Εβδομάδα Πολυτεχνείου η τρέχουσα και ο πρωινός καφές έγινε σε ένα πεζούλι της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ. Με μια από τις ελάχιστες γυναίκες που συνελήφθησαν και βασανίστηκαν τη βραδιά της εξέγερσης του Πολυτεχνείου στη Θεσσαλονίκη το Νοέμβρη του 1973, τη Ρία Καλφακάκου.
Έχοντας από πίσω μας τους φοιτητές να ετοιμάζουν τα πανό για την πορεία και απ’ έξω τα μεγάφωνα στη διαπασών να παίζουν τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη. Είπαμε πολλά. Για τα παιδικά της χρόνια στην Καλαμάτα, τη νύκτα του Πολυτεχνείου και το τι επακολούθησε, αλλά και τη σημερινή πολιτική κατάσταση. Αυτό που έμεινε ήταν η φράση της ότι το πιο συνταρακτικό γεγονός στη ζωή της ήταν εκείνη η εμπειρία.
«Είναι αυτό για το οποίο νοιώθω υπερήφανη, που χαίρομαι που το έζησα. Χαίρομαι που μου έδωσε η τύχη την ευκαιρία να ζήσω αυτήν την εμπειρία της αντίστασης στην τυραννία και της εξέγερσης για ένα καλύτερο κόσμο».
-Πίνετε πρωινό καφέ;
Πρωινός καφές με την έννοια να πίνω καφέ το πρωί, ναι, υπάρχει. Πρωινός καφές με την έννοια του να βρισκόμαστε και να συζητάμε διάφορα, είτε επιστημονικά είτε πολιτικά, όχι.
-Όταν πίνετε πρωινό καφέ τι είναι;
Συνήθως γαλλικός. Τον νεσκαφέ τον έχω κόψει γιατί μετά δε με αφήνει να κοιμηθώ (γελάει). Είναι πολύ βαρύς.
-Ως φοιτήτρια πίνατε;
Μμμ. Τότε πίναμε στις 12 η ώρα τη νύχτα νεσκαφέ και σε μισή ώρα κοιμόμασταν…
-Είμαστε στο Πολυτεχνείο και στην είσοδό του περάσαμε μπροστά από την εντοιχισμένη πλάκα στη μνήμη του Θωμά τον Βασιλειάδη. Τι θυμάστε από αυτόν;
Ο Θωμάς ήταν μεγάλη μορφή. Δεν ηρωποιήθηκε επειδή πέθανε πολύ νέος, αλλά γιατί πραγματικά είχε κάνει πάρα πολλά. Εκτός από τη φυλακή -18 χρονών τον πιάσανε και έφαγε 5 χρόνια και αν δεν κάνω λάθος βγήκε στα 3 ή στα 4- ήταν ένας άνθρωπος ατρόμητος. Είχε φάει πάρα πολύ ξύλο, ηλεκτροσόκ, βασανιστήρια, αλλά ποτέ δεν υπέστειλε τη σημαία της αντίστασης κατά της χούντας. Εδώ στο Πολυτεχνείο ήταν θρυλική μορφή γιατί ήταν και πολύ καλός συνδικαλιστής. Τότε που κάναμε πάρα πολλές παράνομες Γενικές Συνελεύσεις, έχοντας τους ασφαλίτες δίπλα μας, να γράφουν και στις οποίες μαζεύονταν χιλιάδες. Οσο το σκέφτομαι τόσο θεωρώ ότι ήταν εξωπραγματικό αυτό που γίνονταν. Εκεί λοιπόν, ο Θωμάς σηκωνόταν και μιλούσε και ήταν αυτό που λέμε «έπαιρνε τον κόσμο μαζί του». Σε ό,τι έλεγε ο κόσμος τον ακολουθούσε, τον κέρδιζε με τα επιχειρήματα και με τον τρόπο του, αλλά και με το φωτοστέφανο του αγωνιστή. Και το φωτοστέφανο το λέω γιατί πραγματικά ήταν ένας αγωνιστής που τον θαυμάζαμε όλοι.
-Να πάμε πολλά χρόνια πίσω: Γεννημένη στην Καλαμάτα.
Εγώ είμαι Καλαματιανή. Και Μανιάτισσα στην καταγωγή,
-Σχολείο;
Σχολείο στην Καλαμάτα. Και δημοτικό και γυμνάσιο.
Λεζάντα: Οικογενειακή φωτογραφία στους δρόμους της Καλαμάτας. Διακρίνονται η μητέρα της (δεύτερη απο δεξιά), ο πατέρας της και ο αδελφός της (στο καρότσι). Η ίδια διακρίνεται πρώτη από αριστερά
-Πως ήταν εκείνα τα χρόνια;
Ήμουν τυχερή γιατί ζούσα σε μια σχετικά φιλελεύθερη οικογένεια, όχι αριστερή, φιλελεύθερη. Επειδή ήμουν καλή μαθήτρια πήγα στο πρακτικό που ήταν αναγκαστικά μικτό, οπότε έζησα μια καλή εφηβεία. Βγαίναμε αγόρια και κορίτσια μαζί, που ήταν τότε σπάνιο για την εποχή. Τότε δεν ήταν τα καφέ, όπου πηγαίναμε, αλλά τα ζαχαροπλαστεία, όπου παίρναμε κάποιο γλυκό και είχαμε και μπάνια.
Λεζάντα: Η Ρία Καλφακάκου με τους γονείς της σε καφέ στην Καλαμάτα
-Μπάνια πού;
Στην παραλία της Καλαμάτας. Κάναμε φυσικά και πάρτυ. Με αυτήν την έννοια εκείνη την εποχή, που είχε πολύ καταπίεση όχι μόνο λόγω της δικτατορίας αλλά και του γεγονότος ότι η επαρχία ήταν πάνα πιο συντηρητική, είχα διεξόδους. Από εκεί και πέρα πολιτικοποιημένοι δεν ήμασταν. Γιατί δεν υπήρχαν πολιτικές συζητήσεις, δεν υπήρχαν πολιτικές οργανώσεις, ούτε κόμματα ούτε τίποτα. Όλα αυτά στην περίοδο της πρώιμης δικτατορίας που ήταν και ιδιαίτερα σκληρή και όπου κανείς δεν τολμούσε να μιλήσει.
Λεζάντα: Παρά θιν' αλός ως φοιτήτρια κάποιο μακρινό καλοκαίρι
-Γιατί πολιτικός μηχανικός; Μια επιλογή μάλλον πιο ανδρική…
Επειδή ήμουν πρώτη μαθήτρια, αγαπούσα πολύ τα μαθηματικά και ήμουν πολύ καλή στην Άλγεβρα. Ολοι οι καθηγητές μού έλεγαν ότι «εσύ πρέπει να πας στο Πολυτεχνείο». Οι γονείς μου από την άλλη μου έλεγαν το ίδιο, η κοινωνία επίσης. Οπότε μάλλον δεν το διάλεξα, αλλά με διάλεξε (γελάει).
-Γιατί Θεσσαλονίκη;
Α, η Θεσσαλονίκη ήταν η μεγάλη αποτυχία της ζωής μου, όπως έλεγε και η συγχωρεμένη η μαμά μου.
-Γιατί;
Μου έλεγε: «Εσύ πρώτη μαθήτρια να μην μπεις στο Μετσόβιο και να μπεις στη Θεσσαλονίκη. Καλά σου έλεγα εγώ ότι δε διάβαζες όσο έπρεπε» (γελάει). Η Θεσσαλονίκη έτυχε λοιπόν, επειδή ήταν η δεύτερη μου επιλογή.
-Ήρθατε εδώ το 1971, έτσι;
Ναι.
Λεζάντα: Με φόντο το Αιγαίο και σε καλοκαιρινή διάθεση
-Οι πρώτες εικόνες από την πόλη;
Μου άρεσε. Στην αρχή προσπαθούσαμε να προσανατολιστούμε, την πρώτη χρονιά είχαμε μαθήματα και καινούργιες παρέες, αλλά πολύ γρήγορα με το που άρχισε η φιλελευθεροποίηση της χούντας άρχισαν να γίνονται διάφορα γεγονότα.
-Όπως;
Όπως οι Τοπικοί Σύλλογοι, οι διαδηλώσεις στο Χημείο, η μεγάλη αποχή στο Πολυτεχνείο το ‘73 την περίοδο της κατάληψης της Νομικής στην Αθήνα. Σε όλα αυτά συμμετείχα αμέσως με ένα φοβερό ενθουσιασμό, σαν έτοιμη από καιρό, αν και δεν είχα εκ των πραγμάτων πολιτικοποιηθεί. Ούτε στο σπίτι γίνονταν πολιτικές συζητήσεις, γιατί ήταν τέτοια η περίοδος. Και γιατί η οικογένειά μου ήταν μια κεντρώα οικογένεια.
Λεζάντα: Με το γιο της Δημοσθένη
-Εσείς γιατί επιλέξατε αριστερά;
Γιατί η Αριστερά ήταν η μόνη που έλεγε την αλήθεια για τη χούντα και τολμούσε να σηκώσει το ανάστημά της. Και γιατί θεωρούσα ότι η δημοκρατία και η ελευθερία ήταν το μέγιστο αγαθό για τους ανθρώπους και πρέπει να υπάρχει μαζί με το ψωμί. Για αυτό και το διαχρονικό και πάντα επίκαιρο σύνθημα «Ψωμί παιδεία ελευθερία».
-Πώς δημιουργήθηκε εκείνες τις ημέρες του Νοεμβρίου η εξέγερση στο Πολυτεχνείο της Θεσσαλονίκης;
Υπήρχε μια μαγιά. Με τις συζητήσεις, με τις συνελεύσεις, με τις μικρές διαδηλώσεις, με τους τοπικούς συλλόγους-όλα αυτά είχαν προετοιμάσει το έδαφος. Μόλις μάθαμε ότι στην Αθήνα έγινε κατάληψη άρχισαν και εδώ οι συζητήσεις. Συζητήσεις που γίνονταν στο κυλικείο, εδώ από κάτω. Το πρωί της 16ης Νοεμβρίου συγκεντρωθήκαμε στο κυλικείο όλοι αυτοί που είχαμε το προηγούμενο διάστημα ανακατευτεί με τον άλφα ή βήτα τρόπο με τα παράνομα συνδικαλιστικά της εποχής και αρχίσαμε να λέμε ότι πρέπει να ακολουθήσουμε το δρόμο της Αθήνας. Το είπαμε μεταξύ μας, μετά εγώ ανέβηκα σε ένα σκαμπό και έλεγα «συνάδελφοι, πρέπει και εμείς να κάνουμε κατάληψη» και το έλεγαν και άλλοι. Και έτσι ήμασταν στην αρχή καμιά 50 άτομα που είπαμε ότι εμείς θα κάνουμε κατάληψη. Αλλά αυτά τα 50 άτομα πολύ γρήγορα έγιναν χιλιάδες. Γιατί άρχισαν να έρχονται οι φοιτητές που ήταν λίγο πριν στα μαθήματα, να έρχονται από τις άλλες σχολές και έτσι δημιουργήθηκε μια λαοθάλασσα. Το βράδυ βέβαια μείναμε λιγότεροι γιατί κάποιοι έφυγαν είτε γιατί φοβήθηκαν είτε γιατί οι γονείς τους ανησυχούσαν είτε γιατί είπανε ότι θα ξαναέρθουν την άλλη ημέρα το πρωί. Παρόλα αυτά τη νύχτα μείναμε και πάλι περίπου 3000 άτομα.
-Και η αστυνομία απέξω;
Αστυνομία και κάποιοι αντιφρονούντες φοιτητές. Ηταν πολύ λιγότεροι όμως. Συνταρακτικά λιγότεροι. Στην αρχή προσπάθησαν να κάνουν συγκρούσεις, αλλά δεν τους έπαιρνε. Γιατί όταν είσαι ένας προς 10 δεν τολμάς.
Λεζάντα: Με τον αείμνηστο Κάρολο Παπούλια σε συνάντηση της ΠΟΣΔΕΠ το 2011
-Πώς κύλησαν οι ημέρες εκείνες;
Εδώ γίνονταν συνελεύσεις κάθε Σχολής, όπου έμπαιναν τα αιτήματα. Το κεντρικό αίτημα ήταν το «κάτω η χούντα», το «ζήτω η δημοκρατία» και οι ελεύθερες εκλογές. Αυτά ήταν που μας ένωναν όλους και το σύνθημα «Ψωμί παιδεία ελευθερία». Από κει πέρα ακουγόντουσαν τα πάντα, αλλά η ενότητα υπήρχε σε αυτά τα συνθήματα. Όμως ακουγόντουσαν τα πάντα. Ελεύθερα, με συγκρούσεις, με αντιπαραθέσεις, με φωνές, που όμως ποτέ δεν έφταναν στο σημείο να χαλάσουν αυτήν την ενότητα.
-Η κατάληξη πως ήρθε το βράδυ της 17ης Νοεμβρίου;
Μας είχε δώσει ο καθηγητής Δημήτρης Φατούρος ένα τηλέφωνο που δεν ήταν επίσημο της Πολυτεχνικής, γιατί τα άλλα τα τηλέφωνα είχαν κοπεί από την αστυνομία. Αυτό το τηλέφωνο ήταν σε μια αίθουσα στα υπόγεια της Αρχιτεκτονικής και με αυτό επικοινωνούσαμε με δημοσιογράφους και μιλούσαμε με την Αθήνα. Ετσι μάθαμε ότι άρχισαν να περικυκλώνουν το Μετσόβιο τα τανκς και ότι εμφανίστηκαν ο στρατός και η αστυνομία. Ξέραμε ότι αυτό σημαίνει ότι θα έρθουν και εδώ. Αρχισαν τότε οι συζητήσεις για το τι θα κάνουμε. Η πρώτη μαζική αντίδραση ήταν ότι θα μείνουμε εδώ και ό,τι θέλει ας γίνει. Περνούσαν όμως οι ώρες, μπήκαν στην Αθήνα τα τανκς, εμείς αρχίσαμε να ακούμε για πολλούς νεκρούς, για το τανκ που έριξε φοιτητές και τους ποδοπάτησε. Είναι αλήθεια. Εγώ γνώρισα την κοπέλα που ήταν σκαρφαλωμένη πάνω στην πόρτα που έκανε στη συνέχεια 20 εγχειρήσεις μέχρι να καταφέρει να περπατήσει.
Ετσι άρχισε να αλλάζει λίγο το κλίμα και να λέει η πλειοψηφία ότι δε γίνεται αλλιώς και ότι απλά πρέπει να ζητήσουμε να φύγουμε το πρωί, υπό το φως της ημέρας, καθώς στο μεταξύ είχε φτάσει δύο η ώρα.
Είχαν καταφτάσει εδώ εκτός από την Αστυνομία τον στρατό και δύο τανκ που βρίσκονταν απέξω και ο πρύτανης των τανκς, ο Σδράκας, ένας εισαγγελέας και ο νομάρχης. Εμείς στείλαμε μια επιτροπή διαπραγμάτευσης, η οποία ζητούσε αυτά πια. Δηλαδή το πως θα βγούμε με ασφάλεια από το Πολυτεχνείο, συντεταγμένα και με το φως της ημέρας.
-Κάτι που δεν έγινε δεκτό;
Δεν υπήρξε αποδοχή κυρίως από τη μεριά της αστυνομίας. Ο πρύτανης ήταν πολύ λίγος και δεν μπορούσε να προστατεύσει τους φοιτητές, κάτι που θεωρώ απαράδεκτο για οποιονδήποτε πρύτανη. Ο πρύτανης δεν είναι μόνο για την εκπαίδευση και την έρευνα, είναι και για να προστατεύει την ακαδημαϊκή ζωή και την ελευθερία έκφρασης και γνώμης και τους φοιτητές σαν πνευματικά του παιδιά. Δυστυχώς αυτό το λέω και για το σήμερα. Με τα ΜΑΤ που υπάρχουν. Λιγότερο σκληρά από αυτό που ζήσαμε εμείς τότε, αλλά η ύπαρξη της αστυνομίας και των ΜΑΤ είναι κάτι που μας θυμίζει κακές εποχές.
Η τελική συμφωνία ήταν ότι θα βγαίναμε ένας ένας κρατώντας την ταυτότητα στο χέρι για να ξέρουν ποιοι είμαστε. Μας είχαν δώσει τον λόγο της ανδρικής τους τιμής τόσο ο πρύτανης όσο και ο εισαγγελέας -αποδείχτηκε ότι δεν είχαν- ότι θα φύγουμε ήρεμα, θα πάμε σπίτια μας και ότι κανείς δε μας πειράξει.
-Δεν υλοποιήθηκε βέβαια.
Όχι. Όταν κατεβαίναμε τα σκαλοπάτια άρχισαν οι ξυλοδαρμοί, οι κλωτσιές, τα χαστούκια και οι συλλήψεις. Δεξιά και αριστερά έβλεπες αστυνομία και τους γνωστούς ασφαλίτες.
-Και εσείς;
Εγώ έφαγα ένα χαστούκι που μου γύρισε το κεφάλι ανάποδα. Δεν μπορούσα να καταλάβω τι μου έλεγαν μετά. Μετά μου είπαν: «Καλφακάκου, μέσα στην κλούβα».
-Πόσες συλλήψεις έγιναν;
Συνέλαβαν περίπου 250 άτομα την πρώτη ημέρα. Μας πήγαν στα υπόγεια της Ασφάλειας που ήταν τότε στη Βαλαωρίτου, όπου μείναμε στοιβαγμένοι το πρώτο βράδυ. Σε μικρά δωματιάκια 20 άτομα στο καθένα, χωρίς τίποτα μέσα. Ούτε πάγκο ούτε τίποτα. Κάτω στο τσιμέντο, καθιστοί. Την επομένη ημέρα έκαναν ένα ξεκαθάρισμα και μείναμε 36, από τους οποίου 5 κορίτσια και 31 αγόρια. Οι δύο πιο μεγάλοι ήταν ο Τάκης Καΐσης ο δημοσιογράφος και ο αείμνηστος ο Κλέαρχος ο Τσαουσίδης, επίσης δημοσιογράφος. Από τους άλλους οι περισσότεροι ήταν νεαρά παιδιά, 18 με 22 χρονών.
-Πόσο καιρό μείνατε εκεί;
20 ημέρες στα υπόγεια της Βαλαωρίτου με ξυλοδαρμούς, απειλές και άθλιες συνθήκες και 10 ημέρες οι μισοί στο Μεταγωγών και οι υπόλοιποι στο Γεντί Κουλέ.
-Τι ήθελαν να μάθουν;
Στην αρχή ζητούσαν πληροφορίες. Επειδή όμως γρήγορα κατάλαβαν ότι όλα ήταν στο φως, ότι δεν είχαμε τίποτε να κρύψουμε και ότι δεν είχαν να μάθουν κάτι από εμάς, στη συνέχεια άλλαξαν τροπάριο. Είχαν την αίσθηση του θυμού, του μίσους και οργής. Γιατί τους χαλάσαμε το σχέδιο. Στη συνέχεια ήθελαν απλά να μας σπάσουν το ηθικό.
-Οταν ελευθερωθήκατε πως ήταν;
Μετά την Ασφάλεια ήταν πιο ήρεμα τα πράγματα. Είχαμε μια κανονική φυλακή, με κρεβάτια και φαγητό. Ενώ στην Ασφάλεια μάς έστελναν κουβέρτες και φαγητό οι γονείς μας. Γιατί η ελληνική αστυνομία δεν αναλάμβανε τίποτα.
-Πως ήσασταν ψυχολογικά;
Λίγο περίεργα, δύσκολα, αλλά συγχρόνως υπερήφανοι που ζήσαμε όλο αυτό και πως το κάναμε. Αυτό το αίσθημα υπερηφάνειας ότι εμείς το κάναμε και ας λέτε εσείς. Εμείς θα ξαναλέμε «κάτω η χούντα» και «ζήτω η δημοκρατία».
-Πολλοί αμφισβητούν το ρόλο του Πολυτεχνείου στην πτώση της χούντας. Η γνώμη σας;
Προφανώς και έπαιξε μεγάλο ρόλο. Και μάλιστα γι΄ αυτό άλλαξαν τον Παπαδόπουλο με τον Ιωαννίδη, που ήταν ένας μικρόνοος δικτάτορας, πλήρως υποταγμένος στους Αμερικάνους που θα υλοποιούσε τα σχέδια που είχαν για την Κύπρο. Τους χαλάσαμε αυτή την αφήγηση και γι΄ αυτό και 6 μήνες μετά έπεσε η δικτατορία. Το Πολυτεχνείο είχε δύο ρόλους. Πρώτον ότι πραγματικά βοήθησε στην κατάρρευση της δικτατορίας και στην κατάρρευση του μύθου περί δήθεν αναίμακτης και φιλολαϊκής δικτατορίας και δεύτερον ότι έφερε μια δημοκρατία πιο διευρυμένη από ότι ήθελε η τότε χούντα, που σκόπευσε σε μια ελεγχόμενη δημοκρατία με ελεγχόμενες εκλογές.
-Θα τρέξουμε λίγο: Μετά το Πολυτεχνείο η ζωή σας είχε Ρήγα Φεραίο, ΚΚΕ εσωτερικού, Προεδρεία Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών, ΕΑΡ, ΕΦΕΕ, ΠΟΣΔΕΠ, ΣΥΝ, ΣΥΡΙΖΑ, δημοτική σύμβουλος Θεσσαλονίκης. Τι σας στιγμάτισε περισσότερο από όλα αυτά; Τι σας επηρέασε πιο πολύ;
Το πιο συνταρακτικό στη ζωή μου ήταν το Πολυτεχνείο. Είναι αυτό για το οποίο νοιώθω υπερήφανη, που χαίρομαι που το έζησα. Χαίρομαι που μου έδωσε η τύχη την ευκαιρία να ζήσω αυτήν την εμπειρία της αντίστασης στην τυραννία και της εξέγερσης για ένα καλύτερο κόσμο. Γιατί φανταζόμασταν ότι θα τα αλλάξουμε όλα. Όλες οι νέα γενιές το φαντάζονται αυτό.
-Αρα εκείνες οι λίγες ημέρες ήταν πιο σημαντικές στη ζωή σας;
Ετσι είναι.
-Η τετραετία της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ: Πως την βλέπετε σήμερα; Τι πήγε καλά; Τι θα μπορούσε να πάει καλύτερα;
Την ιστορία με τα μνημόνια την πληρώσαμε και την πληρώνουμε ακόμη. Παρόλα που δε γινόταν αλλιώς. Φτάσαμε σε ένα σημείο που υπήρχε τέτοια πίεση από την Ευρώπη και τη Γερμανία που ή θα έπεφτε η κυβέρνηση και θα έλεγε ότι παραδίδω σε κάποιους άλλους ή θα αναγκάζονταν να δεχτεί το επόμενο μνημόνιο, προσπαθώντας να πετύχει αυτά τα λεγόμενα «αντί-μέτρα, που υπήρχαν και βοήθησαν τους πιο ευάλωτους. Εστω και με την επιδοματική πολιτική που κατά τη γνώμη μου δεν είναι πάντα και η καλύτερη τακτική. Εγώ προτιμώ πολιτικές που περιλαμβάνουν δομικές αλλαγές και όχι επιδόματα. Γι΄ αυτό και διαφωνώ με τα σημερινά επιδόματα του Μητσοτάκη, που τα δίνει ενώ δεν έχουμε μνημόνια και δεν αφορούν μόνο τους ευάλωτους αλλά όλους. Αντί να δώσει σε όλους, ας κόψει λίγο από τα κέρδη των εταιριών του φυσικού αερίου.
-Τι θα μπορούσε να πάει καλύτερα το 2015;
Θα μπορούσε ο ΣΥΡΙΖΑ να είναι πιο τολμηρός σε θεσμικά θέματα. Ας πούμε στο μάθημα των Θρησκευτικών έκανε πίσω. Θα μου πεις: Ήταν τόσο σπουδαίο; Όχι, αλλά είναι κάτι θεσμικό, το οποίο δεν το επέβαλε η τρόικα. Επίσης ο χωρισμός της Εκκλησίας από τα κράτος, αιτήματα εργασιακά, όπως το να σωθούν οι συλλογικές συμβάσεις και να δημιουργηθούν κάποιες δομές. Θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερα από όσα έγιναν. Όμως το φορτίο ήταν πολύ βαρύ και με αυτήν την έννοια είναι δύσκολο να λέει κανείς εκ των υστέρων τι θα μπορούσε να γίνει.
-Τι πρέπει να προσέξει ο Αλέξης Τσίπρας μέχρι τις εκλογές; Βλέπετε ότι μπορεί να ξανακερδίσει;
Πιστεύω ότι μπορεί να ξανακερδίσει. Αλλά χρειάζεται να είναι τολμηρός ο ΣΥΡΙΖΑ και να παρουσιάσει ένα πλήρες εναλλακτικό σχέδιο. Με πολύ αποφασιστικότητα και με πολύ αυτοκριτική. Να θυμίσουμε στον κόσμο τι κάναμε, τα καλά δηλαδή. Να πούμε ότι αυτά δεν τα κάναμε γι’ αυτούς τους λόγους και αυτά θα τα κάνουμε τώρα. Και για αυτούς τους λόγους μπορούμε να τα κάνουμε.
-Με ποιους θα συνεργαστείτε; Γιατί μόνος του με τις παρούσες συνθήκες κανείς δεν μπορεί να κυβερνήσει.
Κανείς δε θα μπορέσει μόνος του. Πιστεύω ότι η συνεργασία μπορεί να είναι με όλο το ευρύ πολιτικό φάσμα, πλην της ΝΔ και φυσικά της Ακρας Δεξιάς. Από εκεί και πέρα όλοι είναι αποδεκτοί.
-Τι σας ενοχλεί στο σημερινό ελληνικό πανεπιστήμιο;
Κατ΄’ αρχήν η ύπαρξη της αστυνομίας. Ιδίως για εμάς που ζήσαμε την Ασφάλεια έξω από κάθε αίθουσα. Μας ενοχλεί η ύπαρξη των ΜΑΤ. Γιατί πιστεύουμε ότι δεν είναι λόγος επειδή μια φορά πήγαν κάποιοι -από τους οποίους πιστεύω ότι οι μισοί ήταν προβοκάτορες- με τη βαριοπούλα να γκρεμίσουν τον τοίχο στη βιβλιοθήκη να υπάρχει μονίμως εδώ πανεπιστημιακή αστυνομία και ΜΑΤ. Αυτά γίνονται με διάλογο και με συναίνεση. Το πανεπιστήμιο πέρασε πολλά χρόνια με διαδηλώσεις και καταλήψεις και δεν καταστράφηκε, ούτε γκρεμίστηκαν τα κτίριά του. Γιατί; Γιατί υπήρχαν πρυτάνεις, οι οποίοι ήταν πιο συνεννοήσιμοι με τους φοιτητές χωρίς να σημαίνει ότι συμφωνούσαν με όλα τα αιτήματά τους. Αυτό είναι παρά πολύ ενοχλητικό. Ακόμη ο νόμος Κεραμέως είναι απαράδεκτος και η προσπάθεια είναι να γίνει ένα επιχειρηματικό πανεπιστήμιο, να μειωθεί ο δημόσιος χαρακτήρας του πανεπιστημίου και σε τμήματα αλλά και σε αριθμό φοιτητών, έτσι ώστε τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και τα κολέγια να αποκτήσουν περισσότερη πελατεία που θα πληρώνει. Γιατί; Γιατί αυτή η κυβέρνηση της ΝΔ -κακά τα ψέματα- στηρίζει τους ολιγάρχες και τους στηρίζει απόλυτα και συνειδητά. Αυτή είναι και η ταξική της κατεύθυνση.
-Αυτό είναι που σας ενοχλεί πιο πολύ στη σημερινή κυβέρνηση;
Πάρα πολύ. Οι πλούσιοι να είναι καλά και οι υπόλοιποι να έχουν ένα κομμάτι ψωμί για να μη ξεσηκώνονται.
-Η αφισορύπανση θα μπορούσε να είναι λιγότερη;
Φυσικά. Δεν μπορώ να πω ότι δεν υπάρχουν λάθη που γίνονται και από τις δύο πλευρές. Να σας πω όμως κάτι; Ποιος έχει μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης; Ο γονιός ή το παιδί; Αν έχεις ένα παιδί 8 χρονών που είναι άτακτο πρέπει να το …
-…συνετίσεις.
Πως με το ξύλο; Όχι, με άλλους τρόπους. Δεν είναι το ίδιο βέβαια, αλλά νομίζω ότι αναλογικά έχουν μεγαλύτερη ευθύνη οι αρχές του πανεπιστημίου από τους φοιτητές που κάνουν και αυτοί λάθη. Ενα από αυτά είναι και η αφισσορύπανση.
-Τελειώνουμε με τα του δήμου Θεσσαλονίκης: τι θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ στις επόμενες δημοτικές εκλογές;
Αυτό που κατά τη γνώμη μου είναι μονόδρομος, δεν ξέρω όμως αν θα γίνει. Μια ευρεία παράταξη δημοκρατικών και προοδευτικών δυνάμεων της κεντροαριστεράς. Θα το πω με το δικό μου τρόπο. Ανθρώπων που αγαπούν και ενδιαφέρονται για την πόλη και οι οποίοι μεταξύ τους μπορεί να συμφωνήσουν σε τοπικά ζητήματα και να διατηρήσουν όλες τις πολιτικές και ιδεολογικές τους διαφορές. Αν μπορούμε να συμφωνήσουμε στα θέματα του πράσινου, του παραλιακού μετώπου, της Εκθεσης, της καθαριότητας, της ανακύκλωσης, των ελεύθερων χώρων, των τραπεζοκαθισμάτων και του ΟΑΣΘ - αν συμφωνήσουμε σε αυτά και καταφέρουμε πραγματικά να πείσουμε τον κόσμο ότι έχουμε ένα πρόγραμμα που μπορεί να αλλάξει την καθημερινότητά του προς το καλύτερο θα μπορέσουμε να κερδίσουμε το δήμο. Και να κάνουμε καλό και στη Θεσσαλονίκη.
-Μήπως αργήσατε λίγο;
Πολύ (γελάει)…
-Προφανώς σε αυτήν την προσπάθεια δε συμπεριλαμβάνεται ο Κωνσταντίνος Ζέρβας. Ποια η γνώμη σας για το έργο του;
Όχι, δεν τον συμπεριλαμβάνω. Γιατί πρώτα απ’ όλα ενώ κατέβηκε ως ανεξάρτητος -ήταν πρώην ΠΑΣΟΚ και μετά έγινε ΝΔ- πολύ γρήγορα μπήκε υπό τη σκέπη του Μητσοτάκη και τον ακολουθούσε σε όλα άκριτα. Ενάντια ακόμη και σε Νεοδημοκράτες δημάρχους πολλών δεκαετιών που έκαναν κριτική στην κυβέρνηση σε επιμέρους ζητήματα, όπως το τέλος ταφής και η ανακύκλωση. Αυτός ναι σε όλα. Δεύτερον, δεν έκανε πράγματα για την πόλη και μερικά που έκανε ήταν προς το κακό της πόλης, όπως η πλατεία Ελευθερίας, η στάση του για τα αρχαία στη Βενιζέλου και το κτίσιμο της Εκθεσης. Και τρίτον επειδή δεν είχε την πλειοψηφία πήρε «όποιον νάναι» για να διοικήσει. Και ανάμεσα στον «όποιον νάναι» και κάποιους με ακροδεξιά λογική και κατεύθυνση που δεν είναι δυνατόν ένας δημοκρατικός άνθρωπος να μπορεί να συνεργάζεται μαζί τους. Αυτή είναι η δική μου κριτική για το δήμαρχο.