Η ΔΕΘ, άρρηκτα συνδεδεμένη με τη Θεσσαλονίκη, ευρισκόμενη στην «καρδιά» της πόλης αλλάζει και περνάει σε μία νέα εποχή. Η ολοκλήρωση του διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού σηματοδοτεί την απαρχή ενός εγχειρήματος στόχος του οποίου είναι να αποδώσει στην πόλη, το 2026, στην επέτειο των 100 χρόνων της Έκθεσης, ένα σύγχρονο και πλήρως λειτουργικό συνεδριακό κέντρο που θα συνυπάρχει με έναν πνεύμονα πρασίνου που θα δημιουργηθεί.
«Η πρόταση μας για το Εκθεσιακό Κέντρο έχει σχεδιαστεί για να επιτρέπει την αρμονική συνύπαρξη εκθεσιακών εκδηλώσεων και δημόσιου πάρκου. Η ροή της κίνησης οχημάτων και πεζών έχει διαχωριστεί για να διασφαλιστεί ότι δεν υπάρχει εκατέρωθεν παρεμπόδιση κατά τις περιόδους που πραγματοποιούνται εκθέσεις ή άλλες εκδηλώσεις στις νέες αίθουσες. Το ανοιχτό πάρκο έχει σχεδιαστεί ως μια ευδιάκριτη αλληλουχία από κήπους και χώρους που είναι σε θέση να εξυπηρετήσουν μεγάλο πλήθος επισκεπτών. Νέες διαδρομές ενώνουν το πάρκο με τις γύρω περιοχές δημιουργώντας μια ευχάριστη διέλευση για πεζούς με πολλά σημεία ξεκούρασης. Όταν δεν θα πραγματοποιούνται εκθέσεις ο χώρος του πάρκου θα ενσωματώνεται με το εκθεσιακό κέντρο για να παρέχει περαιτέρω σύνδεση πεζών στις γύρω περιοχές», επισημαίνει ο Matthias Sauerbruch, επικεφαλής αρχιτέκτονας της νικήτριας ομάδας.
«Θέλουμε να συνυπάρχουν σε μία μεγάλη αστική περιοχή σαν μία συνέχεια που ενώνεται ο χώρος της έκθεσης το εκθεσιακό και συνεδριακό κέντρο και δημόσιες δραστηριότητες. Αυτό το τοπίο αρχιτεκτονικών και φυσικών εδαφών θα προσφέρει ένα ήσυχο και χαλαρωτικό περιβάλλον από την ένταση της πόλης. Οι εγκαταστάσεις θα παρέχουν μία ποικιλία αστικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων μέσα σε έναν αστικό κόμβο προσβάσιμο για όλους», εξηγεί.
«Θα αλλάξει η Θεσσαλονίκη»
«Ο σχεδιασμός μας για το έργο της Ανάπλασης συνεχίζεται κανονικά και παρόλη την δύσκολη περίοδο της πανδημίας, είμαστε μέσα στον προγραμματισμό που είχαμε κάνει εξαρχής. Στην τριετία 2017-2019 πήραμε την προέγκριση για το χωρικό σχέδιο της Ανάπλασης του Εκθεσιακού μας Κέντρου, ολοκληρώσαμε τη μελέτη και πήραμε τις τελικές εγκρίσεις από τα αρμόδια υπουργεία. Το 2020 προκηρύξαμε τον Διεθνή Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό και μέσα στον Ιούλιο του 2021 είχαμε την επιτυχή κατάληξή του με την επιλογή του 1ου βραβείου», επισημαίνει ο πρόεδρος της ΔΕΘ-Ηelexpo AE, Τάσος Τζήκας.
«Στο Διαγωνισμό συμμετείχαν 116 αρχιτεκτονικά γραφεία από όλον τον κόσμο και προκρίθηκαν στην τελική φάση 15. Η πρόταση που επελέγη, ομόφωνα από όλα τα μέλη της Επιτροπής, είναι μία πρόταση που λαμβάνει υπόψη το περιβάλλον, την ποιότητα ζωής των κατοίκων της Θεσσαλονίκης, την οικονομία της πόλης και τη λειτουργία της ΔΕΘ. Είναι μία πρόταση win-win-win για όλους και θα εκτεθεί, μαζί με τις υπόλοιπες, κατά τη διάρκεια της 85ης Διεθνούς Έκθεσης του Σεπτεμβρίου και οι Θεσσαλονικείς θα έχουν την ευκαιρία να την δουν και να την ονειρευτούν. Είναι μία πρόταση που όταν υλοποιηθεί θ’ αλλάξει τη Θεσσαλονίκη, θα την κάνει περισσότερο βιώσιμη, με όρους οικολογικούς και οικονομικούς και πιο ελκυστική για τους νέους μας. Όσον αφορά τον προγραμματισμό από εδώ και πέρα στη διετία 2021-2022, θα έχουμε τις προμελέτες, τις οριστικές μελέτες και τις μελέτες εφαρμογής, και θα καταλήξουμε σε συνεργασία με την πολιτεία στο χρηματοδοτικό σχήμα. Τελικός στόχος εντός του 2023 να έχουν ξεκινήσει οι κατασκευές, χωρίς να έχει σταματήσει η λειτουργία της ΔΕΘ-Helexpo ούτε για μία ημέρα, και να μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε το έργο τον Σεπτέμβριο του 2026, όταν θα γιορτάζουμε τα εκατό χρόνια από την πρώτη διοργάνωση της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Ο προγραμματισμός είναι φιλόδοξος, αλλά είμαι σίγουρος ότι με τη συνεργασία όλων, θα τα καταφέρουμε», καταλήγει.
«Έργο υψηλής ποιότητας»
«Η πρόταση περιέχει πολλές καινοτομίες και αποτελεί έργο υψηλής αρχιτεκτονικής ποιότητας. Το εκθεσιακό κέντρο θα είναι μοναδικό και θα επαναπροσδιορίσει το αστικό τοπίο της Θεσσαλονίκης. Οι Θεσσαλονικείς θα αποκτήσουν ένα νέο εκθεσιακό χώρο ενσωματωμένο σε ένα πάρκο που θα αποδοθεί στην πόλη. Η κατασκευή των στεγάστρων επιτρέπει μια λειτουργική διάταξη των χώρων που θα ικανοποιεί τις ανάγκες των εκθετών και των επισκεπτών», αναφέρει ο Thomas Glawa, εκθεσιακός εμπειρογνώμονας του διαγωνισμού.
«Η σχεδίαση των προτεινόμενων οροφών αποτελεί μια ευκαιρία να εγκατασταθεί ένα παραγωγικό ηλιακό πάρκο ή και άλλες πηγές ενέργειας που θα βοηθήσουν ώστε η λειτουργία του εκθεσιακού κέντρου να είναι εξαιρετικά βιώσιμη και ενεργειακά αυτόνομη. Τα φωτοβολταϊκά της οροφής θα συμβάλλουν στην μείωση εκπομπής ρύπων και θα ελαχιστοποιήσουν το αποτύπωμα του άνθρακα της Έκθεσης στη διαχείριση της απαιτούμενης ενέργειας», προσθέτει.
«Καινοτόμα υλικά και επαναχρησιμοποιήσιμα δομικά μέλη»
«Το νέο εκθεσιακό και συνεδριακό κέντρο αποτελεί μια καινοτόμα κατασκευαστική δομή που χρησιμοποιεί σαν βάση ελαφριά μεταλλικά δομικά στοιχεία και υλικά που έχουν αντοχή στον χρόνο. Χρησιμοποιείται χάλυβας υψηλής αντοχής σε συνδυασμό με λεπτές διατομές για την μείωση του βάρους και επομένως του κόστους της κατασκευής. Επιπρόσθετα, το αλουμίνιο και άλλα κράματα προτείνονται σαν τα κύρια υλικά για τις κυκλικές αρχιτεκτονικές στέγες. Το αλουμίνιο είναι υλικό χαμηλής διάβρωσης που αντέχει στον χρόνο και προστατεύει τα δομικά στοιχεία που καλύπτει. Η χρήση του είναι δόκιμη σε παράκτιες περιοχές που υφίστανται διάβρωση και σε περιοχές που βιώνουν μεγάλες θερμοκρασιακές μεταβολές, όπως στην ηπειρωτική Ελλάδα. Ιδιαίτερα, φύλλα αφρού αλουμινίου προτείνεται να χρησιμοποιηθούν για το κάλυμμα των δικτυωμάτων στέγης (κυκλικές κατασκευές), επειδή μπορούν να δημιουργηθούν με ποικίλες πυκνότητες και σχήματα, συγκεκριμένη διαφάνεια και φωτεινότητα», αναφέρει ο Κωνσταντίνος Τσαβδαρίδης, δομοστατικός εμπειρογνώμονας διαγωνισμού.
«Η στατικότητα του φορέα διασφαλίζεται από τις πυκνές σύμμικτες κολώνες κοίλης κυκλικής διατομής, τοποθετημένες με τέτοιον τρόπο, ώστε να εξασφαλίζεται η αντισεισμικότητα του κτιρίου. Επίσης, οι κοίλες κυκλικές διατομές ενδείκνυνται για την μείωση των ανεμικών πιέσεων στις εξωτερικές κολώνες και είναι μεγάλης αντοχής στατικά και αντισεισμικά. Οι λεπτές κυκλικές στέγες αποτελούνται από άκαμπτα μεταλλικά δικτυώματα μεγάλων ανοιγμάτων, που έχουν σχεδιαστεί κατάλληλα για να αντέχουν ισχυρές (τέμνουσες και κατακόρυφες) ανεμοπιέσεις. Ένα σημαντικό μέρος φορτίου υποστηρίζεται μέσω του κεντρικού κτιρίου που βρίσκεται κάτω από την κάθε κυκλική στέγη. Οι κατασκευές έχουν σχεδιαστεί κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να συμβαδίζουν με τις νέες μεθόδους κατασκευών συμπεριλαμβάνοντας ελαφριά καινοτόμα υλικά και επαναχρησιμοποιήσιμα δομικά μέλη», καταλήγει.
«Υποδειγματικός ο τρόπος που λειτούργησε η κριτική επιτροπή»
«Η διεθνής κριτική επιτροπή, αποτελούμενη από ανεξάρτητους, επιφανείς και ειδικούς αρχιτέκτονες και εκπρόσωπο του διοργανωτή, προχώρησε σε διαδοχικούς γύρους αποκλεισμού με επίκεντρο τα κριτήρια αξιολόγησης και λαμβάνοντας επίσης υπόψη τις εκθέσεις των ειδικών εμπειρογνωμόνων. Η επαναλαμβανόμενη εξέταση των συμμετοχών και η σύγκριση των προτάσεων μεταξύ τους επέτρεψαν στην κριτική επιτροπή να κάνει επισκόπηση των πιθανών λύσεων και να συστήσει με σιγουριά στον Οργανωτή την καλύτερη. Αυτός ο τρόπος διεξαγωγής της αξιολόγησης είναι δίκαιος και με σεβασμό προς τις προτάσεις που υπέβαλαν οι διαγωνιζόμενοι και αποδείχθηκε για άλλη μια φορά πολύ επιτυχημένος και αξίζει να εφαρμόζεται σε όλους τους διαγωνισμούς. Η συνεργασία με τον διοργανωτή του διαγωνισμού και την κριτική επιτροπή ήταν εξαιρετική και οδήγησε σε ομόφωνο αποτέλεσμα και ένα υψηλής ποιότητας και πολλά υποσχόμενο πρώτο βραβείο», σημειώνει η Regina Gonthier, παρατηρητής της UIA στην συνεδρίαση της Κριτικής Επιτροπής.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 8 Αυγούστου 2021