Στη Δανία διεξάγονται σήμερα βουλευτικές εκλογές με γερή δόση σασπένς, που κρίνουν εάν θα μπορέσει να παραμείνει στον θώκο της η σοσιαλδημοκράτισσα απερχόμενη πρωθυπουργός Μέτε Φρέντεριξεν ή εάν θα ηττηθεί από τη συμμαχία δεξιάς-άκρας δεξιάς και το κατά πόσον μπορεί να βασιστεί σ’ έναν κεντρώο outsider.
Τα εκλογικά τμήματα άνοιξαν στις 08:00 και θα μείνουν ανοικτά ως τις 20:00 (σ.σ. τοπικές ώρες· από τις 09:00 ως τις 21:00 ώρες Ελλάδας) και τα πρώτα αποτελέσματα αναμένονται περί τις 21:30 (22:30) έπειτα από αυτή την ψηφοφορία, που προκάλεσε η «κρίση των μινκ», που διαρκεί για πάνω από έναν χρόνο.
Κόμμα που υποστηρίζει την κυβέρνηση μειοψηφίας απείλησε να τη ρίξει εάν δεν προκηρύσσονταν εκλογές για να εξασφαλιστεί η εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων μετά την απόφαση, η οποία κρίθηκε κατόπιν παράνομη, να σφαγιαστεί τεράστιος αριθμός μινκ για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να μεταδοθεί από αυτά παραλλαγή του νέου κορονοϊού.
Οι πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις πιστώνουν στη συμμαχία κεντροαριστεράς και αριστεράς, ή «κόκκινο μπλοκ», υπό την κυρία Φρέντεριξεν, από 47,1 ως 49,1% των ψήφων, έναντι 40,9 ως 43,6% για τους «μπλε», άτυπη συμπαράταξη φιλελεύθερων και συντηρητικών κομμάτων με τρεις λαϊκιστικούς σχηματισμούς.
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, καμιά από τις συμμαχίες αυτές δεν θα μπορέσει να κυβερνήσει χωρίς τους Μετριοπαθείς, κεντρώο κόμμα που ίδρυσε φέτος ο πρώην ηγέτης των φιλελεύθερων Λαρς Λόκε Ράσμουσεν, δις πρωθυπουργός στο παρελθόν, και οι δημοσκοπήσεις το πιστώνουν ως και το 10% των προθέσεων ψήφου.
«Εάν δεν υπάρξει πλειοψηφία, κάτι που μοιάζει να προδιαγράφεται, οι Μετριοπαθείς θα είναι εκ των ων ουκ άνευ για να σχηματιστεί κυβέρνηση», συνοψίζει ο Ρούνε Στουμπάγκερ, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο πανεπιστήμιο του Όρχους.
Τα δύο στρατόπεδα ενέτειναν τις εκκλήσεις στους υποστηρικτές τους να κινητοποιηθούν.
Η απερχόμενη πρωθυπουργός επανέλαβε την ιδέα να σχηματιστεί κυβέρνηση συμμαχίας ανάμεσα στην κεντροαριστερά και τη δεξιά με επικεφαλής την ίδια, ενώ δηλώνει έτοιμη να προχωρήσει σε μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας για να ικανοποιηθούν οι Μετριοπαθείς.
Από την πλευρά του, ο ηγέτης των Φιλελεύθερων καλεί τον κ. Λόκε Ράσμουσεν να επιστρέψει στο παλιό του κόμμα.
«Αν θέλετε (να κάνετε πραγματικότητα) αυτά που ονειρεύεστε, κι αυτά που είχαν καλλιεργηθεί στον παλιό κοινό μας κήπο, γυρίστε σπίτι», είπε ο Γιάκομπ Έλεμαν-Γένσεν κατά τη διάρκεια ενός από τα τελευταία τηλεοπτικά ντιμπέιτ.
Ρευστότητα
Έπειτα από μια προεκλογική εκστρατεία στην οποία κυριάρχησαν τα ζητήματα της κλιματικής κρίσης, του πληθωρισμού και του συστήματος υγείας, σχεδόν το ένα τέταρτο των εκλογέων παραμένει αναποφάσιστο.
«Υπάρχει μεγάλη μεταβλητότητα στους δανούς ψηφοφόρους, περίπου το 40% αλλάζει κόμμα», σχολιάζει ο πολιτολόγος κ. Στουμπάγκερ.
Η Αντέσα Γένσεν, που θα ψηφίσει για πρώτη φορά, διστάζει.
«Δεν ξέρω ακόμα ποιον θα ψηφίσω, πιθανόν την Εναλλακτική ή τους Ριζοσπάστες», λέει, αναφερόμενη σε δυο παρατάξεις της δανικής αριστεράς.
Στα προγράμματα των κομμάτων, το «ζήτημα της μετανάστευσης» είναι το κύριο γι’ αυτήν, εξηγεί η σαραντάρα Αμερικανίδα, που απέκτησε τη δανική υπηκοότητα έπειτα από εξαντλητική διαδικασία, χαρακτηριστική της πολύ περιοριστικής πολιτικής του σκανδιναβικού κράτους ως προς την υποδοχή ξένων.
Η Δανία, χώρα που προκαλεί φθόνο λόγω της ευημερίας και της συνοχής της, χαρακτηρίζεται πρωταθλήτρια ως προς τους περιορισμούς στη μετανάστευση για πάνω από 20 χρόνια, ανεξαρτήτως του ποια παράταξη βρίσκεται στην κυβέρνηση.
Απόστολος της πολιτικής «μηδέν πρόσφυγες», η νυν σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση εργάζεται να να δημιουργήσει στη Ρουάντα κέντρο υποδοχής αιτούντων άσυλο, κατά το υπόδειγμα της Βρετανίας, που πάντως συνάντησε ανυπέρβλητα εμπόδια.
Οι 5,9 εκατ. Δανοί ωστόσο μοιάζουν να ανησυχούν εντονότερα για το κλίμα.
Ο στόχος που έχει ορίσει η Κοπεγχάγη είναι να μειώσει τις εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου κατά 70% ως το 2030, έναντι 55% που είναι ο στόχος για το σύνολο της ΕΕ, και να επιτύχει κλιματική ουδετερότητα το 2050, όπως και οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Προχθές Κυριακή κάπου 50.000 άνθρωποι, ανάμεσά τους και η πρωθυπουργός, συγκεντρώθηκαν για να συμμετάσχουν στην «πορεία για το κλίμα».
Η συμμαχία κεντροαριστεράς-αριστεράς υπόσχεται νόμο για τη βιοποικιλότητα και οι σοσιαλδημοκράτες έχουν σκοπό να θεσπίσουν ειδικό τέλος διοξειδίου του άνθρακα για τη γεωργία, μέτρο που υποστηρίζουν επίσης οι περισσότερες από τις άλλες παρατάξεις.
Στη δεξιά, το Φιλελεύθερο Κόμμα μιλά για πράσινες λύσεις, ενώ η «Νέα Δεξιά» (ακροδεξιά) δηλώνει ανοικτή στην κατασκευή πυρηνικών ηλεκτροπαραγωγικών σταθμών.
Συνολικά όχι λιγότερα από 14 κόμματα έχουν παρουσιάσει ψηφοδέλτια για τις 179 έδρες της Folketinget, της δανικής Βουλής, οι τέσσερις των οποίων αποδίδονται στα εξωχώρια εδάφη, στη Γροιλανδία και τις Νήσους Φερόες.
Η συμμετοχή στις εκλογές είναι παραδοσιακά υψηλή στη Δανία. Το 2019, το 84,6% των περίπου 4,2 εκατ. ψηφοφόρων πήγε να ψηφίσει.
Τρεις πρωθυπουργήσιμοι κι ένας τζόκερ
Πέραν της 44χρονης πρωθυπουργού της αντιμεταναστευτικής αριστεράς Φρέντεριξεν, το αξίωμα διεκδικούν ο φιλελεύθερος Γιάκομπ Έλεμαν-Γένσεν, ο συντηρητικός Σέρεν Πέιπε Πόουλσεν, — αλλά και ο κεντρώος πρώην πρωθυπουργός Ράσμουσεν (2009-2011, 2015-2019).
Αυτός ο τελευταίος χαρακτηρίζεται ο «τζόκερ» της αναμέτρησης: με την προεκλογική εκστρατεία που διεξήγαγε αύξησε το ποσοστό των προθέσεων ψήφου που συγκεντρώνει στις δημοσκοπήσεις το νεοπαγές κόμμα των Μετριοπαθών από το 1,8% στο 11,5% μέσα σ’ έναν μήνα και κάτι.