Κλιμακώνεται η ένταση ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη φαρμακευτική εταιρεία AstraZeneca με επίκεντρο το εμβόλιο της covid-19 και την καθυστέρηση στις παραδόσεις, ενώ ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) θα γνωμοδοτήσει το αργότερο έως αύριο για την έγκρισή του στην ΕΕ. Η μείωση μάλιστα στις παραδόσεις του εμβολίου της AstraZeneca φτάνει πλέον στο 75%.
Χθες εκτυλίχθηκε ένα θρίλερ αναφορικά με τις προγραμματισμένες συνομιλίες των δύο πλευρών, με την AstraZeneca να αρνείται αρχικά να συμμετάσχει σε συνάντηση κορυφαίων αξιωματούχων της ΕΕ που έχει προγραμματιστεί για την Τετάρτη το απόγευμα εν μέσω κλιμακούμενης διαμάχης σχετικά με τις ελλείψεις στην παραγωγή, σύμφωνα με αξιωματούχο της Επιτροπής. Τελικά, η συνάντηση έγινε μέσω τηλεδιάσκεψης το απόγευμα.
Το αδιέξοδο ανάμεσα στις δύο πλευρές για τις καθυστερημένες παραδόσεις εμβολίων κατά της Covid-19 παρέμεινε, όπως δήλωσε αργά το βράδυ η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων Στέλλα Κυριακίδου, έχοντας νωρίτερα προειδοποιήσει πως η ΕΕ έχει τα μέσα να μάθει τι συμβαίνει.
Η ΕΕ πιέζει την εταιρεία να προμηθεύσει περισσότερες δόσεις του εμβολίου της από εργοστάσια στην Ευρώπη και τη Βρετανία, αφού η AstraZeneca ανακοίνωσε καθυστερήσεις παράδοσης, αυξάνοντας την απογοήτευση για το πρόγραμμα εμβολιασμού στην ΕΕ.
«Λυπούμαστε για τη συνεχιζόμενη έλλειψη σαφήνειας σχετικά με το πρόγραμμα παράδοσης», δήλωσε η Επίτροπος Υγείας της ΕΕ με tweet, προσθέτοντας ότι η ΕΕ ζητούσε ένα σαφές σχέδιο από την AstraZeneca για την ταχεία παράδοση δόσεων του εμβολίου που έχει προαγοράσει το μπλοκ για το πρώτο τρίμηνο.
We regret the continued lack of clarity on the delivery schedule and request a clear plan from AstraZeneca for the fast delivery of the quantity of vaccines that we reserved for Q1. We will work with the company to find solutions and deliver vaccines rapidly for EU citizens.
— Stella Kyriakides (@SKyriakidesEU) January 27, 2021
«Βαθιά δυσαρέσκεια»
Νωρίτερα, η κ. Κυριακίδου έδωσε το στίγμα όσων συμβαίνουν ανάμεσα στην ευρωπαϊκή πλευρά και την AstraZeneca, σημειώνοντας πως η ΕΕ καταβάλλει προσπάθειες ενώ λαμβάνει «ανεπαρκείς εξηγήσεις από την εταιρεία», οι οποίες προκάλεσαν «βαθιά δυσαρέσκεια στα κρατών μελών», όπως μεταδίδει το ΑΜΠΕ.
«Τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ενωμένα στο ότι η AstraZeneca πρέπει να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της στη συμφωνία μας» υπογράμμισε η Ευρωπαία επίτροπος και προσέθεσε ότι «οι φαρμακευτικές εταιρείες, όσοι παράγουν εμβόλια, έχουν ηθικές, κοινωνικές ευθύνες και ευθύνες συμβολαίων, τις οποίες πρέπει να τηρήσουν».
Επισήμανε ότι η «άποψη της ΑstraZeneca ότι δεν είναι υποχρεωμένη να κάνει παραδόσεις, επειδή υπογράψαμε μια συμφωνία “βέλτιστης προσπάθειας” δεν είναι ούτε σωστή ούτε αποδεκτή», ενώ σημείωσε ότι «οι εταιρείες δεν πρέπει να έχουν ψευδαισθήσεις ότι η ΕΕ δεν έχει τα μέσα να μάθει τι συμβαίνει».
?@SKyriakidesEU :
— Ευρωπαϊκή Επιτροπή ?? (@EEAthina) January 27, 2021
Η ΕΕ είναι ενωμένη ➡️ Η @AstraZeneca πρέπει να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της από τη συμφωνία μας. https://t.co/zBvciRCHcE
Εξηγήσεις υπό αμφισβήτηση
Οι Βρυξέλλες αμφισβητούν τις εξηγήσεις που δόθηκαν από τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας Πασκάλ Σοριό.
«Η βρετανική συμφωνία έκλεισε το Ιούνιο (2020), τρεις μήνες πριν από την ευρωπαϊκή συμφωνία…Το Λονδίνο απαίτησε η τροφοδοσία η προερχόμενη από την βρετανική αλυσίδα τροφοδοσίας να προορίζεται κατά προτεραιότητα για το Ηνωμένο Βασίλειο», δήλωσε ο Πασκάλ Σοριό στην συνέντευξη αυτή.
Στο συμβόλαιο προπαραγγελίας που υπογράφηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση τον Αύγουστο και αφορά μέχρι 400 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου AstraZeneca/Oxford, «αναφέρεται ότι οι βρετανικές μονάδες παραγωγής αποτελούν επιλογή για την Ευρώπη, αλλά αργότερα», διευκρινίζει ο γάλλος διευθύνων σύμβουλος της AstraZeneca.
Σε απόσπασμα που δημοσιεύθηκε από την ιταλική εφημερίδα La Repubblica επιμένει: «Δεν είμαστε κατά κανέναν τρόπο δεσμευμένοι από την ΕΕ…δεν πρόκειται για συμβατική δέσμευση. Είπαμε: θα κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε, αλλά χωρίς εγγύηση επιτυχίας».
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση ήθελε πάνω κάτω όσες δόσεις έχει το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ υπέγραψαν τρεις μήνες αργότερα. Αρα είπαμε: θα κάνουμε ό,τι μπορούμε καλύτερο, αλλά δεν θα δεσμευθούμε συμβατικά».
Οι δηλώσεις του προκάλεσαν την αντίδραση των Βρυξελλών: «Αμφισβητούμε σειρά στοιχείων της συνέντευξης αυτής, ανάμεσά τους και την ιδέα ότι η παραγωγή των βρετανικών εργοστασίων θα προορίζεται για την τροφοδοσία του Ηνωμένου Βασιλείου. Δεν είναι ακριβές», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο (AFP) αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Για την ιδέα ότι “θα γίνει το καλύτερο”: το συμβόλαιο προβλέπει την ύπαρξη επιπλέον δυνατοτήτων παραγωγής. Του είδους που εάν υπάρχει πρόβλημα σε εργοστάσιο του Βελγίου, να μπορούμε να προσφύγουμε στις δυνατότητες άλλων εργοστασίων στην Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο», επέμεινε ο ευρωπαίος αξιωματούχος.
Για τον Πασκάλ Σοριό, οι δυσκολίες στην «παραγωγή» που παρατηρήθηκαν στην ευρωπαϊκή μονάδα παραγωγής εξηγούνται από την καθυστέρηση που έχει σημειωθεί σε σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο: οι εταίροι του ομίλου πρέπει «να μάθουν» την διαδικασία παραγωγής.
«Δεν υπήρξαν τόσο αποτελεσματικοί όσο οι άλλοι…Πραγματικά δεν είναι τυχαίο. Δεν υπάρχει κάτι μυστήριο σε αυτό», τόνισε.
Όπως υπενθυμίζει το Reuters, το συμβόλαιο της ΕΕ με την AstraZeneca αφορά την προμήθεια τουλάχιστον 300 εκατομμυρίων δόσεων, με την προϋπόθεση το εμβόλιο να αποδειχθεί ασφαλές και αποτελεσματικό.
Σε ανακοίνωσή της, η AstraZeneca αναφέρει: «Κάθε εφοδιαστική αλυσίδα αναπτύχθηκε με επένδυση από συγκεκριμένες χώρες ή διεθνείς οργανισμούς με βάση τις συμφωνίες προμήθειας, συμπεριλαμβανομένης της συμφωνίας με την Κομισιόν.
«Καθώς κάθε αλυσίδα στήθηκε για να ανταποκριθεί στις ανάγκες μιας ειδικής συμφωνίας, το εμβόλιο που παράγεται από κάθε αλυσίδα προορίζεται για τις σχετικές χώρες ή περιοχές και αξιοποιεί την τοπική παρασκευή, όταν είναι δυνατό».
Κικίλιας: Ανησυχητικές καθυστερήσεις
Στο θέμα της καθυστέρησης των εμβολίων αναφέρθηκε κατά την ενημέρωση και ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας. «Είναι αλήθεια πως η διαδικασία παραγωγής εμβολίων έτρεξε με πρωτοφανείς ρυθμούς. Από την άλλη πλευρά η παραγωγή και η διάθεση των εμβολίων παρουσιάζει ανησυχητικές καθυστερήσεις. Πέρα από τις αιτίες αυτής της καθυστέρησης, τις οποίες ούτε η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν γνωρίζει ξεκάθαρα, οφείλουμε να εξετάσουμε κάτι πολύ σημαντικό που σε μεγάλο βαθμό θα διαμορφώσει και το μέλλον του ίδιου του ευρωπαϊκού εγχειρήματος: η Ευρώπη των 27 κρατών, των 450 εκατομμυρίων πολιτών και με 22 τρισ. ΑΕΠ στα θέματα δημόσιας Υγείας οφείλει να διαπραγματεύεται από θέση ισχύος, να απλώσει ένα δίχτυ κοινωνικής προστασίας, προστατεύοντας τους πιο αδύναμους πολίτες, απέναντι σε επιχειρηματικούς ή διακρατικούς ανταγωνισμούς, αυτούς τους πολίτες που στη μεγάλη του πλειοψηφία συμμορφώθηκαν με τα πρωτοφανή μέτρα προστασίας της δημόσιας Υγείας. Οι επιχειρήσεις οφείλουν να αντιληφθούν ότι το σημαντικότερο μερίδιο της χρηματοδότησης για τα εμβόλια προήλθε από κρατικούς πόρους, δηλαδή από τα χρήματα των φορολογουμένων των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και βέβαια της χώρας μας.
Τα κράτη μέλη πρέπει να επεξεργαστούν κάτι πολύ σημαντικό, να απλώσει ένα δίχτυ κοινωνικής προστασίας προστατεύοντας τους πιο αδύνατους πολίτες. Πρέπει να επανεξετάσουμε ορισμένα σημεία για τα θέματα υγείας. Τα κράτη μέλη γνωρίζουν ότι χωρίς υγεία δεν υπάρχει οικονομία. Η παγκόσμιά οικονομική ανάκαμψη δεν μπορεί να έρθει χωρίς την ανάκαμψη της υγείας».
Ισπανία και Τσεχία αναστέλλουν τους εμβολιασμούς
Την ίδια στιγμή, οι υγειονομικές Αρχές της Μαδρίτης ανέστειλαν τους εμβολιασμούς κατά του κορονοϊού αυτή και την ερχόμενη εβδομάδα, καθώς τελειώνουν οι δόσεις του εμβολίου που έχουν στη διάθεσή τους, δήλωσε την Τετάρτη ο αναπληρωτής πρόεδρος της περιφέρειας της Μαδρίτης, Ιγνάθιο Αγουάδο.
Η περιφέρεια σταμάτησε τους νέους εμβολιασμούς ώστε να χρησιμοποιήσει τις λίγες δόσεις του εμβολίου που έχει ακόμη για τη χορήγηση της δεύτερης δόσης σε όσους έχουν λάβει την πρώτη, δήλωσε ο Αγουάδο στους δημοσιογράφους. Η περιφέρεια της Μαδρίτης έχει εμβολιάσει ήδη 180.000 ανθρώπους αφότου ξεκίνησε η εμβολιαστική εκστρατεία. «Δυστυχώς, όπως υποψιαζόμαστε ο ρυθμός παραλαβών έχει διακοπεί», είπε.
Η Ισπανία έχει χορηγήσει λίγο πάνω από 1,3 εκατ. δόσεις σε ομάδες προτεραιότητας, περίπου το 10% των οποίων έχουν λάβει ήδη και τη δεύτερη δόση. Στη διάρκεια αυτής της πρώτης φάσης, η κυβέρνηση σχεδιάζει να εμβολιάσει περίπου 2,5 εκατ. ανθρώπους έως τα τέλη Φεβρουαρίου.
Την ίδια ώρα και υπουργείο Υγείας της Τσεχίας συνέστησε να σταματήσουν οι εμβολιασμοί με την πρώτη δόση για δύο εβδομάδες. Η σύσταση απευθύνεται στον εκάστοτε περιφερειακό συντονιστή που θα πρέπει να αξιολογήσει την κατάσταση κάθε συγκεκριμένης περιοχής. «Το υπουργείο Υγείας συνιστά διακοπή των εμβολιασμών πρώτης δόσης και αναστολή ραντεβού για τέτοιους εμβολιασμούς για 14 ημέρες», δήλωσε η εκπρόσωπος του υπουργείου Μπαρμπόρα Πέτροβα. Τώρα βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που μπορούμε να εμβολιάσουμε όλους με τη δεύτερη δόση, αλλά δεν θα μπορέσουμε να διευρύνουμε το όριο για ηλικιωμένους άνω των 80 ετών για τις επόμενες 14 ημέρες, επειδή δεν έχουμε εμβόλια», επιβεβαίωσε ο κυβερνήτης της περιφέρειας της Νότιας Βοημίας.
Σύμφωνα με το υπουργείο, μέχρι στιγμής έχουν χορηγηθεί 222.450 εμβόλια κατά του κορονοϊού.