«Ηλεκτροσόκ» διαρκείας χτυπάει νοικοκυριά και επιχειρήσεις με τα συνεχή άλματα στις τιμές του ρεύματος που καλούνται να πληρώσουν οι καταναλωτές να απειλούν με εκτροχιασμό τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς αλλά και τα κρατικά ταμεία.
Μέχρι στιγμής έχουν διατεθεί πάνω από 5 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις, κυρίως από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, για να μην υποστούν… εμφράγματα οι πολίτες όταν ανοίγουν τους λογαριασμούς. Ακόμα όμως τα χειρότερα δεν έχουν περάσει με τον χειμώνα που κοντοζυγώνει να φέρνει πολλά «βαρομετρικά χαμηλά». Εκτιμάται ότι ενδέχεται η συνολική στήριξη μέχρι το τέλος του ενεργειακού εφιάλτη να ξεπεράσει τα 10 δισ. ευρώ.
Με το κόστος του φυσικού αερίου, όσο διαρκεί ο πόλεμος, να σπάει όλα τα κοντέρ κάθε μέρα και τη νέα κανονικότητα να θέλει την τιμή του αερίου πάνω από 200 ή και 300 ευρώ ανά μεγαβατώρα, το μέλλον προδιαγράφεται δυσοίωνο.
Το ενεργειακό κόστος θα συνεχίσει να δοκιμάζει όλο το χειμώνα τις αντοχές πολιτών και κρατών με τη μόνιμη αβεβαιότητα που φέρνει το ανοιγοκλείσιμο της στρόφιγγας του αερίου κατά τις βουλές της Μόσχας να θέτει σε ενεργειακή ομηρία νοικοκυριά και επιχειρείν.
Οι νέες εξωφρενικές αυξήσεις τόσο στις τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, όσο και το νέο επίπεδο τιμών χονδρικής στην κιλοβατώρα στην Ελλάδα προκαλούν ακατάσχετη αιμορραγία στα κρατικά ταμεία, βάζοντας… χέρι ακόμα και στο καλάθι των ελαφρύνσεων που θα ανακοινώσει από το βήμα της ΔΕΘ ο πρωθυπουργός καθώς «τρώνε» τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο.
Στο πλαίσιο αυτό, ποσό-μαμούθ 1,9 δισ. ευρώ θα διαθέσει για τον Σεπτέμβριο η κυβέρνηση, για να επιδοτήσει τους λογαριασμούς ρεύματος σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Ειδικότερα, για τον Σεπτέμβριο απορροφάται το 94% της αύξησης στα νοικοκυριά, με την επιδότηση να φθάνει τα 639 ευρώ/MWh (0,639 ευρώ ανά κιλοβατώρα), ώστε οι τελικές λιανικές τιμές ρεύματος να αποκλιμακωθούν στα επίπεδα του Αυγούστου, παρά την πάνω από 60% άνοδο των χρεώσεων των προμηθευτών.
Επομένως, η ενίσχυση σχεδόν διπλασιάζεται για τον επόμενο μήνα, καθώς αυξάνεται κατά 89% και μ’ αυτό τον τρόπο υπεραντισταθμίζει τις ιλιγγιώδεις χρεώσεις των παρόχων.
Υπενθυμίζεται ότι για τον Αύγουστο η αρχική τιμή από τους περισσότερους προμηθευτές κυμάνθηκε μεταξύ 48 και 50 λεπτών και «προσγειώθηκε» στα 15-17 λεπτά μετά την κρατική στήριξη που διαμορφώθηκε τον τρέχοντα μήνα στα 33,7 λεπτά ανά κιλοβατώρα.
Σημειώνεται πάντως ότι με την επιβολή πλαφόν στις τιμές αποζημίωσης των ηλεκτροπαραγωγών που ισχύει από τον Ιούλιο, οι αυξημένες τιμές του ρεύματος στο Χρηματιστήριο, αυξάνουν και τα κονδύλια που είναι διαθέσιμα στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης για την επιδότηση των καταναλωτών.
Σύμφωνα με το ισχύον πλαίσιο οι προμηθευτές ανακοινώνουν έως τις 20 κάθε μήνα τα τιμολόγια που θα εφαρμοστούν τον επόμενο, παρέχοντας έτσι το περιθώριο στους καταναλωτές να αλλάξουν προμηθευτή, διαδικασία που επίσης με το ισχύον πλαίσιο γίνεται χωρίς προϋποθέσεις.
Οι υψηλές τιμές της ενέργειας για τον Σεπτέμβριο οφείλονται στην άνοδο των τιμών στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, η οποία είναι αποτέλεσμα της εκτόξευσης των διεθνών τιμών του φυσικού αερίου. Τα περισσότερα βέβαια από τα ποσά αυτά καλύπτονται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, όμως με τέτοιες ανάγκες ενισχύσεων και ο προϋπολογισμός καλείται να βάζει πλάτη. Ειδικότερα, σενάρια παραπέμπουν σε χρηματοδοτήσεις από εδώ και μπρος που φτάνουν μέχρι τον Δεκέμβριο, μέσω του προϋπολογισμού, στα 2 δισ. ευρώ.
Ο λόγος για τον οποίο τρέχουν με ταχύτητες... φωτός οι τιμές του ρεύματος, είναι το φυσικό αέριο. Έτσι, όπως λειτουργεί το χρηματιστήριο ηλεκτρικής ενέργειας, αυτός που προσφέρει την υψηλότερη τιμή ηλεκτρικής ενέργειας (και συνήθως είναι αυτός που παράγει ρεύμα με φυσικό αέριο) είναι και αυτός που καθορίζει την τιμή με την οποία θα πληρωθούν όλοι οι παραγωγοί ενέργειας. Άρα, αν βρεθεί τρόπος να μειωθεί το κόστος παραγωγής ρεύματος με φυσικό αέριο όπως η επιβολή πλαφόν, ουσιαστικά λύνεται το πρόβλημα.
Βέβαια, η τιμή του φυσικού αερίου, διαμορφώνεται στο χρηματιστήριο του Άμστερνταμ. Σε αυτή την τιμή όμως, η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει δυνατότητα παρέμβασης. Μόνο αν ληφθεί απόφαση σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα μπορούσε να μπει όριο (πλαφόν) αλλά προς το παρόν και προς το μέλλον δεν φαίνεται ότι η Ευρώπη είναι διατεθειμένη να παρέμβει σε μία χρηματιστηριακή αγορά. Πολλές είναι οι χώρες που ανθίστανται με πρώτη φυσικά την Γερμανία. Χωρίς παρέμβαση στην τιμή του φυσικού αερίου, είναι δεδομένο ότι όλα τα μέτρα που εξαγγέλλονται θα αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό.
Η μονίμως προκλητικά βραδυπορούσα γραφειοκρατία των Βρυξελλών αν και το ζήτημα της πανάκριβης ενέργειας αφορά άμεσα και τον Βορρά, κρύβει το πρόβλημα κάτω από το χαλί, χωρίς να προχωρά σε δραστική παρέμβαση σε μία χρηματιστηριακή αγορά που προκαλεί... εφιάλτες στους πολίτες.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 28.08.2022