Πρωινός καφές με τον Γιώργο Παρχαρίδη

Φωτογραφίες: Αργύρης Ηλιάδης

Προσωπικό αρχείο Γιώργου Παρχαρίδη

Ποντιακός ο «πρωινός καφές» σήμερα. Τον ήπιαμε μαζί με τον επίτιμο Πρόεδρο της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος Γιώργο Παρχαρίδη, με αφορμή τη συμπλήρωση 103 χρόνων από τη γενοκτονία του ποντιακού ελληνισμού. Οι γονείς του γεννήθηκαν στο Καπίκιο(Καπίκιοϊ) της Τραπεζούντας και ο πατέρας του γλύτωσε από τα τάγματα εργασίας στην Τουρκία. Ο ίδιος γεννήθηκε στο Πρωτοχώρι Κοζάνης, πήγε γυμνάσιο στην Κοζάνη και χάρη στο διάβασμα αλλά και στο ποντιακό πείσμα κατάφερε να μπει στην Ιατρική σχολή Θεσσαλονίκης. Δύο οι μεγάλες του αγάπες: η ιατρική και το ποντιακό κίνημα. Και με τα δύο ασχολείται από το 1960. Ηταν αυτός που κατάφερε να ενώσει το ποντιακό κίνημα που ήταν επί χρόνια πολυδιασπασμένο. «Υπάρχουν οι ανιδιοτελείς που βάζουν το χέρι στην τσέπη για να στηρίξουν το ποντιακό κίνημα και οι ιδιοτελείς που δουλεύουν για τα δικά τους συμφέροντα ή για τα συμφέροντα άλλων», τονίζει ενώ δεν δε κρύβει την πικρία του γιατί όλη αυτή η πλούσια ιστορία των Ποντίων δεν αναφέρεται πουθενά στα σχολικά βιβλία της Ελλάδας.

-Πότε πίνετε τον πρωινό σας καφέ;

Tον πίνω γύρω στις 9 το πρωί στο σπίτι.

-Τι καφές είναι;

Γαλλικός, σκέτος. Γιατί πιστεύω ότι ο καφές πίνεται σκέτος (γελάει)

-Γεννηθήκατε στο Πρωτοχώρι Κοζάνης εν μέσω του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου.

Γεννήθηκα το 1942, στα μέσα της Κατοχής. Από γονείς ποντιακής καταγωγής, που ήρθαν από το Καπίκιο(Καπίκιοϊ) της Τραπεζούντας.

-Δύσκολα χρόνια, έτσι δεν είναι;

Δύσκολα. Θυμάμαι τον αγώνα επιβίωσης που έκαναν οι γονείς μου. Η παραγωγή που έκαναν εκείνα τα χρόνια στο χωριό ήταν τα καπνά. Το Πρωτοχώρι ήταν καπνοπαραγωγικό χωριό. Στην παραγωγή συμμετείχα και εγώ από μαθητής γυμνασίου, μετά ως φοιτητής και μέχρι να πάρω το πτυχίο. Δούλευα και εγώ στα καπνά μαζί με τους γονείς μου τα καλοκαίρια.

-Τι κάνατε δηλαδή;

Πήγαινα μαζί τους στο λεγόμενο σπάσιμο. Σπάζαμε τα φύλα και αυτό έπρεπε να γίνει στις 2 η ώρα τα μεσάνυκτα. Τότε ξεκινούσαμε από το σπίτι για τα καπνοχώραφα (γελάει) και εν συνεχεία ερχόμασταν στην αυλή του σπιτιού μας και τα αρμαθιάζαμε. Τα περνούσαμε σε μια βελόνα και στη συνέχεια γίνονταν οι αρμαθιές και τις βάζαμε να στεγνώσουν.

-Σχολείο που πήγατε;

Δημοτικό έβγαλα στο χωριό, γυμνάσιο στην Κοζάνη.

-Μετακομίσατε, δηλαδή;

Όχι, στην Κοζάνη νοικιάσαμε ένα σπίτι. Πολλές φορές όμως όταν έπρεπε να πάμε στο χωριό επειδή δεν είχαμε χρήματα πηγαίναμε με τα πόδια. Οκτώ χιλιόμετρα βαδίζαμε με τα πόδια για να φτάσουμε (χαμογελάει).

-Αναμνήσεις;

Δε θα ξεχάσω που μας έφερναν πολλά αυγά από το χωριό και αυτά τα πουλούσαμε και παίζαμε ποδοσφαιράκι (γελάει).

-Αδέλφια;

Ναι, βεβαίως. 4 αδέλφια από τα οποία τα δύο πέθαναν πρόσφατα. Η αδελφή μου ήταν 91 και ο αδελφός μου 87. Εγώ είμαι ο μικρότερος και έχω και μια αδελφή μεγαλύτερη που ζει στο Πρωτοχώρι.

-Τι συζητούσατε εκείνα τα χρόνια στο σπίτι;

Ε, όταν κάναμε τα καπνά γίνονταν οι σχετικές συζητήσεις. Για τα καπνά και το πως θα μπορούσαμε να επιβιώσουμε. Το ευχάριστο στην ιστορία ήταν ότι ο μεγαλύτερος αδελφός μου δούλευε ως πρακτικός μηχανικός και έβγαζε λίγα χρήματα και με βοήθησε αργότερα όταν πήγα στο πανεπιστήμιο. Βέβαια στο σπίτι πολλές συζητήσεις και γύρω από τα ποντιακά.

-Δηλαδή;

Ηθελα να μάθω από τους γονείς μου πως περνούσαν στον Πόντο και τι έκαναν ακριβώς. Αυτό που άκουγα για τον Πόντο ήταν για ένα πάρα πολύ ωραίο χωριό. Γεμάτο δένδρα και δάση. Γεμάτο φουντουκιές.

-Πήγατε ποτέ στο Καπίκιο(Καπίκιοϊ);

Εχω πάει 6 φορές.

-Πρώτη φορά;

Το 2006.

-Πώς ήταν;

Πήγαμε με μια παρέα και είδαμε πάρα πολλά πράγματα. Περάσαμε ωραία, χαρήκαμε, συγκινηθήκαμε, πονέσαμε και κλάψαμε. Εγώ αισθανόμουν εκεί -και δε το κρύβω αυτό- σα να ήμουν στην Ελλάδα. Αισθανόμουν ότι οι τόποι αυτοί είναι δικοί μας, των γονέων μας, είναι η πατρίδα μας.

-Ποντιακή λύρα;

Ποντιακή λύρα πάντα (γελάει).

-Μάθατε;

Δεν έπαιξα ποντιακή λύρα. Δεν ξέρω γιατί, μπορεί και να μην είχα την τέχνη. Αλλά πάντα τραγουδούσα. Ελεγα πάντα στις παρέες ότι έχω πολύ καλό ρεπερτόριο, αλλά δεν έχω καλή φωνή (γελάει). Τα τραγούδια που έλεγα τα περισσότερα τα είχα μάθει από τη μάνα μου, που τα τραγουδούσε πολύ ωραία.

-Μια οικογένεια που πάλευε για την επιβίωση πως κατάφερε και έστειλε ένα μέλος της για σπουδές στην Ιατρική της Θεσσαλονίκης;

Σωστή η ερώτηση. Εδώ υπάρχει ιστορία. Όταν τελείωσα το γυμνάσιο ήθελα να πάω στο πανεπιστήμιο. Το ίδιο και ο πατέρας μου. Ηταν ένας πολύ εργατικός άνθρωπος, σκληρό καρύδι θα έλεγα, ένας άνθρωπος μεγάλων διαστάσεων που -μην ξεχνάτε- επέζησε της γενοκτονίας. Τον είχαν 14 ετών στα τάγματα εργασίας στην Τουρκία και κατάφερε να ξεφύγει και να πάει στα αντάρτικα. Αυτός ήταν ο πατέρας μου. Κάποια στιγμή που του πήγα φαγητό μου λέει: «Θα σε κάνω γιατρό παθολόγο». Αυτό μου το είπε όταν ήμουν ακόμη στο γυμνάσιο. Τελικά έγινα καρδιολόγος (γελάει), αλλά ο πατέρας μου με έβαλε στην πορεία της ιατρικής. Εγώ είναι αλήθεια ότι ήθελα να πάω στη Νομική. Ακουσα τον πατέρα μου όμως, διάβαζα παντού ότι είναι καλή η επιστήμη, έδωσα εξετάσεις και πέρασα.

Λεζάντα: Βόλτα στην παραλία της Θεσσαλονίκης με τον πατέρα του Ευστάθιο το 1965. Ο Γιώργος Παρχαρίδης (δεξιά στη φωτογραφία) είναι πια φοιτητής

-Εισήλθατε το 1960 στην Ιατρική Σχολή Θεσσαλονίκης. Πως ήταν εκείνα τα χρόνια η φοιτητική ζωή;

Με δυσκολίες πολλές που τις είχα εγώ, αλλά και όλα τα προσφυγόπουλα εκείνης της εποχής. Μας έλεγαν τότε οι γονείς μας: «Για να φύγετε από τη σημερινή δυσκολία πρέπει να κάνετε κάτι». Και το κάτι ήταν οι σπουδές. Γέμισαν τότε τα πανεπιστήμια από φοιτητές ποντιακής καταγωγής.

-Τι θυμάστε από εκείνα τα χρόνια;

Πολλά πράγματα, γιατί έκανα έντονη φοιτητική ζωή. Στην αρχή έμενα στο σπίτι του θείου μου που με φιλοξένησε επί δύο χρόνια. Στην οδό Σελευκίδων. Όταν τα οικονομικά μας πήγαν καλύτερα και με τη βοήθεια του αδελφού μου καταφέραμε μαζί με κάτι άλλους συμφοιτητές μου και νοικιάσαμε ένα σπίτι, όπου και μείναμε μέχρι το τέλος των σπουδών μας. Τα δύο πρώτα χρόνια ήταν και τα πιο δύσκολα, γιατί είχαμε ζόρικα μαθήματα. Ένα από αυτά ήταν η Ανατομική, όπου καθηγητής ήταν ο αείμνηστος Σάββας, ένας άριστος δάσκαλος, πολύ δύσκολος όμως στις εξετάσεις του. Ολοι περνούσαν το μάθημά του ύστερα από δύο και τρεις προσπάθειες. Εγώ κατάφερα με πολύ διάβασμα να το περάσω με την πρώτη και γενικά πέρασα όλα τα μαθήματα του πρώτου έτους με την πρώτη και αυτό τότε ακούστηκε. Ετσι μπήκα για πρώτη φορά στο Σύλλογο Ποντίων Φοιτητών και ξεκίνησα τη μάχη.

-Τι κάνατε εκείνα τα χρόνια ως Σύλλογος;

Όταν ανέλαβα το σύλλογο ύστερα από δημοκρατικές διαδικασίες κατάφερα να αυξήσω τα μέλη του από 60 σε 1000. Όλα αυτά το 1962. Γίναμε έτσι ο μεγαλύτερος εθνικοτοπικός σύλλογος του πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκη . Τότε είχα στο συμβούλιο δύο αείμνηστους ποδοσφαιριστές που τους ξέραμε τότε όλοι μας. Τον Παναγιώτη Χαραλαμπίδη που έπαιζε στον Ηρακλή και τον Αιμίλιο Θεοφανίδη που αγωνιζόταν στον ΠΑΟΚ και στη συνέχεια στην ΑΕΚ. Αυτοί με βοήθησαν πολύ.

Λεζάντα: Από εκδήλωση στην Ξάνθη το 1964 του χορευτικού τμήματος της Ενωσης Ποντίων Φοιτητών. Ηταν όπως λέει ο Γιώργος Παρχαρίδης εκείνη την εποχή ο πιο μαζικός τοπικοεθνικός σύλλογος στη Θεσσαλονίκη

-Με ποια έννοια;

Οι γηγενείς μάς αντιμετώπιζαν σχεδόν ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Και οι περισσότεροι φοιτητές ντρεπόντουσαν να λένε ότι είναι Πόντιοι. Εγώ κατάφερα να μπω στα αμφιθέατρα, έχοντας μαζί μου τους δύο ποδοσφαιριστές, γιατί για να σε στηρίξει κάποιος πρέπει να δει τι είσαι. Οπότε οι φοιτητές βλέποντας τους ποδοσφαιριστές έλεγαν ότι κάποιοι είμαστε και εμείς.

-Αρα εκείνα τα χρόνια το ποντιακό ζήτημα δεν ήταν ιδιαίτερα ελκυστικό στους φοιτητές και τους νέους ανθρώπους;

Όχι. Εγώ έκανα τον αγώνα, μιλούσα στα αμφιθέατρα ποντιακά, αργότερα όταν έγινα γιατρός μιλούσα στους διαδρόμους ποντιακά, έπαιρνα το ιστορικό από Πόντιους και Πόντιες ασθενείς στα ποντιακά, ενώ κάναμε και πολλούς χορούς. Μιλούσαμε ποντιακά για να διατηρήσουμε τη γλώσσα, διοργανώσαμε διαλέξεις, είχαμε θεατρικό τμήμα και κάναμε διδασκαλία χορών και καταφέραμε να πάρουμε υπογραφή γυμναστικής κάνοντας ποντιακό χορό. Τότε για να περάσεις στην επόμενη χρονιά του πανεπιστημίου έπρεπε να πάρεις υπογραφή γυμναστικής. Και αυτό πετύχαμε εκείνα τα χρόνια, να αναγνωρισθεί δηλαδή ο ποντιακός χορός ως ένα είδος γυμναστικής για τους φοιτητές.

-Μετά ήρθε η χούντα

Είχαμε ιστορίες τότε. Την επομένη της ανόδου της χούντας στις 6.30 το πρωί κτυπά η πόρτα στο σπίτι μου. Σηκώνομαι και βλέπω τρομαγμένος δύο αξιωματικούς του στρατού. Είδαν που τρόμαξα και μου λένε: «Μην ανησυχείς, πρόεδρε, δεν ήρθαμε να σε συλλάβουμε. Αλλά να σε παρακαλέσουμε να μας στείλετε το χορευτικό συγκρότημα του Συλλόγου Ποντίων φοιτητών σε μια εκδήλωση» . Ηρέμησα αμέσως και τους είπα ότι η εποχή που γίνεται η εκδήλωση είναι η εποχή που οι φοιτητές έχουν πολύ διάβασμα και ότι θα συνεννοηθώ μαζί τους και θα τους πω. Τελικά τα παιδιά δε θέλησαν να πάνε στην εκδήλωση και γενικά δε μας είπαν και τίποτα που δεν πήγαμε. Όμως το 1967 η χούντα έκλεισε τον σύλλογο. Εμεινε στον πάγο και μετά ξανάνοιξε μετά τη δικτατορία από νεότερους.

-Μετακομίσατε στο Λονδίνο τη διετία 1978-79 για μετεκπαίδευση. Τι κερδίσατε από αυτό;

Η Αγγλία είχε την καλύτερη ιατρική στην Ευρώπη και όσοι θέλαμε να πάμε στο πανεπιστήμιο έπρεπε να κάνουμε μετεκπαίδευση. Εγώ είχα την τύχη να γίνω πανεπιστημιακός γιατρός, αν και προερχόμουν από τα καπνοχώραφα της Κοζάνης εξαιτίας ενός πολύ καλού καθηγητή, που ήταν άριστος επιστήμονας, παράδειγμα εντιμότητας και ήθους ο οποίος με πίεζε να γίνω πανεπιστημιακός.

-Ποιος ήταν αυτός;

Ο αείμνηστος Δημήτρης Βαλτής. Αυτός με προέτρεψε να γίνω πανεπιστημιακός, αν και εγώ στην αρχή του έλεγα: «Κύριε καθηγητά, ευχαριστώ πολύ, αλλά εγώ θέλω να πάω στην Κοζάνη και να δουλέψω εκεί. Τι να κάνω στη Θεσσαλονίκη;» Με έπεισε τελικά και διεκδίκησα τη θέση. Στη συνέχεια ανέβηκα όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και το 2000 έγινα τακτικός καθηγητής καρδιολογίας

-Από το 1981 υπηρετείτε την Ιατρική του ΑΠΘ. Πως ήταν το ταξίδι;

Το ταξίδι ήταν πάρα πολύ ωραίο. Και σε ότι αφορά το ταξίδι, αλλά και σε ότι έχει να κάνει με την επιστήμη . Οι υπέρηχοι ήταν μια μέθοδος που ήρθε για πρώτη φορά στην επιφάνεια, στη συνέχεια εξελίχτηκε και έχει βοηθήσει παρά πολύ στη διάγνωση διαφόρων νοσημάτων.

-Τα εσωτερικά του πανεπιστημίου;

Αυτά είναι τα δυσκολότερα. Από τα καπνοχώραφα πήγαμε να κτυπήσουμε το κατεστημένο. Το οποίο μάλιστα τα εύρισκε με τους φοιτητές. Ολων των κομμάτων.

-Τι λέτε για τις πρόσφατες βιοπραγίες στο ΑΠΘ;

Είναι μεγάλη αμαρτία να καταστρέφονται τόσο ωραία κτίρια και τις καταστροφές αυτές τελικά να τις πληρώνει ο Ελληνας φορολογούμενος Είναι κάτι απαράδεκτο. Το έλεγα, το λέω και θα το λέω πάντοτε ότι αυτό επιλύεται μόνο διακομματικά. Όταν υπάρχει αυτή η ιστορία στο ΑΠΘ με την κατάληψη εδώ και 32 χρόνια που είναι παγκόσμιο αρνητικό ρεκόρ και η κυβέρνησή λέει άλφα και η αντιπολίτευση λέει βήτα, το πρόβλημα δε λύνεται. Πρέπει να συμφωνήσουν για να λυθεί. Θέλει διακομματική συνεννόηση. Πέρα για πέρα. Όπως και σε άλλα πράγματα στη χώρα μας που μπορεί να προχωρήσουν μόνο με διακομματική συνεννόηση.

-Η επιστήμη γενικά πως αντιμετωπίζετε από τους Ελληνες; Θετικά ή αρνητικά;

Εχουμε πολλούς επιστήμονες, έχουμε πολλά εφόδια και μηχανήματα, αρκετά πανεπιστήμια και πολύ καλή απόδοση των ΑΕΙ.

-Ο κόσμος βλέπει θετικά την επιστήμη;

Ο κόσμος βλέπει θετικά την επιστήμη, σέβεται και τιμά τον καλό επιστήμονα. Δε φτάσαμε στο σημείο να τον ευτελίζει.

-Η πανδημία: τι μαθήματα και τι παθήματα μας έδωσε; Βελτιώθηκε η δημόσια υγεία μέσα από αυτήν τη μεγάλη δοκιμασία;

Βελτιώθηκε, αλλά θέλει και άλλα πολλά. Και επειδή το σύστημα είναι ανθρωποκεντρικό και ιατροκεντρικό πρέπει να δημιουργηθούν περισσότερες θέσεις γιατρών και νοσηλευτών. Θα πρέπει επίσης να βρεθούν και άλλα μηχανήματα, αλλά πρέπει να γίνει κατανοητό παντού ότι οι άνθρωποι αυτοί δεν αμείβονται σωστά. Είναι ένα τεράστιο πρόβλημα. Απορώ πως δεν το έχει δει καμία κυβέρνηση μέχρι σήμερα. Από τότε που υπάρχει δημόσια υγεία στη χώρα μας ο γιατρός αμείβεται πάρα πολύ άσχημα.

-Σήμερα ζείτε στη Θεσσαλονίκη: Τι αγαπάτε στην πόλη;

Είμαι συνεχώς εδώ, την αγαπώ πολύ, η Θεσσαλονίκη είναι πολύ όμορφη. Δε θα μπορούσα να ζήσω αλλού.

-Ποια είναι τα στέκια σας; Πως χαλαρώνετε;

Βασικά εξακολουθώ να ασχολούμαι με τα ποντιακά. Λίγο τζόκινγκ που και που, αλλά το βασικό μου θέμα είναι τα ποντιακά, τα ποντιακά γλέντια, το ποντιακό τραγούδι. Είχαμε μια μεγάλη πορεία όλα αυτά τα χρόνια στα ποντιακά θέματα.

-Μετά το πανεπιστήμιο συνεχίσατε την ενασχόλησή σας με τα θέματα αυτά;

Συνέχισα στην Εύξεινo Λέσχη Θεσσαλονίκης και έγινα πρόεδρος την περίοδο από το 1981 έως το 1984. Τότε υπήρχε μια παράδοση για να γίνει κανείς πρόεδρος εκεί έπρεπε να είναι άνω των 60 ετών. Και εγώ έγινα πρόεδρος στα 39 μου χρόνια (γελάει). Εκεί ήταν τα ρετιρέ των Ποντίων και εγώ κατάφερα και έφερα και νέο κόσμο. Το 1985 κάναμε το παγκόσμιο ποντιακό συνέδριο μαζί με τον τότε υπουργό Βορείου Ελλάδος, τον Βασίλη Ιντζέ, που και αυτός είχε μεγάλη αδυναμία στα ποντιακά ζητήματα. Μου λέει κάποια στιγμή σε ένα συνέδριο στην Αμερική: «Παρχαρίδη, μπορούμε να κάνουμε ένα παγκόσμιο παμποντιακό συνέδριο;» «Και βέβαια μπορούμε. Το οικονομικό χρειάζεται», του λέω. «Το αναλαμβάνω εγώ», μου λέει και έτσι και έγινε. Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε το 1985 στη Θεσσαλονίκη στην αίθουσα του ΚΘΒΕ. Και καταφέραμε τότε να έρθει εδώ και να κηρύξει την έναρξή του ο τότε πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου.

-Η συνέχεια;

Εμεινα 10 χρόνια εκτός του οργανωμένου ποντιακού κινήματος -ήμουν βέβαια πάντοτε παρών σε ό,τι χρειαζόταν- καθώς είναι η περίοδος που προόδευσα περισσότερο στην Ιατρική και γενικότερα στα επαγγελματικά μου.

-Μέχρι το 2002;

Μέχρι το 2002 που έρχονται μερικά στελέχη του ποντιακού κινήματος στο γραφείο μου και μου λένε: «Κύριε Παρχαρίδη, πρέπει να αναλάβετε αρχηγός να γίνει η ενότητα του ποντιακού χώρου». Γιατί μέχρι τότε είχαμε 5 Ομοσπονδίες στην Ελλάδα. Για γέλια, δηλαδή. Υπήρχε η παλιά Ομοσπονδία, η ΠΟΠΣ, υπήρχε η Ομοσπονδία Νομού Θεσσαλονίκης -Φαντάζεστε; Ομοσπονδία Νομού Θεσσαλονίκης...-, η Ομοσπονδία Παλιννοστούντων Προσφύγων και η Ομοσπονδία Βόρειας και Νότιας Ελλάδος. Εδωσα μεγάλο αγώνα μέχρι να ενωθούν όλοι αυτοί.

-Γιατί υπήρχε τόσο μεγάλος καβγάς; Ηταν τόσο μεγάλο το διακύβευμα ή οι φιλοδοξίες;

-Εγώ δούλεψα ανιδιοτελώς και έχω βάλει πολλά χρήματα από την τσέπη μου για να κάνω αυτά που έκανα. Ο πρόεδρος πρέπει να αγαπά αυτό που κάνει, να είναι παρών δίπλα στον κόσμο και να βάζει και το χέρι στην τσέπη για να προχωρήσουν ορισμένα πράγματα. Στον ποντιακό χώρο υπάρχουν δύο κατηγορίες ανθρώπων: Οι ιδιοτελείς που δουλεύουν για το συμφέρον τους ή τα συμφέροντα άλλων και πρέπει να απομονωθούν για να υπάρχει εξέλιξη. Και υπάρχουν και οι άλλοι που πιστεύουν σε αυτές τις αξίες και δουλεύουν ανιδιοτελώς και όποτε χρειάζεται βάζουν και το χέρι στην τσέπη για να στηρίξουν. Κάναμε μια επιτροπή πρωτοβουλίας, μετά συνδιάσκεψη σωματείων, μετά συνέδριο των πρωτοβάθμιων σωματείων που δεν είχε γίνει ποτέ, αναδείχτηκε μια Διοικούσα και η οποία ίδρυσε την Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος και στην οποία προσχώρησαν αφού διαλύθηκαν οι υπόλοιπες Ομοσπονδίες. Πλην της ΠΟΠΣ, που παρέμεινε για να στηρίζει το κατεστημένο που υπάρχει στην Παναγία Σουμελά που επί 60 χρόνια διοικείται από μια οικογένεια.

-Μια και είμαστε τις ημέρες που γιορτάζουμε τα 103 χρόνια της γενοκτονίας του ποντιακού ελληνισμού: Τι σημαίνει σήμερα για εσάς ποντιακή συνείδηση;

Σημαίνει ότι εμείς δεν ξεχνούμε. Τη γενοκτονία, τα θύματα, τους νεκρούς μας. Δεν ξεχνούμε αυτά που τράβηξαν οι επιζήσαντες Ελληνες στην Ελλάδα. Διότι οι γηγενείς δε μας φέρθηκαν και τόσο καλά. Θέλουμε να διατηρήσουμε τη γλώσσα μας, που δεν είναι διάλεκτος, αλλά είναι γλώσσα γιατί ομιλείται από 3 εκατομμύρια στον κόσμο. Από την άλλη στηρίζουμε τους νεοπρόσφυγες. Θέλουμε να διατηρήσουμε τον πολιτισμό, τα ήθη και τα έθιμά μας. Ο μεγαλύτερος στόχος είναι η γενοκτονία και η αναγνώρισή της. Αλλά και η πλούσια ιστορία του ποντιακού ελληνισμού. Και αυτό το λέω με παράπονο.

-Γιατί;

Γιατί έχουμε μια πλούσια ιστορία, η οποία αναφέρεται μόνο σε μια σελίδα των σχολικών βιβλίων. Πάγιο αίτημά μας είναι να διδάσκεται αυτή η πλούσια ιστορία για να γίνει η ελληνική ιστορία πλουσιότερη σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Δυστυχώς μέχρι σήμερα η πολιτεία εγκληματεί ως προς το θέμα αυτό.

-Ούτε τα κόμματα βοήθησαν;

Οχι. Στο θέμα της ιστορίας κανένας δε μας στήριξε.

-Ποιο είναι το θεσμικό αίτημα που πρέπει να λυθεί;

Η παγκόσμια αναγνώριση της γενοκτονίας και η είσοδος της ιστορίας στα σχολικά βιβλία. Γιατί λαός χωρίς ιστορία δεν μπορεί να προχωρήσει και δε θα υπάρξει στο μέλλον. Όταν τα παιδιά που δεν είναι ποντιακής καταγωγής δε γνωρίζουν τι είναι οι Πόντιοι. Γιατί ο ποντιακός ελληνισμός είναι το ισχυρότερο κομμάτι του ελληνισμού. Είναι άνθρωποι προοδευτικοί, έντιμοι, εργατικοί, άνθρωποι που έχουν δημιουργήσει, έχουν προκόψει στην επιστήμη, στο εμπόριο, παντού. Δεν μπορεί αυτούς τους ανθρώπους να τους αφήνεις απ’ έξω. Είναι η πολιτεία που άφησε εκτός μνήμης και για 70 χρόνια τη γενοκτονία. Για να μη θυμώσουν οι Τούρκοι Για την κακώς εννοούμενη ελληνοτουρκική φιλία.

-Δεν είστε υπέρ της προσέγγισης των δύο λαών;

Εμείς πιστεύουμε ότι οι καλές διακρατικές σχέσεις με την Τουρκία όπως και οι καλές σχέσεις με τον τουρκικό λαό μπορούν να στηριχτούν μόνο σε ισχυρά θεμέλια για να αντέξουν διαχρονικά. Ποια είναι αυτά τα ισχυρά θεμέλια; Η αλήθεια ότι η γενοκτονία συνετελέσθη. Εγώ πήγα το θέμα της γενοκτονίας στην Ευρώπη ως πρόεδρος της Παμποντιακής και τα καταφέραμε. Και εδώ θα πρέπει να επαινέσω τους Ελληνες ευρωβουλευτές όλων των κομμάτων που έδωσαν μαζί μας τον αγώνα. Και καταφέραμε να διαβαστεί για πρώτη φορά σε ψήφισμα της Ευρώπης η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου. Μένει σήμερα η πολιτεία -και πρέπει να το κάνει- να πάει ξανά το θέμα στην Ευρωβουλή για αναγνώριση, αλλά και στον ΟΗΕ

-Με τον Ερντογάν μπορεί να υπάρξει συνεννόηση;

Μήπως ο Ερντογάν είναι καλύτερος από τους υπόλοιπους αρχηγούς της αντιπολίτευσης της Τουρκία; Μου φαίνεται ότι αυτοί είναι περισσότεροι σκληροί. Τον Ερντογάν με αυτά που κάνει ποιος μπορεί να τον υποστηρίξει; Απίθανα πράγματα.

-Πως είδατε την ομιλία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Κογκρέσο;

Ηταν καλή η ομιλία του και το έξυπνο που έκανε ήταν ότι δεν αναφέρθηκε στη λέξη Τουρκία. Τα είπε όλα γύρω γύρω, φωτογράφισε την Τουρκία και όλοι κατάλαβαν τι εννοούσε και νομίζω ότι αυτό ήταν το καλύτερο. Δεν πρέπει πάντα να γκρινιάζεις, να είσαι μίζερος, να ζητάς και να έχεις ένα επιθετικό ύφος απέναντι στην Τουρκία. Αυτοί έχουν την πολιτική τους και στηρίζουν τα συμφέροντά τους. Εμείς μπορούμε να υποστηρίξουμε τα δικά μας χωρίς να τους κατηγορούμε, χωρίς να τους βρίζουμε. Δεν χρειάζεται να υπάρχει μίσος μεταξύ των λαών.

-Ένα μήνυμα για το τέλος για τη νέα γενιά;

Είμαι πολύ ευχαριστημένος από την ανταπόκριση της νεολαίας που είναι κοντά στην Παμποντιακή Ομοσπονδία.

-Εχετε νέους κοντά σας;

Εχουμε πάρα πολλούς. Νέους και νέες, που ξέρουν τα θέματα, έχουν διάθεση να βοηθήσουν, που πιστεύουν σε αυτά που πιστεύουμε και εμείς. Και το σπουδαιότερο: είναι ακομμάτιστοι και δεν κομματικοποιούν τους συλλόγους. Γιατί η κομματικοποίηση ενός σωματείου ή μιας Ομοσπονδίας σημαίνει θάνατος. Λέμε ναι στην πολιτικοποίηση, ναι στις πολιτικές θέσεις. Η νεολαία πιστεύει σε αυτά που λέμε, παραλαμβάνει τη σκυτάλη από εμάς, θα συνεχίσει και θα έχουμε ίσως και καλύτερα αποτελέσματα. Κάτι για τη σημασία του ακομμάτιστου: Είπαμε ΝΑΙ στην πολιτική, αλλά ΟΧΙ στα κόμματα. Πρέπει όλοι οι ποντιακοί σύλλογοι να μην γίνουν οι χώροι που ασκείται η επαγγελματική, αλλά η εναλλακτική πολιτική. Εγώ είχα το γονίδιο να γίνω πολιτικός. Μου το πρότειναν αρκετοί πρωθυπουργοί.

-Ποιοι σας πρότειναν;

Ολοι. Και όταν λέω όλοι εννοώ και από το ΠΑΣΟΚ και από η ΝΔ τα παλιότερα χρόνια. Δε θέλησα όμως. Γιατί η ενασχόλησή μου με την Παμποντιακή Ομοσπονδία ήταν μια εναλλακτική πολιτική ενασχόληση.