Το σήμα της εκκίνησης για τις ερευνητικές γεωτρήσεις για εντοπισμό και καθορισμό κοιτασμάτων φυσικού αερίου σε έξι περιοχές της χώρας έδωσε με τις εξαγγελίες του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Οπως επισήμανε ο ίδιος οι γεωτρήσεις θα αρχίσουν το 2023 έτσι ώστε μέσα στην ίδια χρονιά να υπάρχει μια ξεκάθαρη εικόνα για το τι υπάρχου και που... Οι έρευνες αφορούν έξι εκτάσεις. Η μια είναι στην ηπειρωτική Ελλάδα στην περιφέρεια Ηπείρου και οι άλλες πέντε σε θαλάσσιες περιοχές. Στο Ιόνιο, στον Κυπαριασσιακό Κόλπο και στην Κρήτη.
Οι έρευνες στις έξι περιοχές
«Περιοχή Ιωάννινα»: Μισθωτής της χερσαίας παραχώρησης είναι η Energean. Το συγκεκριμένο block είναι το πιο ώριμο σε σχέση με τα άλλα πέντε καθώς ήδη έχουν προσκτηθεί 400 χιλιόμετρα δισδιάστατα σεισμικά δεδομένα κι έχει εντοπιστεί ένας ερευνητικός στόχος. Η εταιρεία θα προχωρήσει στην πρώτη ερευνητική γεώτρηση στα μέσα του 2023. Για τη συγκεκριμλενη περίπτωση που είναι και η πιο ώριμη, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, «ο μισθωτής θα ολοκληρώσει εργασίες όρυξης ερευνητικής γεώτρησης το συντομότερο δυνατό, εντός του 2023 και η ΕΔΕΥ εργάζεται σε συνεργασία με το ΥΠΕΝ για την επίσπευση των διαδικασιών».
«Περιοχή 2»: Βρίσκεται σε θαλάσσια έκταση βορειοδυτικά της Κέρκυρας και η παραχώρηση έχει μισθωθεί, μετά την αποχώρηση της Total, από τις Energean (75% και εντολοδόχος) και ΕΛ.ΠΕ (25%). Έχει εντοπιστεί ένας πιθανός στόχος και τη χειμερινή περίοδο 2022-2023 οι εταιρείες θα προχωρήσουν απευθείας σε τρισδιάστατες σεισμικές έρευνες. Στόχος είναι το 2024 να γίνει η πρώτη ερευνητική γεώτρηση.
«Περιοχή Ιόνιο» και «Περιοχή 10»: Είναι οι δύο θαλάσσιες παραχωρήσεις στο Ιόνιο Πέλαγος, τις οποίες έχει μισθώσει η εταιρεία Ελληνικά Πετρέλαια. Πρόσφατα έγινε πρόσκτηση δισδιάστατων σεισμικών δεδομένων 2.800 χλμ. Η εταιρεία θα αξιολογήσει τα δεδομένα μέχρι το τέλος του 2022 ώστε το 2023 να προχωρήσει στις τρισδιάστατες σεισμικές έρευνες για τον εντοπισμό στόχου.
Περιοχές «Δυτικά της Κρήτης» και «Νοτιοδυτικά της Κρήτης»: Τα δύο θαλάσσια blocks έχουν μισθώσει οι εταιρείες της κοινοπραξίας TotalEnergies (40% και εντολοδόχος), ExxonMobil (40%) και ΕΛ.ΠΕ (20%). Πρόκειται για πιο υποσχόμενες περιοχές σε κοιτάσματα φυσικού αερίου αλλά και οι λιγότερο ώριμες προς εξερεύνηση. Απαιτούνται δισδιάστατα σεισμικά δεδομένα και στόχος είναι να διενεργηθούν οι σεισμικές έρευνες σε συνολική έκταση 6.500 χλμ. τη χειμερινή περίοδο 2022-2023.
Ποιές ποσότητες υπάρχουν
Στοιχεία για το ποιά κοιτάσματα υπάρχουν στον ελληνικό χώρο και ποιά από αυτά είναι αξιοποιήσιμα δεν μπορούν να υπάρξουν με ασφάλεια παρά μόνον όταν γίνουν οι ερευνητικές γεωτρήσεις. Παρόλα αυτά, η έρευνα υδρογονανθράκων δεν βαδίζει «στα τυφλά». Η διοίκηση της Εθνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ), σε διεθνές συνέδριο το 2020, ανακοίνωσε τα επίσημα πορίσματα της δημόσιας εταιρείας για τις εκτιμήσεις κοιτασμάτων της Ελλάδας, ενώ σημαντικά στοιχεία περιλαμβάνει και η σχετική έκθεση του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Στη θαλάσσια περιοχή που έχει ερευνηθεί και ανατεθεί έχουν εντοπισθεί πάνω από 30 υποψήφιοι «στόχοι». Σύμφωνα με την ίδια επίσημη ανακοίνωση, «υπό την προϋπόθεση ότι θα είναι επιτυχείς το ένα τέταρτο των γεωτρήσεων στις γεωλογικές δομές που έχουν εντοπιστεί στις θαλάσσιες περιοχές του Ιονίου και νοτίως και δυτικώς της Κρήτης, αυτές οι δομές θα μπορούσαν να φιλοξενούν αποθέματα της τάξης των 12 δισεκατομμυρίων βαρελιών ισοδύναμου πετρελαίου ή 70 τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδών αερίου.
Ανάλογες εκτιμήσεις έχουν εκφραστεί από τη σημερινή διοίκηση της ΕΔΕΥ (2021), σύμφωνα με τις οποίες «οι μελέτες μας δείχνουν ότι η δυνητική αξία των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Ελλάδα είναι της τάξης των 250 δισ. ευρώ».
Αναφορικά με τον χρόνο αξιοποίησης, υπενθυμίζεται ότι η Αίγυπτος αξιοποίησε το γιγαντιαίο κοίτασμα φυσικού αερίου Zohr μέσα σε μόλις 2,5 χρόνια από την ανακάλυψή του και μάλιστα κατασκεύασε και τον αγωγό μεταφοράς του στα παράλια της Αιγύπτου.
Σύμφωνα με όσα ανέφερε πρόσφατα ο κ. Γιάννης Μανιάτης, πρώην υπουργός Ενέργειας και πρωτεργάτης της επανέναρξης της ερευνητικής προσπάθειας, οι εκτιμώμενες ποσότητες επιτρέπουν στη χώρα να τροφοδοτήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση με το περίπου 20% της συνολικής ποσότητας φυσικού αερίου που εισάγει από τη Ρωσία, γεγονός που αποτελεί ένα σπουδαίο διπλωματικό – γεωπολιτικό όπλο στη φαρέτρα της χώρας.
Energean
O Διευθύνων Σύμβουλος του ομίλου Energean Μαθιός Ρήγας δήλωσε τα εξής: «Η Energean, ως η μοναδική εταιρεία που παράγει υδρογονάνθρακες στην Ελλάδα, έχει επεκταθεί, όπως είπε και ο κ. Πρωθυπουργός, σε οκτώ χώρες και έχει έναν πολύ σημαντικό λόγο στην ανάπτυξη υδρογονανθράκων σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο. Δεν θα μπορούσαμε, λοιπόν, να λείπουμε από την πρόσκληση αυτή να ερευνήσουμε και να αναπτύξουμε κοιτάσματα στο ελληνικό υπέδαφος. Σήμερα είμαστε στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσουμε ότι προχωρούμε στην πρώτη γεώτρηση που θα γίνει στην Ελλάδα μετά από 20 και πλέον χρόνια, στην περιοχή της Ηπείρου στο νομό Ιωαννίνων, μακριά από τις ιδιαίτερα ευαίσθητες από περιβαλλοντικής πλευράς περιοχές, και θα ήθελα να στείλω ένα μήνυμα σε όλες τις τοπικές κοινωνίες να δουν το παράδειγμα του Πρίνου.
»Στον Πρίνο, παράγεται 41 χρόνια τώρα πετρέλαιο και φυσικό αέριο χωρίς επιβάρυνση της περιοχής σε απόλυτη αρμονία με την τοπική τουριστική βιομηχανία, την αλιεία και συνολικά τις τοπικές κοινωνίες. Οφείλουμε να βρούμε τί έχει το ελληνικό υπέδαφος, δεσμευόμαστε να κάνουμε τις απαραίτητες έρευνες και γεωτρήσεις, ενώ είναι σημαντικό ότι οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται έχουν την τεχνογνωσία και την επάρκεια να εκτελέσουν τέτοια έργα. Η Energean πραγματοποιεί σήμερα 5 γεωτρήσεις στα βαθιά νερά του Ισραήλ, το οποίο είναι το μεγαλύτερο γεωτρητικό πρόγραμμα που γίνεται στην Ανατολική Μεσόγειο.
»Επενδύουμε σε σύνολο 3 δισεκ. ευρώ στην ευρύτερη περιοχή και προφανώς είναι προτεραιότητά μας να αναπτύξουμε κάθε δυνατότητα που έχει η χώρα μας για να αποκτήσει το δικό της φυσικό αέριο. Θα είμαστε δίπλα σε οποιαδήποτε πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης και προφανώς θα είμαστε δίπλα στις τοπικές κοινωνίες για να διασφαλίσουμε ότι ως εταιρεία, ως Έλληνες, θα προχωρήσουμε στην ανάπτυξη με σεβασμό στο περιβάλλον και τις περιοχές που δραστηριοποιούμαστε».