Τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου για την αναμόρφωση του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, που παρουσιάστηκε την προηγούμενη εβδομάδα από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Η διαβούλευση θα διαρκέσει έως τις 8 Απριλίου, όπως ανακοινώθηκε.
Το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει μια σειρά από παρεμβάσεις που εκσυγχρονίζουν το φορολογικό σύστημα της χώρας, αξιοποιούν τις νέες τεχνολογίες και ενισχύουν τη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ Πολιτείας και πολίτη για τα φορολογικά ζητήματα. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται η εφαρμογή ήδη από εφέτος της μεταρρύθμισης για την απαλλαγή ενός εκατομμυρίου φορολογουμένων, που έχουν εισοδήματα αποκλειστικά από μισθούς και συντάξεις, από την υποχρέωση υποβολής φορολογικής δήλωσης. Στις περιπτώσεις αυτές η φορολογική δήλωση θα συντάσσεται αυτόματα από την ΑΑΔΕ και θα οριστικοποιείται επίσης αυτόματα, ενώ ο φορολογούμενος θα έχει τη δυνατότητα να διατυπώσει αντιρρήσεις εντός της προθεσμίας υποβολής των φορολογικών δηλώσεων.
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, δήλωσε: «Το νομοσχέδιο για τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας αποτελεί ένα σημαντικό βήμα μπροστά για την ενίσχυση της διαφάνειας, την αναβάθμιση της εξυπηρέτησης του πολίτη και την μείωση της γραφειοκρατίας. Με την αξιοποίηση των δυνατοτήτων της σύγχρονης ψηφιακής τεχνολογίας και την απλοποίηση των διαδικασιών, η σχέση του πολίτη με τις φορολογικές αρχές βελτιώνεται στην πράξη».
Ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Χάρης Θεοχάρης, δήλωσε: «Ο νέος Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας έχει ως κύρια στόχευση τον εκσυγχρονισμό και την απλοποίηση των διαδικασιών διεπαφής των πολιτών με την ΑΑΔΕ. Η ταχύτητα, η αποτελεσματικότητα, η πρακτικότητα των διαδικασιών αποτελούν την αθέατη αλλά όχι λιγότερο σημαντική πλευρά της φορολογικής δικαιοσύνης. Ένα νομοσχέδιο που αποδεικνύει την έμπρακτη βούληση της Κυβέρνησης και του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών να βελτιώσει την καθημερινότητα κάθε Έλληνα πολίτη».
Αναλυτικά, οι βασικές διατάξεις του νομοσχεδίου περιλαμβάνουν τα εξής:
Προσυμπληρωμένες φορολογικές δηλώσεις
Η διαδικασία σύνταξης και υποβολής φορολογικών δηλώσεων πρακτικά καταργείται για τους φορολογούμενους που έχουν εισοδήματα αποκλειστικά από μισθούς και συντάξεις (υπολογίζονται σε 1 εκατομμύριο πολίτες). Η φορολογική δήλωση προσυμπληρώνεται αυτόματα από την ΑΑΔΕ και οριστικοποιείται επίσης αυτόματα αν ο φορολογούμενος δεν διατυπώσει αντιρρήσεις εντός της προθεσμίας υποβολής των φορολογικών δηλώσεων. Σήμερα εφαρμόζεται μόνο η προσυμπλήρωση των εισοδημάτων από μισθούς και συντάξεις, αλλά δεν ισχύει η αυτόματη οριστικοποίηση της δήλωσης.
Κατάργηση υποχρέωσης προσκόμισης βιβλίων
Οι φορολογούμενοι που τηρούν βιβλία με βάση το απλογραφικό λογιστικό σύστημα (κυρίως επιτηδευματίες και μικρές επιχειρήσεις) απαλλάσσονται από την υποχρέωση να προσκομίζουν τα λογιστικά τους αρχεία στη φορολογική διοίκηση, εφόσον όλα τα σχετικά στοιχεία (έσοδα - έξοδα) διαβιβάζονται στην πλατφόρμα myDATA. Το προηγούμενο καθεστώς προβλέπει πρόστιμο ύψους 2.500 ευρώ για τη μη προσκόμιση των βιβλίων.
Περαιτέρω η προθεσμία για την παροχή των πληροφοριών, που ζητά η ΑΑΔΕ από τους φορολογούμενους, αυξάνεται από 5 σε 10 ημέρες.
Ψηφιοποίηση διαδικασιών - Κατάργηση αλληλογραφίας από και προς την ΑΑΔΕ
- Η επικοινωνία της φορολογικής διοίκησης με τους φορολογούμενους θα γίνεται αποκλειστικά με ψηφιακά μέσα. Καταργείται η έγχαρτη αλληλογραφία που εφαρμόζεται έως σήμερα σε μεγάλο βαθμό. Όλα τα έγγραφα θα κοινοποιούνται με την ανάρτησή τους στο λογαριασμό που διαθέτει κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο στο πληροφοριακό σύστημα της ΑΑΔΕ. Ο φορολογούμενος θα λαμβάνει μια ειδοποίηση στο ηλεκτρονικό του ταχυδρομείο και θα εισέρχεται στο πληροφοριακό σύστημα με τους κωδικούς του για να λάβει γνώση του εγγράφου. Σημειώνεται πως η διαδικασία αυτή εφαρμόζεται ήδη για μια σειρά ειδοποιήσεων της ΑΑΔΕ προς τον φορολογούμενο (π.χ. όταν εξοφλείται μια δόση της φορολογίας εισοδήματος η ΑΑΔΕ στέλνει email στον φορολογούμενο με το οποίο τον ειδοποιεί να μπει στο πληροφοριακό σύστημα για να «κατεβάσει» την απόδειξη πληρωμής της δόσης). Η επικοινωνία με τις «κλασικές» μεθόδους (επιστολές, επιδόσεις κλπ.) θα γίνεται μόνο κατ' εξαίρεση, σε πολύ ειδικές περιπτώσεις.
Το βασικό όφελος από την ψηφιοποίηση των διαδικασιών, πέρα από την επιτάχυνσή τους, είναι η ακριβής αποτύπωσή τους, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να αμφισβητηθούν δικαστικά ο χρόνος, η μορφή και το περιεχόμενο της επικοινωνίας, αποφορτίζοντας παράλληλα και τα Δικαστήρια.
- Η τήρηση όλων των αρχείων της Φορολογικής Διοίκησης θα πρέπει να γίνεται και ψηφιακά ενώ ψηφιοποιείται παράλληλα το έγχαρτο αρχείο της ΑΑΔΕ που περιλαμβάνει τα έγγραφα που εκδίδει και λαμβάνει.
Γρηγορότερα η έκδοση φορολογικής ενημερότητας
Υιοθετείται η διαλειτουργικότητα μεταξύ των φορέων του Δημοσίου ώστε η ΑΑΔΕ να ενημερώνεται για την ύπαρξη ή μη ληξιπρόθεσμων οφειλών του πολίτη και αντίστοιχα να χορηγεί ή μη το πιστοποιητικό φορολογικής ενημερότητας. Πρακτικά, με τη ρύθμιση αυτή κυρίως οι ΟΤΑ αλλά και άλλοι φορείς του Δημοσίου θα επικοινωνούν με την ΑΑΔΕ μόνο ηλεκτρονικά (αντί των επιστολών που ανταλλάσσουν σήμερα), είτε για την απαγόρευση απόδοσης της ενημερότητας είτε για την άρση της απαγόρευσης αυτής. Έτσι, αντιμετωπίζονται περιπτώσεις π.χ. που ο φορολογούμενος έχει εξοφλήσει οφειλές προς το Δήμο αλλά δεν μπορεί να πάρει φορολογική ενημερότητα επειδή η ΑΑΔΕ δεν έχει ενημερωθεί για την εξόφληση.
Συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο για τους φορολογικούς ελέγχους
Τίθεται ανώτατο χρονικό όριο για την ολοκλήρωση του φορολογικού ελέγχου, κατ' αρχήν ένα έτος από την κοινοποίηση της εντολής ελέγχου με δυνατότητα παράτασης για 6 μήνες αν εν τω μεταξύ έχει ξεκινήσει ο έλεγχος και άλλους 6 μήνες με την προϋπόθεση αν κατά το διάστημα αυτό είναι εφικτή η ολοκλήρωση του ελέγχου. Σήμερα δεν υπάρχει πρόβλεψη για την μέγιστη διάρκεια του ελέγχου, η οποία προσδιορίζεται από τους υπαλλήλους που τον διενεργούν.
Αποσαφηνίζονται επίσης οι έννοιες του μερικού, πλήρους, επιτόπιου ή απομακρυσμένου ελέγχου
Τέλος, θεσπίζεται η δυνατότητα του ενδιάμεσου προσδιορισμού φόρου, στις περιπτώσεις που συντρέχει συνδυασμός κριτηρίων από τα οποία προκύπτει άμεσος και επικείμενος κίνδυνος φοροδιαφυγής (π.χ. εποχικές νεοσυσταθείσες επιχειρήσεις, ή όταν υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις ότι ο φορολογούμενος σκοπεύει να εγκαταλείψει τη χώρα). Σήμερα, υπάρχει σε ισχύ σχετική διάταξη για προληπτικό προσδιορισμό του φόρου, η οποία όμως πρακτικά δεν εφαρμόζεται, καθώς αφορά μόνο περιπτώσεις όπου υπάρχει ένδειξη φυγής από τη χώρα. Τώρα πλέον, η διάταξη γίνεται πιο συγκεκριμένη και αποτελεσματική ως προς την εφαρμογή της. Η δυνατότητα του ενδιάμεσου προσδιορισμού φόρου κρίθηκε απαραίτητη από την ΑΑΔΕ καθώς παρατηρείται συχνά το φαινόμενο εποχικές νεοσυσταθείσες επιχειρήσεις να λειτουργούν για λίγο χρονικό διάστημα και να κλείνουν από την μια μέρα στην άλλη χωρίς να αποδίδουν ούτε ένα ευρώ φόρο.
Παραγραφή
Η κοινοποίηση της πράξης προσδιορισμού φόρου πρέπει να γίνει μέσα στην πενταετία που προβλέπεται για την παραγραφή. Μέχρι τώρα αρκούσε μέσα στην πενταετία να έχει γίνει μόνο η έκδοση της πράξης ενώ στο εξής θα πρέπει να έχει γίνει και η κοινοποίησή της στον φορολογούμενο.