Την τροπολογία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με στόχο την ελάφρυνση του ενεργειακού κόστους των οικιακών καταναλωτών, καθώς και των αγροτών, η οποία ψηφίζεται απόψε από την Βουλή, παρουσίασε στην ολομέλεια, ο αρμόδιος υπουργός, Θόδωρος Σκυλακάκης.
Στο πλαίσιο της τροπολογίας, σε συνέχεια των μέτρων που εξαγγέλθηκαν από την ηγεσία του υπουργείου, περιγράφεται η εφαρμογή έκτακτης εισφοράς σε παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας από μονάδες φυσικού αερίου, για χρονικό διάστημα που θα κυμαίνεται από έναν έως τρεις μήνες, αρχής γενομένης από τον Αύγουστο.
Σκοπός αυτής της κυβερνητικής πρωτοβουλίας είναι να διασφαλιστούν πόροι στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης που αποτρέπουν την υπερβολική επιβάρυνση των οικιακών καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας, μέσω της αύξησης των τιμών του ρεύματος, λόγω της δυσλειτουργίας της ευρωπαϊκής αγοράς ρεύματος στη Νοτιοανατολική Ευρώπη κατά τη διάρκεια του περασμένου Ιουλίου.
Ειδικότερα, η τροπολογία προβλέπει πως στις μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμο φυσικό αέριο, επιβάλλεται ειδική εισφορά υπέρ του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης.
Η εισφορά ανέρχεται σε 10 ευρώ ανά μεγαβατώρα Ανώτερης Θερμογόνου Δύναμης Φυσικού Αερίου και υπολογίζεται επί της ποσότητας φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται από κάθε υπόχρεο παραγωγό ηλεκτρικής ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Η ειδική εισφορά που αναλογεί σε κάθε Μονάδα Ηλεκτροπαραγωγής για τον μήνα αναφοράς, υπολογίζεται από τον Διαχειριστή του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου Ανώνυμη Εταιρεία (Δ.Ε.Σ.Φ.Α. Α.Ε.). Ο υπολογισμός γίνεται βάσει των δηλώσεων που υποβάλλουν στον Δ.Ε.Σ.Φ.Α. οι υπόχρεοι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας, για τις ποσότητες φυσικού αερίου που κατανάλωσαν, έως την 7η ημερολογιακή ημέρα του επόμενου μήνα, αποκλειστικά για τις ανάγκες ηλεκτροπαραγωγής κατά τον μήνα αναφοράς.
Σημειώνεται πως η ρύθμιση κρίνεται απ' την κυβέρνηση αναγκαία, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα που εντοπίστηκε στα μέσα Ιουλίου, όταν οι τιμές πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας στην αγορά από τις μονάδες φυσικού αερίου, προσέγγισαν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα από τα επίπεδα του κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τις μονάδες αυτές, που επιβάρυνε τη χονδρική τιμή της αγοράς ρεύματος στις χώρες της Ν.Α. Ευρώπης.
Επιπρόσθετα, στο δεύτερο άρθρο της τροπολογίας προβλέπεται πως όλοι οι κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος, καθώς και οι αγροτικές συνδέσεις που ανήκουν σε Οργανισμούς Εγγείων Βελτιώσεων (ΓΟΕΒ-ΤΟΕΒ) εντάσσονται αυτομάτως στο ευνοϊκό τιμολόγιο προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, δηλαδή στο Τιμολόγιο «ΓΑΙΑ». Στόχος είναι να καταστεί δυνατή η άμεση και χωρίς καμία καθυστέρηση μείωση του ενεργειακού κόστους για τον πρωτογενή τομέα.
Βάσει της τροπολογίας, οι κάτοχοι αγροτικών συνδέσεων και οι ΓΟΕΒ-ΤΟΕΒ που δεν επιθυμούν να παραμείνουν στο Τιμολόγιο «ΓΑΙΑ» δύνανται οποτεδήποτε, μέχρι την 31η Οκτωβρίου 2024, να δηλώσουν τη βούλησή τους για υπαγωγή σε διαφορετικό προϊόν προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας του ίδιου ή άλλου παρόχου και να απενταχθούν από το «ΓΑΙΑ» χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση.
Επιπλέον, οι κάτοχοι των συνδέσεων που εντάσσονται στο Τιμολόγιο «ΓΑΙΑ» υπάγονται αυτομάτως και στο πρόγραμμα δεκαετούς, άτοκης ρύθμισης ληξιπρόθεσμων οφειλών, εφόσον, βέβαια, έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας.
Σκυλακάκης: Γιατί βάζουμε τον φόρο
Παρουσιάζοντας την τροπολογία ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανέφερε ότι επιβάλλεται έκτακτο τέλος στην παραγωγή από φυσικό αέριο ηλεκτρισμού, 10 ευρώ ανά μεγαβατώρα, με την οποία θα χρηματοδοτηθεί και ταμείο ενεργειακής μετάβασης έτσι ώστε να μπορεί να επέμβει στις τιμές του Αυγούστου ενισχύοντας τους οικιακούς καταναλωτές. Σύμφωνα με την τροπολογία, το τέλος θα επιβληθεί κατ' ελάχιστον για ένα μήνα με δυνατότητα παράτασης. Εξήγησε ότι η αιτία που χρησιμοποιούμε το εργαλείο του τέλους, είναι γιατί υπήρχε αυτή η ανωμαλία στην αγορά της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, που οδήγησε σε σύζευξη σε πολύ υψηλές τιμές των αγορών της Ουγγαρίας, της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας και της Ελλάδας. "Τα αίτια ήταν εξωελληνικά κατά κύριο λόγο και τα εξήγησα εξαντλητικά, αλλά αυτές οι πολύ υψηλές τιμές ήταν τιμές που δημιούργησαν πολύ μεγάλα έσοδα χωρίς να υπάρχει αντίστοιχη άνοδος του κόστους. Ερχόμαστε λοιπόν και φορολογούμε το συγκεκριμένο πεδίο, ελπίζουμε ταυτόχρονα να υπάρξει η μέγιστη δυνατή αυτοσυγκράτηση από τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας" είπε ο υπουργός. Απαντώντας στο ερώτημα γιατί δεν χρησιμοποιούμε κάποιου είδους μηχανισμό υπερεσόδων, εξήγησε πως ο απλός και ξεκάθαρος λόγος είναι ότι τέτοιος μηχανισμός δεν επιτρέπεται για τέτοιου είδους περιπτώσεις τούτη τη στιγμή, μετά την νέα ευρωπαϊκή οδηγία, η οποία μπήκε σε εφαρμογή τον περασμένο Ιούνιο. Η ευρωπαϊκή οδηγία, ζητά κατ' ελάχιστον να προβλέπεται ότι μία κρίση θα διαρκεί τρεις μήνες για να μπορεί να αιτηθεί ένα κράτος - μέλος την ενεργοποίηση ενός τέτοιου μηχανισμού. Δεν υπάρχει περίπτωση να διαρκέσει η συγκεκριμένη κρίση πέραν των τριων μηνών, διότι ήδη στην ουσία πέρασε, και το γεγονός αυτό, μας αποτρέπει από το να ενεργοποιήσουμε τη συγκεκριμένη οδηγία. "Χρησιμοποιούμε λοιπόν το εργαλείο του τέλους, το οποίο μεν δεν είναι μεν τέλειο εργαλείο, αλλά είναι το καλύτερο που διαθέτουμε" είπε.
Ακόμη τόνισε ότι σκοπεύουμε να αναζητήσουμε στην Ευρώπη πώς θα μπορούμε να κάνουμε έκτακτες παρεμβάσεις σε ενδημικά φαινόμενα, αλλά αυτό σημαίνει μια συνολική διαπραγμάτευση και πάρα πολύ χρόνο, συνεπώς εδώ η κυβέρνηση φέρνει μια άμεση κατ' οικονομίαν λύση, με τις αδυναμίες της, αλλά είναι η καλύτερη που μπορούμε να φέρουμε. "Και η ενεργειακή αγορά είναι μια πάρα πολύ σύνθετη αγορά και παρακαλώ να προσπαθούμε να την συζητούμε στη βάση της συνθετότητάς της" προέτρεψε το Σώμα, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Αγρότες
Ο κ. Σκυλακάκης, εξήγησε ότι η δεύτερη πτυχή της τροπολογίας αφορά την εξαγγελία της κυβέρνησης για το αγροτικό ρεύμα. "Εξαγγείλαμε το ΓΑΙΑ καθώς και μία ρύθμιση μακροχρόνια των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων των αγροτών, προς τους παρόχους ηλεκτρικού ρεύματος" ανέφερε και συγκεκριμένα τόνισε ότι αυτή η ρύθμιση είναι ενεργή σήμερα, όμως είναι ανάγκη να προστατευθούν οι αγρότες, κατά το δυνατόν, από την γραφειοκρατική τυχόν καθυστέρηση να μπουν στην πλατφόρμα, να κάνουν τα χαρτιά κλπ - κάτι που στη μέση της καλλιεργητικής περιόδου δεν είναι και πάντα η άμεση προτεραιότητα - οπότε με αυτή την τροπολογία τους βάζουμε όλους στη ρύθμιση, με δυνατότητα αζημίως μέχρι τέλη Οκτωβρίου, που θα τελειώσει και η καλλιεργητική περίοδος, να βγουν αν επιθυμούν να βγουν. Ταυτοχρόνως, σημείωσε ότι τους βάζουμε και στην ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών, η οποία είναι άτοκη και πολύ μακροπρόθεσμη (10 έτη). "Συνεπώς, είναι μια πολύ ευνοϊκή ρύθμιση, που καλύπτει και τους ΓΟΕΒ - ΤΟΕΒ, η οποία θα λύσει πάρα πολλά προβλήματα που έχουν παρουσιαστεί στη σχέση αγροτών - παρόχων. Και με τις σημερινές τιμές, το να είσαι ανάμεσα στα 9 και τα 11 ευρώ, είναι εξαιρετικές τιμές για τους αγρότες. Σε κάθε περίπτωση, όποιος δεν θέλει να είναι ενταγμένος σε αυτή τη ρύθμιση, κάνει μια αίτηση και βγαίνει αζημίως" κατέληξε ο υπουργός.
Παίρνοντας τον λόγο, η κοινοβουλευτική εκπρόσωπος της Νέας Αριστεράς, Πέτυ Πέρκα, έθεσε τα ερωτήματα: τι θα γίνει με τις υψηλές τιμές που είχαμε τον Ιούλιο; Γιατί μόνο 10 ευρώ επιδότηση όταν τις επίμαχες ώρες, που βγαίνουν οι ΑΠΕ (8 με 10) έξω από το σύστημα οι τιμές φτάνουν τα 850 ευρώ;
Τα κόμματα
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, Πάρις Κουκουλόπουλος, έθεσε με την σειρά του τα ερωτήματα αν προτίθεται το υπουργείο να δώσει ενεργειακό χώρο σε ενεργειακές κοινότητες αγροτών, αν έχει εξετάσει πιθανή συμπαιγνία σκληρής κερδοσκοπίας μεταξύ παραγωγών - παρόχων και εισαγωγέων και αν έχει εξετάσει το ενδεχόμενο να δούμε μια ιδιαίτερη εφαρμογή, του target model στην Ελλάδα, το οποίο συμπαρασύρει όλες τις τιμές προς τα πάνω και αν είναι τυχαίο ότι αποκλιμακώθηκαν οι τιμές μόλις μπήκαν σε λειτουργία οι λιγνικές μονάδες.
Ο Κ. Χήτας, από την Ελληνική Λύση, ρώτησε γιατί εξαιρούνται οι ΑΠΕ, γιατί από την εισφορά των 10 ευρώ εξαιρούνται η βιομηχανία και οι επιχειρήσεις και γιατί ενώ με την χρήση του λιγνίτη πέφτουν οι τιμές της χοντρικής, δεν τον χρησιμοποιούμε.
Θ. Σκυλακάκης: Δεν γίνεται φορολόγηση κερδών, αλλά φορολόγηση παραγωγής
Απαντώντας, ο υπουργός εξήγησε πως δεν γίνεται φορολόγηση κερδών, αλλά φορολόγηση παραγωγής και η αμοιβή της παραγωγής των 10 ευρώ είναι πολύ σημαντική φορολογία, εξ΄ ου και είναι αρκετή για να δοθούν οι επιδοτήσεις ώστε να μείνουν οι τιμές εκεί που πρέπει. Ταυτόχρονα όμως, εξήγησε, ότι επειδή δεν υπάρχει χρόνος να δημιουργηθεί ένα σχήμα κρατικής ενίσχυσης και να γίνει αποδεκτό από την Κομισιόν στον χρόνο που έχουμε και για 15 ημέρες ανωμαλίας, προτιμούμε να ασκήσουμε παρότρυνση δια αυτού του φόρου στους παρόχους να είναι πολύ πιο λογικοί και στις επιχειρήσεις. "Θα δούμε τi θα γίνει όμως αύριο - ποιοι θα είναι πιο λογικοί σε σχέση και με τις επιχειρήσεις. Διότι το κλειδί είναι να έχουμε λογικές τιμές και για τις επιχειρήσεις από τους ίδιους τους παρόχους, παρά το γεγονός ότι υπήρξε αυτή η πολύ υψηλή τιμή στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στην χοντρική" είπε χαρακτηριστικά.
- Οι ΑΠΕ αμείβονται κατά 99% με λειτουργική ενίσχυση, κοινώς ό,τι λεφτά παίρνουν, τα παίρνουν με ταρίφες, δεν αμείβονται με την τιμή της χοντρικής, συνεπώς δεν κερδίζουν κάτι παραπάνω.
- Σχετικώς με το θέμα του λιγνίτη, είπε ότι τα κόμματα θέλουν να στηρίξει η κυβέρνηση ένα καύσιμο που κοστίζει 200 ευρώ η μεγαβατώρα. Στο ερώτημα "τότε γιατί έπεσε η τιμή" ο κ. Σκυλακάκης απάντησε ότι η τιμή έπεσε για άσχετους λόγους, διότι είχαμε μια ακραία συνθήκη κατά την οποία η τιμή έφτασε μέχρι 800 ευρώ, αλλά όταν επέρχεται ομαλότητα - διότι ο λιγνίτης δεν είναι ωριαίο καύσιμο και δεν μπορείς να βάλεις λιγνίτη σε ένα εργοστάσιο για μία ώρα επί δέκα μέρες - ο λιγνίτης μπαίνει ως μονάδα βάσης κι αν τη βάλεις ως μονάδα βάσης και σου κοστίζει 130 ευρώ χάνεις από 35 έως 100 ευρώ. "Σοβαρολογούμε; Δεν πάμε να πυροβοληθούμε καλύτερα;" συμπλήρωσε.
- Σχετικώς με τους αγρότες, είπε ότι η κυβέρνηση δημιουργεί το ΓΑΙΑ και δίνει την δυνατότητα να πάμε σε ενεργειακές κοινότητες για τους ΓΟΕΒ - ΤΟΕΒ μέσω του Απόλλωνα, του προγράμματος που θα εξασφαλίσει μεγάλες ενεργειακές κοινότητες και μεγάλους συμψηφισμούς και εκεί - όπως προσέθεσε - θα τους δώσουμε την αναγκαία βοήθεια για να συμπληρώσουν το ΓΑΙΑ. "Ενδιαμέσως για τα δύο αυτά χρόνια, καλύπτονται με πολύ χαμηλές τιμές" κατέληξε.