνονται παράνομα για υιοθεσία. Ενδιαφέρονται πολλοί, καθώς ικανοποιούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα που είναι τα γαλάζια μάτια και τα ξανθά μαλλιά. Οι διαδικασίες κινούνται μέσα από τα σκοτεινά δωμάτια του διαδικτύου» αναφέρει στη «ΜτΚ» η ποινικολόγος Ανθούλα Ανάσογλου. «Εμένα μου το ομολόγησε πελάτης μου ότι απογοητεύτηκε από τις διαδικασίες στην Ελλάδα και αναζητεί άλλα μονοπάτια για παράνομη υιοθεσία. Σαφώς δεν τον ανέλαβα και προσπάθησα να τον αποτρέψω» αναφέρει η ποινικολόγος.
Πολλές είναι οι γυναίκες από την Ουκρανία που δέχονται να γίνουν παρένθετες μητέρες έναντι αμοιβής, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες. «Τις δίνουν έως και 20.000 ευρώ για να γίνουν παρένθετες μητέρες. Συνήθως επιλέγουν νεαρές γυναίκες και φοιτήτριες που έρχονται από την Ουκρανία» συμπληρώνει η κ. Ανάσογλου.