Κάθε έρευνα από αρμόδιους ελεγκτικούς φορείς η οποία γίνεται στον ΟΑΣΘ αποκαλύπτει και ένα σκάνδαλο. Και αυτό δεν αφορά μόνον την περίοδο που στον Οργανισμό έκαναν κουμάντο οι μέτοχοι. Πολλές από τις παθογένειες του παρελθόντος συνεχίζονται και μετά τον Ιούλιο του 2017 όταν ο ΟΑΣΘ έγινε κρατικός. Μία απ’ αυτές τις παθογένειες αφορούσε και συνεχίζει εν μέρει να αφορά, τα ρεπό και τις κάθε λογής άδειες, συνδικαλιστικές ή αναρρωτικές που λαμβάνει μερίδα εργαζομένων. Και εάν το θέμα με τις συνδικαλιστικές άδειες έχει πλέον τεθεί εντός των νομίμων πλαισίων, έπειτα από την παρέμβαση της διοίκησης του ΟΑΣΘ επί ημερών του προσφάτως παραιτηθέντος Γιώργου Σκόδρα, αυτό των μαϊμού αναρρωτικών αδειών παραμένει έως σήμερα.
Το ζήτημα είχε αποτελέσει αντικείμενο ενδελεχούς ελέγχου κλιμακίου της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας το οποίο διερεύνησε την περίοδο από το 2015 έως τα μέσα του 2018, ανακαλύπτοντας σημεία και τέρατα. Το πόρισμα εκείνου του ελέγχου είχε αποσταλεί και στους αρμόδιους εισαγγελείς οι οποίοι είχαν διατάξει σχετική έρευνα. Όπως αποκαλύπτει σήμερα η «ΜτΚ» η έρευνα ολοκληρώθηκε και με απόφαση των αρμοδίων οργάνων της Δικαιοσύνης παραπέμπονται να δικαστούν γι’ αυτήν την υπόθεση δύο ιδιώτες γιατροί οι οποίοι φέρονται να υπέγραφαν κατά κόρον πλασματικές αναρρωτικές άδειες, καθώς και ορισμένοι από τους εργαζόμενους οι οποίοι είχαν πρωταγωνιστήσει στο στήσιμο αυτής της φάμπρικας και ήταν αυτοί οι οποίοι είχαν επωφεληθεί σκανδαλωδώς από αυτήν. Η δίκη προσδιορίστηκε μάλιστα για τις 30 Σεπτεμβρίου στο Γ’ Μονομελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης. Επιπλέον, η «ΜτΚ» αποκαλύπτει ότι η φάμπρικα αυτή συνεχίστηκε και μετά όσα αποκαλύφθηκαν από τον έλεγχο της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας κι ενώ ο ΟΑΣΘ λειτουργεί υπό κρατικό έλεγχο.
Ήξεραν, αλλά...
Ο έλεγχος από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας έγινε έπειτα από έγγραφη καταγγελία από τον πρώην γενικό διευθυντή του ΟΑΣΘ το 2017 στην οποία μεταξύ άλλων ανέφερε: «… Σας γνωρίζουμε ότι ο ΟΑΣΘ είναι ένας Οργανισμός με ανθρώπινο δυναμικό 2.300 περίπου εργαζομένων. Από αυτούς οι 1.500 περίπου είναι οδηγοί. Έχει παρατηρηθεί, όμως, ότι κατά τη διάρκεια των εορταστικών περιόδων (Χριστούγεννα, Απόκριες, Πάσχα, Δεκαπενταύγουστο), αλλά και κατά τους καλοκαιρινούς μήνες των διακοπών (κυρίως τον Ιούλιο και τον Αύγουστο) οι εργαζόμενοι να προσκομίζουν αρκετές ημέρες ασθενείας, οι οποίες μάλιστα συνδυάζονται ανάμεσα σε αναπαύσεις (ρεπό), με αποτέλεσμα να απουσιάζουν από την εργασία τους για πολλές ημέρες. … Γίνεται σαφές ότι ο ΟΑΣΘ με το φαινόμενο αυτό, το οποίο μάλιστα είναι συνεχώς ανοδικό, όπως τα ως άνω στοιχεία δείχνουν, αντιμετωπίζει έντονο πρόβλημα στο να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο επιβατικό κοινό. Από τα στατιστικά στοιχεία προκύπτει ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενειών χορηγείται από μικρό αριθμό Ιατρών (4-5), οι οποίοι, κατά τις εορταστικές περιόδους που ως άνω αναφέρουμε, δίνουν ασθένειες σε μεγάλο αριθμό οδηγών μας».
Όπως φαίνεται από την καταγγελία του υψηλόβαθμου στελέχους του ΟΑΣΘ, η διοίκηση του Οργανισμού γνώριζε για τη φάμπρικα που είχε στηθεί, αλλά δεν έκανε το παραμικρό ώστε να τη σταματήσει. Η κατάσταση αυτή συνεχίστηκε και μετά την κρατικοποίηση του ΟΑΣΘ και άρχισε να υποχωρεί προς το τέλος του 2019, όταν κάποιοι θορυβήθηκαν από τη διενέργεια του ελέγχου από την ΕΑΔ, ωστόσο εξακολουθεί να υφίσταται και σήμερα, σε υψηλά επίπεδα, σε σύγκριση με άλλους κρατικούς Οργανισμούς.
Τα τέσσερα τελευταία χρόνια
Σύμφωνα με τα στοιχεία τα οποία έχει στη διάθεσή της η «ΜτΚ»:
- Το 2018 δόθηκαν 29.416 ημέρες αναρρωτικής άδειας σε 1.405 εργαζόμενους, δηλαδή κάθε εργαζόμενος έλαβε κατά μέσο όρο 20,94 ημέρες αναρρωτική άδεια. Πρωταθλητές εκείνη τη χρονιά αναδείχθηκαν οι ελεγκτές καθώς εννέα άτομα έλαβαν συνολικά 553 ημέρες αναρρωτική άδεια, δηλαδή 61,44 ημέρες ο καθένας! Ακολουθούν οι αρχιτεχνίτες (12 άτομα, 573 μέρες, 47,75 μέρες κατά μέσο όρο) και οι οδηγοί ΑμεΑ (3 άτομα, 128 μέρες, 42,67 μέρες κατά μέσο όρο).
- Το 2019 δόθηκε αριθμός-ρεκόρ 31.215 ημέρες αναρρωτικής άδειας σε 1.382 εργαζόμενους, δηλαδή 22,59 κατά μέσο όρο ο καθένας. Τις περισσότερες έλαβαν εννέα άτομα που εργάζονται ως βοηθητικό προσωπικό οι οποίοι πήραν 517 ημέρες, 57,44 κατά μέσο όρο και ακολουθούν 12 άτομα συλλέκτες εισπράξεων με 565 μέρες, 47,08 κατά μέσο όρο.
- Το 2020 ο αριθμός των αναρρωτικών αδειών υποχώρησε ελαφρά καθώς, λόγω της πανδημίας, αρκετές εβδομάδες ο ΟΑΣΘ ουσιαστικά ήταν εκτός λειτουργίας. Παρόλα αυτά, δόθηκαν 22.365 ημέρες αναρρωτικής άδειας σε 1.154 εργαζόμενους (19,38 κατά μέσο όρο). Τις περισσότερες τις πήραν δύο οδηγοί της πολιτιστικής γραμμής (συνολικά 118 μέρες, 59 κατά μέσο όρο) και ένας τεχνικός ασφαλείας (44 μέρες).
- Το 2021 οι αναρρωτικές αυξήθηκαν και πάλι, ανήλθαν σε 25.440 μέρες για 1.167 εργαζόμενους (21,80 κατά μέσο όρο). Πρωταθλητές ήταν επτά άτομα που εργάζονται ως βοηθητικό προσωπικό με 432 μέρες αναρρωτικής άδειας (67,71 κατά μέσο όρο), ένας επόπτης (46 μέρες) και εννέα συλλέκτες εισπράξεων με συνολικά 404 μέρες (44,89 κατά μέσο όρο).
Τέλος, το πρώτο πεντάμηνο του 2022 δόθηκαν ήδη 9.222 αναρρωτικές άδειες σε 724 άτομα (μ.ο. 12,74).
Πάντα γιορτές και καλοκαίρι
Στο πόρισμά τους οι ελεγκτές της ΕΑΔ διαπιστώνουν από τον έλεγχο που έκαναν για τα έτη 2015, 2016, 2017 ως και το πρώτο εξάμηνο του 2018, ότι μερικές δεκάδες εργαζόμενοι λάμβαναν συστηματικά πλασματικές αναρρωτικές άδειες την περίοδο των γιορτών των Χριστουγέννων, του Πάσχα και κατά τους καλοκαιρινούς μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Μάλιστα, φρόντιζαν να τις κολλάνε αμέσως πριν ή αμέσως μετά από τα ρεπό τους ή την κανονική τους άδεια, ώστε να επιμηκύνουν το διάστημα της απουσίας τους. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται στο πόρισμα της ΕΑΔ «το παράδοξο δεν έγκειται τόσο στον μεγάλο αριθμό αναρρωτικών αδειών -κάθε άνθρωπος μπορεί να έχει προβλήματα υγείας- αλλά στο ότι η 'ασθένεια' φαινόταν ως να ήταν προγραμματισμένη εκ των προτέρων ώστε να προηγείται ή να ακολουθείται από ρεπό». Από τα στοιχεία τα οποία παρουσιάζει σήμερα η «ΜτΚ», φαίνεται πως η τακτική αυτή συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια.
Συγκεκριμένα, το έτος 2018 οι περισσότερες αναρρωτικές άδειες δόθηκαν τον Απρίλιο (περίοδος Πάσχα) 3.005, τους καλοκαιρινούς μήνες (2.810 τον Ιούλιο και 2.826 τον Αύγουστο) και τον Γενάρη (περίοδος εορτών Χριστουγέννων) 2.707.
Το 2019 οι περισσότερες άδειες δόθηκαν τον Ιούλιο 3.114, τον Ιανουάριο 3.052, τον Αύγουστο 2.886 και τον Απρίλιο 2.883.
Το 2020 οι περισσότερες αναρρωτικές δόθηκαν τον Γενάρη, προ πανδημίας (2.919), ενώ το 2021 τον Αύγουστο (2.560) και τον Ιούλιο (2.348).
Χαρακτηριστικό είναι αυτό που συνέβη το Πάσχα του 2017. Συγκεκριμένα, την Μεγάλη Εβδομάδα πριν από το Πάσχα, από 13/04/2017 έως 19/04/2017, δόθηκαν από τον ΟΑΣΘ σε 49 εργαζόμενους οδηγούς, 124 ρεπό και σε τέσσερις οδηγούς κανονική άδεια που αντιστοιχούν σε 97 ημέρες, μαζί με τις δύο ημέρες αιμοδοτικής άδειας που έλαβε ένας εργαζόμενος. Αμέσως μετά τη λήξη της κανονικής άδειας ή των ρεπό τους πριν από το Πάσχα, συνεχόμενα, όλοι οι οδηγοί, και οι 53, «ασθένησαν» τις ημέρες του Πάσχα και τους χορηγήθηκαν συνολικά 139 ημέρες αναρρωτική άδεια. Δηλαδή, οι 53 οδηγοί, έλειψαν από την υπηρεσία τους το χρονικό διάστημα από 13/04/2017 έως 19/04/2017 για 360 ημέρες!
175 μέρες σε 3,5 χρόνια!
Από τα στοιχεία τα οποία έχει στη διάθεσή της η «ΜτΚ» υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις εργαζομένων οι οποίοι υπερέβησαν κάθε όριο. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση οδηγού ο οποίος έλαβε σε διάστημα τριάμισι ετών συνολικά 175 ημέρες αναρρωτική άδεια, ενώ άλλος συνάδελφός του έφτασε στις 166 ημέρες. Συγκεκριμένα, ο πρώτος έλαβε: 11 φορές αναρρωτική άδεια το 2015 (37 ημέρες), 8 φορές το 2016 (34 ημέρες), 13 φορές το 2017 (66 ημέρες) και 10 φορές ως τον έκτο μήνα του 2018 (38 ημέρες), όλες πάντα πριν ή μετά τα ρεπό.
Ο δεύτερος οδηγός, ασθενούσε σχεδόν κάθε μήνα όλα τα έτη και πολλές φορές πάνω από μία φορά τον μήνα. Η ασθένειά του συνέβαινε πάντα πριν ή μετά την λήψη των ρεπό ή της κανονικής του άδειας κι έτσι οι ημέρες ανάπαυσης - ανάρρωσης ήταν συνεχόμενες, με αποτέλεσμα να απουσιάζει από την εργασία του για πολλές ημέρες κάθε μήνα. Ο συγκεκριμένος οδηγός έλαβε: 13 φορές αναρρωτική άδεια το 2015 (33 ημέρες), 16 φορές το 2016 (43 ημέρες), 12 φορές το 2017 (41 ημέρες) και 6 φορές το πρώτο εξάμηνο του 2018 (16 ημέρες) πάντα πριν ή μετά τα ρεπό.
Οι δύο αυτοί οδηγοί περιλαμβάνονται, σύμφωνα με πληροφορίες, σε αυτούς που παραπέμφθηκαν για να δικαστούν στις 30 Σεπτεμβρίου.
Η ευθύνη των γιατρών
Όλα αυτά δεν θα μπορούσαν να γίνουν χωρίς τη συνεργασία συγκεκριμένων γιατρών. Από τους ελέγχους της ΕΑΔ διαπιστώθηκε μεταξύ άλλων ότι:
- Οι συνήθεις «ασθένειες» οι οποίες εμφανίζονται στις πλασματικές αναρρωτικές άδειες είναι οσφυαλγία, υπέρταση, ίλιγγος, αυχενικό.
- Οι γιατροί δεν καταχωρούσαν τις επισκέψεις των «ασθενών» οδηγών στα ιατρικά αρχεία όπως ήταν υποχρεωμένοι σύμφωνα με το άρθρο 14 του Ν. 3418/2005.
- Όταν τους ζητήθηκαν αποδείξεις πληρωμής για τις εκτός ΕΟΠΥΥ επισκέψεις των οδηγών όλοι δήλωσαν ότι δεν είχαν τα μπλοκ αποδείξεων των περιόδων που αναζητούσαν οι επιθεωρητές της ΕΑΔ.
- Κάποιες από τις άδειες χορηγήθηκαν από γιατρούς σε ημέρες που το ιατρείο τους είχε δηλωθεί ότι ήταν κλειστό, λόγω διακοπών.
- Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση «ασθενούς» οδηγού ο οποίος έλαβε 42 βεβαιώσεις ασθένειας. Απ’ αυτές οι 39 έχουν γραφεί από έναν συγκεκριμένο παθολόγο ή την κόρη του η οποία εργάζεται σε Περιφερειακό Ιατρείο Κέντρου Υγείας γειτονικού νομού. Όλες οι γνωματεύσεις βεβαιώνουν χορήγηση αναρρωτικής άδειας το πολύ 3 ημερών, όλες είναι γραμμένες σε παραπεμπτικό με λογότυπο ανώνυμη Μονάδα Υγείας ΕΟΠΥΥ και σε όλες -παρότι εκδίδονται από δύο διαφορετικούς γιατρούς- ο γραφικός χαρακτήρας των βεβαιώσεων είναι όμοιος, χαρακτηριστικά τρεμάμενος και δυσγραφικός. Μάλιστα οι δέκα εκδόθηκαν από το Περιφερειακό Ιατρείο Σάββατο ή Κυριακές, ημέρες κατά τις οποίες αυτό δεν λειτουργεί.
Δύο από τους εμπλεκόμενους γιατρούς περιλαμβάνονται μεταξύ αυτών που παραπέμφθηκαν να δικαστούν στις 30 Σεπτεμβρίου.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 28.08.2022