Στα χρονικά του υγρού στίβου ίσως δεν υπήρξε περισσότερο αμφιλεγόμενη προσωπικότητα από τον Γρηγόριο – Ευθύμιο Λουγκάνη, κατά κόσμον Γκρεγκ Λουγκάνις. Το άνθρωπο που έμεινε στην ιστορία για τις χορευτικές καταδύσεις του, για την αυταπάρνησή του και την ανακοίνωση που έκανε πριν μία δεκαετία, ότι είναι ομοφυλόφιλος και φορέας του ιού HIV. Σαν σήμερα, στις 19 Σεπτεμβρίου του 1988 ήταν πρωταγωνιστής σε μία ιστορική στιγμή του παγκόσμιου αθλητισμού, με κοινωνικές προεκτάσεις και πολλή αυταπάρνηση.
Ο φυσικός του πατέρας, που καταγόταν από τη Σαμόα και η Σουηδή μητέρα του σίγουρα δεν φαντάζονταν ότι στις 29 Ιανουαρίου του 1960 έφεραν στον κόσμο εκείνον που μετά από λίγα χρόνια θα αποκαλούταν ως «Μπαρίσνικοφ των καταδύσεων». Σε ηλικία εννέα μηνών το βρέφος δόθηκε σε ένα ελληνικό σπιτικό στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνιας. Ο Πέτρος και η Φρανσίς Λουγκάνις, είχαν ήδη υιοθετήσει ένα κοριτσάκι. Βάφτισαν το μωρό Γρηγόριο – Ευθύμιο. Όμως η ζωή του μικρού Γκρεγκ μόνο αρμονικά δεν έμελλε να κυλήσει. Ο Πέτρος Λουγκάνις, που εργαζόταν σε ιχθυόσκαλα, έπινε λίγο παραπάνω, ενώ η θετή μητέρα του Γκρεγκ είχε ασταθή ψυχολογία και υπερβολικά νεύρα. Ο Γκρεγκ, έπασχε από άσθμα και συνάμα η δυσλεξία του μόνο αγαπητό δεν τον έκανε στους συνομηλίκους του, που τον φώναζαν «νέγρο» λόγω του μελαψού δέρματός του..
Σε ηλικία έντεκα ετών ο Γκρεγκ Λουγκάνις κάπνιζε. Βρήκε όμως διέξοδο και αυτή ήταν η καταδύσεις. Το 1971 τον εντόπισε ο θρυλικός προπονητής Σάμι Λι. Εκείνος έμελλε να είναι ο άνθρωπος που θα τον οδηγούσε στο ασημένιο Ολυμπιακό μετάλλιο στις καταδύσεις από βατήρα, το 1976 στους Αγώνες του Μόντρεαλ.
Αναζητώντας ταυτότητα
Ο 16χρονος Γκρεγκ είχε ήδη βρει προορισμό στη ζωή του και πλέον είχε το ψυχικό σθένος να ανοίξει τα φτερά του. Το 1978 γράφτηκε σε κολέγιο του Μαϊάμι και εκεί ήρθε σε επαφή με την υποκριτική τέχνη, την οποία θα ασκήσει επαγγελματικά αρκετά χρόνια μετά. Το μποϊκοτάζ των Αμερικανών στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας, το 1980, αναμφίβολα στέρησε μετάλλια από τον Λουγκάνις, που θεωρούταν φαβορί. Άλλωστε το 1978 είχε ανακηρυχθεί παγκόσμιος πρωταθλητής στον βατήρα 10 μέτρων και στο τραμπολίνο 3 μέτρων.
Το 1982 έγινε ο πρώτος αθλητής των καταδύσεων που βαθμολογήθηκε με «10» και από τους επτά κριτές στο Γκουαγιακουίλ του Εκουαδόρ. Τον χαρακτήρισαν «Κομανέντσι» του υγρού στίβου. Και το 1984, στο Λος Άντζελες ο Λουγκάνις πήρε αυτό που άξιζε. Δύο χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια και παγκόσμια αναγνώριση. Έγινε ο πρώτος που κατάφερε να ξεπεράσει τους 700 βαθμούς με 11 καταδύσεις κάνοντας «σκόνη» τον μεγάλο του αντίπαλο, Κινέζο Ταν Λιανγκτέ. Ο Λιανγκτέ ήταν το αντίπαλο δέος, όμως, ο Λουγκάνις πάντα έβρισκε τρόπο να τον κερδίζει. Μόνο το 1987 ο Κινέζος κατάφερε να τον αφήσει στη δεύτερη θέση.
Το μεγάλο χτύπημα
Την άνοιξη του 1988, έξι μήνες πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες, ο Γκρεγκ Λουγκάνις, μαθαίνει ότι είναι φορέας του AIDS. Το κράτησε μυστικό, όπως και τις ομοφυλοφιλικές προτιμήσεις του. Μόνο ο προπονητής του Ρον Ο’ Μπράιεν και ο ξάδελφός του γνώριζαν την αλήθεια. «Μόλις ο ξάδελφός μου, μου είπε ότι είμαι φοράς, ένιωσα να κουδουνίζει το κεφάλι μου. Δεν μπορούσα να ακούσω τίποτα, ούτε ήξερα τι να κάνω», δήλωσε πολλά χρόνια αργότερα.
Είναι απορίας άξιον πως 28χρονος πρωταθλητής κατάφερε να προετοιμαστεί για τους Αγώνες της Σεούλ. Εκεί, ο Λιάνγκτε τον περίμενε για να τον κερδίσει και πάλι.
Στις 19 Σεπτεμβρίου, στην ένατη προσπάθεια των προκριματικών ο Λουγκάνις έκανε ένα τρομερό λάθος. Δεν απομακρύνθηκε έγκαιρα από το τραμπολίνο και κατά τη διάρκεια της πτώσης χτύπησε το κεφάλι του. Στην πισίνα σχηματίστηκε μια κηλίδα αίματος. Βγήκε από την πισίνα και μετά από λίγο έκανε δύο ακόμη βουτιές. Τότε μόνο δέχτηκε να του κάνουν ράμματα, ενώ ο γιατρός του ανακοίνωσε ότι έχει υποστεί διάσειση.
«Κατάλαβα ότι χτύπησα όταν βρέθηκα κάτω από το νερό. Ένιωσα απίστευτη ντροπή. Να τραυματιστώ σε Ολυμπιακούς Αγώνες ήταν πρωτάκουστο».
Όλοι του έδιναν συγχαρητήρια για την αυταπάρνηση που έδειξε. Το μυαλό του όμως βρισκόταν στο αίμα που θα μπορούσε να μολύνει τους αντιπάλους στην πισίνα, τον προπονητή του και τον γιατρό που περιποιήθηκαν το τραύμα. Οι σκέψεις έμειναν στο μυαλό του Λουγκάνις και κανείς δεν κατάλαβε τίποτα. Την επόμενη ημέρα στέφθηκε χρυσός Ολυμπιονίκης στο τραμπολίνο 3 μέτρων νικώντας τον Λιανγκτέ.
Στο Ολυμπιακό χωριό ο Λουγκάνις έπρεπε κάθε τέσσερις ώρες να παίρνει τα φάρμακα για να μην εξαπλωθεί ο ιός στο κορμί του. Οι συναθλητές του άκουγαν το ξυπνητήρι του και εκείνος δικαιολογούταν λέγοντας πως παίρνει αντιβίωση για κρύωμα και για έναν χρόνιο πόνο στην ωμοπλάτη.
Στο βατήρα 10 μέτρων, ο Αμερικανός σταρ είχε απέναντί του τον εκπληκτικό 14χρονο Ξιονγκ Νι. Απέμενε μία βουτιά για να ολοκληρωθούν οι προσπάθειες του Λουγκάνις, ο οποίος βρισκόταν 85,56 βαθμούς πίσω από τον Κινέζο. Εκεί έδειξε το μεγαλείο του. Αποφάσισε να κάνει τη «βουτιά του θανάτου», που στο παρελθόν είχε σκοτώσει δύο αθλητές που επιχείρησαν να την πραγματοποιήσουν, ενώ και ο ίδιος είχε τραυματιστεί παλαιότερα. Πρόκειται για μια βουτιά με συσπείρωση και περιστροφή τριών και ½ με συσπείρωση κοιτώντας μπροστά. Συντελεστής δυσκολίας 3,4. Και τα κατάφερε. Δεν έπεσε τέλεια στο νερό, αλλά βαθμολογήθηκε με 86,70. Έκλαιγε για το θρίαμβό του και την τελευταία βουτιά της ζωής του. Μετά τον αγώνα τον ρώτησαν πως ένιωθε που ήταν ο κορυφαίος καταδύτης στον κόσμο. Εκείνος απάντησε ταπεινά: «Θα περιμένω να δω στο μέλλον τον καλύτερο του κόσμου, εκείνον που θα σπάσει τα ρεκόρ μου».
Μια άλλη ζωή
Μετά τη Σεούλ ο Γκρεγκ Λουγκάνις αποσύρθηκε από το χώρο της πισίνας. Ασχολήθηκε με τη συγγραφή θεατρικών έργων και μάλιστα έπαιξε στις ταινίες «Άγγιξέ με», «It’s My Party» και «D2: The Mighty Duck».
Το 1994 γνωστοποίησε αυτό που οι περισσότεροι υποψιάζονταν. Έστειλε μήνυμα συμπαράστασης στους αθλητές που θα συμμετείχαν στους «Gay Games» (αγώνες ομοφυλόφιλων αθλητών) της Νέας Υόρκης, συμμετείχε συμβολικά και ουσιαστικά αποκάλυψε τις προτιμήσεις του. Ένα χρόνο αργότερα εξέδωσε την αυτοβιογραφία του και σε τηλεοπτική συνέντευξη δήλωσε ότι είναι φορέας του
AIDS από το 1988 σοκάροντας τον πλανήτη. Το 1997 η ζωή του γυρίστηκε σε τηλεταινία, ενώ ο ίδιος γύριζε από σχολείο σε σχολείο προειδοποιώντας τους εφήβους για τον κίνδυνο της ασθένειας.
Τα τελευταία χρόνια γράφει βιβλία για τη φροντίδα και την εκπαίδευση σκύλων και εξακολουθεί να δίνει διαλέξεις, τόσο για την αθλητική του καριέρα, όσο και για τη στάση ζωής του. Ουδείς από όσους ήρθαν σε επαφή μαζί του στη Σεούλ διαγνώστηκε με AIDS, ενώ ο ίδιος ο Λουγκάνις δεν έχει ασθενήσει και στα 58 του χρόνια παραμένει υγιής, δραστήριος και μαχητικός ακτιβιστής υπέρ των δικαιωμάτων της LGBT κοινότητας. Και εκατομμύρια φίλοι του αθλητισμού ανά τον πλανήτη, περιμένουν πότε θα εμφανιστεί ο νέος Λουγκάνις, που θα χορεύει μεταξύ αέρα και νερού…