Τα τελευταία επαίσχυντα γεγονότα σε αγώνες μπάσκετ και γυναικείου πόλο, με κουκουλοφόρους να αλωνίζουν και να εμπλέκονται σε βίαια επεισόδια, άνοιξαν για ακόμα μία φορά τη συζήτηση για τη βία στα ελληνικά γήπεδα. Όχι ότι είχε κλείσει και ποτέ, καθώς πρόκειται για φαινόμενο διαχρονικό που ταλανίζει την ελληνική κοινωνία από αμνημονεύτων χρόνων.
Ρίψη κάθε λογής αντικειμένων, εισβολές στους αγωνιστικούς χώρους, συγκρούσεις οπαδών μεταξύ τους και με αστυνομικούς, ραντεβού θανάτου, στάδια που θυμίζουν βομβαρδισμένα τοπία. Όλα αυτά συνθέτουν ένα χρονίζον και εξόχως προβληματικό σκηνικό, με την ανάγκη για λύση να είναι αδήριτη.
Ο υφυπουργός Αθλητισμού Γιώργος Βασιλειάδης έχει ως στόχο την απομάκρυνση της αστυνομίας από τα γήπεδα, με τις ομάδες να καθίστανται μοναδικές υπεύθυνες για την ομαλή διεξαγωγή των αγώνων, που σημαίνει πρόσληψη και εκπαίδευση σεκιούριτι.
Η συζήτηση για απαλλαγή της αστυνομίας από το τουλάχιστον δυσάρεστο και σίγουρα δύσκολο έργο του θηριοδαμαστή του αφηνιασμένου όχλου μέσα σε ένα γήπεδο δεν είναι καινούργια. Έχει επαναληφθεί πολλάκις, με τις εξαγγελίες, ωστόσο, για τη συγκεκριμένη αλλαγή να πέφτουν στο κενό. Πρώην πρόεδρος μεγάλης ΠΑΕ, μάλιστα, είχε κάνει στο παρελθόν λόγο για μάταιη χρηματοδότηση της αστυνομίας, προκρίνοντας τη λύση των... Τσετσένων για την περιφρούρηση των γηπέδων.
Την ίδια εποχή, όμως, που η Ελλάδα δείχνει να αναζητά τρόπο απομάκρυνσης της αστυνομίας από τα ποδοσφαιρικά γήπεδα, στην Αγγλία, χώρα-πρότυπο οργάνωσης και ασφάλειας, γίνονται, αντιθέτως, σκέψεις επαναφοράς των αστυνομικών αρχών εντός των αγωνιστικών χώρων. Είναι λες και μας ξεπερνάει συνεχώς ο χρόνος.
Αφορμή για αυτή την αλλαγή πλεύσης στάθηκαν τα πρόσφατα περιστατικά στα παιχνίδια Μπέρμιγχαμ - Άστον Βίλα και Άρσεναλ - Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, όπου σημειώθηκε εισβολή οπαδού των γηπεδούχων στο χορτάρι, συνοδευόμενη από χτύπημα και απώθηση, αντίστοιχα, εναντίον παίκτη της αντίπαλης ομάδας. Δύο περιπτώσεις, δηλαδή, μέσα στην ίδια μέρα, οι οποίες, σε συνδυασμό με την κατά 24% αύξηση των κρουσμάτων απειθαρχίας των οπαδών σε σχέση με πέρυσι, έχουν θορυβήσει εντόνως τους ανθρώπους του ποδοσφαίρου του Νησιού, με αποτέλεσμα την υποψία επιστροφής σε παλιές, δοκιμασμένες ιδέες.
Η αλήθεια είναι ότι χρειάστηκε να συμβούν σημεία και τέρατα μέχρι να πέσει ο πέλεκυς βαρύς και να υπάρξουν ριζικές αλλαγές όσον αφορά τα φαινόμενα βίας και έλλειψης ασφάλειας στα αγγλικά γήπεδα. Στους πρώτους μήνες του 1985, τρία γεγονότα αποτέλεσαν τα σημεία σταθμούς, ώστε να ξεκινήσει η αναδόμηση: τα επεισόδια στον προημιτελικό κυπέλλου Λούτον-Μίλγουολ (81 τραυματίες), η φωτιά στο γήπεδο της Μπράντφορντ Σίτι (56 νεκροί, 265 τραυματίες) και κυρίως η τραγωδία του Χέιζελ (39 νεκροί, 600 τραυματίες).
Η τότε πρωθυπουργός της Βρετανίας, Μάργκαρετ Θάτσερ, ανέλαβε αμέσως μετά το Χέιζελ δράση, αποκλείοντας τους συλλόγους της χώρας από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Έλαβε, όμως, εύσημα που μάλλον δεν της αναλογούσαν, καθώς τη χαρακτήριζε η νοοτροπία του τσουβαλιάσματος, στρεφόμενη αδιακρίτως κατά δικαίων και αδίκων. Η τραγωδία του Χίλσμπορο το 1989 (96 νεκροί) αποκάλυψε το σκληρό προσωπείο και τη στυγνότητα της Θάτσερ, η οποία, με τη βοήθεια του Τύπου, έριξε την ευθύνη στα θύματα.
Ο πραγματικός αναμορφωτής του αγγλικού ποδοσφαίρου σε επίπεδο οργάνωσης, πρόληψης και καταστολής ήταν άλλος. Ο Πιτ Τέιλορ, τότε αντιπρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου, συνέταξε το 1989 την περίφημη «Έκθεση Τέιλορ», που αποτελεί μέχρι σήμερα τη χρυσή βίβλο, πάνω στην οποία πάτησε το αγγλικό ποδόσφαιρο για να αναγεννηθεί.
Οι προτάσεις του έφεραν, μεταξύ άλλων, την κατάργηση των θέσεων ορθίων, την τοποθέτηση κλειστών κυκλωμάτων τηλεόρασης, αλλά και την απαγόρευση της παρουσίας αστυνομικών εντός των γηπέδων, με τους υπαλλήλους σεκιούριτι (stewards) να αναλαμβάνουν από εκεί και έπειτα την εξασφάλιση της κανονικότητας, γεγονός, όμως, που προϋπέθετε την άρτια εκπαίδευσή τους από τις ομάδες, που ήταν πλέον οι αποκλειστικές υπεύθυνες. Όλα αυτά είχαν ως επακόλουθο όχι βέβαια την εξάλειψη, αλλά τη μετατόπιση του φαινομένου του χουλιγκανισμού εκτός γηπέδων, τη βελτίωση των εγκαταστάσεων και, άρα, την αναβάθμιση του προϊόντος που απολαμβάνουμε μέχρι σήμερα.
Είναι έκδηλη εσχάτως η ανησυχία των Άγγλων για την έξαρση των κρουσμάτων απειθαρχίας εντός των γηπέδων τους, με αποτέλεσμα τη σκέψη για επαναφορά της αστυνομίας για διατήρηση της τάξης. Τουλάχιστον, εκείνοι έδειξαν πυγμή, πήραν σκληρές αποφάσεις, δοκίμασαν, άλλαξαν και στο τέλος πέτυχαν, ενώ τώρα σκέφτονται να αλλάξουν ξανά, με στόχο την άμεση καταπολέμηση του προβλήματος.
Εμείς, πάλι, βρισκόμαστε βαλτωμένοι στην ίδια χωρίς αντίκρισμα συζήτηση εδώ και χρόνια, χωρίς να αλλάζει το παραμικρό, καθώς εξακολουθούμε να γινόμαστε στο ίδιο έργο θεατές. Εφόσον επιθυμούμε να συνεχίσουμε σοβαρά αυτή την κουβέντα περί απομάκρυνσης της αστυνομίας από τα γήπεδα, ένα αδιαμφισβήτητα μεγάλο και ενδεχομένως ριψοκίνδυνο για τα δεδομένα της χώρας βήμα, ίσως θα ήταν σοφότερο, πριν από όλα, να ρίξουμε μια (όχι και τόσο) διακριτική ματιά στο τι συμβαίνει στο εξωτερικό, όπου συνήθως τα πάντα λειτουργούν, αν όχι στην εντέλεια, σίγουρα, πάντως, πολύ καλύτερα από ό,τι εδώ.
Μακεδονία της Κυριακής