Στο επίκεντρο ενός μεγάλου δικτύου πόλεων σε όλη την Ευρώπη θα βρεθεί η Θεσσαλονίκη μέσα από ένα πανευρωπαϊκό φεστιβάλ που θα πραγματοποιηθεί σε λίγες μέρες.
Ο λόγος για το Freiraum Festival που διοργανώνει το Ινστιτούτο Γκαίτε μαζί με τους συνεργάτες του από την πλατφόρμα του προγράμματος Freiraum.
Η διοργάνωση που θα διεξαχθεί από 30 Οκτωβρίου έως 1 Νοεμβρίου φέρνει κοντά όλους τους στοχαστές και τους ανθρώπους στον πολιτισμό, καθώς και τις τέχνες από όλη την Ευρώπη, για να διερευνήσει το ερώτημα: Ποια είναι η κατάσταση της ελευθερίας στην Ευρώπη σήμερα; «Πρόκειται για ένα ζήτημα που απασχολεί́ το Goethe-Institut και το πανευρωπαϊκό πρόγραμμα Freiraum ήδη από το 2017, και έχει καταστεί ακόμη πιο σημαντικό στην εποχή του κορονοϊού. Μετά την πανδημία, οι δημόσιες και ιδιωτικές ελευθερίες στην Ευρώπη περιορίζονται επί του παρόντος από κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης, απαγορεύσεις κυκλοφορίας, καραντίνες και κλειστά σύνορα. Ταυτόχρονα, η τέχνη και ο πολιτισμός σε όλες τις μορφές τους, δεν έχουν εισέλθει ποτέ́ στα σπίτια των ανθρώπων περισσότερο όσο τώρα. Πώς αντιμετωπίζει ο κόσμος της τέχνης τις μελλοντικές προκλήσεις, όσον αφορά́ το περιεχόμενο και τις μορφές της; Αυτά είναι τα θέματα που διερευνούμε», λέει στο makthes.gr ο καλλιτεχνικός διευθυντής της διοργάνωσης Χρήστος Σαββίδης.
Στο φεστιβάλ που θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακά με εικονικές αλλά και τοπικές εκδηλώσεις παίρνουν μέρος, εκτός από τη Θεσσαλονίκη, άλλες 22 μεγάλες πόλεις της Ευρώπης, όπως οι Βρυξέλλες, το Βερολίνο κ.α. «Δύο είναι οι κεντρικοί άξονές του. Ο ένας είναι ο τοπικός που διοργανώνει ο κάθε συμμετέχον του προγράμματος στην πόλη του και ο άλλος ο διαδικτυακός με ένα συνέδριο που μπορεί κανείς να παρακολουθήσει ιντερνετικά, όπου μέσα σε αυτό εκτός από ομιλίες εξαιρετικά σημαντικών προσωπικοτήτων από όλο τον κόσμο, θα γίνουν ορισμένες καλλιτεχνικές παρεμβάσεις με συμμετοχές ακόμη και από την Ασία. Μας έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση πώς είχε τέτοια διάχυση η πληροφορία», τονίζει ο κ. Σαββίδης.
Σε ένα στούντιο με δύο ξεναγούς
Τα φώτα της διοργάνωσης πέφτουν στη Θεσσαλονίκη μέσα από ένα στούντιο που θα στηθεί στο Ινστιτούτο Γκαίτε (Βασιλίσσης Όλγας 66), όπου θα γίνεται όλος ο συντονισμός του online προγραμματισμού, αλλά και η επεξεργασία του υλικού του φεστιβάλ, γεγονός που δίνει άλλο ένα προβάδισμα στην πόλη. «Η μέθοδος της παρουσίασης έχει ξαναδοκιμαστεί στο Γκαίτε και θα γίνει μέσα από το Zoom, αλλά επειδή θέλουμε να ‘σπάσουμε’ την απόσταση της δυσδιάστατης επιφάνειας που κάποιες φορές δημιουργεί η πλατφόρμα προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε, όσο το δυνατόν περισσότερο, μια συνθήκη οικειότητας, εγγύτητας και συμμετοχής», τονίζει ο κ. Σαββίδης.
Έτσι, η ιστορικός τέχνης και επιμελήτρια εκθέσεων Λυδία Χατζηιακώβου και ο ιστορικός τέχνης και επιμελητής Σωτήρης Μπαχτσετζής, και οι δύο στελέχη της ArtBox, αναλαμβάνουν τον ρόλο των δύο hosts (ξεναγών) στο στούντιο καθοδηγώντας τον θεατή σε όλα όσα βλέπει. «Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να μπαίνουμε μέσα στη δράση, καθώς η τεχνική κάλυψη προσφέρει ένα σχεδόν τηλεοπτικό προϊόν. Το πρόγραμμα γίνεται τόσο διαδραστικό μέσα από αυτή τη συνθήκη που υποσχόμαστε να μην βαρεθεί κανείς, αφού μάλιστα θα υπάρξουν και πολλές εκπλήξεις. Παράλληλα, για να εξασφαλίσουμε τη δυνατότητα κάτι να πάει στραβά τεχνικά, έχουμε ένα mirror στούντιο στο Ινστιτούτο Χάιζενμπεργκ στη Βασιλεία της Ελβετίας, όπου εκεί θα είναι έτοιμοι ανά πάσα στιγμή συμβεί κάτι να συνεχίσουν να μεταδίδοντα τα πάντα από εκεί», διευκρινίζει ο κ. Σαββίδης.
Νέα Υόρκη, Παρίσι, Λονδίνο "έρχονται" στη Θεσσαλονίκη
Μέσα από αυτή τη διεργασία ζωντανές συνδέσεις με Νέα Υόρκη, Παρίσι, Λονδίνο και άλλες πόλεις θα δώσουν τη δυνατότητα στους θεατές να μεταφερθούν ακριβώς στον τόπο όπου πραγματοποιείται κάποια δράση, ενώ παράλληλα ένα επιτελείο ανθρώπων θα καταχωρεί, θα επεξεργάζεται και θα φιλτράρει τυχόν ερωτήσεις, θα τις ομαδοποιεί και θα τις διαβιβάζει στους ξεναγούς ώστε να απευθύνουν τις πιο ενδιαφέρουσες από αυτές στους ειδικούς ομιλητές.
Και οι τρεις μέρες του Freiraum Festival (30-31/10 and 1/11) θα μεταδοθούν ζωντανά στον ιστότοπο του festival (www.freiraumfestival.eu). Η έναρξη θα γίνει την Παρασκευή (30/10) στις 6.30μμ.
Τα κύρια σημεία του προγράμματος:
Στις 30 Οκτωβρίου, μετά από μια ομιλία καλωσορίσματος του Γενικού Γραμματέα του Ινστιτούτου Goethe Johannes Ebert, η ποιήτρια Samira Saleh θα διαβάσει το Mανιφέστο Freiraum στις Βρυξέλλες και θα παρουσιάσει επίσημα το έγγραφο στη Mariya Gabriel, Ευρωπαϊκή Επίτροπο Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Παιδείας και Νεότητας. Το Μανιφέστο είναι μια έκκληση για να διατηρηθεί η ποικιλομορφία ζωντανή και ακμάζουσα στην Ευρώπη. Ο Βούλγαρος πολιτικός επιστήμονας Ivan Krastef, νικητής του Βραβείου Jean Améry του 2020 για την ευρωπαϊκή συγγραφή δοκιμιών, θα συνεχίσει με μια βασική ομιλία με τίτλο: “Ξεκινήστε να Aνησυχείτε. Λεπτομέρειες που πρέπει να Ακολουθήσετε ... - Σκέψεις για το κράτος της ελευθερίας στην Ευρώπη”. Στη συνέχεια, ο Johannes Ebert θα συζητήσει με τον Ivan Krastev και την κοινωνιολόγο Eva Illouz για το “νέο φυσιολογικό” μετά το lockdown. Οι συζυτήσεις τους αποτελούν κομμάτι της σειράς Neue Wir-Erzählungen που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Goethe σε συνεργασία με το γραφείο συνδέσμου ARD στις Βρυξέλλες και το γερμανικό εβδομαδιαίο Die Zeit. Το επίκεντρο της σειράς αφορά ερωτήματα όπως: Τι νέες αφηγήσεις μπορούμε να αναπτύξουμε συλλογικά και να αφηγηθούμε ο ένας τον άλλον για την Ευρώπη; Ποιοι θέλουμε να είμαστε και που θέλουμε να συνεργαστούμε; Τι χρειαζόμαστε για να προωθήσουμε την πολιτική, οικονομική, πολιτιστική και κοινωνική ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρώπης συνολικά;
Τη δεύτερη ημέρα του festival (31 Οκτωβρίου), η Eva Illouz θα ανοίξει το διαδικτυακό πρόγραμμα με μία ομιλία σχετικά με το “Είναι εφικτό το σπίτι να μας παρέχει έναν ασφαλή παράδεισο σε ένα κόσμο γεμάτο κρίση; Σκέψεις σχετικά με τις πολιτικές συνέπειες του Covid19”. Η κοινωνιολόγος και συγγραφέας θα εξερευνήσει “τους δικούς μας τοίχους”, τον ιδιωτικό χώρο που συχνά μετατρέπεται από καταφύγιο σε φυλακή. Η κρίση του Covid19 συγκεκριμένα έθεσε τις παραδοσιακές αντιλήψεις του απορρήτου, την οικογένεια και το σπίτι σε σοβαρή δοκιμή. Ποιες είναι οι προκλήσεις που προκύπτουν και πώς συνδέονται με τους βασικούς θεσμούς της κοινωνίας; Έπειτα από τη βασική ομιλία θα ακολουθήσουν δύο γύροι συζητήσεων με κοινωνικούς επιστήμονες, καλλιτέχνες και ακτιβιστές με θέμα “Η συνεχιζόμενη βιοπολιτική κρίση της δημοκρατίας" και “Κοινωνικά κινήματα και αναδυόμενη αλληλεγγύη”, συμπεριλαμβανομένων των συνεισφορών του Ιταλού συγγραφέα και θεωρητικού μέσων, Franco Bifo Berardi, της Ιταλίδας θεωρητικού και ακτιβίστριας Tiziana Terranova, της συγγραφέως από το Κασμίρ και οικονομολόγου Nitasha Kaul, και του Βρετανού καλλιτέχνη Liam Gillick.
Μεταξύ άλλων, θα διερευνήσουν το ρόλο των κοινωνικών κινημάτων και πώς θα δημιουργήσουν νέες μορφές αλληλεγγύης και συμμαχίες στην Ευρώπη.
Οι συζητήσεις θα συνοδεύονται από καλλιτεχνικές παρεμβάσεις και performances, φτιαγμένες ειδικά για τη διαδικτυακή μορφή, καθώς επίσης και ζωντανές συνδέσεις με τις τοπικές εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται από τους συνεργάτες του Freiraum. Ένα δίδυμο παρουσιαστών θα παρουσιάσει το πρόγραμμα του Festival ζωντανά από το στούντιο.
Την 1η Νοεμβρίου 2020, το διαδικτυακό πρόγραμμα θα συνεχιστεί, σε συνεργασία με το Common Lab - προγράμματος Αριστείας του Ινστιτούτου Goethe, που διοργανώνουν το Goethe-Institut Thessaloniki και η ArtBOX. Με τον τίτλο “Η Κατάσταση των Τεχνών - Nέες Μορφές και Κοινό”, επαγγελματίες του πολιτισμού και των τεχνών από την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, συμπεριλαμβανομένων των Thomas Oberender, Helgard Haug, Daria Mille, Julieta Aranda και Mark Titchner, θα συζητήσουν τις νέες προκλήσεις για τον κόσμο της τέχνης που θέτει η πανδημία του κορονοϊού σχετικά με την παραγωγή, διανομή, και πρόσλήψη έργων τέχνης. Επίσης, θα αξιολογήσουν τις ευκαιρίες που προσφέρονται από νέες μορφές, τρόπους συμμετοχής του κοινού και καλλιτεχνικής εκπροσώπησης ως μορφή πολιτικής αντίστασης.
Το Freiraum project του Goethe-Institut, ξεκίνησε το 2017, σε συνεργασία με 53 εταίρους στον πολιτισμό και τις τέχνες, στην ερευνητική κοινότητα και στην κοινωνία των πολιτών σε 42 διαφορετικές πόλεις, για να αξιολογήσει την κατάσταση της ελευθερίας στην Ευρώπη. Το Freiraum Festival συνδιοργανώθηκε από μία ομάδα επιμελητών από το δίκτυο των εταίρων του Freiraum, κάτω από τη διεύθυνση της ArtBOX Creative Arts Management. ]
Η τελευταία μέρα του Φεστιβάλ, 1/11, συνδιοργανώνεται με το Common Lab, ενός προγράμματος αριστείας του Goethe-Institut Thessaloniki και της ArtBOX, σε συνεργασία με την ΔΕΘ-HELEXPO, το Freiraum και το Hyperwerk Institute for Postindustrial Design (www.commonlab.info).